Þjóðviljinn - 12.06.1988, Qupperneq 10

/
Auglýsing um
nýjan opnunartíma
Frá og meö 15. júní nk. verður skrifstofa Útlend-
ingaeftirlitsins opin frá kl. 09.00 til kl. 15.00 mánu-
daga til föstudaga.
Útlendingaeftirlitiö
Lögreglustöðinni
Hverfisgötu 115,
150 Reykjavík
Húsvörður óskast
Starfsmannafélagið Sókn óskar eftir húsverði frá
15. ágúst nk. í starfinu felst m.a. þrif á skrifstofu,
göngum og sal, útleiga salarins, viðhald o.fl.
Starfinu fylgir íbúð.
Upplýsingar á skrifstofu Sóknar í síma
681150.
Skriflegar umsóknir sendist Starfsmannafé-
laginu Sókn, Skipholti 50a, 105 Reykjavík
fyrir 1. júlí nk.

ÖKUM EiNS OG MENN!
Orögum úr hraða
- ökum af skynsemi!
UMFERÐAR
RÁÐ
Ertu búinn að setja
sumardekkin undir?

HJÓLBARÐAVERKSTÆÐIÐ
Gúmmfkarlamir
Borgartúni 36 Sími 688220
SLYSUM
ábömum
Kristbjörg Þórðardóttir: Markmið-
ið getur aldrei orðið að útrýma
öllum slysum, en það eru hætt-
urnar sem barnið getur ekki var-
ist sem við verðum að fyrirbyggja
og þær aðstæður sem valda al-
varlegum meiðslum sem við
verðum að forðast. Mynd: Sig.
Slys á börnum og ung-
lingum eru eitt stærsta
óleysta heilbrigðisvandamál-
ið á íslandi í dag; árið 1984
komu 10.183 börn.fjórtán ára
og yngri, á slysadeild Borgar-
spítalans vegna slysa eða
bráðraveikinda, en þaðer
þriðja hvert barn á Reykjavík-
ursvæðinu. Þessumslysum
hefurfarið heldurfjölgandi.
Að sögn Kristbjargar Þórðar-
dóttur hjúkrunarfræðings. skóla-
stjóra Sjúkraliðaskóla Islands,
hefur slysum á börnum á for-
skólaaldri verið lítill gaumur gef-
inn hér á landi, og því ákvað hún
að fjalla um þau í lokaverkefni
sínu til mastersgráðu í heilbrigð-
isfræði við Norræna heilsuvernd-
arháskólann í Gautaborg. Rit-
gerð sína kallar Kristbjörg „Slys á
grunnskólanemendum á Reykja-
víkursvæðinu með tillögum um
Kristbjörg Þórðardóttir, skólastjóri
Sjúkraliðaskólans: Slys á börnum
og unglingum eru eittstœrsta
óleysta heilbrigðisvandamálið
fyrirbyggjandi aðgerðir.“ Hún
hóf námið haustið 1979 og lauk
því í júní í fyrra, og er lokarit-
gerðin nýkomin út á íslensku.
Rannsókn hennar gekk þannig
fyrir sig að 23 skólahjúkrunar-
fræðingar á Reykjavíkursvæðinu
söfnuðu upplýsingum um slysa-
tíðni og fylltu út sérstakt skrán-
ingarblað fyrir hvern nemanda á
aldrinum 6 til 14 ára sem leitaði til
þeirra frá 3. febrúar til 21. mars í
hittifyrra, vegna slysa eða afleið-
inga slysa.
Strákarnir meiri
hrakfallabálkar
Á þessu sex vikna tímabili sem
könnunin stóð yfir leituðu 354
grunnskólanemendur til skóla-
hjúkrunarfræðinganna. Strák-
arnir voru í meirihluta, 195, en
stelpurnar 159. 123 (35%) var
vísað áfram til læknis eða slysa-
varðstofu.
Rúmlega helmingur slysanna
átti sér stað í leikfimi eða á skóla-
lóð; 86 krakkanna (24%) slösuð-
ust við íþróttaiðkanir. Langoftast
áttu slysin sér stað vegna bolta-
leikja, en næstalgengust voru slys
við hopp og klifur. Segir Kristb-
jörg í ritgerð sinni að hægt ætti að
vera að forðast skaða í sambandi
við íþróttir með fyrirbyggjandi
aðgerðum, enda þótt líkamleg
þjálfun hafi vissar hættur í för
með sér. Hún leggur enda
áherslu á fyrirbyggjandi starf í
umfjöllun sinni, en segir jafn-
framt að markmiðið geti aldrei
orðið að útrýma öllum slysum:
„Það eru hætturnar sem barnið
getur ekki varist sem við verðum
að fyrirbyggja og þær aðstæður
sem valda alvarlegum meiðslum
sem við verðum að forðast," segir
hún, en tekur jafnframt fram að
börn verði fyrir ýmsum óhöppum
á uppvaxtarárunum og að slíkt sé
liður í þroska þeirra: „Umhverfi
barnsins verður að vera þannig
að það geti hreyft sig eðlilega.
Leiksvæði og skólaport verða að
vera spennandi, hvetjandi og
hafa þroskandi áhrif.“
Verkefnin
í forgangsröð
Baráttan gegn slysum þarf að
beinast jafnt að hegðun einstak-
linga sem og ráðstöfunum
stjórnvalda, en það eru takmörk
fyrir því hve langt við viljum
ganga til að fyrirbyggja slys. Við
viljum til dæmis ekki banna alla
vélaumferð til að koma í veg fyrir
umferðarslys, segir Kristbjörg,
og tekur fram að það fjármagn sé
takmarkað sem samfélagið vilji
láta af hendi til að fækka slysum.
Því sé nauðsynlegt að setja verk-
efnin upp í forgangsröð sem
byggist á rannsóknum á slysa-
völdum og tildrögum slysa.
Síðan segir: Slys á nemendum í
skólum eru mjög áhugaverð út
frá fyrirbyggjandi sjónarmiði, og
ættu að vera miklir möguleikar á
að koma í veg fyrir þau. Til þess
að það sé hægt þurfa að liggja
fyrir áreiðanlegar og ítarlegar
upplýsingar um slysamyndina á
aðgengilegu formi. Nauðsynlegt
er að skrásetja hvaða slys eiga sér
stað, hvar þau verða og hverjar
afleiðingarnar eru.
Hér á landi hafa þessar upplýs-
ingar ekki verið fyrir hendi, og er
það ein af orsökum þess að slysa-
varnir hafa verið fálmkenndar og
fræðslan oft tilviljunarkennd og