Þjóðviljinn - 14.10.1987, Blaðsíða 4

_____LEIÐARI____________
tekur inn eitur
Maður
í leiðara í Þjóðviljanum í gær var svolítið for-
vitnast um afstöðu Alþýðuflokksmanna til nýja
matarskattarins og annarra þeirra aðgerða
ríkisstjómarinnar sem dynja á almenningi
þessa dagana. Það var spurt með orðum Ai-
þýðuflokksmannsins Þráins Hallgrímssonar
hvort þessi spor marki braut sem tengist hug-
sjónum jafnaðarstefnunnar.
Þessum spurningum Þjóðviljans hefur nú
verið svarað. Átta prósent hækkun á tóbaki og
áfengi, fimm til fimmtán prósent hækkun á bíl-
um og síðast en ekki síst tíu prósent skattur á
ávexti, grænmeti, kjöt, fisk og mjólk, - þessi
hrina fær þann dóm hjá þeim sem skrifar rit-
stjórnargreinar fyrir Alþýðublaðið að nú sé „róið
á mið skynseminnar".
Og í sama blaði segir framkvæmdastjóri Al-
þýðuflokksins, fyrrverandi baráttumaður í
Bandalagi jafnaðarmanna gegn spillingu og
samtryggingu, að nú verði Þorsteinn Pálsson,
„hinn ungi forsætisráðherra", að sýna rögg-
semi við að gera fjárlög og efnahagsaðgerðir að
veruleika.
Ásmundur Stefánsson forseti Alþýðusam-
bands íslands hefur hinsvegar í bréfi til þessa
sama forsætisráðherra bent á að þessar hækk-
anir ríkisstjórnarinnar eru ekki einungis afar
hæpin efnahagspólitík heldur beinlínis svik á
loforðum sem hérumbil sama ríkisstjórn gaf við
kjarasamningana í árslok í fyrra. Þá lofaði
stjórnin að hækkanir á hennar vegum færu ekki
frammúr almennri verðlagsþróun. Verðlags-
uppbætur á kaup nú í mánaðarbyrjun voru hins-
vegar að miklu leyti vegna hækkana ríkisstjórn-
arinnar. Og hinir nýju skattar eru ákveðnir á
þeim tíma að aðeins tæpir þrír mánuðir eru eftir
af samningstímanum, og engin rauð strik lengur
í gildi.
Mjólkurskattur Jóns Baldvins Hannibals-
sonar og félaga hans verður ekki bættur í samn-
ingsbundnu kaupi.
Skattaálögurnar nú næstu mánaðamót þýða
því að fræmfærslukostnaður meðalheimilis
hækkar um tvö til þrjú prósent bótalaust.
Nýju skattarnir þýða auðvitað að verðbólgan
eykst, og auk þess bendir allt til að fjármála-
pólitík stjórnarinnar hafi í för með sér enn eina
vaxtahækkunina.
Til er tímarit sem heitir Viðhorf, gefið út af
samtökum Natóvina á íslandi. í nýjasta tölu-
blaði þess eru prentuð fjögur erindi sem flutt
voru á fundi Natóvina í mars í fyrra um svokallað
innra öryggi, en einsog menn muna fóru um-
ræður um það efni á fundinum einmitt fram að
viðstöddum opinberum fulltrúum erlends stór-
veldis.
Og formála að erindaflokknum um innra ör-
yggi í „Viðhorfum" ritar einmitt fulltrúi upplýsing-
adeildar Atlantshafsbandalagsins á íslandi.
Framhald þessa máls var að sérstakri nefnd
Nýju skattarnir eru að auki skilaboð til sam-
taka launafólks um að tilraun til samráðs undir
. flaggi þjóðarsáttar séu liðnir. Enda er það
verkalýðshreyfingin ein sem staðið hefur við sitt
eftir að gengið var undir það jarðarmen.
Ríkisstjórn Þorsteins Pálssonar og Alþýðu-
flokksins er svikul verðbólgustjórn. Verst er
kannski að með hjali sínu og mali um efnahags-
stjórnina er ríkisstjórnin líka að Ijúga því að
sjálfri sér að hún sé að búa til grunn til að byggja
á í framtíðinni. Eða einsog bissnessmaðurinn
Albert Guðmundsson segir um nýjustu tíðindi úr
stjórnarherbúðunum: Ríkisstjórnin er einsog
maður sem hefur tekið inn eitur og sér eftir því
um seinan.
var falið að skila skýrslu um stofnun íslenskrar
leyniþjónustu til forsætisráðherra, sem um svip-
að leyti lýsti því yfir í blaðaviðtali að þessi leyni-
þjónusta hefði í rauninni alltaf verið til.
Þegar fjölmiðlar hafa síðan spurt um stöðu
þessa máls hefur verið fátt um svör.
En greinaflokkurinn í Natóritinu nú í þingbyrj-
un verður forsætisráðherra væntanlega ágæt
áminning um að upplýsa þing og þjóð um ís-
lensku leyniþjónustuna, takmark hennar og til-
gang, að ekki sé minnst á sjálfa tilvist hennar
sem ennþá er leynilegt launungarefni. - m
Leyndardómsfull leyniþjónusta
KLIPPT OG SKORHD
Af nærbuxnasölu
Hér áður fyrr vorum við alltaf
öðru hvoru að stíga merkileg
menningarspör. Nú stígum við
hinsvegar stórkostleg og létt-
geggjuð söluspor í anda tímans.
Tíminn greindi til dæmis frá því
í gær á forsíðu, að íþróttafélag
hér í bæ hefði haldið karlakvöld,
gestum til yndisauka og sér til
fjáröflunar. Hámark hvoru-
tveggja var að fatafella kom á
svið og tíndi af sér flíkur og hélt
uppboð á þeim um leið. Tíminn,
sem alltaf hefur fylgst vel með
fatafellumálum á Islandi, segir,
að síðasta flíkin á kroppnum hafi
farið á tuttugu og sex þúsund
krónur.
Dýr mundi Hafliði allur, sagði
einn þjóðlegur sundlaugarkunn-
ingi í gærmorgun þegar hann
heyrði um nærbuxnasölu þessa.
Aðra setti hljóða. Og þeirra á
meðal Klippara. Nema hvað
þankar hans fóru eins og fyrri
daginn í hraðan snúning um þá
makalausu markaðshyggju sem
við nú lifum á öllum sviðum og
breytir öllu mannlífi í sölufiff af
feiknalegri útsjónarsemi og hug-
kvæmni.
Hneyksli er
fundið fé
Bandaríkjamenn eru náttúr-
lega komnir miklu lengra í sölu-
mennsku en við. Þar er það ekki
annað en kauðaleg sveita-
mennska að halda uppboð á nær-
buxum. Nema - vel á minnst -
fræg manneskja hafi farið í nær-
buxurnar fyrst.
Og það er, eins og nýleg dæmi
sanna, alveg sama fyrir hvað
menn verða frægir. Vikublaðið
Times var að skrifa um þrjár ung-
ar konur sem fóru með hlutverk í
hneykslismálum. Ein þeirra,
Fawn Hall, hjálpaði OliverNorth
að hakka í spað skjöl úr vondum
íransmálum. Önnur, Donna
Rice, svaf hjá Gary Hart öld-
ungadeildarmanni og eyðilagði
þar með vonir hans um að komast
í forsetaframboð. Hin þriðja,
Jessica Hahn, svaf hjá frægum
sjónvarpsprédikara, tók 200 þús-
und dollara úr guðs eigin sjóðum
fyrir að þegja og sagði svo frá öllu
saman.
Allar þessar konur eru önnum
kafnar við að græða á þessari sér-
stæðu frægð. Fawn Hall og
Donna Rice fá viðtöl hjá frægri
sjónvarpskonu, Barböru Walt-
ers, og þær hafa ráðið sér um-
boðsmenn til að græða sem mest
á umtalinu með seldum við-
tölum, þátttöku í auglýsingum og
kannski verður Fawn Hall innan
tíðar sjálf sjónvarpsstjarna. Jess-
ica Hahn seldi Playboy viðtal við
sig á sem svarar þrjátíu miljónum
króna og telur sig enn eiga margt
óselt.
Þetta er vitanlega ekki nema
rökrétt. Ef það sem mestu skiptir
er að selja vel, þá gufar allt annað
upp smám saman. Marktækir
verðleikar skipta ekki máli. Enn
síður spurningar um rétt og
rangt, göfugmennsku eða fólsku.
Um þetta segir einhver gáfað-
asi sagnfræðingur Bandaríkj-
anna, Barbara Tuchman, á þessa
leið í grein sem Tíminn þýddi
fyrir skömmu:
„Það er engu líkara en vitn-
eskjan um muninn á réttu og
röngu sé horfin úr þjóðfélaginu...
Svo fjarlægt er þetta hugtak orðið
að ef manni verður á að minnast á
„rétt“ og „rangt“ er sá hinn sami í
augum yngri kynslóðarinnar
stimplaður sem gamaldags, aftur-
haldssamur og ekki lengur í sam-
bandi við samtímann“.
Á hvaða leið
erum við?
Það versta er náttúrlega að
sölumennskan alráða er orðin ís-
lensk hugsjón, og hver sá „gam-
aldags“ og fúll sem ekki eltir hana
eins og hundur bein. Meira að
segja Víkverji Morgunblaðsins
hefur af þessu nokkar áhyggjur.
Hann hefur líka lesið greinina í
Times og spyr hvort samskonar
fyrirbæri séu ekki að breiðast út
hér. Víkverji segir:
„Sú var tíðin að fjölmiðlar
settu sér ákveðin mörk: það þótti
ekki við hæfi að birta viðtöl,
hvorki við sakamenn né sjúkt
fólk. í þeirri afstöðu fólst hvorki
fordæming né fordómar, heldur
hitt að sumt fólk á rétt á að vera í
friði. Og ef þeir einstaklingar
hafa ekki sjálfir dómgreind til að
meta á þann veg, hljóta fjölmiðl-
ar að taka tillit til fjölskyldu og
annarra aðstandenda.
Þetta hefur breyst. Fjölmiðlar
draga fram í dagsljósið fólk sem
lent hefur í margvíslegri ógæfu.
Auglýsingatækni nútímans er
notuð til að selja ógæfu þessa
fólks eins og hverja aðra vöru.“
Þetta er allt rétt. Nema hvað
fjölmiðlar eru ekki allir undir
sömu sök seldir. Ekki enn, sem
betur fer. Taki þeir til sín sem
eiga. Mestu skiptir þó að menn
átti sig á því á hvaða leið þeir eru:
hún endar hvergi nema í því að
nærbuxur stúlkunnar sem felldi
ráðherrann á hvílubragði seljast á
tvær miljónir á uppboði og síðan
verður frásögn um það mál allt
metsölubók í landi Egils og
Snorra og Halldórs. áb
þJOÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýöshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Rltstjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, össur
Skarphéöinsson.
Frétta8tjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaöamenn: GaröarGuöjónsson, Guömundur RúnarHeiðarsson,
Hrafn Jökulsson, HjörleifurSveinbjörnsson, IngunnÁsdísardóttir,.
Kristín Ólafsdóttir, Kristófer Svavarsson, Logi Bergmann Eiðsson
(íþróttir), Magnús H. Gíslason, MörðurÁrnason, ÓlafurGíslason,
Ragnar Karlsson, SiguröurÁ. Friðþjófsson, Stefán Ásgrímsson, Vil-
borg Davíðsdóttir, Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Siguröur Mar Halldórsson.
Útlttsteiknarar: SævarGuöbjörnsson, GarðarSigvaldason.
Margrét Magnúsdóttir
Framkvæmdaatjórl: Guörún Guömundsdóttir.
Skrlfstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvaröardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingaatjóri: Sigriöur Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýslngar: Unnur Agústsdóttir, Olga Clausen, Guömunda Krist-
insdóttir.
Símvarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríöur Kristjánsdóttir.
Bílstjórl: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiöalu-og afgreiðalustjórl: HörðurOddfríðarson.
Afgrelösla: Bára Sigurðardóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafurBjörnsson.
Utkeyrsla, afgrelösla, rltstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, síml 681333.
Auglýsingar:Siöumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaöaprent hf.
Verð I lausasölu: 55 kr.
Helgarblöð: 65 kr.
Áskrtftarverö á mánuði: 600
kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Mlðvlkudagur 14. október 1987