Þjóðviljinn - 20.12.1987, Page 9

blóðugan, frá hvirfli til ilja. Hann
andvarpaði mæðilega og sagði:
„Öllum þeim mönnum er illa far-
ið sem ekki hlýða góðra manna
ráðum og ganga fram eftir sér-
þótta sínum. Þurfa þar ekki ný
dæmi til að færast og heldur ekki
gömul því dagleg reynsla er sá
besti sjónarvottur. Og hér er víst
dæmi fyrir augum. Hefði ég fylgt
þínum velmeintu ráðum, hefði
mér allt vel gengið. En þar sem ég
gjörði þvert móti þeim hefir mér
og mun mér illa ganga.“
Ólafi varð bilt við og stökk upp
og vildi hjálpa manninum. En
þegar hann vaknaði sá hann að
þetta var ekki annað en draumur.
Hann vildi halda fyrir sér vöku en
gat ekki því nú var hans svefntími
og sofnaði hann bráðum aftur.
Kom þá Eyvindur til hans í sömu
ásýnd og hegðun sem áður, og þó
enn ógnarlegri svo að Ólafi lá við
felmtri. Hann opnaði sár sín sem
hann hafði alla vega. Höfuðið var
klofið og sýndi hann honum í
opið, handleggirnir voru brotnir
og hristi hann þá framan í Ólaf.
Olafur þóttist spyrja hvernig
hann hefði fengið þetta. En hann
svaraði: „Það hefi ég fengið af því
að ég breytti ekki að ráðum þín-
um; því hefði ég látið þá dauðu
konu vera óuppskorna hefði ég
ekki komið í slíka neyð. Er það
því víst að fátt verra en vara
heimskan.“
Ólafur spyr hvað honum mætt
hafi og hans félögum. En hann
sagði svo: „Og morguninn, þegar
vér höfðum skinnfatað oss, sett-
um vér skipið fram til sjávar og
rerum fram á mið, gekk oss næsta
vel sem vant var og vorum vel
kátir. En þegar áleið daginn
heyrðum vér dynjandi reiðir allt í
kring um oss með slíkri skelfing
að vér ætluðum himin og jörð
mundi forganga. Allir hlutir
hristust líka sem þeir léki á þræði;
særinn æstist, bylgjurnar ógnuðu
oss, og þó var hin mesta veður-
stilla. Og þannin opnaði sig öll
heimsfurða fyrir oss félögum. En
hvflík hræðsla oss ásótti kann
engi mannleg tunga að útskýra.
Hún aftraði vorri bænagjörð svo
vér kunnum ekki að hugsa eður
tala. Vér drógum upp vora fisk-
vaði en á meðan kom hræðilegur
eldslogi yfir oss; og þegar því létti
sáum vér stórfisk fyrir aftan
skipið. Vér vildum taka til róðurs
en hvað skeði, þar var annar fyrir
framan. Vér vorum ráðlausir
áður, urðum vér nú (öldungis án
vonar) og voru þar nokkrir sem
vildu fleygja sér útbyrðis. En í
sama bili kom nokkur fjandi í
arnar líki sem tók skipið upp með
mönnum og öllu tilheyrandi og
færði norður á Jórukleif og kast-
aði þar. Má þar líta eftir leifar af
illum umgangi og væri best að
sem flestir sæi það, að þeir frem-
ur tæki sér vara fyrir illu athæfi."
Þegar hann hafði þetta talað sló
hann sundur munni sínum og
æpti ógurlegri röddu svo Ólaf
felmtraði.
Hvarf Eyvindur frá honum en
Ólafur vaknaði og blés mæðilega.
Var þá nær dagur og gekk hann út
af búðinni. Strax sem dagur rann
kallar Ólafur menn saman og
segir þeim allt hvernin tilgengið
hafi. Gjörðust flestir felmtsfullir,
gengu heim í Krísuvík, fundu
Eirík prest og sögðu honum sem
tilgengið hafði. Veitti hann Ólafi
stórar átölur að hann hafði þann-
in hræðst mennina, að leyna slík-
um ósköpum. En með því hann
var Ólafi velviljaður þá vor-
kenndi hann honum og sagði, að
flestum yrði fyrir að hræðast
dauða sinn.
Voru síðan bein konunnar sótt
og gjörði prestur hennar greftran
sem virðulegasta.
En á meðan sendi hann trú-
verðuga menn upp á Jórukleif, að
forvitnast ef þeir sæi nokkurt
mark til þessa. Fundu þeir brotin
af skipinu og fiskinn sem lá þar
hingað og þangað en á steinunum
lágu heila og blóðsletturnar, en
ekki sást hið minnsta til nokkurs
annars hlutar af mönnunum.
Fóru þeir heim og sögðu presti
tíðindin, en hann skrásetti og las
sínu sóknarfólki og lagði til fagrar
áminningar um betran lífsins.
Eftir þetta setti prestur menn
til að skipta afla þeirra og var svo
gjört, hafði enginn munað slíkan
afla því hvers manns hlutur fyrir
sig var nítján hundruð af hinum
vænsta fiski; því slíkir erðisfiskar
sem voru í þeirra hlutum fengust
hvergi um öll suður- og innnes.
Þorsteinn:Álf-
arnirísögunnieru
afartæknivæddir
og stundat.d.
fiskiræktístórum
stíl... Staðakon-
unnarhjáálfum er
líkaámótaoghjá
okkurnúátímum.
tii þess að hann hafi skrifað sögu
Ólafs Þórhallasonar á þessum
tíma. Þau hjónín flosnuðu upp af
jörðinni eftir fáein ár, hún fór á
hreppinn, en hann lagðist í flakk
síðustu þrettán æviárin. Hann
náði býsna háum aldri, varð 73
ára, og hafði söguna jafnan í far-
teskinu og las úr henni fyrir fólk.“
- Og nú, 200 árum síðar, -
hvaða gildi hefur þessi bók?
„Þessi saga varðveitir mannlíf
18. aldar eins og bókmenntaverk
getur framast gert, en er um leið
einkar læsileg enn þann dag í dag.
Hún er skrifuð af miklum húmor
- og það svo dirfskufullum að
hann á ágætlega við okkur eftir
að upplýsingin hefur varað í tvær
aldir.
Málfarið er afar auðugt, stfltilf-
inningin er mikil og bókin er
náma af hvers konar orðatiltækj-
um, málsháttum, örnefnum og
beinlínis fróðleik um atvinnu-
hætti sem getur án efa bætt við
það sem þegar er kunnuhgt um af
slíku.
Þannig að gildi þessarar bókar
er margþætt fyrir okkur enn í
Hqít “
Sunnudagur 20. desember 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9
IVIyndlist er góð gjöf. Eiguleg gjöf sem ber
þiggjanda sem gefanda vitni um góðan smekk.
tz : ~
Xvomið við á jólasölunni í Gallerí Borg.
Njótið listar, - skoðið, á tveimur stöðum.
'rvalið er gífurlegt og eitthvað við allra hæfi.
G
ijafakortin okkar leysa oft vandann.
Pósthússtræti 9 og Austurstræti 10.
Sími (91) 24211,101 Reykjavík.
í salnum í Austurstræti 10 (Penninn) er mikið úrval af grafík og keramiki.
í Pósthússtræti 9, að auki, vatnslitamyndir, teikningar og ýmis verk
eldri sem yngri meistara.
Islenskir listmunir, eign og gjöf sem gleður lengi.
v° Gallerí á tveimur stöðum
BÖRG