Þjóðviljinn - 29.09.1987, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Borgaraflokkurinn er staoreynd,
en stefna hans er óskvr
Um helgina hélt Borgaraflokkurinn sinn fyrsta
landsfund. í upphafi var flokknum ekki spáö
langra lífdaga. Þegar Albert Guömundsson reif
sig út úr Sjálfstæðisflokknum með brauki og
bramli voru þeir margir sem töldu aö um stund-
arfyrirbrigði væri að ræða, Albert kæmi til baka í
náðarfaðm Valhallaríhaldsins um leið og rynni
af mönnum móðurinn eftir þingkosningarnar.
Nú kemur í Ijós að ieggja ber til hliðar alla þanka
um að Albert snúi aftur.
Þjóðtrúin segir að ánamaðkur, sem skorinn
er í tvennt, skríði saman aftur. Að á einhvern
óútskýranlegan máta takist fram- og afturpart-
inum að finna hvor annan og skipti þá engu
hversu langt sé á milli þeirra. Eftir að þeir nái
saman séu samskeytin ógreinanleg. Á ein-
hvern dularfullan máta geti maðkurinn snúið
hjóli tímans til baka þannig að loks sé eins og
ekkert hafi gerst.
En lögmál ævintýranna gildir ekki í hörðum
heimi stjórnmálanna. Sú stórfjölskylda íhalds-
manna, sem Sjálfstæðisflokkurinn var fyrir
daga Borgaraflokksins, hefur endanlega
splundrast. Að svo komnu máli skal ekki lagður
á það dómur hvort ástæðurnar megi aðallega
rekja til persónulegra samskiptaörðugleika eða
hvort skýringanna sé að leita í dekri ákveðinna
íhaldsmanna við kenningar frjálshyggjunnar.
Staðreyndirnar tala sínu máli: Sjálfstæðisflokk-
urinn er endanlega klofinn.
Borgaraflokkurinn þarf nú að gera lýðum Ijóst
að hann er ekki bara sveit fylgismanna Alberts
Guðmundssonar. Flokkurinn verður að sýna
hvaða lit hann ber svo að sjá megi hvar hann
heima í litrófi íslenskra stjórnmála.
Varaformaðurinn, Júlíus Sólnes, álítur flokk-
inn vera miðjuflokk, þó rétt hægra megin við
miðju. Þessari skilgreiningu svipar reyndar
mjög til skilgreiningar Jóns Baldvins Hanníbals-
sonar á Alþýðuflokknum. Júlíus telur sjálfsagt
að smáþjóð nýti sér kosti samtakamáttarins og
treysti í ákveðnum málum á forsjá ríkis og
sveitarfélaga. Með þessu móti vegur hann að
þeim hugmyndum frjálshyggjupostulanna í
Sjálfstæðisflokknum að ríkinu beri aðeins að sjá
um að halda uppi lögregluliði sem gæti eigna
borgaranna; einkaframtakið sjái um afganginn.
Hvað býr hér að baki? Er verið að marka
pólitíska stefnu eða er aðeins verið að segja
kjósendum að rugla nú ekki saman S- og D-
lista?
Albert Guðmundsson réðst aftur á móti í setn-
ingarræðu sinni á landsfundi Borgaraflokksins
á Sjálfstæðisflokkinn fyrir að leiða ríkisstjórn þar
sem 7 af 11 ráðherrum eru kallaðir vinstrimenn.
Ekki er víst að allir taki undir þá skoðun að
samstarfsmenn íhaldsins í ríkisstjórn séu for-
takslaust vinstrimenn, sumir þeirra hafa lítt unn-
ið til slíkra nafnbóta. En skilaboð formanns
Borgaraflokksins eru skýr: Vinstripólitík er af
hinu illa.
Borgaraflokkurinn miðar byssum sínum á
Sjálfstæðisflokkinn og lætur skothríðina dynja.
Enginn er hissa þótt talið sé nauðsynlegt að
ráðast á sterkasta vígi íhaldsins. En hitt vekur
undrun hvernig borgaraflokksmenn velja sér
skotfæri. Þeir hirða aldrei hvort þau koma frá
vinstri eða hægri en grípa með hraði hvað sem
hönd á festir og senda að bragði að óvininum. f
óðagotinu hefur svo kannski gleymst að stilla
miðin á byssunum.
Sú spurning hlýtur því að vakna hvaða erindi
flokksmenn Borgara telja sig eiga í íslenskri
pólitík. Hver er hin raunverulega stefna flokks-
ins? Er hún ef til vill enn þá fyrst og fremst
ósjálfráð viðbrögð við stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins?
ÓP
KLIPPT OG SKORHÐ
Konungur
konunganna
Það gerðust undarleg tíðindi í
fjölmiðlasögunni á Stöð 2 á
fimmtudaginn var. Bryndís
Schram ræddi við Benjamín
Eiríksson hagfræðing og fyrrum
bankastjóra. Benjamín er á móti
kommúnisma og efnishyggju,
lífsgæðakapphlaupi og land-
eyðingu og gerir grein fyrir þeim
viðhorfum með aðgengilegum
hætti. En svo fer að vandast mál-
ið. Því Benjamín segist einnig
vera Messías endurborinn, hann
var krossfestur með illvirkjum,
sjálfur steig hann niður til Heljar
( m.ö.o. Sovétríkjanna) á vorum
dögum, fékk síðar köllun, og veit
að á næsta ári mun hann, eftir
tuttugu ára bið á eintali við guð,
setjast í hásæti Davíðs konungs í
Jerúsalem og verða konungur
konunganna.
Maður verður þess var að
landinn hrekkur við þegar hann
heyrir annað eins. Margir eru
sem forvirraðir. Athugasemdir
flestra eru í þá veru að Stöð 2 hafi
farið út fyrir einhver óskrifuð lög,
sem menn treysta sér þó ekki til
að segja um hver eru. Að enn eitt
skref sé stigið til þeirrar allsherj-
arsmekkleysu í beinni útsend-
ingu, sem sá góði ítalski kvik-
myndameistari Fellini var að
skjóta á í kvikmyndinni Ginger
og Fred, sem menn gátu séð á
Kvikmyndahátíð á dögunum. En
náttúrlega eru aðrir til sem segja
að þetta sé bara skemmtilegt. Og
af því að íslendingar hafa ekkert
á móti því að Messías komi héðan
( samanber dálætið með Rutherf-
ord Pýramíðaspámann hér um
árið), þá getur maður alveg eins
heyrt hljóð úr horni sem segir:
Já en ef karlinn er nú Messías?
Ringulreið
Eitt af því sem upp kemur í
viðtali af þessu tagi er það að öll
viðmiðun fer út og suður. Um
hvað er hægt að spyrja konung
konunganna þegar tæknin getur
gómað hann og fest á myndband?
Þegar Benjamín hafði lesið sam-
an Opinberunarbókina, endur-
holdgunarkenningar og kannski
eitthvað fleira kemur sú sagn-
fræði upp hjá honum, að Karl
Marx var Antikristur og Lenín er
Satan sjálfur. Þá finnst Bryndísi
Schram mál til komið að leggja
orð í belg og spyr: en hvað um
Alþýðubandalagið? Hún fékk
því miður ekki nógu skýr svör við
þeirri spurningu. Og hún hélt
ekki heldur áfram að spyrja um
hina íslensku stjórnmálaflokka á
hinum efstu tímum - hefði þó
legið beinast við að spyrja næst
um Alþýðuflokkinn, sem á, þótt
skömm sé frá að segja, líka að
nokkru leyti ættir sínar andlegar
að rekja til Antikrists, það er að
segja Karls Marx. Þaðernefni-
lega það. Og Klippari spyr eins
og fleiri: á hvaða leið er það litla
sem kalla mætti umræðu á því
góða landi íslandi?
Allir ruglaðir
Sú spurning byrstir sig svo aft-
ur þegar Ellert Schram skrifar
hugvekju um þátt Bryndísar og
Benjamíns í DV um helgina og
kallar “Ruglað fólk og óruglað".
Ellert er mjög hrifinn af þætti-
num og Benjamín. Látum svo
vera. Hittersvo verra,aðhann er
ekki aðeins að réttlæta og upp-
hefja þennan sjónvarpsþátt.
Hann steypir öllu saman í þann
pytt sem við skulum kalla núll-
umræðuna. En núllumræðan er í
því fólgin, að ekki sé unnt að gera
nokkurn greinarmun á verkum,
atferli, stefnum, samtökum
o.s.frv. - vegna þess að allt er
eins. í þessu dæmi er kenning
Ellerts sú, að allir séu
jafnruglaðir. (Er hann vitlausari
en við hin?“ spyr hann um Benj-
amín.) Hann segir ekki barasta
að sá sem kallar sig konung kon-
unganna sé ekki ruglaðri en sá
sem tekur Búddatrú eða gengur í
heittrúarsöfnuð. Hann gerir sér
lítið fyrir og hristir saman í einn
graut trú Benjamíns og pólitísk-
um umsvifum í landinu og reynd-
ar mörgu fleira.
„Ég hefi, segir Ellert, lengi
tekið þátt í opinberu stjórnmála-
lífi og verð að viðurkenna að mér
er ekki nærri alltaf ljóst hvort
menn eru að tala þar af alvöru
eða léttúð, viti eða óviti.
Greindustu menn geta tekið af-
stöðu sem ekki verður flokkuð
undir annað en brenglaða dóm-
greind“. Hann heldur áfram
harmagrát yfir stjórnmálamönn-
um sem sýna óbilgirni, eru skot-
heldir fyrir rökum annarra,
hlusta ekki á andstæðinga og svo
framvegis og segir: „Geta svona
menn talist með réttu ráði? Eru
þeir menn heilir á geðsmunum
sem hamast eins og naut í flagi
með vonlausan og vitlausan mál-
stað?“
Ellert Schram sýnist kannski
maður umburðarlyndur og víð-
sýnn sem svona tali, en það er
misskilningur. Svona tal er ekki
annað en allsherjar uppgjöf, út-
jöfnunaraðferð af því tagi sem
gerir alla umræðu marklausa.
Vitanlega er fullt af fólki í póli-
tík og á öðrum sviðum sem bull-
ar, sem skortir dómgreind, sem
byrgir úti rök og þar fram eftir
götunum. En það fólk allt er í
heiminum, það rekst á vitleysur
annarra (og jafnvel skynsemi, því
ekki það), það fer með ábyrgð
sem sleppir því ekki undan um-
fjöllun og gagnrýni. En þegar
einhver tekur sig til og segir:
innan tíðar verð ég konungur
konunganna, þá slær þögn á
hvern sæmilegan mann. Menn
ræskja sig ögn vandræðalegir og
fara svo að tala um annað.
Það hefði Ellert Schram betur
gert. Og fleiri. En semsagt: snjó-'
boltinn er oltinn af stað - svo er
fyrir að þakka „dómgreind"
þeirra á Stöð 2, sem menn geta
svo kallað brenglaða eða úts-
mogna eftir vild.
ÁB
þlOÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Rltatjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, össur
Skarphéöinsson.
Frótta8tjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn:GarðarGuðjónsson,GuðmundurRúnarHeiðarsson,
Hrafn Jökulsson, Hjörleifur Sveinbjömsson, IngunnÁsdísardóttir, ^
Kristín Ólafsdóttir, Kristófer Svavarsson, Logi Bergmann Eiðsson
(íþróttir), Magnús H. Gíslason, MörðurÁrnason, ólafurGíslason,
Ragnar Karlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Ásgrímsson, Vil-
tx)rg Davíðsdóttir, Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrlta- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlltsteiknarar: Sævar Guðbjömsson, GarðarSigvaldason.
Margrét Magnúsdóttir
Framkvæmdastjórl: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofu8tjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
AuglýalngastjórhSigríðurHannaSigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Unnur Ágústsdóttir, Olga Clausen, Guðmunda Krist-
insdóttir.
Símvarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Utbrelðslu-og afgrelðslustjórl: HöröurOddfríðarson.
Afgrelð8la: Bára Sigurðardóttir, HrefnaMagnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, OlafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljanshf.
Prentun: Blaöaprent hf.
Verð í lausasölu: 55 kr.
Heigarblóð: 65 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 600 kr.
4 SfÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 29. september 1987