Þjóðviljinn - 15.07.1986, Blaðsíða 5

„Afgreiðsla meirihluta stjórnar Byggðastofnunar á tillögu Geirs Gunnarssonar um flutning stofnunarinnar til Akureyrar veldur kaflaskilum í byggðamálum og umræðum um flutning stofnana og
dreifingu þjónustu út um landið."
Byggðastefna
og nasvíðir Framsóknarmenn
ítilefni affréttatilkynningu Byggðastofnunar og ákvörðunar
meirihluta stjórnar sömu stofnunar um staðsetningu hennar
Á borði mínu hefur um helgina
legið einkennilegt plagg, „Frétta-
tilkynning frá Byggðastofnun“
dagsett 9. júlí 1986. Skrifelsið
gengur út á að réttlæta þá ákvörð-
un meirihluta stjórnar Byggða-
stofnunar sem og mun hafa verið
einlægur vilji starfsmanna, að
heykjst á að flytja stofnunina út
til þeirra sem njóta skulu þjón-
ustu hennar. f tilkynningu þessari
er þess að vísu að engu getið að
stjórn stofnunarinnar klofnaði í
afstöðu sinni. Verður ekki annað
ráðið af framsetningunni en
stjórnin öll og gervöll stofnunin
hafi í einingu andans og bræðra-
lagi viskunnar höndlað þann
stóra sannleik að umfram allt sé
það forsenda árangurs í starfi að
byggðamálum að því sé sinnt frá
Reykjavík. (Hér skal því komið á
framfæri stjórnendum stofnunar-
innar til umhugsunar hvort ekki
sé rétt að skilgreina þessi land-
fræðilegu mörk sem farsælu
byggðaþróunarstarfi eru sett
nokkru nánar. T.d. að það af-
markaðist af Seðlabankahúsinu
að vestan, Skúlagötunni að
norðan, húsi Dagblaðsins-Vísis
að austan og Miklubraut að sunn-
an.)
Það stendur reyndar öðrum
nær en mér að gera athugasemdir
við framsetningu nefndrar frétta-
tilkynningar og þá rökfærslutil-
burði sem þar eru uppi hafðir í
anda sögupersónunnar afa Héra-
stubbs bakara. Eina til tvær rang-
færslur vil ég þó leiðrétta.
í upphafi tilkynningarinnar er
forsaga málsins á Alþingi af-
greidd með því að segja að tillaga
um staðsetningu stofnunarinnar
á Akureyri „hafi ekki fengið
hljómgrunn á þingi“. Hér gerist
eitt af þrennu, að logið er til,
geysileg vanþekking eða ótrúleg
gleymska opinberuð. Stað-
reyndir málsins eru þær að rúmur
þriðjungur þingmanna í Neðri
deild Alþingis vorið 1985 var til-
búinn að ákveða það þar og þá
með ákvæði í lögum að nýja
Byggðastofnun skyldi staðsetja á
Akureyri. Nokkuð margir þing-
menn til viðbótar lýstu sig ýmis
hlynnta eða ekki mótfallna þeirri
tilhögun en töldu eðiilegra að
væntanlegri stjórn stofnunarinn-
ar yrði falið að ganga frá því máli.
í atkvæðagreiðslu skildu 3 at-
kvæði milli þeirra sem vildu
beinlínis binda staðsetningu
stofnunarinnar á Akureyri með
lögum og hinna, sem af mismun-
andi ástæðum eins og áður sagði
töldu sig ekki geta stutt þá til-
lögu.
Og að síðustu áður en sagt er
skilið við fréttatilkynningu
Byggðastofnunar þá vil ég víkja
nokkrum orðum að þeirri höfuð
röksemd að vegna þess að núver-
andi starfsmenn stofnunarinnar
búi í Reykjavík og vilji þaðan
hvergi fara verði stofnunin að
vera þar áfram.
1. Það lá fyrir frá upphafi að til
þess gæti komið að Byggðastofn-
un flytti. Allt það starfsfólk, sem
réði sig í vist hjá hinni nýju stofn-
un sl. haust, réði sig vitandi þetta.
Að vísu komst meirihl. stjórn-
ar Byggðastofnunar að þeirri ill-
Steingrímur Sigfússon.
skiljanlegu niðurstöðu að fella
tillögu Geirs Gunnarssonar um
að ráða starfsfólk beinlínis með
fyrirvara þar að lútandi. En sama
var, engurn átti að koma þessi
möguleiki á óvart.
2. Sú fullyrðing að flutningur
Byggðastofnunar án starfsfólks
myndi útheimta að byrja yrði allt
byggðaþróunarstarf stofnunar-
innar frá grunni virðist benda til
þess að öll reynsla og þekking
undanfarinna ára sé saman kom-
in í höfðum núverandi starfs-
fólks, hvergi aðgengileg annars-
staðar og eigi þaðan ógreiða leið.
Þetta vekur spurningar um
vinnubrögð.
3. í þessu sambandi gleymist
einnig að til er starfsfólk sem
sinnt hefur byggðamálum víðar
en við Rauðarárstíg. Hjá fjórð-
ungssamböndum, hjá iðnþróun-
arfélögum, hjá sveitarfélögum og
víðar er til fólk sem sinnt hefur
þessum málum, hugsað um þau,
rætt þau, og það sem meira er,
búið við vandamálin og skyldi
þessi reynsla ekki vega eitthvað á
móti hinu, að hafa þjálfað nokk-
uð hann Gluteus Maximus á til-
teknum stað í höfuðborginni?
4. Ástæðulaust er að gera lítið úr
gildi þess að Byggðastofnunar-
menn eru sannfærðir um eigið
ágæti og mikilvægi þess fyrir land
og þjóð, að þeir, en ekki ein-
hverjir aðrir, sinni þessum verk-
efnum áfram, en undirritaður
gengst í hreinskilni við því að það
slær hann illa að enginn, enginn
ef marka má fréttatilkynninguna
góðu, af þeim mönnum sem eru
að sinna vandamálum hinna
dreifðu byggða í þar til gerðri
stofnun getur hugsað sér að flytja
búferlum út á land. Þetta gerir og
það að verkum að ég er ekki jafn
sannfærður og Byggðastofnunar-
menn sjálfir um að þeir einir geti
sinnt umræddum störfum svo að
gagni verði.
Niðurstaða þessa máls eins og
hún liggur fyrir nú er að dómi
undirritaðs eitt andskotans
reiðarslag fyrir tilraunir undan-
genginna mánaða og missera til
að móta nýja og breytta byggða-
stefnu með breyttum áherslum.
Kjaftshöggið liggur ekki í því að
Byggðastofnun sem slík hefði
verið einhver hvalreki fyrir lands-
byggðina eða viðkomandi stað,
heldur hinu að hér var á ferðinni
prófmál sem mikla umfjöllun
hafði hlotið og vonir verið
bundnar við. Vonir um að nú
tækist að snúa af braut hinnar
miðstýrðu og kerfisbundnu
áætlana- og fyrirgreiðslustarf-
semi frá höfuðstaðnum til þeirrar
stefnu að dreifa starfsemi og
stofnunum, ábyrgð og ráðstöfun
fjár og færa þetta út á þann vett-
vang þar sem það skal notast.
Hér er það f.of. kerfið, lögmál
miðsækninnar og e.t.v. að ein-
hverju leyti Parkinson gamli sem
hefur unnið sigur.
Byggðastefna í
nösum Framsóknar
Saga þessa máls síðustu misser-
in er athyglisverð og lærdómsrík.
Ég hvet allt áhugafólk um
byggðamál til að kynna sér hana.
Einnig þá sem tilheyra vissum
ónefndum stjórnmálaflokkum
eins og Framsóknarflokknum og
kenna sig við byggðastefnu.
Frh. á síðu 6.
Þriðjudagur 15. júli 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5