Þjóðviljinn - 06.01.1988, Qupperneq 9

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 6. janúar 1988
MENNING
hjá skjólstæðingum sínum mjög
greinilega merktirfarsanum: Stu-
art Framington (Harald G. Har-
alds), karlrembusvín sem þjáist
af því að vera alltof fljótur að
gera hitt og Charlotte Wallace
(Valgerður Dan) sem trúir á út-
rásina miklu og ruglar sífellt sam-
an orðum og skjólstæðingum.
Sagan er einkum af Prudencei
(Guðrún Gísladóttir) sem helst
illa á karlmönnum og er í með-
ferð hjá dr. Framington. Hún
svarar einkamálaauglýsingu frá
Bruce (Kjartan Bjargmundsson)
sem er í meðferð hjá Charlotte,
hann rokkar á milli kynja - býr
með Bob (Jakob Þór Einarsson)
en vill gjarna hressa upp á tilver-
una með sambandi við konu. Þar
með er semsagt boðið upp á til-
tölulega sjaldgæft tilbrigði við
þríhyrninginn góða: hommi,
kona, bísexúal karl. Síðar kemur
við sögu Andrew þjónn (Pröstur
Leó Gunnarsson), sem gerir sig
líklegan til að taka við Bob áður
en lýkur.
En nóg um það. Þegar á
heildina er litið er þetta um margt
haglega skrifað verk, þar er ýms-
um sæmilegum pillum skotið á
meðferðartrúna. En skopið er,
sem fyrr segir, ekki beitt, „alvar-
an“ á bak við það verður ekki
áleitin ( maður horfir á hana úr
fjarlægð eins og hvert annað am-
rískt sérmál, eins þótt við herm-
um allt eftir Könum fyrr eða síð-
ar) - og þar að auki hefur leikritið
þann galla að þegar komið er hlé
er búið að sprengja mestallt það
púður sem í stöðunni felst.
Það er svo bót í máli að sýning-
in er um flest vönduð og áhorf-
andinn á auðvelt með að trúa því
að hún komi þeirri skemmtun til
skila sem af leiknum má hafa.
Bríet Héðinsdóttir leikstjóri hef-
ur skynsamlega stjórn á sínu
fólki, sættir dável fáránleikann
og hvunndagsleikann, heldur
uppi þeim dampi sem tilskilinn
er. Sumt á þó eftir að smella bet-
ur saman væntanlega eins og til
dæmis návígi Prudence, Bruce,
Bobs og símaskrattans undir lok
fyrri hluta sem var í stirðara lagi á
frumsýningu. Leikmynd Karls
Aspelunds var vel við hæfi - kom
til skila þeirri tilfinningu að þó
við værum ýmist stödd á veitinga-
húsi, í heimahúsum eða á sál-
greiningarstofum þá værum við í
rauninni alltaf á sama staðnum, í
samkynja umhverfi.
Þýðing Birgis Sigurðssonar lét
vel í eyrum, teprulaus og ekki
kauðsk. En það var stundum ver-
ið að vitna í eitthvað sem Amrík-
anar eiga allir að þekkja og kann-
ski hefði átt að vinna öðruvísi úr
þeim hlutum en láta þá barasta
standa.
Jakob Þór Einarsson og
Þröstur Leó Gunnarsson sýndu
tvær hommatýpur sem voru góð-
ar svo langt sem þær náðu. Val-
gerður Dan og Harald G. Har-
alds drógu skýrt og vel fram þá
þætti í sálfræðingunum tveim sem
mest eru áberandi - en spyrja má
hvort leikarar og leikstjóri hefðu
ekki mátt draga fram fleiri fleti á
þessu fólki. Eða er höfundur í
þessum dæmum tveim of frekur
með sína farsatakta til að það sé
hægt? Kjartan Bjargmundsson
fór um flest vel með Bruce, gerði
hann álappalegan án þess að
svipta hann tilkalli til samúðar.
Mest upplyfting var svo að því að
sjá Guðrúnu Gísladóttur í hlut-
verki Prudence, sem er næsta
ólíkt þeim sem þessi áhorfandi
hér man eftir henni í. Guðrún
kann að slá marga strengi og það
er í hennar persónusmíð sem fár-
ánleikinn og hvunndagsleikinn
ná best saman og með mestu lífi.
Hitt kann svo að vera að Guðrún
sé blátt áfram of heillandi til að
áhörfandinn trúi því alminnilega
að Prudence hennar eigi í ein-
hverjum vandræðum með að
leggja að fótum sér hvern þann
karl sem hún kýs.
Halldór Björnsson sem yngsti
sonurinn, Joey og Ragn-
heiður Elfa Arnardóttir sem
tengdadóttirin, Rut, liggjandi í
sófanum. Róbert Arnfinns-
son, sem Max og Hjalti
Rögnvaldsson sem Lenni,
fylgjast áfjáðir með. Allar
myndirnar eru teknar á æf-
ingu.
Hildarleikur
.mannlegra
samskipta
Rúrik Haraldsson, sem Sam,
leigubílstjórinn og bróðir Max,
sem er leikinn af Róbert
Arnfinnssyni.
Hjalti Rögn-
valdsson,
(Lenni) og
Ragnheiður
Elfa Arnardótt-
ir(Rut).
ÞJÓÐVILJINN -
RóbertArnfinnsson (Max)og RagnheiðurElfaArnardóttir(Rut).
P-leikhúsið
HEIM-
KOMAN
Það getur verið erfitt að fara
og enn erfiðara að koma aftur
- sagnir um öskufall við end-
urfundi hefurmargur
sannreynt, yrkir Stefán Hörð-
ur. Að fara og koma. Er það
ekki þannig sem hlutirnir ger-
ast. Kvika mannlífsins. En
maður getur dáið á einhvern
hátt, en hlýtur að lifna við á
annan. í Heimkomunni eftir
Harold Pinter, gerist allt í
gegnum eina hurð. Þar með
er ekki öll sagan sögð. Einu
sinni vargamall maðursem
bjó með tveimur sonum sín-
um og bróður í gömlu húsi.
Konan hans er dáin. Besti vin-
ur hans einnig. Yngri bróðir-
innerboxari, en hinn lifirdul-
arfullu lífi. Faðirþeirraerslátr-
ari kominn á eftirlaun en virð-
ist hafa eitthvaðfyrirstafni;
altént eldar hann matinn.
Bróðir hans er leigubílstjóri,
sá besti í bænum, en það er
með það einsog annað í
þessu leikriti: maðurveit ekki
alltaf hvað stenst og hvað
ekki. Heimilislífið er nöturlegt,
en þeir láta sig hafa það. Alla-
vega dettur engum í hug að
breyta nokkru og daglegt líf er
kýtur um fortíðina og uppvask
og veðreiðar. Svo eina nóttina
kemur þriðji og elsti sonurinn
heim frá Ameríku, með kon-
una sína með sér. Það hefur
ekkert frést af honum langa-
lengi og aldrei talað um hann.
Hann er prófessor í heimspeki
(Það er að vísu á mörkunum
að maður trúi því frekar en
öðru sem gerist), og hann hef-
ur „komist áfram" í lífinu...
Síðast en ekki síst á hann
yndislegafjölskyldu...
í lokin hafa ótrúlegir atburðir
gerst og ekki lengur víst að hann
komist áfram. Hann kemst senni-
lega aftur til Ameríku en alls-
endis óvíst hvort hann kemst burt
frá sjálfum sér. Enda óvíst hvort
nokkur bjargast.
Það er óþarfi að rekja sögu-
þráðinn nánar. Sem er all reyf-
arakenndur. En hvert er höfu-
ndurinn að fara?. Er hann að
sýna okkur hildarleik mannlegra
samskipta? Hvernig fjölskyldu-
lífið snýst uppí andhverfu sína?
Með ofmikilli nálægð. Sem verð-
ur fjarlægð. Fáránlega rökrétt
fjarlægð. Og hvað lógíkin getur
auðveldlega orðið fáránleg.
Heimspekingurinn segist sjá í
gegnum fjölskyldu sína, en hann
sér ekki við henni. Bræður hans
af götunni eru hann sjálfur og
þeir kannski ekkert verri
heimspekingar. Hann fer mörg
skref afturábak við heimkom-
una. En allt eru þetta manneskj-
ur sem hafa ekkert að gefa en þrá
að þiggja.
Til að hugsanlega það geti ræst
eru notaðar (eða ekki notaðaf)
æsikenndar aðferðir.
Og konan er þungamiðja alls
þess.
Fjölskyldan virðist enginn sæl-
ureitur en þannig eiga fjölskyldur
samt að vera. Fjölskyldan er
tabú.
En getur það gerst sem gerist í
fjölskyldu Pinters, í Heimkom-
unni?
Það er svo ótrúlegt að þú situr
úti í sal og horfir á það gerast.
Málið er að þú ert líka í leikritinu.
Enda herma fornar sagnir að
bæði voveiflegir og furðulegir
hlutir hafi gerst innan vébanda
fjölskyldunnar.
Eftirá hallast maður helst að
því að Pinter hafi heyrt þessa
sögu á pöbb og ákveðið að reyna
hvort hún gengi upp. Akveðið að
reyna áhorfendur sína. Pinter er
einsog snjall stærðfræðingur sem
ákveður að sanna það að 2+3 séu
4. Og tekst það. Pinter er ekki
stærðfræðingur, en hann er
óneitanlega leikritaskáld. Og
mér leikur hugur á að vita hversu
góður hann er í skák...
Pé-leikhópurinn frumsýnir
Heimkomuna eftir Harold Pinter
í kvöld, í íslensku óperunni. Har-
old Pinter er einn af helstu leikrit-
ahöfundum Breta og Heimkom-
an löngum verið talin eitt af hans
bestu verkum. Og að eigin sögn,
það leikrit sem hann er einna
ánægðastur með. Enda er
Heimkoman einstaklega vel
skrifað verk og forvitnilegt.
Leikritið var frumsýnt í Lundún-1
um 1965 og hefur ekki áður verið I
sýnt á íslandi.
Pé-leikhópurinn er stofnaður í
kringum sýninguna en í forsvari
er Andrés Sigurvinsson leik-
stjóri. Hann fékk til liðs við sig
leikara úr Þjóðleikhúsinu og
Iðnó. Leikendur eru Róbert
Arnfinnsson, Rúrik Haraldsson,
Hákon Waage, Halldór Björns-
son, Ragnheiður Elva Arnar-
dóttir og Hjalti Rögnvaldsson.
En Hjalti starfar nú við leikhús í
Danmörku. Af þeim sökum geta
aðeins orðið 13 sýningar á
Heimkomunni í Gamla bíói. Eru
leiklistarunnendur hvattir til að
láta þann hvalreka, sem Pinter
er, ekki framhjá sér fara. Leik-
mynd gerir Guðný B. Richards,
en Dagný Guðlaugsdóttir sér um
búninga og lýsingu annast Alfreð
Böðvarsson.
Sýningar verða allar í janúar.
- ekj.
Kjörbókin
brást ekki lesendum sínum
frekar en fyrri daginn:
Ávöxtun í hæsta þrepi 1987
jafngilti
verðtryggðum reikningi
með 6,1% ársvöxtum
Áriö 1987 var hagstætt ár fyrir þá sem áttu sparifé sitt á
Kjörbók í Landsbankanum. Það kom reyndar ekki á óvart
því Kjörbókin ber háa grunnvexti, sem hækka í tveimur
afturvirkum þrepum eftir 16 og 24 mánuði, auk þess sem
ávöxtunin er reglulega borin saman við ávöxtun verðtryggðra
reikninga. Reynist ávöxtun verðtryggðu reikninganna
hærri er greidd uppbót sem því nemur.
Eftir uppbót á fjórða ársfjórðung var grunnávöxtun
á Kjörbók 1987 26,6%, 16 mánaða þrepið gaf 28,0% og
hæsta þrepið 28,6%, sem jafngilti verðtryggðum reikningi
með 6,1% ársvöxtum. Þrátt fyrir þessa háu ávöxtun er
innstæða Kjörbókar algjörlega óbundin.
Retta var Kjörbókarsagan á síðasta ári. Núgildandi grunnvextir
eru 33,0%, 34,4% eftir 16 mánuði og 35,0% eftir 24 mánuði.
í maí n.k. hefst svo nýr og spennandi kafli þegar
fyrsta vaxtaþrepið kemur til útreiknings.
Þá munu Kjörbókareigendur kætast.
Tryggðu þér eintak sem fyrst.

,<\VÖ

Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna
UA 9 Mlóvlkudagur 6. lanúar 1988