Þjóðviljinn - 22.09.1988, Blaðsíða 13

ERLENDAR FRETTIR
Sovétríkin
Neyðarástand í Fjalla-Karabakh
Ekkert lát á róstum íhéraðinu. Verkföll íhelmingifyrirtækja íJerevan, höfuðborg Sovét-Armeníu
Sovéskir ráðamenn lýstu yfir
neyðarástandi í Fjalla-
Karabakh í Azerbajdzhan í gær.
Ákvörðun þeirra siglir í kjölfar
frétta þess efnis að róstur og bein
átök Azera og Armena aukist stig
af stigi í héraðinu, gripið sé í
taumana áður en til allsherjar
blóðsúthellinga komi.
Tass fréttastofan greindi frá
því í gærkveldi að sérlegur fulltrúi
Kremlverja í Fjalla-Karabakh,
Andrej Volskíj, hefði skýrt
heimamönnum frá tilskipun
valdsherranna í sjónvarpi í gær.
Gorbatsjov gerði Volskíj út af
örkinni í júnímánuði með erind-
isbréf uppá vasann, umboð til
þess að „grípa til nauðsynlegra
ráðstafana til að koma á lögum og
reglu í lýðveldunum Azerbajdz-
han og Armeníu.“
Frásögn Tass var svohljóð-
andi: „Sakir hins flókna ástands
hafa stjórnvöld lýst yfir neyðar-
ástandi í Stepanekert og Agdam-
héraði. Gripið verður til allra
ráða til þess að draga úr viðsjám
og tryggja öryggi íbúa.“ Stepan-
ekert er sem kunnugt er höfuð-
staður Fjalla-Karabakhs og
Agdam er grannhreppur í Azer-
bajdzhan en þaðan hafa einnig
borist fréttir um að skorist hafi í
odda með Azerum og Armenum.
Tass tók það skýrt fram að
stjórnvöld hafi ekki átt annars
úrkosti þar eð tíðindi hefðu borist
þeim til eyrna um að óeirðir
hefðu hafist á ný í Fjalla-
Karabakh, Azerar og Armenar
flogist á og ýmisskonar spellvirki
verið unnin, eldur t.a.m. lagður
að húsum og bifreiðum.
Tass vitnaði í Volskíj: „Komm-
únistaflokkurinn og ríkisstjórnin
ákváðu að hrinda ýmsum mikil-
vægum málum í framkvæmd í því
augnamiði að bæta lífsskilyrði og
auka velferð manna í Fjalla-
Karabakh og eyða með skjótum
hætti misklíð þeirra. En nú er
komið á daginn að ýmsir kunnu
ekki að meta þetta og héldu uppt-
eknum hætti.“
Tass vék ekki að átökum Az-
era og Armena í þorpinu Kha-
dzhaly á sunnudaginn. í>að liggur
nærri Stepanekert og er byggt
Azerum. En mikill meirihluti
íbúa héraðsins er ermskur, eins-
og alkunna er.
Fréttastofan greindi frá því að
ástand mála í héraðinu hefði
versnað mjög á umliðnum
dögum, verkföll væru tíð í iðju-
verum, byggingariðnaði og sam-
göngufyrirtækjum. Skólar stæðu
auðir og „óheimil“ fundahöld og
kröfugöngur væru daglegt brauð.
Ekki gátu fréttamenn Reuters í
Moskvu náð símasambandi við
Stepanekert í gærkveldi. En fyrr í
gær hafði talsmaður málgagns
kommúnistaflokksins í héraðinu
tjáð Reutersmanni að loft væri
mjög lævi blandið. „Fólk sefur
ekki á næturnar. Allir eru stöðugt
á varðbergi og búast þá og þegar
við nýjum árásum.“
Eftir átökin í Fjalla-Karabakh
um helgina ákváðu ráðamenn á
ný að meina erlendum frétta-
mönnum að ferðast til Armeníu.
En málsvari flokksmálgagnsins
„Kommunist“ í Jerevan var til
þjónustu reiðubúinn og greindi
frá því í síma að helmingur allra
fyrirtækja í borginni væru í lama-
sessi sakir vinnustöðvana.
Verkamenn hefði gengið út þeg-
ar fréttir bárust af nýjum átökum
Azera og Armena í Fjalla-
Karbakh.
Reuter/-ks.
Mótmæli í Jerevan. Azerar og
Armenar geta ekki setið á sárs
höfði í Fjalla-Karabakh og því
lýstu stjórnvöld yfir neyðar-
ástandi í héraðinu.
Afganistan
Pakistanir berjast líka
Kabúlstjórnin segir pakistanska herforingja og ráðgjafa skipuleggja
herhlaup uppreisnarmanna í Afganistan
Ráðamenn I Kabúl saka Paki-
stani um bein skipti af borg-
arastríðinu í Afganistan. Hafi
þeir sent herforingja og ráðgjafa
til stuðnings uppreisnarmönnum
í þremur fylkjum sem liggja við
landamærin að Pakistan.
Flin opinbera fréttastofa Ka-
búlstjórnarinnar, Bakhtar, bar
þessar ásakanir á borð í gær.
Hafði hún fyrir satt að afganski
herinn hefði í fórum sínum skjöl
og fleiri gögn sem renndu stoðum
undir staðhæfingar þessar. Hefðu
pakistanskir foringjar lagt á ráðin
með hernaðaraðgerðir skæruliða
að undanförnu í fylkjunum Kun-
ar, Kandahar og Paktia.
í yfirlýsingu Bakhtar var
minnst sérstaklega á þátt Paki-
stana í falli landamærabæjarins
Spin Boldak en uppreisnarmenn
náðu honum á sitt vald þann 9.
þessa mánaðar.
Stjórnvöld í íslamabad hafa
allajafna vísað á bug fullyrðing-
um um að þau hlutist til um borg-
arastríðið handan landamær-
anna. Að vísu hefði það stöku
sinnum gerst á öndverðum ára-
tugnum að fáeinir pakistanskir
ráðgjafar slægjust í för með upp-
reisnarmönnum er haldið var í
herleiðangur. En fyrir allt slíkt
hefði verið tekið þegar Genfar-
sáttmáli Afgana, Pakistana,
Bandaríkjamanna og Sovét-
manna gekk í gildi í maímánuði í
vor.
Bakhtar rakti gang stríðsins og
sagði að enginn hefði nokkru
sinni farið í grafgötur um vilja
ráðamanna í Pakistan, þeir hygð-
ust hafa hönd í bagga með fram-
tíðarskipan mála í Afganistan. ^
Hinsvegar yllu þessar nýju fréttir’
um íhlutun þeirra því að endur-
skoða yrði alla herstjórnarlist og
pólitíska samninga.
Fréttastofan staðhæfði að
Pakistanir hefðu sent 12 ráðgjafa
til Kandahar þann 27. ágúst og
fjórum dögum síðar hefðu 22
pakistanskir herforingjar komið
til héraðsins. Þeir hefðu síðan
skipulagt herhlaup skæruliða.
Kandahar liggur í suðri og bera
höfuðborg og hérað sama nafn.
Frá því sovéskir hermenn héldu á
brott þaðan í öndverðum ág-
ústmánuði hefur uppreisnar-
mönnum jafnt og þétt vaxið ás-
megin enda eru þeir hvarvetna
óhultir utan veggja Kandahar-
borgar.
Reuter/-ks.
Sovétríkin
Alíjev er skúrkur
Ekkert lát á afhjúpunum forystumanna. Alíjev sat ístjórnmálaráðinu allar
göturfram í október ífyrra
Fram í októbermánuð í fyrra
var Azerinn Geidar Alíjev fé-
lagi í stjórnmálaráði Kommún-
istaflokks Sovétríkjanna með
öllum réttindum og skyldum. Þá
vék hann úr nefndinni af „heilsu-
farsástæðum“, 64 ára gamall. Nú
er komið á daginn, ef marka má
greinarkorn lögmanns nokkurs,
að Alíjev þessi var lyginn og ger-
spilltur klækjarefur sem fátt víl-
aði fyrir sér. Hann var ennfremur
góður vinur Leóníds Brezhnevs.
Lögmaður þessi heitir Arkadí
Vaksberg og skrifar í „Dagblað
bókmenntanna.“ Hann heldur
því fram að Alíjev hafi samið skrá
yfir afrek sín í „föðurlandsstríð-
inu mikla“ en í raun hvergi komið
nærri vígvellinum. Ennfremur
hafi hann látið ofsækja og jafnvel
lífláta rannsóknardómara sem
hugðust fletta ofan af víðtækri
spillingu í Azerbajdzhan. Þar var
hann hæstráðandi um 13 ára
skeið, frá 1969-1982.
Vaksberg fullyrðir að Alíjev
hafi látið reka ríkissaksóknara
Azerbajdzhans, Gambaí Mame-
dov að nafni, úr embætti árið
1976 í „skrípaleik þar sem allt
réttafar var fótum troðið." Mam-
edov þessi hafi verið í þann mund
að láta til skarar skríða gegn ýms-
um spilltum flokksbroddum og
Alíjev þótt nærri sér vegið.
Sýndarréttarhöld voru sett á
svið og var höfuðsakborningur-
inn rannsóknardómari sem verið
hafði handgenginn Mamedov.
Hann var borinn lognum sökum
og eftir grátbroslegan skrípaleik
fundinn sekur, þótt hann hefði
ekkert misjafnt á samviskunni,
dæmdur og skotinn. Höfuðpaur-
arnir í samsæri þessu voru undir-
tyilur Alíjevs.
Þetta er í fyrsta skipti að for-
ystumaður sem setið hefur í
stjórnmálaráðinu í aðalritaratíð
Míkhaíls Gorbatsjovs er borinn
alvarlegum sökum. Alíjev hóf
feril sinn í KGB, varð formaður
kommúnistaflokksins í Azer-
bajdzhan, varamaður í
stjórnmálaráðinu á meðan Brez-
hnev var enn lífs, aðalmaður eftir
að Júrí Andrópov hófst til valda
og sat kyrr um tveggja ára skeið
eftir að Gorbatsjov var kjörinn til
að stýra þar fundum.
Vaksberg segir að Mamedov
og Alíjev hafi um tveggja áratuga
skeið starfað saman í KGB. Sá
fyrrnefndi hafi búið yfir vitneskju
um feril hins síðarnefnda sem
honum þótti miklu varða að
kæmist ekki í hámæli.
Rannsókn nokkurra KGB
manna hafði nefnilega leitt í ljós
að Alíjev hafði sagt ósatt um
framgöngu sína í seinni
heimsstyrjöld.
Þegar Þjóðverjar réðust inní
Sovétríkin var Alíjev námsmaður
Geidar Alíjev, orðum skrýddur og
háttsettur vafapési.
í Bakú, höfuðborg Azerbajdz-
hans. Hann fylltist skelfingu og
flúði til æskustöðva sinna, af-
skekktra slóða, til þess að komast
hjá því að gegna herþjónustu.
Vaksberg skrifar: „Þar varð
hann sér úti um vottorð fyrir því
að hann væri þungt haldinn
berklasjúklingur og komst þar af
leiðandi hjá því að vera sendur til
vígstöðvanna. Á stríðsárunum
varð hann sér síðan úti um starf
sem sendisveinn í einu af skjala-
söfnum NKVD, forvera KGB,
og þar hófst ferill hans.“
Reuter/-ks.
Fimmtudagur 22. september 1988 PJÓÐVILJINN - SÍÐA 13
KJOTMIÐSTOÐIN
■r Laugalæk 2,
simi 686511. 656400
HAKK Á
ÚTSÖLU
Nautahakk á 399 kr. kg
eí keypt eru 5 kíló eöa
meira
Kindahakk á 199 kr. kg
ef keypt eru 5 kíló eða
meira
TIL HAGSÝNNA
Naut í heilu og hálfu
395,- kr. kg - frágengið
Svín í hálfu og heilu
383,- kr. kg - frágengið
KJÖTMIÐSTÖÐIN
Laugalæk 2.
sími 686511. 656400