Þjóðviljinn - 25.03.1988, Blaðsíða 4

Egvarí samneyti heibgra
- Þetta kom mér ekkert við
Matthías Jochumsson: nóg af draugum en engin óefandi kraftaverk.
orðrétt utanbókar. Eg var ekki
sérlega duglegur í utanaðbókar-
lærdómi og kveið mikið fyrir að
binda mig yfir kverlærdómi.Ég
hafði rótgróið ógeð á
fermingunni sem Guðný amma
mín kallaði konfirmasjón. Mér
fannst hún heimskuleg og
hræðilega væmin. En konfirma-
sjónsandinn var svo sterkur og
einhuga í Suðursveit, að ég hefði
ekki komist upp með að neita að
láta ferma mig. Það voru ljót orð í
Suðursveit að komast ekki í
kristinna manna tölu og vera alla
sína ævi heiðingi. Heiðingi var
eiginlega safnaðarmeðlimur
sjálfs Djöfulsins. Það fannst mér
nú samt ekki. Þetta sem nú stóð
fram undan, kverlærdómurinn og
konfirmasjónin, gerði svo mikið
myrkur í huga mínum, að mér
fannst lífi mínu að verða í raun og
veru lokið. Það yrði aldrei
skemmtilegt að lifa framar.
Munurinn á Guði
og méí
Það munar ekki um það. í
framhaldi af þessu segist
Þórbergur ekki hafa getað fest
áhuga við nokkra setningu sem í
kverinu stóð og ekki trúað orði
sem þar stóð um guð og annað líf.
Þó hefur aðeins rofað til einn dag
í spurningatíma, þegar séra Pétur
á Káifafellsstað fer út í næsta
erfiða sáima, þeas. sjálfa
eiginleika guðs. Þórbergur segir:
„En einn dag útlistaði
presturinn fyrir okkur eiginleika
Guðs með þessum orðum sem ég
hefi munað síðan, af því að það
var rím í þeim: „Hann eldist ekki.
Hann þreytist ekki. Hann
breytist ekki.“ Þetta er besta
lýsing sem ég hefi heyrt á Guði.
Hún var einföld og skiljanleg
hverju barni. Og nú fann ég að
það var mikill munur á mér og
honum. Ég var stundum þreyttur
þegar ég kom úr göngum og
smalamennsku og eftir mestu
skautalætin á Lóninu. Og ég
breyttist. Einu sinni hafði ég
gaman af eintrjáningum á tjörn,
peningum úr lokasjóði og síðan
úr leir. Nú hafði ég það ekki
lengur. Og nú var ég orðinn
miklu lengri en ég hafði verið
fyrir tveimur árum. Þá treysti ég
mér ekki til að stökkva fram af
Bæjarburstinni. Nú gat ég það.
Ég var alltaf að breytast“.
Svindl í aitarísgöngu
Ekki man Þórbergur til þess að
hann hafi upplifað neitt sem orð
er á hafandi á fermingardaginn.
Hann segist barasta hafa „sloppið
slysalaust". Nokkru fleiri orðum
eyðir hánn á altarisgöngu í Kálfa-
fellsstaðarkirkju viku eða hálfum
mánuði seinna og hann lýsir sem
skelfilegri raun:
„Ég slapp ekki við að ganga til
altaris. Mér leiddist. Mér bauð
við að liggja á hnjánum frammi
fyrir guði. Ég held enginn hafi
skammast sín fyrir það nema ég.
Ég var snemma skrýtinn í mér.
Ég hafði ekki heldur nennt að
iæra aitarisgöngubænimar í
Kverinu. Ég lá samt ekki á
hnjánum aðgerðalaus. Ég las
Faðirvorið mitt í staðinn... og ég
reyndi að lesa það svo hátt að
altarisgöngufólkið heyrði
eitthvað þrugl í mér. Ég varð að
láta líta svo út, að ég kynni altar-
isgönugbænirnar."
Og finnst Þorbergi sem ekkert
hafi í rauninni gerst nema hvað
hann er ögn frjálsari maður en
áður:
„Ekki man ég til að það hefði
nein áhrif á mig að vera kominn í
kristinna manna tölu, önnur en
þau, að það gladdi mig að vera
íaus við kverið og vera búinn að
ljúka af að liggja á hnjánum í
altarisgöngunni og mega nú róa
næsta vetur. Ég var algjörlega
trúlaus eftir sem áður. Ég neitaði
reyndar aldrei tilveru Guðs né lífi
eftir dauðann. En ég skipti mér
ekkert af því. Það kom mér
ekkert við.“
Að hugsa um
annað á meðan
Það kom mér ekkert við segir
Þórbergur. Má vera að í þeirri
lýsingu á andlegri innréttingu
sérviturs fermingarbarns nálægt
síðustu aldamótum sé vísað á
einn höfuðvanda þeirra sem vilja
að fermingarbörn taki sitt
sakramenti alvarlega: Þau eru
blátt áfram á þeim aldri að
spurningar eins og þær sem
Þórbergur nefnir eru annaðhvort
óviðráðanlega óskiljanlegar eða
þá svo auðhraktar á brott vegna
þess, að það er svo margt annað
sem skiptir máli. Nú fæ ég að róa,
hugsar Þórbergur. Gunnar
Gunnarsson lætur Ugga sinn
Greipsson í Fjallkirkjunni einnig
verða fyrir þeirri reynslu, sem
raunsæishöfundar hafa lengi
kunnað að koma til skila:
maðurinn er ekki allur í
stundinni, einsþótt hátíðleg sé og
sjaldgæf, hugurinn reikar víða. Á
fermingardag sinn hefur Uggi
mest hugann við tvennt -
annarsvegar það, hve fínn hann
er og vel greiddur, hinsvegar gröf
móður sinnar í kirkjugarðinum
fyrir utan. Hugurinn bregður á
leik, honum verður ekki
ORÐABÆKUR
ISAFOLDAR
ORÐABÓKASETT - AFBORGUN ARSKILMÁLAR
Tilvaldar fermingargjafir - Sígild eign
ISAFOLD