Þjóðviljinn - 07.10.1987, Side 10

ERLENDAR FRETTIR
Uruguay
Herböðlar svari
til saka!
s
Iársbyrjun voru samþykkt lög sem sýkna böðlafyrrum her-
foringjastjórnar afákœrum um mannréttindabrot. 550þús-
und kjósendur krefjast þjóðaratkvœðagreiðslu um málið
Mannshvörf, pyntingar og
fangelsanir án dóms og laga
á tólf ára valdaferli herforingja í
Uruguay, ábyrgð böðlanna á
gerðum sínum og friðhelgi
þeirra, eru mál málanna í Urugu-
ay um þessar mundir.
Herforingjar ríktu í landinu
sleitulaust frá 1973-1984 og á
þeim tíma voru almenn
mannréttindi vegin og léttvæg
fundin. Árið 1985 hófst núver-
andi forseti, Julio Sanguinetti, til
valda í kosningum og fyrir níu
mánuðum síðan ákvað hann að
enginn fyrrum kvalara þegna
sinna skyldi sóttur til saka fyrir
böðulsverk.
Mannréttindasamtök fullyrða
að um 5 þúsund manns hafi dúsað
í herfangelsum um lengri eða
skemmri tíma á valdaferli dát-
anna og hafi langflestir sætt pynt-
ingum. Að minnsta kosti 150 ein-
staklingar hurfu sporlaust og
blandast fáum hugur um að þeir
hafi verið myrtir af h*ndbendum
ráðamanna.
Stjórnarandstæðingar vilja
ekki sætta sig við þá ákvörðun og
hafa krafist þess að ákvörðuninni
um uppgjöf saka borðalagðra
hryðjuverkamanna verði skotið í
dóm þjóðarinnar. Á þeim tíma
sem liðinn er frá því forsetinn tók
þessa umdeildu ákvörðun með
fulltingi meirihluta þingmanna
hafa andstæðingar hans safnað
um 550 þúsund undirskriftum
landsmanna er krefjast þjóðarat-
kvæðagreiðslu um sýknulögin.
Fyrirsvarsmenn undirskrifta-
söfnunarinnar hyggjast afhenda
sérstökum kjörrétti nafnalistana
eftir mánuð. Þeir halda því fram
að þeir muni þá hafa í höndum
nöfn 25 af hundraði atkvæðis-
bærra manna og staðfesti réttur-
inn að það er ekkert undanfæri
fyrir ráðamenn, þá verða þeir að
efna til þjóðaratkvæðagreiðslu
um friðhelgi herböðlanna.
St. Jósefsspítali
Landakoti
Lausar stöður:
Hjúkrunarfræðinga
vantar á eftirtaldar deildir:
Handlækningadeildir l-B, ll-B og III B
Lyflækningadeild l-A
Gjörgæslu
Barnadeild
Móttökudeild
Svæfingarhjúkrunarfræðing
vantar til afleysinga.
Sjúkraliða
vantar á eftirtaldar deildir:
Handlækningadeildir l-B, ll-B og lll-B
Lyflækningadeild l-A
Upplýsingar veitir hjúkrunarforstjóri í síma
19600/300 frá kl. 09.00 - 16.00 alla virka daga.
Læknaritari óskast
Upplýsingar gefur yfirritari í síma 19600/261.
Fólk óskast til
ræstinga
Möguleiki á aö tveir aöilar skipti meö sér vakt
þannig: Vinni 2 daga aöra vikuna og 3 hina.
Upplýsingar veitir ræstingastjóri í síma 19600/
259 frá kl. 10.00- 14.00 alla virka daga.
Fóstra óskast á barnaheimilið Litlakot
Það er staðsett á spítalalóðinni og er því miö-
svæðis í borginni. Við erum fjórar sem gætum 18
barna á aldrinum 1 -31/2. Okkur vantar eina fóstru
til viðbótar. Upplýsingar veitir forstöðumaður í
síma 19600/297 frá kl. 9.00- 15.00 alla virka
daga.
Reykjavik 2. október 1987
Þegar herforingjarnir viku úr
valdasessi í ársbyrjun 1985 þótti
mönnum sem stund réttlætisins
væri runnin upp og væntu þess að
þegar í stað yrði hafist handa um
að rétta í málum þeirra. Það dróst
á langinn og dátarnir lýstu því síð-
an yfir að þeir myndu ekki mæta
þótt þeir yrðu boðaðir til yfir-
heyrslna af almennum dómstól-
um!
Alþýða manna bjóst við því að
forsetinn tæki á sig rögg og léti
herforingja sæta ábyrgð gjörða
sinna hvort sem þeim líkaði betur
eða verr. En því var ekki að
heilsa. í desember í fyrra hófust
heitar umræður á þingi um frum-
varp forsetans til laga um uppgjöf
saka dátanna. Eftir nokkurt
þvarg var frumvarpið samþykkt
af fulltrúum Kólóradóflokks
forsetans og forns erkifjanda
hans, Blankóflokksins. Tals-
menn beggja báru því við að tími
væri kominn til þess að menn
jörðuðu fortíðina og reyndu að
forðast frekari blóðsúthellingar.
Samkvæmt ákvæðum laganna
er algerlega óheimilt að draga
nokkurn liðsforingja fyrir lög og
rétt ef hann gerði sig sekan um
hryðjuverk á almennum borgur-
um á árunum 1973-1984. Frá
þessu er aðeins ein undantekn-
ing. Hafi dáti hagnast á því fjár-
hagslega að koma fanganum fyrir
kattarnef skal hann sæta ábyrgð!
Sem fyrr segir finnst býsna
mörgum þessi málsafgreiðsla
orka tvímælis, svo ekki sé kveðið
sterkar að orði. Andstæðingar
sýknu segja út í hött að tala um
nokkurt lýðræði eða réttlæti í
landinu nema allir þegnar sitji við
Forseti Uruguay, Julio Sanguinetti. Landsmenn eru ekki ánægðir með þá
ákvörðun hans að hlffa herböðlum við refsingu.
sama borð. Að sleppa morðingj-
um við málssókn af því einu að
þeir skarta gylltum hnöppum sé
ekki annað en yfirlýsing um það
að herforingjarnir ráði enn þann
dag í dag því sem þeir vilja ráða.
Stjórnmálamenn í Uruguay
gera sér orðið grein fyrir því að
andstæðingar sýknulaganna
munu að öllum líkindum upp-
skera árangur erfiðis síns. Margir
eru þegar farnir að búa sig undir
harða baráttu um lögin en at-
kvæðagreiðsla um þau myndi að
öllum líkindum fara fram í júní-
mánuði á næsta ári.
Bardo nokkur Ortiz er þingliði
Blankóflokksins. „Þessar um-
ræður allar og ástandið í landinu
eru ekki í þágu þjóðarinnar. Við
höfum endurreist lýðræði en því
eru hættur búnar.“ Hann bætti
því við að allar umræðurnar í
kringum þjóðaratkvæðagreiðsl-
una myndu dreifa athygli manna
frá brýnni verkefnum.
Uruguay hafði búið lengi við
lýðræði þegar herforingjarnir
hrifsuðu völdin í sínar hendur
árið 1973. Þeir voru ófúsir að láta
þau af hendi og margir halda því
fram að þeir hafi sett arftökum
sínu afarkosti.
Dæmi: Leiðtoga Blankó-
flokksins var óheimilt að bjóða
sig fram í kosningunum árið
1984. Hann hafði lengi verið í út-
legð og um leið og hann steig nið-
ur fæti í Uruguay var hann tekinn
höndum og honum varpað í dý-
flissu.
Því er ennfremur haldið fram
að lykilmenn stærstu flokka hafi
strax fyrir kosningar heitið her-
foringjunum því að enginn þeirra
þyrfti að óttast um eigið skinn
eftir valdaskiptin.
-ks.
El Salvador
Agreiningsmál
í nefndir
Skœruliðar og ráðamenn munu halda viðrœðum áfram og
freista þess að ná samkomulagi um vopnahlé
Viðræðum ráðamanna 'og full-
trúa vinstri sinnaðra skæru-
liða lauk í San Salvador, höfuð-
borg EI Salvador, í gær án þess að
samkomulag tækist milli fylkinga
um framtíðarskipan í landinu.
Enda bjóst enginn við því. Hins-
vegar ákváðu aðilar að haldaq
áfram að kanna í sameiningu
leiðir til að binda endi á vopna-
viðskipti.
Eftir að viðræðufundurinn
hafði staðið yfir í tvo daga var
honum slitið skömmu eftir miðn-
ætti í fyrradag og sameiginleg yf-
irlýsing gefin út. f henni kemur
fram að fundarmenn ákváðu að
skipa tvær nefndir til framhalds-
viðræðna og eiga þær að hefja
störf eftir fimm daga.
Önnur á að freista þess að finna
leiðir til að binda enda á átök
stríðandi fylkinga og sætta ólík
viðhorf áður en samið verður um
vopnahlé. Samkvæmt friðaráætl-
un forseta fimm Mið-
Ameríkuríkja verða vopn að hafa
verið slíðruð þann sjöunda nóv-
ember næstkomandi.
Hin nefndin á að fara ofaní
saumana á öðrum ákvæðum
friðaráætlunarinnar, svo sem vil-
yrðum um náðun pólitískra fanga
og endurreisn lýðræðis.
í yfirlýsingu viðræðufulltrúa
kemur fram að Napóleon Duarte
forseti ítrekaði þá kröfu sína að
öll stjórnmálastarfssemi yrði að
„vera innan vébanda stjórnar-
skrárinnar". Með öðrum orðum
þá hafnar hann þeirri kröfu
skæruliða að ríkisstjórnin deili
með þeim völdum.
Það hefur lengi verið aðalkrafa
uppreisnarmanna að þeir fái að-
ild að bráðabirgðastjórn sem sett
væri á laggirnar gagngert í því
augnamiði að ganga frá nýskipan
mála í landinu og undirbúa frjáls-
ar kosningar. Áður en þær færu
fram héldu skæruliðar vopnum
sínum ef ske kynni að foringjar í
stjórnarhernum sættu sig ekki við
raunverulegt lýðræði.
Stjórnmálaskýrendur í San
Salvador telja nokkurn ávinning í
því að aðilar hafa fallist á að skipa
nefndirnar tvær og halda við-
ræðum áfram. Hvor þeirra um sig
mun verða skipuð átta fulltrúum,
fjórum frá stjórn og fjórum frá
skæruliðum. Þær eiga að hafa
skilað áliti þann fjórða nóvember
næstkomandi, þrem dögum áður
en friðaráætlun fimmmenning-
anna á að hafa náð fram að
ganga.
-ks.
10 SfÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 7. október 1987