Þjóðviljinn - 06.02.1988, Síða 4

LEHDARI
Konumar á botninum
Kjararannsóknarnefnd er án efa sá aðili sem
hefur bestar upplýsingar um hvaða laun gilda í
landinu. Slíkar upplýsingar eru nauðsynlegar
þegar kauptaxtar verkalýðsfélaganna gilda ekki
nema fyrir þá sem sitja á botninum með allra
lægstu launin svo að ekki sé talað um það
launafólk sem tekur laun samkvæmt persónu-
bundnum samningi við atvinnurekanda. Kjara-
rannsóknarnefnd fær upplýsingar um tekjur
nær 15 þúsund launamanna sem vinna hjá
samtals 116 fyrirtækjum. Úrtakið er mjög stórt
og þess virðist gætt að í því séu menn úr öllum
atvinnugreinum.
Án efa verður fróðlegt að sjá svart á hvítu í
töflum og línuritum frá nefndinni hvaða áhrif
síðustu aðgerðir ríkisstjórnarinnar í söluskatts-
og tollamálum hafa haft á lífskjör alþýðu. En
þeirra upplýsinga er tæpast að vænta fyrr en í
sumar. í nýjasta fréttabréfi Kjararannsóknar-
nefndar er fjallað um þriðja ársfórðung 1987.
í öllum umræðum og samanburði á raungildi
eða kaupmætti launa má aldrei gleymast það
mikla kauprán sem ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks
og Framsóknar lét dynja á þjóðinni er hún tók
við völdum á miðju ári 1982. Á örskömmum
tíma var kaupmáttur greidds tímakaups lækk-
aður um meira en 20%. Þau laun, sem áður
höfðu dugað til að framfleyta fimm fjölskyldu-
meðlimum, dugðu ekki lengur fyrir fjóra.
í nýjasta fréttabréfi Kjararannsóknarnefndar
kemur í Ijós að á síðasta ári hefur kaupmáttur
þess tímakaups, sem greitt er að meðaltali,
hækkað verulega og er nú búinn að ná svipuðu
stigi og fyrir kaupránið mikla. Þetta kemur kann-
ski ekki mjög á óvart þeim sem haft hafa ein-
hverja nasasjón af yfirborgunum og sérsamn-
ingum.
En hvað með sjálft taxtakaupið? Hvað skyldi
kaupmáttur lágmarkslauna verkafólks hafa ver-
ið á þriðja ársfjórðungi síðasta árs? Því er nú
verr og miður að þar er allt aðra sögu að segja
en af meðalkaupinu. Kaupmáttur lágmarks-
launa var enn 15% undir því sem hann var í
ársbyrjun 1982. Taxtakaupið hefur sem sagt
ekki haldið í við launaskriðið svokallaða. Eða
með öðrum orðum: Það gerist sífellt algengara
að menn gangi inn í sérsamninga eða semji
persónulega við sinn atvinnurekanda um kaup
sem er mun hærra en taxtakaupið.
Vissulega ber ekki að harma það að einstaka
starfshópar eða þá einstaklingar nái hver fyrir
sig góðum launasamningum. En það má ekki
gleymast að stærstu sigrar hinnar vinnandi al-
þýðu hafa unnist þegar menn hafa staðið sam-
an. Og það má alls ekki gleymast að þrátt fyrir
allt þiggja margir launamenn kaup samkvæmt
strípuðum samningsbundnum töxtum.
í fréttabréfi Kjararannsóknarnefndar má sjá
hvaða starfshópar það eru sem einkum eru
bundnir við hin lágu laun almennra kjarasamn-
inga. Afgreiðslukonur, verkakonur, skrifstofu-
konur! Þetta eru hóparnir sem skera sig úr, þótt
þar með sé ekki sagt að enginn karlmaður sé á
almennum lágmarks taxtalaunum. Þeir sem
héldu að búið væri að eyða launamun karla og
kvenna hafa heldur betur vaðið reyk.
Nú eru lágmarkslaun ASÍ-félaga 29,975
krónur á mánuði. í Ijós hefur komið að mjög
margir, og þá fyrst og fremst konur, verða að
láta sér nægja þessi lágmarkslaun, e.t.v. með
einhverjum aldurshækkunum. Þá hefur líka
komið í Ijós að stór hluti launafólks lætur sér í
léttu rúmi liggja hvaða tölur menn eru að þjarka
um í samningum eða hvar það þóf endar. Mjög
margir launamenn treysta á mátt sinn og megin
í darraðardansi markaðspennunnar og telja sig
hafa litla þörf fyrir afskipti verkalýðsfélaga.
Á góðri stundu eru allir hjartanlega sammála
um að það þurfi sko aldeilis að hækka lægstu
launin. Bara láta það ekki ganga upp allan
launaskalann. Og það sko er hreinasta skömm
að því að konurnar, sem hafa hópast út á vinnu-
markaðinn, skuli vera svona áberandi meirihluti
í þeim hópi sem situr á botninum.
Hvað ber að gera? Ekki vildu atvinnurekend-
ur hækka lágmarks taxtalaun um 9%. Kannski
næst samkomulag um 7% hækkun. Þá verða
lágmarkslaun 32.073 krónur á mánuði. Er það
ekki alveg nóg?
ÓP
Mynd: Sigurður Mar
LJOSOPIÐ
Euóðviliinn
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Pjóðviljans.
Ritatjórar: Árni Bergmann, MörðurÁrnason, óttarProppé.
Fróttaatjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Ingibjörg Hinriksdóttir
(íþr.), HjörleifurSveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður
Júlíusdóttir, Magnús H. Gíslason, LiljaGunnarsdóttir, ÓlafurGíslason,
RagnarKarlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson(íþr.),
SævarGuöbjörnsson. »
Handrlta- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljóamyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Utlitateiknarar: GarðarSigvaldason, MargrótMagnúsdóttir.
FramkvæmdastjórhHallurPállJónsson.
Skrif8tofustjóri:JóhannesHarðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Olga Clausen, Unnur
Ágústsdóttir.
Símavarsla: Hannaólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Utbreiðslu-og afgrelðslustjórl: HörðurOddfríðarson.
Utbreiðsla: G. Margrót Óskarsdóttir.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, HrefnaMagnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ÓlafurBjörnsson.
Utkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýslngar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setnlng: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 55 kr.
Helgarblöð: 65 kr.
Áskriftarverð á mánuðl: 600 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 6. febrúar 1988