Þjóðviljinn - 09.04.1988, Blaðsíða 6

Kennarar
Þetta varðar alla
opinbera starfsmenn
Svanhildur Kaaber: Við hlítum dómsúrskurði Félagsdóms en sœttum
okkur ekki við hann. Munum grípa til annarra aðgerða
Svanhildur Kaaber.
„Úrskurðurinn hiýtur náttúr-
lega að vera áfall fyrir stéttarfélög
opinberra starfsmanna því með
honum kemur í Ijós að lögin cru
ekki ótvíræð og hægt er að túlka
þau á mismunandi vegu. Það í
sjálfu sér er stórmál!,“ segir
Svanhildur Kaaber, formaður
Kennarasambands Islands,
vegna hins nýfallna dóms í Félags-
dómi en hann úrskurðaði eins og
kunnugt er verkfall KÍ, sem koma
átti til framkvæmda ll.aprfl, ól-
ögmætt.
Þegar ljóst var að hægt var að
efast um réttmæti verkfallsboð-
unarinnar kom fulltrúaráð Kenn-
arasambandsins saman á eins og
hálfs sólarhrings maraþonfundi
og ræddi sín í millum um úrskurð-
inn. Niðurstaða þess fundar var
sú að KÍ hlítir dómsúrskurðinum
en telur samt sem áður að allra
formsatriða hafi verið gætt við
verkfallsboðunina. Verkfallinu
var því aflýst og ekki tekin bein
ákvörðun um næstu skref. Rík-
isvaldið skal því, að mati fundar-
ins, hafa frumkvæðið að boðun
næsta samningafundar og hafa
með sér nýtt tilboð, því ekki sé
um það að ræða að gengið verði
að þeim ramma sem samninga-
nefnd fjármálaráðuneytisins býð-
ur upp á.
Þið hafið sagt að dómurFélags-
dóms komi ykkur á óvart. Hvers-
vegna?
-Ég vil nú kannski ekki segja
að dómurinn hafi komið okkur á
óvart, sagði Svanhildur. - Það er
náttúrlega þannig að þegar mál er
sett í dóm þá gerir maður sér
grein fyrir því að dómarar dæma
væntanlega eftir sinni bestu sam-
visku. Við bundum vissulega
vonir við að dómurinn félli okkur
í vil. Hann gerði það ekki og eins
og fram hefur komið þá höfum
við ákveðið að hlíta þessum dómi
en við munum grípa til annarra
aðgerða.
Orðhengilsháttur og
lagaflækjur
„Óbilgirni, orðhengilsháttur og
lagaflœkjur“ ríkisvaldsins segið
þið um þennan dóm. Er það ekki
fuU djúpt í árinni tekið?
Nei, það finnst okkur ekki.
Eins og fram hefur komið þá er
tvennt í þessu. Annarsvegar er
verkfallið sem við boðuðum 11.
apríl dæmt ólögmætt. Það erum
við vissulega mjög óánægð með,
því við teljum svo sannarlega að
farið hafi verið að lögum varð-
andi allt sem við höfum gert í
þessu sambandi. Lögin eru mjög
opin og þau taka ekki af tvímæii!
Þetta eru ný lög sem lítil sem eng-
in reynsla er komin á, og það hef-
ur sitt að segja í svona máli Iíka.
Það sem við teljum hinsvegar
ekki síður alvarlegt er þessi að-
dróttun sem við höfum orðið
fyrir, að kosningin hafi ekki verið
leynileg. Það er í sjálfu sér stór-
mál! Þetta varðar nefnilega fleiri
en bara Kennarasamband ís-
lands, þetta varðar náttúrlega
alla opinbera starfsmenn í
landinu sem búa við þessi samn-
ingsréttarlög. Þessi aðferð við at-
kvæðagreiðslu hefur verið notuð
hjá félögum opinberra starfs-
manna um áratugaskeið. Nú, það
var mjög nákvæmlega eftir öllum
reglum farið, en nú á semsagt að
fara að hengja sig í að atkvæða-
greiðslan hafi ekki verið leynileg!
Já, en það var ekki það sem réð
því að verkfallsboðunin var dcemd
ólögleg, eða hvað?
Nei, það er náttúrlega ekki það
sem dómurinn tekur á, en þetta
eru atriði sem koma fram í dóms-
skjölunum. Þetta er hlutur sem
verður að taka á.
Þú segir að þetta sé reynslutími
laganna. Erþaðþitt mat aðnú hafi
reynslan sýnt að ómögulegt sé að
starfa eftir þeim?
Nei, ég vil alls ekki halda því
fram að ómögulegt sé að starfa
eftir þessum lögum, en þessi
reynsla sýnir hinsvegar að það er
hægt að leggja fleiri en einn skiln-
ing í það sem kemur fram í lögun-
um. Vitanlega er það mikið
vandamál þegar slíkt kemur upp.
Snúum okkur nú að samninga-
viðrœðunum. Hefur ríkisvaldið
ekki komið til móts við neinar af
þeim kröfum sem þið hafið sett
fram í þeim samningaviðrœðum
sem á undan eru gengnar?
Ríkið er mjög fjarri því að
koma til móts við okkar kröfur.
Alveg frá því að kröfugerð KÍ var
sett fram, milli jóla og nýárs, og á
þessum vikum sem síðan eru liðn-
ar hefur mjög lítið þokast í átt að
samkomulagi.
Og hefur ríkið haldið fast við sitt
fyrsta tilboð?
Já. Það má gjarnan koma fram
að í síðustu viku fyrir páska varð
samkomulag um drög að
viðræðugrundvelli í 10 veiga-
mestu atriðunum. Þegar farið var
að vinna eftir honum og ræða
þessi 10 atriði kom í Ijós, síðasta
virkan dag fyrir páska, þegar síð-
asti fundur var haldinn, að mjög
mikið bar í milli. Það sem helst
skiptir máli í því sambandi er að
það sem okkur í KÍ er boðið er
annarsvegar engin upphafshækk-
un við undirskrift samnings og
hinsvegar áfangahækkanir sem
bæði eru smáar og dreifast yfir
mjög langan tíma, þannig að við
sjáum það fyrir að þessi rammi,
ef yrði gengið að samningum
innan hans, mundi leiða til kjara-
skerðingar fyrir okkar félags-
menn. Það sættum við okkur ein-
faldlega ekki við!
Hve mikið ber í milli?
Það er þó nokkuð og án þess að
nefna nokkrar tölur finnst mér
óhætt að segja að það ber mjög
mikið í milli. Bæði hvað varðar
launaliði og líka í sambandi við
önnur atriði sem koma fram í
kröfugerð okkar. Eins og við höf-
um margsagt þá varðar kröfu-
gerðin ekki einungis launakjör
kennara heldur er þar líka um að
ræða atriði sem varða skólastarf-
ið í landinu og það hvernig hægt
væri að bæta skólastarfið, eins og
margsinnis hefur komið fram í
okkar málflutningi að mikilvægt
er að gera. Það er því miður mjög
takmarkað sem komið er til móts
við okkur.
KJÖRIN
Ábyrgð ríkisvaldsins
Tillögur starfskjaranefndar eru
sá grunnur sem þið hafið lagt í
ykkar kröfugerð. Er ríkisvaldið,
með því að ganga ekki að ykkar
kröfugerð, að afneita „afkvœmi“
sínu?
Það er nú svo merkilegt að
bæði fjármála- og menntamála-
ráðuneytið áttu sína fulltrúa í
þessari starfskjaranefnd og vita-
skuld eiga ráðuneytin þar af
Ieiðandi að taka fulla ábyrgð á því
starfi sem þar fór fram. Tillögur
nefndarinnar og skýrsla hennar
eru hlutir sem samþykktir voru
samhljóða, þannig að kennarar
bundu mjög miklar vonir við að
tillögurnar og skýrslan hefðu
áhrif til bættra kjara og betri
skóla. Þess ber að minnast að
fyrsta tillaga nefndarinnar varðar
bætt laun kennara! Önnur til-
lagan fjallar um mikilvægi þess að
minnka kennsluskyldu! Það er
ekkert komið til móts við þetta.
Hér er orðrétt tilvitnun í tillög-
urnar:
„Nefndin telur að til þess að
gera kennarastarfið eftirsóknar-
vert þurfi kjör kennara að batna
og föst laun þeirra að hækka frá
því sem nú er.“ Þetta er gjörsam-
lega ótvírætt! Þú sérð að þetta er
náttúrlega stórmál!
Það er búið að fjalla svo mikið
um þetta, sjáðu, það hafa verið
haldnar ráðstefnur og fundir,
skipaðar nefndir og búnar til til-
lögur og allsstaðar þar sem fj allað
hefur verið um þessa hluti á opin-
berum vettvangi berja menn sér á
brjóst og tala um mikilvægi þess
að bæta aðstöðu skólanna og
bæta kjör kennaranna. Að í æsku
landsins og skólastarfinu sé fólgin
framtíð þjóðarinnar og allt það!
En þegar að því kemur að bregð-
ast við og framkvæma þessa hluti,
þá er það ekki hægt!
Af hverju er ekkert gert?
Eg held að ekkert sé að gert
vegna þess að allt kostar þetta
fjármagn, mikið fjármagn, og
spurningin er í rauninni bara sú:
Hvað má skólinn kosta? Hvað
vill þjóðfélagið leggja af mörkum
til að halda uppi góðum skóla, og
hafa í störfum góða kennara?
Hvaða áhrif hafa nýliðnir at-
burðir á framhaldið?
Þessir atburðir hafa þau áhrif á
framhaldið að það kemur ekki til
þessa verkfalls sem boðað var 11.
aprfl. Að fenginni þeirri niður-
stöðu hefði kannski legið beint
við að boða til atkvæðagreiðslu
og boða til verkfalls á nýjan leik,
en eftir mjög miklar og ýtarlegar
umræður á fundi fulltrúaráðsins,
sem er líka samninganefnd, var
fallið frá því. Við höfum lagt
kapp á að reyna að ná samning-
um. f augnablikinu stendur allt
fast og það þykir okkur mjög
slæmt. Það hefur ekki verið boð-
aður nýr fundur og við höfum af
því mjög miklar áhyggjur hvernig
þessu máli lyktar ef ekki tekst að
ná samningum á næstunni. Það er
deginum ljósara að verði það
ekki, er stefnt í enn meiri hættu
með skólastarf næsta vetrar en
nokkru sinni áður.
Ætlið þið ekki að stíga fyrsta
skrefið núna til að losa um þessa
sjálfheldu?
Að svo komnu máii munum
við ekki óska eftir fundi. Við
munum skoða þessa hluti mjög
vel. Það er ýmislegt í undirbún-
ingi innan KÍ eins og gefur að
skilja. Hér er margt í gerjun.
Samúð almennings
Hvað heldur þú, eruð þið kenn-
arar búnir að glata samúð umbjóð-
endaykkar; nemendanna og kann-
ski heimilanna í landinu?
Það vona ég sannarlega ekki,
því eins og ég var búin að taka
fram áður, þá er hér ekki ein-
göngu um að ræða launakröfur
heldur erum við að tala um skóla-
starfið og erum að gera þetta til
að bæta skólastarfið í landinu. Ég
hef ekki nokkra trú á öðru en að
það hljóti að vera hjartans mál
foreldra og nemenda, ekki síður
en kennara.
En, Svanhildur, nú hafa heyrst
raddir sem vilja að þið farið íykkar
verkföll að hausti en ekki að vori ef
þið endilega þurfið að fara í verk-
föll. Hvað finnst þér um það?
Sjáðu, maður verður náttúr-
lega að hugsa til þess að verkföll
og þessi réttur stéttarfélaga til að
boða til verkfalla er eina löglega
tækið sem stéttarfélögin hafa til
þess að beita þegar allt virðist
siglt f strand í samningavið-
ræðum. Verkfallsrétturinn er
náttúrlega ákveðin ógnun líka.
Ef stéttarfélag hefur ekki þennan
möguleika þá fara allir samningar
fram á forsendum atvinnurek-
andans.
Þetta var spurningin um tíma-
setninguna...
Það sem ég legg áherslu á er að
til svona aðgerða er ekki gripið
nema í algerri neyð. Þetta er
neyðaraðgerð, nauðvörn stétt-
arfélagsins að þurfa að grípa til
svo róttækra aðgerða. Varðandi
tímasetninguna í tengslum við
skólastarfið, þá hafa menn nátt-
úrlega mismunandi skoðanir á
því og ég vek athygli á að þetta
tengist að sjálfsögðu því ferli sem
farið er í gegnum í samningaviðr-
æðunum.
Hefurðu trú á að kennarar sam-
þykki nýtt verkfall í haust?
Ég er alveg handviss um það, ef
ekki verður þá búið að ganga frá
samningi!
-tt
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJiNN Laugardagur 9. april 1988