Þjóðviljinn - 25.06.1987, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Að féla hlut
- Að þjálfa sig í hermennsku heila starfsævi án
þess að eiga þess kost að lenda í styrjöld er eins
og að æfa knattspyrnu árum saman og fá aldrei að
koma inn á völlinn!
Það er hætt við að ýmsum sjónvarpsáhorfend-
um í fyrrakvöld hafi runnið kalt vatn milli skinns og
hörunds þegar þeir hlýddu á mál ungs og gervi-
legs höfuðsmanns í landgönguliði bandaríska flot-
ans; sá hét O’Connor og við sáum hann í kvik-
myndinni „Miðnesheiði” eftir Sigurð Snæberg.
Ekki var síður hrollvekjandi að hlýða á aldraðan
hershöfðingja úr Bandaríkjaher útlista þá faglegu
skoðun sína, að það sem úrslitum réði í kjarnorku-
styrjöld væri einfaldlega að verða fyrri til að hefja
árás.
Hinn aldurhnigni generáll sagði af mikilli hrein-
skilni að hann teldi kjarnorkuvopn vera þau einu
vopn sem dygðu Bandaríkjamönnum og Nató
gegn hernaðaryfirburðum Sovétríkjanna á öllum
öðrum sviðum. Hins vegar sagðist hann ekki vita
hvort kjarnorkuvopn væru á íslandi, og er undar-
legt til þess að vita hversu óljóst það er, hvort á
íslandi séu til þau voþn sem ein bíta, ef til þess
ófriðar kemur sem hermennirnir hafa eytt ævinni í
að undirbúa sig fyrir.
Flotaforinginn á Keflavíkurflugvelli vildi hvorki
játa né neita tilveru kjarnorkuvopna á íslandi, en
brá síðan á glens og bauð íslendingum að koma
inn á hernámssvæðið með geiger-teljara og leita
þar dyrum og dyngjum að kjarnorkuvopnum. Slík-
an leik kalla menn „að fela hlut“ og ræður þá
úrslitum hvor er hugkvæmari, sá sem felur eða sá
sem leitar.
Höfundur myndarinnar, Sigurður Snæberg,
sagði í viðræðuþætti að lokinni sýningu, að hann
hefði ekki valið þann kostinn að gera áróðurs-
mynd „með her eða móti her“, heldur kostað
kapþs um að leggja fram upplýsingar þannig að
áhorfendur hefðu um nóg að hugsa.
Og víst ætti vera bandarísks herliðs á íslenskri
grund að vera (slendingum ærið umhugsunarefni.
En sú tilhneiging er rík í fari fólks að banda frá sér
og reyna að forðast óþægilegar hugsanir sem á
hugann leita. Þess vegna er gerð þessarar mynd-
ar þarft verk. Hún minnir okkur á að þjóðin hefur
skotið sér undan þeirri skyldu að bera sjálf ábyrgð
á vörnum og öryggi landsins. Hún minnir okkur á
að við höfum lagt fjöregg okkar í hreiður hins
ameríska arnar. Hún minnir okkur á að hagsmunir
og hugsunarháttur íslendinga og Bandaríkja-
manna fara ekki saman í öllum greinum. Hún
minnir okkur á að veru hersins fylgir margs konar
áhætta sem íslendingar væru lausir við, ef banda-
rískt herlið væri ekki í landinu.
í fyrsta lagi fylgir því menningarleg áhætta að
fela erlendum málaliðum varnir og öryggi þjóðar-
innar: Við þurfum ekki lengur að vaka sjálf á verð-
inum, það færist yfir okkur fölsk öryqgiskennd,
værð, sljóleiki.
í öðru lagi fylgir því efnahagsleg áhætta að
venja sig á að eiga bandarískt herlið að tekjustofni
sem gefur af sér um fjóra milljarða á ári á auðveld-
an máta, en kemur um leið í veg fyrir eðlilega
atvinnuuppbyggingu hjá fámennri þjóð sem svo
sannarlega þarf sjálf á öllu sínu vinnuafli að halda.
Hin efnahagslega áhætta felst einnig í því að
það er ekki nema mannleg náttúra að vilja leggja
sig í nokkra hættu fyrir fljóttekinn gróða, þannig að
þeir sem teygja sig lengst eftir hernámsgróðanum
eru ekki endilega að hugsa um þjóðarheill og
varnir og öryggi landsins þá stundina.
í þriðja lagi fylgir því hernaðarleg áhætta að
hafa erlenda herstöð í landinu. Keflavík er skot-
mark í kjarnorkustríði - ekki Reykjavík eða Akur-
eyri. Eða með öðrum orðum: í kjarnorkustríði er
ísland skotmark vegna þess að þar er herstöð, og
þeim er best borgið sem fjærst henni búa!
Allt þetta rifjaði Sigurður Snæberg upp fyrir
áhorfendum með kvikmynd sinni „Miðnesheiði".
Það er sannarlega tímabært að ýta við þjóðinni
og rífa hana uþþ úr því værðarlega og falska ör-
yggi sem hún hefur vanist á.
- Þráinn
KUPPT OG SKORIÐ
Pukurflokkurinn
Pukrið hefur alltaf verið aðals-
merki forystu Sjálfstæðisflokks-
ins. Þar hefur lítil klíka ráðið
lögum og lofum, einsog sést best
þessar síðustu vikur, þar sem
fylgi rúnum formanni er enn
hampað goðumlíkum á stalli. Þó
vita allir að Porsteinn Pálsson er
álíka fastur í sessi sem formaður
Sjálfstæðisflokksins og Chun,
forseti Suður Kóreu, er um þess-
ar mundir.
Þó er ekki við því að búast að
stúdentaóeirðir brjótist út í Sjálf-
stæðisflokknum einsog austur í
barbaríinu. Stúdentar flokksins
eru nefnilega flestir búnir að yfir-
gefa íhaldið og komnir annað.
Pukrið, leyndin og klíkuvinn-
an hjá íhaldinu hefur raunar
sjaldan birst jafn skýrt og í vinnu-
brögðunum kringum svokallaða
„úttekt'* flokksins á afhroðinu
sem íhaldið galt verðskuldað við
síðustu kosningar. Jósef Stalín
hefði verið fullsæmdur af þeim.
Fjölskyldunefndin
Eftir að klaufaháttur Þorsteins
Pálssonar varð til þess (góðu
heilli) að kljúfa Sjálfstæðisflokk-
inn hefur hann og fýlufélagið í
Valhöll verið í eins konar pólit-
ísku losti. Þegar venjulegir
flokksmenn leituðu eftir skýring-
um af hendi þeirra á óförunum
fór allt kerfið af stað til að tryggja
áframhaldandi þögn. Eftir á hafa
þeir Þorsteinn og Friðrik Sophus-
son látið í veðri vaka að þögnin
hafi verið nauðsynleg vegna þátt-
töku flokksins í viðræðum um
myndun ríkisstjórnar!
Vegna þessa furðulega þagnar-
bindindis sem flokksforystan
setti á menn spratt hins vegar
mikil ólga, og um síðir komst
fýlufélagið í Valhöll ekki hjá því
að setja einhvers konar könnun
af stað. En til að tryggja áfram-
haldandi frið kringum hinn
fallvalta formann tók fýlufélagið
upp á því að skipa einskonar fjöl-
skyldunefnd í málið.
Allir nefndarmenn voru nefni-
lega annaðhvort nánustu sam-
starfsmenn Þorsteins Pálssonar,
bestu vinir hans frá frjálshyggju-
skeiði Eimreiðarhópsins, vensla-
menn eða klíkubræður.
Skýrslurnar faldar
Fýlufélagið gekk meira að
segja svo langt í að kæfa nefnd-
ina, að það gerði að formanni
hennar engan annan en varafor-
mann Sjálfstæðisflokksins, Frið-
rik Sophusson. En hann var vita-
skuld einn af helstu arkítektum
ósigurs flokksins. Sú ákvörðun
var því álíka vitræn og að láta
fingralangan heildsala dæma
sjálfan um hvort hann hefði stolið
nógu miklu til að verða settur
inn.
Þrátt fyrir að Valhallarklíkan
hafi þannig beitt öllum brögðum
til að kæfa umræðu um þátt henn-
ar og forystunnar í tapi Sjálfstæð-
isflokksins kom eigi að síður fram
hörð gagnrýni á fýlufélagið frá að
minnsta kosti tveimur aðilum
fjölskyldunefndarinnar.
En hvaða sjálfstæðismaður
hefur lesið þessar skýrslur? Hvar
eru þær núna? Hvar er úttekt
Morgunblaðsins á þeim og öll
viðtölin við nefndarmennina?
Sannleikurinn er nefnilega sá,
að skýrslurnar eru læstar inní
skj alaskápum V alhallar. Það á að
þegja þær í hel. Flokksmenn eiga
ekki að fá að sjá þær. Þorsteinn er
búinn að láta sína menn setjast á
gagnrýnina á hann sjálfan. Hin
íslenska Pravda, alias Morgun-
blaðið, tekur auðvitað þátt í yfir-
hylmingunni. Blaðið hefur ekki
birt orð af viti um skýrslu fjöl-
skyldunefndarinnar. Það er enn í
sama flokkstjóðrinu og fyrir 30
árum.
Guði sé lof að Matthías hefur
þó skáldskapargyðjuna að leita
huggunar hjá í raunum sínum...
Pjóðviljinn og
Varmaland
Sennilega er ekki hægt að
hugsa sér meiri andstæður í
vinnubrögðunum en meðferð
annars vegar Alþýðubandalags-
ins og hins vegar Sjálfstæðis-
flokksins á úttektum flokkanna á
kosningaósigrum.
Skýrslur Sjálfstæðisflokksins
eru orðnar pukrinu að bráð,
skápamatur í Valhöll, þar sem
flokksmenn komast hvergi nærri.
Vandaðar greiningar forystu-
manna Alþýðubandalagsins á ó-
förum flokksins eru hins vegar
umræðuefni á tveimur mið-
stjórnarfundum, sem eru að
hluta til opnir fjölmiðlum, og þar
sem hver einasti flokksmaður
getur komið og hlustað að vild.
ítarlega unnir útdrættir eru
þess utan birtir alla þessa viku í
Þjóðviljanum, þar sem hver og
einn getur lesið þá. Við höfum
ekkert að fela!
Þjóðviljinn tók þá ákvörðun að
vendilega íhuguðu máli að birta
helstu þætti úr skýrslum flokks-
forystunnar. Og það er skondið á
þessum alvörufullu dögum enda-
lausra stjórnarmyndana að sjá
hvernig meðferð Þjóðviljans á
Varmalandsskýrslunum hefur
slegið hina fjölmiðlana út af
laginu.
Beðið pftir veislu
Hinir pólitísku spámenn fjöl-
miðlaheimsins höfðu nefnilega
beðið með lófana sveitta og
munnvatnsframleiðsluna í há-
marki eftir skýrslum fallbyssanna
úr forystu Alþýðubandalagsins.
Gúrkutíðin enda yfir og allt um
kring, og því heldur betur þörf á
einhverju vel krassandi í upp-
slætti á forsíðu.
En, - því miður.
Það var ekkert að fela. Þjóð-
viljinn birti alla helstu þætti
skýrslanna, - á undan hinum!!
Meira að segja hinar vösku
bordísir Morgunblaðsins (Black
and Decker) urðu að láta sér
nægja að skrifa léttfýldar fréttir
uppúr Þjóðviljanum.
Veislan sem íhaldspressan beið
eftir með álíka eftirvæntingu og
afdankaðir lordar eftir teboðum
drottningar varð að engu. Sorrí
Stína, einsog þar segir....
Sjónvarpið - það náttúrlega
brást einsog fyrri daginn þegar
vinstri vængurinn er annars veg-
ar. Ekki hefur Ríkissjónvarpið
enn birt orð um skýrslurnar.
Raunar er athyglisvert að það
hefur líka gersamlega látið hjá
líða að kanna skýrslur fjölskyldu-
nefndar fhaldsins.
Kannski mönnum hjá RUV
þyki þetta hlutleysi. Ekki orð um
Alþýðubandalagið - ekki orð um
íhaldið. Allir á sléttu og hlut-
leysinu borgið!
En þá halda menn vitaskuld
áfram að halla sér í auknum mæli
yfir á Stöð 2, sem lifir þó í nútím-
anum. -ÖS
þlOÐVILIINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Rltstjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, Össur
Skarphéðinsson.
Fróttastjórl: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Garðar Guðjónsson, Guðmundur Rúnar Heiðarsson,
Hrafn Jökulsson, HjörleifurSveinbjörnsson, IngunnÁsdísardóttir,
Kristín Ólafsdóttir, KristóferSvavarsson, Logi Bergmann Eiðsson
(íþróttir), Magnús H. Gislason, MörðurÁrnason, ÓlafurGíslason,
Ragnar Karlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Ásgrímsson, Vil-
borg Davíðsdóttir, Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, HildurFinnsdóttir.
Ljóamyndarar: Einar Ólason, Sigurður MarHalldórsson.
Útlitstelknarar: SœvarGuðbjörnsson, GarðarSigvaldason.
Framkvœmda8tjórl: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifatofustjórl: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Guðbergur Þorvaldsson.
AuglýslngastjórLSigríðurHannaSigurbjörnsdóttir.
Auglýslngar: Baldur Jónasson, OlgaClausen, GuðmundaKristins-
dóttir.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðlr: Soffía Björgúlfsdóttir.
Bílstjórl: Jóna Sigurdórsdóttir.
ÚtbrelÖ8lu-og afgreiðslustjóri: HörðurOddfríðarson.
Afgrelðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Innhelmtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgrelðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, síml 681333.
Auglýsingar: Síðumúla6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóöviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausaaölu: 55 kr.
Helgarblöð:60kr.
Áekrlftarverð á mánuði: 550 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Flmmtudagur 25. júní 1987