Þjóðviljinn - 07.12.1986, Síða 11

' ' ■• ■ <■■■ • • ' ■>"<
Megas: „Eitthvað sem hentar aldarlokunum.
UNDUR EINFALDRA ORÐA
Það er svo undarlegt hvernig
fólktekurþessu nafni. Það
virðist enginn kannast við að
gera eitthvað í góðri trú, sem
ertilílagamáli, „bonafide". Ef
hægt er að sanna að menn,
sem viðriðnir eru einhver
glæpamál, hafi gert það í
góðri trú eru þeirsýknaðir.
Þetta er mjög huggulegt nafn,
segir Megas þegar nafnið á
nýju plötunni hans, „f góðri
trú“, berst ítal, en hún erný-
komin út hjá Hinu leikhúsinu.
Ég spyr hann hvort þetta sé
ekki fyrsta sólópiatan hans
síðan „Drög að sjálfsmorði"
kom út1979.
Þetta er fyrsta stúdíóplatan síð-
an „Á bleikum náttkjólum“. Það
er orðin níu ára þögn og tóm.
Aðdragandinn að þessari plötu
var einfaldlega sá að mér datt í
hug að nú þyrfti að gera plötu.
Verði plata, og það varð plata.
Maður tfndi til ýmislegt sem til
greina gat komið og valdi úr
eitthvað sem mundi passa tuttug-
ustu öldinni og einkum aldarlok-
unum. Vinir mínir hjá Hinu
leikhúsinu voru umfram um gefa
út plötu þar sem tónlist, textar og
rödd mín fengju að njóta sín.
í rauninni þótti mér ég hafa
unnið þjóðþrifastarf þessi síðustu
ár með því að senda ekki frá mér
neina plötu og íþyngja þannig
fólki. En svo sendi ég þessa plötu
frá mér í góðri trú.
Rétta bragðið
Nú kemur Tómas Tómasson
Stuðmaður þarna allnokkuð við
sögu. Hvert var hans hlutverk?
Hann var verkstjóri og upp-
tökustjóri og sá alveg um þetta.
Hann hafði útsetningar frá mér
og upplýsingar um hvað ég vildi
gera úr þessari músik og vann úr
því. Tómas var í senn pródusent
og tæknimaður. Tæknimaðurinn
sér um að hreyfa takka en pró-
dusentinn finnur rétta sándið,
rétta bragðið. Tuttugasta öldin
gengur út á bragðið. Stórfyrir-
tækin gera út á bragðið. Tómas
leitaði sem sagt uppi gæðasánd og
réði hljóðfæraleikara, Sigtrygg
Baldursson trommuleikara, sjálf-
ur lék hann á bassa, á gítar fékk
hann Þorstein Magnússon, á pí-
anó Guðmund Ingólfsson og
Reyni Jónasson á harmonikku.
Síðan syngur Ásbjörn Kristins-
son með mér dúett í einu lagi.
Hvað með yrkisefnin?
Þetta eru dæmigerðir dægur-
lagatextar, þar á meðal nokkrir
mansöngvar. Þarna eru tvö dæg-
urlög um dægurlög, Lóu litlu á
Brú og Fríðu litlu lipurtá - dæmi-
gert intertextualitet.
Þú hefur upp á sfðkastið veríð
að kynna dægurlög fyrri áratuga í
útvarpsþáttum. Hafa þau verið
þér inspírasjón á þessari plötu?
Ekki beinhnis. I laginu „Helm-
ingurinn lygi“ má þó heyra merki
þess að ég hef verið að hlusta á
gömul dægurlög og þar eru líka
jazz-kennd áhrif. Aðferðin við
textagerðina er mjög gamaldags.
Þetta eru lög sem eiga margt skylt
við vísnakveðskap. Það eru
ákveðnar einingar sem eru
endurteknar, svipuð hrynjandi,
einhver rauður þráður í gegn.
Textar nútildags eru gjarnan
frjálsari í formi, mitt form er
nokkuð stíft. En Lóa og Fríða eru
náttúrlega beinn endurrómur frá
gömlum dægurlögum.
Svo má nefna í framhjáhlaupi
að fjögur laganna lúta blúslög-
málum í tónlist og textagerð.
Upp á síðkastið hef ég farið meira
út í blúsformið en áður. Blús-
formið er A-A-B-form. í 2. línu
er 1. línan endurtekin og gjaman
áréttuð og orðum aukið við. Svo
kemur 3. línan í erindinu (B) sem
er eins og svar við þeim fyrri.
Megas sendir
frá sér nýja
plötu
Stundum fyllir B-línan líka upp í
eða gefur jafnvel alveg nýja vídd.
Yfirleitt öðlast þá A-línurnar
fyrst dýpri merkingu fyrir til-
stuðlan B-línunnar.
Slábolti
í mörgum þessara laga koma
Hka fyrir klassísk yrkisefni blús-
söngvara.
í fyrra vann ég ákveðið pró-
gram með hljómsveitinni Kukl
sem var nokkuð svo intellektuel
samsetningur. En þegar ég fór að
vinna upp texta eftir áramótin fór
ég að reyna að vega upp á móti
þessu vitsmunalega yfirbragði.
Ég hafði þetta í huga sem
eitthvað sem bæri að varast og fór
viljandi að reyna að gera textana
tilfinningalegri. Ég náði því að
sneiða hjá erfiðu orðunum. Og
þá kemur blúsinn inn í. Það er
einmitt gott að nota blúsinn í
þessum einföldu hlutum, eins og
reyndar marga aðra tónlist.
Sá sem fæst við dægurlagagerð,
eins og aðrir sem fást við orð,
bregður stundum á leik og gerir
sér það til skemmtunar að við-
hafa einkennilegt orðalag. Mér'
dettur í hug Cole Porter, sem er
reyndar frekar intellektuel höf-
undur, en hann er í miklum leik.
Þetta er eins og í slábolta, maður
slær boltanum frá sér og maður
getur hlaupið svo lengi sem eng-
inn grípur hann og hann er á lofti.
Spjallað við
konur
Það er mikið verið að spjalla
við konur á þessari plötu.
Já, það er verið að spjalla við
konur. Þarna eru konur til
spjalls.
í „Fríða Fríða“ er maður í gras-
rótinni. Það er dálítið nöturlegur
texti, frost í jörðu. Lífið er alls-
lags og maður tekur því eins og
það er. Og maður lýgur hvorki að
sjálfum sér né öðrum um það.
Maður gengur áfram í góðri trú.
„Þú og ég“ fjallar um vinnu-
mann á stórbýli. Hann er ekki
flókinn karakter, hann er mjög
svo beisikk. Hann hugsar fyrst og
fremst um frumþarfirnar og tekur
lífinu eins og það er. Að vísu á
hann til smá slægð og hann er
hvorki vangefinn né þroskaheft-
ur. Tilfinningin, sem náttúran
gefur mönnum til þess að geta
haldið áfram tilrauninni, beinist í
hans tilfelli að ákveðinni vinnu-
stúlku sem hann vill testa úti í
hlöðu. Lokaargúmentið í textan-
um kemur svo þegar hann beitir
fyrir sig móður sinni. Það segir
nokkuð um einfaldleika drengs-
ins.
Tilveran berstrípuð
„Lítill fjólublár skóda-blús“ er
það-er-greinilega-öllu-lokið-
texti. Það er nú með þessa texta
að það er ósköp lítið um þá að
segja. Þeir fjalla um mannlega til-
veru alveg berstrípaða, það er
bara tilraunin ein og þau von-
brigði sem henni fylgja. Maður
getur ekki alltaf verið ánægður,
en ef maður reynir þá fær maður
það sem maður þarf, eins og Rol-
ling Stones sögðu.
I „Þú bíður (allavega eftir
mér)“ kemur Hallormsstaða-
skógur við sögu sem leiðir hugann
að gömlu kvæði eftir Laxness.
Sá texti byggist á þokukenndri
endurminningu sem á sínum tíma
var fest á blað. Ég bjó svo þennan
texta upp úr þeim slitrum. Þetta
er eiginlega gömul ferðasaga, en
ekki þjóðsöngur Austfirðinga.
Þarna er líka byggt á ljósmynd af
Kristjáni Fjallaskáldi að skála í
Vopnafirði. Ég drekk pilsner á
sama stað og Fjallaskáldið
dauðvona er að drekka sitt
brennivín. En öll lógík er þessum
textum víðsfjarri. Við megum
ekki gieyma því að þama er á
ferðinni hin stflfærða veröld dæg-
urlagatextans.
Stórslysahúmor
„Táraborgin“ leiðir hugann að
Edgar Allan Poe og Samuel
Beckett. Þar er ákveðinn stór-
slysahúmor í gangi enda þótt ég
ætli ekki að draga fjöður yfir al-
varleika verksins. Allir þessir
textar em með ákveðinn húmor,
stórslysahúmor ef ekki öðmvísi
húmor. Maður sér fyrir sér þenn-
an allslausa flæking með harðkúl-
uhatt sem reikar um svarta eyði-
sanda. En eins og fram kemur í
textanum, þegar ekkert er hægt
að gera lengur er bara að halda
áfram. Chaplin heldur alltaf
áfram ferðinni.
„Táraborgin" minnir mig líka á
Tarsan-bækurnar úr bernsku -
Tarsan og borg leyndardómanna,
Tarsan og táraborgin. Þetta leiðir
líka hugann að borgum þeim sem
Chirico málaði. Og það er svo
mikil hríð að það sést ekki til
fjalla, sem gerir þetta alíslenskt-
Fjalla-Eyvindur og Halla og
Heiðarbýlið. En þessi táraborg
skiptir auðvitað engu máli nema
sem rímorð. En orð em sprengi-
efni.
„Löng eru þau lík“ er byggt á
minningu frá höfninni, marg-
ræður texti, ólógískur og tilfinn-
ingalegur.
Meiri víðáttur
Finnst þér þessi plata ólík fyrri
plötum þínum?
Sá sem gerir þessa plötu er í
innsta eðli sínu sá sami og áður.
En áherslur hafa breyst nokkuð
mikið og _það eru miklu fleiri dyr
opnar. Oryggið hefur aukist,-
þannig að það þarf ekki endilega
að nota langar línur og flókin orð.
Speisið hefur aukist, það eru
komnar meiri víðáttur. Áður var
maður í einhverjum dularfullum
fjólubláum helli þar sem maður
hélt sig óhultan og að þessi hellir
væri það sem máli skiptir. Það er
lítið um sögur á þessari plötu,
engar furðusögur. „Drög að
sjálfsmorði" vom hins vegar
furðusagnasafn og gætu þess
vegna hafa verið eftir Benjamín
Sigvaldason þó svo væri ekki.
Það var mikið fjallað um
heimsmálin á fyrri plötunum, en
hér em eiginlega engin heimsmál
á ferðinni, enda má maður ekki
fá ofbirtu í augun af eigin mikil-
vægi. Ef ég vil stilla mér einhvers
staðar upp, leita mér að einhverj-
um stað til að ídentifera mig með
vil ég frekar stilla mér upp á
sjötta áratugnum en í heims-
ósómatextagerð hippanna þegar
allir fóm að hafa meiningar. En
séu orð notuð af einhverju viti
em þau eitthvert fíngerðasta
tjáningartæki sem til er. Rokkið
byggist á því að finna réttu orðin,
setja þau í rétta röð og syngja þau
síðan við hinn rétta rokkundir-
leik - og síðan að blindast ekki af
eigin mikilvægi.
Rokkið fer ekkert úr beinun-
um?
Nei.
-áó
10 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 7. desember 1986
Andrés Jóhannesson forstöðumaður yfirkjötmats með „fitumælinn", einfalt verkfæri sem gert hefur samræmingu og flokkun
lambakjöts mun nákvæmari en áður hefur þekkst.
að er vilji þeirra sem
standa að framleiðslu
og sölu lambakjöts að
koma til móts við kröfur
neytenda um meiri vöruvönd-
un og nákvæmari flokkun
lambakjöts eftir fituinnihaldi.
Til að sýna fram á þetta voru
staðfestar fyrir síðustu
sláturtíð hertar reglur um
fituflokkun lambakjöts
auk þess sem ný
tækni við fitumælingar
hefur verið tekin upp.
63.3%
Eins og sjá má af súluritinu hérTyrir ofan hafa verulegar
tilfærslur átt sér stað milli gæðaflokka. Helsta breytingin er
sú að um 7,5% af lömbum sem slátrað var 1986 fóru í
„fituflokkinn" svokallaða (DIIO) í stað 1,6% árið 1985.
Aukningin kemur úr stjörnuflokki
(Dl*) og fyrsta flokki (Dl) sem
þýðir að nú getur þú gengið að
fituminna kjöti í þeim
flokkum en áður.
Sífellt fækkar þeim sem
vilja feitt lambakjöt svo
erfiðleikar hafa skapast
á sölu þess. Skilningur
framleiðenda á þessu hefur
aukist og því má
ætla að fram-
leiðsla á feitu
lambakjöti muni
dragast verulega
saman í framtíð-
inni.
Við erum sannfærð
um að vel upplýstur
neytandi er jafn-
framt ánægður
viðskiptavinur.
Það er hlutverk
okkar og vilji
að framfylgja
settum reglum
um gæðaflokk-
un lambakjöts.
Við teljum að
nú standi
neytendur
frammi fyrir
öruggari og ná-
kvæmari flokkun
lambakjöts en
nokkru sinni fyrr.
Því hvetjum við
þig til að kynna þér eftirfarandi upplýsingar um gæða- og
þyngdarflokka lambakjöts.
Gæða- og þyngdarflokkar lambakjöts:
Dl* 1. ftokkur* Vel hoklfyllt læriogbak. Hvltfituhula Dl i.ftokkur Vefholdfyttfir, miðlungsfila, gallalausir iútllti Dll fl.flokkur Sæmilegahold- fytitir, lltii fita, gallalitlir DIIO ii. flokkur 0 Hoidgóöir skroMcar. mikil fitaog,'eðatita semekkistlrðnar DIII III. flokkur AHirholdiýrir, fitulitlir, marAir. gallaiireiiameí mjðggulafitu
Að 12,5 kg Dl*6 DI6 Dll 6 DII0 6 DIII6
13-16 •<9 Dl*2 DI2 Dll 2 DII0 2 Dlil 2
16,5-19 kg Dl*8 DI8 Dll 8 DII0 8 DIII8
19,5-22,5 kg Dl*4 DI4 Dll 4 DII0 4 DIII4
23kgog þyngri DIT DIIT DIIOT DIIIT
Stafimir 6, 2, 8, 4 og T tákna Með DestU kveðju,
Þyngd skrokksins T.d. merkir F.h^Landbúnaoarráðuneytisins
Dl 2 1. flokk og skrokkþyngd y/ ' /.
á bilinu 13-16 kg.
Andrés Johannesson
forstöðumaður yfirkjötmats.
Samanburður á flokkun lambakjöts
í gæðaflokka árin 1985 og 1986.
Með tilkomu
„fitumælisins“
var stigið
stórt skref í átt til
öruggari flokkunar
lambakjöts eftir
fitumagni. Þetta tæki
auðveldar kjötmats-
mönnum að vinna
verk sín af meiri ná-
kvæmni en áður.
Það er skoðun
þeirra sem til
þekkja að með
notkun þessa ein-
falda verkfæris
hafi samræming
og nákvæmni í
flokfcun lamba-
kjöts eftir fitu-
magni verið
aukin til muna.
Staðreyndirnar tala
sínu máli.

Sunnudagur 7. desember 1986 ÞJÓÐVILJINN — SlÐA 11