Þjóðviljinn - 30.08.1986, Blaðsíða 5

Fiskmarkaður á næsta leiti
Menn hafa misjafnar skoðanir á ágœti opins uppboðsmarkaðar áfiski
Flestir eru áþvíað sjálfsagtsé að láta áþað reyna hvort hann á rétt á sér
Frá fiskmarkaði í Bremerhaven í V-þýskalandi. Ef til vill gefur að líta svipaða sjón hér á landi innan tíðar að islenskir
fiskkaupendur standi uppá fiskkössum og gefi merki um að hækka boðið- (Ljósm. S.dór)
Uppboðsmarkaður á fiski, eins
og er við lýði í nágrannalöndum
okkar virðist vera í sjónmáli á
Reykjavíkursvæðinu. Nefnd sem
sjávarútvegsráðherra skipaði til
að skoða það mál er nærri því að
ljúka störfum og eru nefndar-
menn á því að settur verði upp
fiskmarkaður á Reykjavíkur-
svæðinu til að byrja með. Nefnd-
armenn, sem koma úr hópum
hagsmunaaðila í sjávarútvegi,
telja að fiskmarkaður hafi fleiri
kosti en galla og því sé ástæða til
að gera tilraun með hann.
*
Kostirnir
Ágúst Einarsson útgerðarmað-
ur, sem sæti á í nefndinni, sagði í
samtali við fréttamann Þjóðvilj-
ans fyrr í vikunni að því fylgdu
álitlegir kostir að koma upp fisk-
markaði. Þeir helstu eru að menn
búast við betra hráefni. Sjómenn
sem þekkja erlenda fiskmarkaði
vita að eftir því sem hráefnið er
betra þeim mun hærra verð fæst
fyrir fiskinn. Hærra fiskverð
leiðir af sér betri afkomu útgerð-
ar og um leið hærri laun til sjó-
manna, sem er kostur númer tvö.
Og í þriðja lagi sagði Ágúst að
fiskmarkaður myndi gefa fisk-
vinnslustöðvum möguleika á að
taka upp sérlínur í vinnslu, sem
hann taldi algera forsendu þess
að auka hagkvæmni í rekstri
frystihúsa og auka framleiðni
þeirra.
Gallarnir
Fiskmarkaður hefur líka ókosti
í för með sér. Menn hafa bent á
það, að erlendir fiskkaupendur
ættu greiðan aðgang að íslensk-
um fiskmarkaði og gætu sprengt
upp verðið og þannig komið í veg
fyrir að fiskvinnslan innanlands
nái í besta hráefnið.
í annan stað er bent á að verð á
fiski til íslenskra neytenda, ýsan
okkar góða, muni hækka til muna
í verði við að fara í gegnum fisk-
markað á uppboð. Og í þriðja
lagi benda menn á að lang stærst-
ur hluti íslenska fiskiskipaflotans
sé í eigu fiskvinnslustöðvanna og
hvers vegna skyldu þær vera að
setja sinn fisk á markað? Og í
fjórða lagi benda margir á þá
hættu að einungis besti fiskurinn
hækki í verði, en það sem eftir
verður seljist á lægra verði þannig
að útkoman úr öllu saman verði
ósköp svipuð og nú er.
Hvað með
landsbyggðina?
Soffanías Cecilsson formaður
Sambands fiskvinnslustöðva
segir að svona fiskmarkaður geti
gengið í Reykjavík, en tæplega
úti á landsbyggðinni. Hann sagði
að ef til vill mætti setja upp fisk-
markað miðsvæðis á Snæfells-
nesi, en taldi það þó hæpið. Hann
segir að fiskmarkaður muni leiða
til betra hráefnis. Sjómenn muni
vanda sig meira og hann segist
þess, fullviss að óslægður fiskur
muni aldrei koma á slíkan mark-
að. Soffanías er einn af þeim sem
spáir því að besti fiskurinn hækki
íverði en hinn lakari lækki. Hann
sagði að gámaflutningur hafi ef-
laust ýtt undir umræður um að
koma hér á fiskmarkaði og taldi
sjálfsagt að gera tilraun. Það væri
alveg nauðsynlegt til að fá úr því
skorið hvort það er rétt að selja
fiskinn á uppboðsmarkaði.
Sama sinnis er Jón Páll Hall-
dórsson framkvæmdastjóri
Norðurtangans á ísafirði. Hann
segir sjálfsagt að gera tilraun, en
telur mjög hæpið að spá hærra
fiskverði. Hann bendir á eins og
Soffanías að úrvalsfiskurinn
hækki í verði, hinn lækki og með-
altalið verði svipað og nú er. Jón
Páll benti á að þegar fjölmiðlar
væru að segja frá verði á fisk-
mörkuðum erlendis væri það
alltaf hæsta verðið sem skýrt væri
frá. Nefndi hann sem dæmi að
daginn áður en við töluðum sam-
an, var skýrt frá því að ákveðið
skip frá íslandi hefði fengið yfir
60 kr. fyrir kg. í Bretlandi. Það
var aftur á móti ekki skýrt frá því
að daginn eftir var verðið á sama
markaði fallið niður í 40 kr. ke.
Þannig taldi hann að útkoman
yrði á íslenskum markaði.
Sérlínu-
vinnsla
Jón Páll var sannfærður um að
fiskmarkaður gæti leitt af sér
aukna möguleika fyrir frystihús á
sérlínuvinnslu sem væri mjög
hagkvæmt. Undir það tóku þeir
Soffanías Cecilsson og Páll Jóns-
son hjá Meitlinum í Þorlákshöfn.
Þeir bentu allir á að sérlínu-
vinnsla væri ekki möguleg þegar
allur farmurinn væri keyptur eins
og nú er.
Páll Jónsson sagðist hlynntur
því að gera tilraun með fiskmark-
að en sagðist ekki vera bjartsýnn
á framtíð hans frekar en Jón Páll
Halldórsson. Páll benti á að fiski-
skipastóllinn væri að langstærst-
um hluta í eigu fiskvinnslustöðv-
anna. Hann spurði sem svo:
Hvers vegna skyldu fiskvinnslu-
stöðvarnar láta þann fisk sem
skip þeirra koma með að landi á
markað til þess eins að kaupa
hann þar á hærra verði?
Hann var þá inntur eftir því
hvort ekki væri hætta á að sjó-
menn á bátum eða togurum fisk-
vinnslustöðvanna yrðu óánægðir
ef þeir sæju sjómenn á öðrum
fiskiskipum fá mun hærra verð og
þar af leiðandi hærra kaup fyrir
það að landa á fiskmarkaði.
Vissulega mun það gerast,
sagði Páll, en hann sagðist tilbú-
inn að greiða sjómönnum nú þeg-
ar hærra fiskverð fyrir betri fisk.
Það væri engin spurning að
greiða hærra verð fyrir slægðan
netafisk en óslægðan, eins og er
yfir vertíðina, eða yfirleitt að
greiða hærra verð fyrir úrvals
hráefni.
Innanlands-
neysla
Hvernig snúa þessi mál við
innanlandsmarkaði, ýsunni okk-
ar? Guðmundur Oskarsson fram-
kvæmdastjóri í Sæbjörgu sagði að
sér litist illa á uppboðsmarkað
með hagsmuni neytenda í huga.
Það lægi á borðinu að fiskverð á
fiski til innanlandsneyslu ntyndi
hækka. Nú þegar yrðu fisksalar í
Reykjavík að greiða svo kallað
gámaverð fyrir ýsu sem er 40 kr.
fyrir kílóið og verðið yrði mun
hærra fyrir 1. flokks ýsu á upp-
boðsmarkaði. Guðmundur var
raunar sá eini af þeim sem Þjóð-
viljinn ræddi við, sem taldi enga
ástæðu til að reyna þetta. Hinir
sögðu það sjálfsagt að reyna, þó
ekki væri til annars en sanna fyrir
mönnum að fiskmarkaður væri
ekki lausnin.
Það er alveg ljóst, að umræður
um fiskmarkað hér á landi hafa
magnast upp við það að sala á
ferskum fiski í gámum eða með
siglingum fiskiskipa he ; færst í
vöxt. Menn eru að leita <ð svari
við þeirri þróun að fersk ur er í
síauknum mæli fluttur út. Út-
gerðarmenn og sjómenn hafa
fengið mun hærra verð að öllu
jöfnu með því að selja ferskfisk út
og því er verið að reyna að svara á
heimamarkaði. Hvort uppboðs-
markaður er rétta svarið er svo
önnur saga.
Sigurdór Sigurdórsson
Laugardagur 30. ágúst1986
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5