Þjóðviljinn - 16.07.1987, Qupperneq 7

Genfarskólinn
Lýsandi dæmi
um gagnkvæma
vináttu og traust
Baldur Óskarsson erfyrsti íslendingurinn sem veitir skólanum
forstöðu
Skólastjórn Genfarskólans
svonefnda ákvað á fundi sínum í
desember s.l. að ráða Baldur
Óskarsson fyrrum fræðslustjóra
Menningar- og fræðslusambands
alþýðu til þess að veita skólanum
forstöðu á þessu ári. Má það vera
okkur fagnaðarefni að íslending-
ar skuli nú í fyrsta sinn vera
kvaddur til að gegna þessu þýð-
ingarmikla starfi.
Baldur er engan veginn ókunn-
ugur skólanum, sögu hans, til-
gangi og starfi, því hann gegndi
þar kennslu á s.l. ári. Blaðið
mæltist til þess við Baldur að
hann segði lesendum þess nokk-
uð frá skólanum og varð hann vel
við þeim tilmælum.
Baldur var fyrst að því spurður
hverskonar stofnun Genfar-
skólinn eiginlega væri og hver
væri tilgangurinn með honum.
Kominn á
sextugsaldurinn
- Það er þá fyrst til að taka,
sagði Baldur Óskarsson, - að síð-
an 1931 hafa verkalýðssamtökin
á Norðurlöndum rekið 6 vikna
sumarskóla í Genf. Er hann eink-
um ætlaður trúnaðarfóiki sam-
takanna. Þetta merkilega fram-
tak sýnir glögglega stórhug og
framsýni þeirra, sem leiddu
verkalýðsbaráttuna millistríðsá-
ranna.
Ástæða er til að geta þess að
einn öflugasti hvatamaður að
stofnun skólans var Sven Back-
lund, tengdafaðir Sigurðar
heitins Þórarinssonar jarðfræð-
ings. Kenndi hann við skólann í
fjögur ár. Backlund var einn af
fremstu forystumönnum sænskra
jafnaðarmanna. Meðal skóla-
stjóranna hafa verið ýmsir
nafnkunnir menn svo sem Hal-
vard Lange og Gunnar Myrdal.
Og ekki má gleyma Sven Arne
Stajre. Hann kom nokkrum sinn-
um til íslands á bernskuárum
Menningar- og fræðslusam-
bandsins og var því mikill haukur
í horni.
Af stjórnarformönnum Genf-
arskólans má m.a. nefna menn
eins og þá bræður Christian og
Halvard Lange, Ölvu Myrdal og
Bjartmar Gjerde, en hann studdi
einnig mjög að stofnun M.F.A. í
stjórn skólans nú situr af íslands
hálfu Kristín Eggertsdóttir en
varamaður hennar er Karl
Steinar Guðnason, alþingismað-
ur.
Tvíþœtt verkefni
Nú, ef við víkjum að tilgangi
skólans þá er hann einkum sá að
fjalla um félagsmál verkafólks og
kjör þess jafnframt því sem
áhuga- og forystumenn verka-
lýðshreyfingarinnar á Norður-
löndum mætast til umræðu um al-
þjóðlegt samstarf og það hlut-
verk, sem verkalýðshreyfingin
gegnir í því sambandi. Sam-
kvæmt lögum skólans er hann
öllum opinn „en þó einkum ætl-
aður starfsömum félagsmönnum
verkalýðs- og samvinnuhreyfing-
ar, sem hafi í félögum sínum sýnt
frumkvæði í alþjóðlegu starfi,
jafnt utan sem innan Norður-
landanna“.
Hugmynd frumherjanna, allt
frá upphafi var sú, að Norður-
löndin stæðu saman, kæmu fram
sem ein heild og ættu þannig
auðveldara með að ná eyrum og
athygli umheimsins. Þannig var
það og hjá Alþjóða vinnumála-
stofnuninni I.L.O., og Þjóða-
bandalaginu á sínum tíma. Eins
og kunnugt er hóf ILO starfsemi
sína í Genf árið 1919 og ári seinna
varð Genf aðsetur Þjóðabanda-
lagsins. Upp úr því var ákveðið
að Genf skyldi verða miðstöð al-
þjóðlegrar samvinnu. Það var því
ekki út í bláinn að frumherjarnir
ákváðu skólanum aðsetur þar.
Skólastarfið
- Viltu skýra það eitthvað nán-
ar í hverju sú fræðsla er fólgin,
sem fram fer í skólanum?
- Já, ég hygg að það verði best
gert með því að greina frá starfi
skólans s.l. ár. Það hófst, sem
ætíð áður í einum af ILO skólun-
um í Skandinavíu, í þetta skipti í
Viskadalen í Svíþjóð, þar sem
dvalið var í eina viku. Þar var
lögð áhersla á eftirfarandi þætti:
Að nemendur kynntust og læri
að vinna saman sem hópur. Þeir
fræðist um verkalýðsbaráttuna á
Norðurlöndunum og kynnt og
skýrt samstarf norrænna manna í
alþjóðasamtökum.
Að kynna ILO, starf og þing-
hald og búið undir starf í Genf
m.a. með því að skipta þátttak-
endum í starfshópa eftir áhuga-
málum þeirra og starfa hóparnir
allan námstímann.
Að kynna alþjóðasamtök
verkalýðsfélaganna.
Segja má að hér sé grunnurinn
lagður að því, sem síðar fer fram.
Nemendur kynnast og komast
yfir tungumálaerfiðleika. Skipst
er svo á um að halda
skemmtivökur.
í Genf er svo dvalið í fjórar
vikur og fer skólastarfið ýmist
fram í skrifstofubyggingu ILOj
eða gömlu Þjóðabandalagshöll- i
inni.
Kennsluformið
- I hverskonar formi fer skóla-
haldið einkum fram?
- Segja má að í meginatriðum
sé það fjórþætt. Það fer fram í
formi fyrirlestra, hópstarfs,
heimsókna og svo með þátttöku í
þingi ILO. Fyrirferðarmest er
umfjöllunin um starfsemi ILO-
Alþjóðsambands verkalýðsfé-
laga; málmiðnaðarmanna, land-;
búnaðarverkamanna, samtaka
verkafólks í efnaiðnaði,
verslunar- og skrifstofufólks
o.s.frv. Þá er og kynnt starfsemi
OECD, EFTA, EBE, TUAC og
heimsóttaralþjóðastofnanir, sem
aðsetur hafa í Genf. Fyrirlesarar
eru starfsmenn ILO og verka-
lýðsfrömuðir víðsvegar að úr
heiminum, sem auk þess svara
fyrirspurnum. Nemendur geta
fylgst með öllum störfum ILO-
þingsins og störfum einstakra
nefnda þess. Þeir sitja fundi með
verkalýðsfulltrúum, sem hittast
daglega. Þar er greint frá gangi
mála í einstökum nefndum og
leitast við að marka sameiginlega
afstöðu verkalýðshópsins til
þeirra mála, sem þingið fjallar
um.
Enn má nefna að nemendur
hafa náið samband við þingfull-
trúa norrænu verkalýðssamtak-
anna og sérfræðinga þeirra og að-
stoða þeir við að fá viðtöl við
þingfulltrúana, eftir því sem ósk-
að er. Og loks eru svo helgar og
aðrar frjálsar stundir notaðar til
skoðunarferða og skemmtana,
en umhverfi Genfar er rómað
fyrir fegurð.
Endað
í Frakklandi
Skólahaldinu lýkur svo í Bier-
ville í Frakklandi, skammt utan
við París. Þar er fræðslumiðstöð
CFDT, sem er annað stærsta al-
þýðusamband Frakklands. Þar
ljúka hóparnir skýrslugerðum og
lærdómar eru dregnir af Genfar-
dvölinni. Þá eru og fluttir fyrir-
lestrar um stöðu franskra verka-
lýðssamtaka og frönsk þjóðfé-
lagsmál. Farin er kynnisferð til
Parísar og síðan ekið til
Kaupmannahafnar, þar sem
skólanum er slitið.
Þetta er ströng vinna en ekki
verður annars vart en allir séu
ánægðir, enda hafa menn lifað
þarna 6 eftirminnilegar vikur og
kynnst alþjóðlegu samstarfi, sem
hefur það að markmiði að efla
félagsþroska manna og stuðla að
friði og réttlæti öllum til handa.
✓
Atján
hundruð nemendur
- Hver stendur straum af
kostnaði við skólahaldið?
- Það er að langmestu leyti
kostað af opinberum framlögum
Norðurlandaþjóðanna. Auk þess
nýtur skólinn töluverðs styrks frá
ILO og nokkrum öflugum
menningar- og fræðslusjóðum á
Norðurlöndunum.
- Veistu hvað margir nemend-
ur hafa stundað nám við skólann?
- Þeir munu vera um 1800.
Æði margir þeirra hafa síðan orð-
ið faglegir og pólitískir forystu-
menn, bæði heima fyrir og á al-
þjóðavettvangi.
- Hefur eitthvað verið þarna
um íslendinga?
- Já, þeir munu vera um 28 ís-
lendingar, sem stundað hafa nám
við Genfarskólann.
- Ert þú eini íslendingurinn,
sem kennt hefur við skólann?
- Nei, auk mín hefur Birna
Bjarnadóttir skólastjóri Bréfa-
skólans kennt þar.
Um Genfarskólann má svo að
lokum segja það, að hann hefur
getið sér mikinn orðstír og góðan
þau rúmlega 50 ár, sem hann hef-
ur starfað og áreiðanlega náð að
verða það, sem forystumennirnir
væntu. Meðal annarra þjóða þyk-
ir hann athyglisvert dæmi um
heiðarlegt og einlægt samstarf
norrænna manna og jafnframt
lýsandi dæmi um það gagnkvæma
traust og vináttu, sem brýnt er að
takist milli þjóða heims.
mhg
Abending
til Flosa og Staksteins vegna umrœðna um könnun á viðhorfumfrétta-
manna til eigin starfs
í vikulegum dálki sínum á 2.
síðu Sunnudagsblaðs Þjóðviljans
hinn 12. þ.m. (sem kollega hans,
Staksteinn, endurprentar nær
óstyttan í gær) sýnir Flosi Ólafs-
son prýðileg tilþrif í eftirlætisiðju
sinni að berja á félagsfræðingum.
Greinin er hin skemmtilegasta
eins og oft vill brenna við þegar
Flosi er annars vegar og vona ég
að það spilli ekki gleði neins þótt
ég leiðrétti tvennt sem missagt er
í pistli hans.
Flosi segir: „Aðstandendur
þessa verkefnis, sem sagt nem-
endur í fjölmiðlafræði við Há-
skóla íslands, draga fram það
sem þeim að eigin dómi finnst
eftirsóknarverðustu kostir góðra
blaða- og fréttamanna, í því skyni
að láta starfandi blaðamenn
dæma um mikilvægi hvers um
sig.“
Hér hallar Flosi réttu máli, því í
skýrslunni segir (bls. 12): ,„,Telur
þú cftirtalda eiginleika til eftir-
sóknarverðra kosta góðra blaða-
eða fréttamanna?“ Þannig hljóð-
aði fyrsta spurningin á listanum í
könnun okkar og svarendum var
gefinn kostur á að gefa hverjum
af 22 eiginleikum sem upp voru
taldir stig frá 0-10.“
Eftir að hafa skilvíslega tilgrein
eiginleikana heldur Flosi áfram:
„Þessi upptalning á kostum góðs
blaðamanns talar sínu máli.
Greinilega ekki gert ráð fyrir því
að máli skipti hvort blaðamaður
sé það sem stundum var áður
kallað RITFÆR eða VEL MÁLI
FARINN“. (leturbr. Flosa).
Hér fer Flosi með ósatt mál. í
fréttamannakönnuninni var
beinlínis spurt um málfar og í
skýrslunni (bls 21) er birt tafla
þar sem greint er frá svörum um
hvort íslenskum fréttamönnum
sé, að dómi svarenda, áfátt í
málfari. Birtar eru athugasemdir
og ályktanir um töfluna og í kjöl-
farið fylgir umræða (ásamt ann-
arri töflu) sem snýst m.a. um svör
fréttamanna við spumingunni
„Er að þínu mati einhver
menntun annarri fremur heppileg
sem undirbúningur fyrir blaða-
og fréttamennsku?“ Svörin við
þeirri spumingu gáfu til kynna að
nám í íslensku væri af flestum tal-
Þorbjöm Broddason.
ið heppilegasti undirbúningur
fréttamannsstarfs.
Með þökk fyrir birtinguna.
15. júlí 1987
Þorbjðrn Broddason
ÞJÓÐVILJINN - SIÐA 7