Þjóðviljinn - 23.12.1987, Qupperneq 10

BÆKUR
P.C. Jerild
Babelshús
P.C. Jersild:
Babelshús (346 bls.)
Svart á hvítu
Hér er á ferðinni saga um og
eftir lækni og þýdd af lækni. Allt
hjálpar þetta til að koma til skila
raunsæislegri og sþennandi frá-
sögn með vænum skammti af
umfjöllun um mannlegan vanda.
Vettvangurinn er sjúkrahús,
kjörinn staður fyrir hópsögu.
Upphafið að kynnum lesandans
af sjúkrahúsinu er gegnum gaml-
an mann, Primus Svensson, sem
er lagður inn vegna hjartaáfalls. f
raunini skipta veikindi hans eng-
an neinu máli, á sjúkrahúsinu er
hann bara ákveðið tilfelli og
m.a.s. drykkjusjúkur sonurinn er
sinnulaus um gamla manninn.
Af þeim sem vinna á sjúkra-
húsinu ber einna mest á tveimur
læknum: prófessor Erik Ask og
Gústaf Nyström. Þeim er lítt til
vina. Prófessornum finnst Ny-
ström gera sér of dælt við stú-
dentana á sjúkrahúsinu, finnst
hann hafa of miklar vinstritil-
hneigingar, eitthvað sem hann
hélt að væri komið úr tísku. Ny-
ekki allt. Nyström sækist eftir
raunverulega nýjum sannindum
en ekki tómri vegtyllu. Hann
reynir að gleyma þessum vanda
sínum eina næturstund hjá stúlku
sem hann kennir - en það fær
enginn flúið sjálfan sig.
Mikið fleiri persónur koma við
sögu og atburðirnir að sama skapi
fjölbreytilegir en ekki skal farið
nánar út í það.
Eftirtektarverð er afstaðan í
sögunni til sjúkrahússins. Heiti
sögunnar kveikir þá hugsun að
sjúkrahúsið sé babelsturn nútím-
ans, yfirlætisfullt bákn með óljós-
an tilgang. Það er eins og persón-
urnar átti sig hvorki á hlutverki
sjúkrahússins né sjálf sín. Menn
reyna að þrauka innan veggja
sjúkrahússins, bæði starfsfólk og
sjúklingar, og ýmist lifa þeir af
eða deyja- og þá í fleiri en einum
skilningi. Var þetta ástand ekki
einhvern tíma nefnt firring?
Þessi saga er góð lesning, og
sjálfsagt ekki síst fyrir þá sem
starfa á sjúkrahúsum. Þýðing
Þórarins Guðnasonar sýnir að
hann er á heimavelli.
Ingi Bogi
bili. Hann sér að eitthvað verður
að gerast í lífi hans til þess að
hann eigi einhverja von um meiri
starfsframa. Hann gælir við þá
von að ljúka doktorsprófi en Ask
sættir sig ekki við rannsóknarað-
ferðir hans, þær þykja honum
vera loddaralegar. Fyrir Nyström
vakir aftur á móti að taka áhættu
og brjóta upp fræðin, honum
nægja ekki gömlu aðferðirnar,
þær munu að vísu örugglega skila
honum doktorsnafnbót en hún er
ström finnur hins vegar aldurinn
færast hratt yfir sig á þessu tíma-
INGI BOGI
BOGASON
Stefán Jónsson
Höskuldsstöðum
RITSAFN IV
ÞÆTTIR OG
ÞJÓÐSÖGUR
Þættir og
þjóðsögur
Stefáns frá
Höskuldsstöðum
Út er komið hjá Sögufélagi
Skagfirðinga fjórða bindið af rit-
safni Stefáns Jónssonar fræði-
manns frá Höskuldsstöðum í
Skagafirði. Nefnist það Þættir og
þjóðsögur.
Lengstur og veigamestur er
þáttur um Pétur Pálmason,
bónda í Valadal. Er hann í meg-
inatriðum byggður á frásögnum
Símonar Eiríkssonar í Litladal.
Aðfangadagur
Jóladagur
2. jóladagur
Gamlársdagur
Nýársdagur
Alla aðra daga er opið eins
og venjulega kl. 11—23.30
lokað
lokað
lokað
lokað
kl. 18-23.30
Þökkum viðskiptin á árinu
Hraéretta vátinqastaöur
i hjarta borgarinnar
o
Tryggvagotu oq RKthusstrxtis
Smn 16480
Ffrífcftnfliitaóartnn
SOUTHERH FRŒD
CfflCKEN
Pétur í Valadal var mikill atgerv-
ismaður, andlega jafnt sem
líkamlega, sveitarhöfðingi, orð-
lagður glímu- og aflraunamaður.
Afkomendur hans eru fjölmargir
og ýmsir þeirra landsþekktir. -
Þá er þáttur um Jón godda, sem í
engu var „eins og fólk er flest“. -
Þáttur um Eirík á Óslandi og
Guðvarð í Tungu fjallar einkum
um bændur í Fljótum og uppi-
staðan í þætti um Pétur Guð-
mundsson hagyrðing eru vísur
hans og sagnir tengdar þeim.
Þáttur um börn Olafs prests
Tómassonar í Blöndudalshólum
snýst að mestu um Stefán fína,
förumann í Húnaþingi. Síðasti
þátturinn er um þá menn sem
gerðu þjófaleitina í Bólu 28. nóv.
1838, er þjófnaðargrunur féll á
Bólu-Hjálmar.
Þá eru og í bókinni allmargar
þjóðsögur og munnmælasagnir,
sem Stefán skráði, flestar úr
Skagafirði og Húnaþingi. Þar á
meðal er sérstakur þáttur um
Magnús sálarháska, sérkenni-
legan kynjakvist. Magnús var
sláttumaður svo mikill að hann
sló á tveimur til þremur dægrum
þann völl, sem venjulegum
manni entist í viku. Hann lagðist
út á Hveravöllum, líkt og Eyvind-
ur og Halla. Hafðist þar við í
þrjár vikur við þröngan kost.
Fyrstu vikuna lifði hann á hráum
lambslungum, aðra á munnvatni
sínu og þá þriðju á guðsblessun,
„og það var versta vikan, sagði
nafni sálarháski.
- mhg
Mánudagar
tik mæðu
Komin er út hjá IÐUNNI ný
unglingabók sem heitir: ÉG
ÞOLI EKKI MÁNUDAGA! og
er eftir danskan höfund, Martin
Elmer að nafni. Bók þessi hlaut
alþjóðleg verðlaun sem besta
unglingabókin 1987.
í bókarkynningu segir m.a.:
Hér segir af grunnskólanemand-
anum Daníel, sem býr einn með
pabba sínum. Hann segir raunar
sjálfur frá lífi sínu og upplifunum,
sem á köflum nálgast hið ótrú-
lega. Mannlegum samskiptum
eru gerð góð skil í þesari bók,
samskiptum unglinganna og full-
orðinna.
Þórgunnur Skúladóttir þýddi.

Spennusaga
eftir Jeffrey
Archer
Frjálst framtak hf hefur gefið
út bókina HEIÐUR í HÚFI eftir
breska rithöfundinn Jeffrey Arc-
her.
Höfundur bókarinnar, Jeffrey
Archer er í hópi vinsælustu rithö-
funda og kvikmyndir og sjón-
varpsmyndaflokkar hafa verið
gerðar eftir bókum hans. Jeffrey
Archer hefur oftsinnis verið í
sviðsljósinu vegna einkamála
sinna. Hann var kjörinn á breska
þingið þegar hann var aðeins 29
ára en varð síðan að segja af sér
þingmennsku og hóf þá rithöfu-
ndaferil sinn. Hann sneri sér síð-
an aftur að stjórnmálum, var aft-
ur kjörinn á breska þingið og var
orðinn varaformaður breska
íhaldsflokksins en varð að segja
af sér í fyrra vegna ásakana um
viðskipti við vændiskonu sem
hann var síðar sýknaður af.
Söguþráður HEIÐUR í HÚFI
er í örstuttu máli á þessa leið:
Þegar Dam Scott kemst á snoðir
um leyndarmál föður síns er eins
og sprengju hafi verið kastað.
Leynimakkið, tilfinningahitinn
og ágirndin eiga rætur allt frá
íkon í bankahólfi í Sviss og íkon-
inn er lykill að leyniskjali sem
gæti haft áhrif á sambúð Austurs
og Vesturs. Aðeins örfáir vita um
tilvist þessa skjals en þeir eru allir
10 SfÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 23. desember 1987
reiðubúnir að fórna hverju sem
er til að komast höndum yfir það,
jafnvel að fremja morð.
Betlidrengurinn
og Móðir Teresa
Bókaútgáfan Landakot hefur
gefið út bókina „Betlidrengurinn
Jugga finnur Móður Teresu“ eftir
Kirsten Bang. Hún er skreytt
fjöld teikninga eftir Kömmu
Svensson og Torfi Ólafsson hefur
þýtt hana á íslensku. Anna G.
Torfadóttir sá um útlit bókarinn-
ar.
Þetta er saga af bækluðum
dreng í sveitaþorpi í Indlandi sem
foreldrarnir neyðast til að selja
vegna fátæktar sinnar. Drengn-
um er ætlað að verða betlari því
að meiri líkur eru til að fólk gefi
bækluðum börnum en heilbrigð-
um. Drengurinn gengur kaupum
og sölum og lendir síðast á göt-
unni í Kalkútta þar sem hann á
ekki annað fyrir sér en að veslast
upp úr næringarskorti, en þá
kemur Móðir Teresa og systurnar
hennar til sögunnar.
Höfundurinn fléttar saman við
spennandi söguþráð fræðslu um
Indland, kjör umkomulausra
barna þar í landi og starfsemi
Móður Teresu og Kærleiksboð-
beranna í þágu sveltandi og um-
komulausra barna jafnt sem full-
orðinna.
Sá hagnaður, sem verða kann
af sölu bókarinnar, rennur til
styrktar starfsemi Móður Teresu
í þágu bágstaddra barna í Ind-
landi og víðar.
Oskabækur til
lestrarþjálfunar
Námsgagnastofnun hefur nú
hafið útgáfu á nýjum bókaflokki
sem nefnist Óskabækurnar. Ósk-
abækurnar eru ætlaðar til þjálf-
unar í lestri fyrir börn sem eru
búin að ná tökum á undirstöðuat-
riðum í lestri.
Fyrsta bókin í þessum flokki er
eftir Iðunni Steinsdóttur og nefn-
ist Iðunn og cplin. Sagan byggir á
frásögn í Snorra Eddu. Búi Krist-
jánsson myndskreytti bókina.
Sköpunin er önnur Óskabókin
sem út kemur. Hún hefur að
geyma endursögn og mynd-
skreytingu Ragnheiðar Gests-
dóttur á sköpunarsögunni í 1.
kafla 1. Mósebókar. Sköpunin
hlaut verðlaun í samkeppni
Námsgagnastofnunar um bækur
fyrir 6-9 ára börn.