Þjóðviljinn - 11.10.1988, Blaðsíða 11

_____________ SKAK_________________
Heimsbikarmót Stórmeistarasambandsins
Neistaflug og glæringar
Skák Kasparovs ogJóhanns einna líkust sinfóníu með ótal
fléttum, stefjum, tilbrigðum og hádramatískum lokaþœtti
Þegar sjötta umferð Heimsbik-
armótsins hófst í fyrradag
beindust sjónir alira að borði
Garríjs Kasparovs og Jóhanns
Hjartarsonar. Skák dagsins var
sem sagt viðureign heimsmeistar-
ans og sterkasta stórmeistara
okkar Islendinga.
Ýmsir bjuggust við hörkuvið-
ureign, aðrir voru daufir og kváð-
ust sannfærðir um að Kasparov
yrði ekki skotaskuld úr því að
innbyrða vinninginn. Þriðja sjón-
armiðið var á þá lund að þar eð
heimsmeistarinn væri ekki í stuði-
á þessu móti, ímyndunaraflið
frjóa og keppnisharkan hefðu
orðið eftir eystra, myndi skák
þeirra Jóhanns lykta með jafn-
tefli eftir skamma taflmennsku.
Nú. Kasparov fór sér að engu
óðslega en fáum blandaðist hug-
ur um að liðsflutningar hans og
herútboð væru forleikur drama-
tískra tilþrifa. Jóhann beið átekta
og að lokum fór svo að
heimsmeistarinn lét vaðá á súð-
um skömmu fyrir lok fyrsta þátt-
ar.
Á meðan þessu fór fram reyttu
aðrir meistarar fjaðrirnar hverjir
af öðrum. Aðeins skákum Spas-
skíjs og Anderssons, Nunns og
Speelmans lyktaði með jafntefli í
fyrradag. f öðrum var teflt til úr-
slita.
Sóknarskákmaðurinn Sax
lagði sóknarskákmanninn Ehl-
vest að velli í snarpri og skemmti-
legri viðureign. Eistlendingurinn
er hvalreki á fjörur skákunn-
enda, sigrar með tilþrifum þegar
hann stýrir hvítu liði og lýtur í
lægra haldi með tilþrifum þegar
honum ber að verjast með
svörtu.
Kortsnoj gaf Ríblí engin grið.
Kom Ungverjanum í opna
skjöldu með l.e4 og tefldi síðan
frumlega gegn sikileyjarvörn.
Viktor „grimmi" brá ekki vana
sínum og lenti í bullandi tíma-
hraki. En þegar 40 leikir voru að
baki var ljóst að hrókur og biskup
Ríblís máttu sín lítils gegn drottn-
ingu og frípeði Kortsnojs.
Nikolic tapaði tveim skákum
um helgina. í sjöttu umferð réð
hann ekki við enskan leik Tim-
mans. Sókólov stýrði svörtu gegn
Kampakátir skeggræða Jóhann og Kasparov hina tilþrifamiklu viðureign sína. Mynd: Þóm.
Margeiri og sigraði, en ekki á j afn
óskammfeilinn hátt og gegn Jó-
hanni í fimmtu umferð. í þeirri
viðureig'n reyndi Sovétmaðurinn
að sækja að kóngi landans en það
var feigðarflan. Jóhann fléttaði
sér gjörunnið tafl en lék sig því-
næst í mát!
Júsúpov beitti hollenskri vörn
gegn drottningarpeði Beljav-
skíjs. Eftir tvo magnaða drottn-
ingarleiki Jússa, ...Da5 og
...Dc5+, átti Belli sér ekki við-
reisnar von. Hann gaf skákina
eftir þriðja eiturleik drottningar-
innar, ...Df2.
-ks.
Tvö sovésk meistaraveik
Mikhael Tal - Lajos Portisch
„Töframaðurinn frá Ríga“ hefur
heillað mótsgesti með frábærri
frammistöðu sinni og léttleikandi
taflmennsku.
Spænskur leikur
X. e4-e5 8. Dxd4-0-0
2. Rf3-Rc6 9. Rc3-Bg4
3. Bb5-Rf6 10. Dd3-Bxf3
4. 0-0-Be7 11. Dxf3-Rd7
5. Hel-d6 12. b3-Bf6
6. d4-exd4 13. Ba3!
7. Bxc6+-bxc6
(Parna stendur biskupinn mun bet-
ur en á b2. í næstu leikjum teflir Ung-
verjinn fremur ráðleysislega og Tal
nær að hrifsa til sín sterkt frum-
kvæði.)
13. .. He8 16. Dd3c5
14. Hadl-He6 17. f4-Bf6
15. Re2-Be5 18. e5!
(Öflugur leikur sem veldur Port-
isch miklum erfiðleikum. Hann á afar
erfitt með að þróa stöðu sína á eðli-
legan hátt.)
18. .. Bh4 21. Rg3-Db8
19. Hfl-Be7 22. Re4-Db6
20. Bb2-Bf8 23. c4
(Nauðsynlegur leikur því svartur
hótaði mörgum tilvikum c5 - c4+.)
23. .. Be7 25. exd6!
24. Hf3-Hbd8
(Loks ákveður Tal stöðu e-peðsins
enda var Portisch þess albúinn að
leika - dxe5. Eðlilegasti leikur svarts
er nú 25... cxd5 en Portisch leist ekki
á blikuna leiki hvítur 26. f5! og láir
honum það enginn.)
25. .. Bxd6 27. Df5!
26. Rg5!-Hg6!
(Þessi er einum of erfiður, 27. .. f6
strandar á 28. De6+ o.s.frv.).
27. .. Rf6 28. Bxf6-gxf6
(Vitaskuld ekki 28. .. Hxf vegna
29. Dxh7+ o.s.frv.).
29. Re4-Kg7 30. Hg3!
(Hótar 30. Dxf6+.)
30. .. Be7 31. Hxd8-Bxd8
(Ekki 31. .. Hxg3 32. Hd7 og vinnur.) i
32. Hd3-Da5 33. Hd2
(Tal fer sér að engu óðslega heldur
útilokar allt mótspil Portisch.)
33. .. Be7 34. h4-h5
(Iil nauðsyn því Tal hótaði að „ból-
stra“ hrókinn með 35. h5.)
35. Dxh5-f5 37. De5+-Bf6
36. Dxf5-Bxh4 38. Rxf6!-Hxf6
(En ekki síður. .. Dxd2 39. Re4+
f6 40. De7+ og vinnur.)
39. Hd3-Db6 40. f5
- og Portisch gafst upp enda er
staða hans algerlega vonlaus.
Garrí Kasparov -
Jóhann Hjartarson
Skák Jóhanns Hjartarsonar við
heimsmeistarann í 6. umferð er tví-
mælalaust eftirtektarverðasta viður-
eign mótsins.
Nimzoindvtrsk vörn
1. d4-Rf6
2. c4-e6
(f 4. umferð lék Kasparov 3. Rf3
gegn Ribli en það gafst ekki vel svo
hann leitar á önnur mið.)
3. .. Bb4 4. Dc2
(Þetta afbrigði er að komast í tísku
þó heimsmeistarinn hafi ekki beitt því
fyrr en nú.)
4- . 0-0 7. Bg5.Bb7
5. a3-Bxc3+ o n
6. Dxc3-b6
(Oftast er leikið 8. e3 og síðar - f3.
Kasparov vill leika - e4 í einu stökki.
Þó ótrúlegt kunni að virðast er þetta
senniiega ný hugmynd.)
8- •• d6 10. d5-Rbd7
9. e4-c5
(í sumum tilvikum getur svartur
leikið - Rxd5 eða - Rxd4 þó varla hér
3. Rc3
Staðan eftir 6 umferðin
1. Tal: 4,5 v.
2. -4. Kasparov, Beljavskíj og Júsúpov: 4 v.
5.-7. Timman, Sax og Sókólov: 3,5 v.
8.-11. Ehlvest, Andersson, Speelman: 3 v.
12.-14. Nikolic, Portisch og Kortsnoj: 2,5 v.
15.-17. Jóhann, Ríblí, Spasskíj: 2 v.
18. Margeir: 1,5 v.
t.d. 10... Rxe411. Bxd8 Rxc312. Bc7
o.s.frv.) H. Rh3
(Útilokar áðurnefnda möguleika í
eitt skipti fyrir öll.)
11. .. exd5 17. Bfl-Bc8
12. cxd5-a6 18. Rf2-Rg6
13. Bd3-h6 19. Bd2-Bd7
14. Bf4-De7 20. b4-Hfc8
15. 0-0-b5 21. f4!
16. Hfel-Re5
(Undirbýr framrás e-peðsins. Það
er ljóst að Kasparov stendur mun bet-
ur að vígi eftir byrjunarleikina og Jó-
hann getur í raun aðeins beðið
átekta.)
21. .. cxb4 24. Hxcl-Re8
22. Dxb4-Hc2 25. Hel-Hc8
23. Hecl-Hxcl 26. Bd3
(Hvítur hefur náð að valda alla
mikilvæga reiti eftir c-línunni og getur
einbeitt sér að enn frekari stöðuupp-
byggingu. Er hér var komið sögu
hafði Jóhann hinsvegar náð miklu
tímaforskoti á Kasparov, ætlaði
greinilega ekki að lenda í tímahraki
aftur eftir reynsluna úr 5. umferð er
hann tapaði algerlega ónauðsynlega
fyrir Solokov.)
26. .. Df6 39. Bd4-Dd8
27. g3-h5 30. Dd2
28. Be3-h4
(Kasparov hefur með markvissri
taflmennsku náð að auka yfirburði
sína og í næstu leikjum verður Jóhann
að láta sér það lynda að leika mönn-
unum fram og til baka.)
30. .. Rf6 34. Bdl-hxg3
31. Be2-De7 35. hxg3-Rf8
32. Bf3-Re8 36. Bb3-Rg6
33. He3-Dd8 37. e5(?)
(Ég gerist svo djarfur að gagnrýna
heimsmeistarann fyrir að undirbúa
þessa framrás ekki betur. Hann virð-
ist hafa vanmetið mótspilsmöguleika
Jóhanns. Betra var því hugsanlega
37. He2 og halda valdi á g5-reitnum).
37. .. dxe5 39. Re4-Dh5
38. 6te5-Dg5!
(Drottningin er komin í ógnandi
aðstöðu og Jóhann hefur skyndilega
skapað sér mótspilsmöguleika.)
40. e6-fxe6
(Hér hugsaði Kasparov sig um í
næstum hálfa klukkustund. Hann sá
að eftir 41. dxe6 Bc6 er erfitt að fylgja
sókninni eftir. Framhaldið sem hann
velur leiðir til afar flókinnar baráttu
og þeir sem voru búnir að afskrifa
Jóhann urðu nú að endurskoða af-
stöðu sína.).
41. Rc5-e5
(Þvingað.)
42. d6+-Kh7! 43. Rxd7
(43. He2 kom einnig til álita.)
43. .. exd4 44. He2-Hc3!
(Skarpari leikur en 44. .. Hcl +
sem þó var eigi óálitlegur möguleiki.)
45. Del!
(Leikið samstundis. Kasparov
hafði nú notað 2 klst, og 33 mínútur
en Jóhann 1 klst. og 50 mínútur.
Hann hugsaði sig nú um í röskar 40
mínútur.)
(Það er sjaldgæft að finna stöðu
sem er svo auðug af möguleikum. Svo
nokkur dæmi séu tekin er hægt að
leika: A: 45. .. Rf4, sem strandar á
eftirfarandi leið sem heimsmeistarinn
benti á eftir skákina: 46. Bc2+ Kh6
47. Be4! og vinnur. B: 45. .. Rxd6.
Eftir 46. Hh2 Dxh2+ 47. Kxh2 Hxb3
og 48. Ddl! Hb2+ 49. Kh3 og hvítur á
vinningsmöguleika, t.d. 49... Rf5 50.
Dd3! o.s.frv. C: 45... He3. Staðan er
nokkuð óljós en mér virðist hvítur
eiga vinmngstatt ettir 40. tixed axeJ
47. Bc2 með hótuninni 48. Rf8+ D:
45. .. Hcl!! Besti leikurinn og það er
erfitt að finna vinning í stöðunni.
Lítum á möguleika. 46. Bdl Rh4! 47.
gxh4 (47. Rf8+ Kg8 48. d7 Rf3+ 49.
Kf2 Rxel og svartur hefur ekkert að
óttast - 48. gxh4 Kxf8 svartur má vel
við una.) Dg4+ Kh2 Dxd7 49. Hxe8
Dxd6+ og þessi staða er jafntefli. At-
hugið að 49- .. Hxdl strandar á 50.
De4+ og vinnur. Eftir því sem næst
verður komist heldur 45. .. Hcl jafn-
tefli. En Jóhann valdi annan leik sem
tapar.)
45. .. Rh4? 46. Rf8+-Kh8
(Eftir46... Kh6 vinnur eftirfarandi
leið: 47. Ðd2+ g5 48. He6+ Kg7 49.
Dxd4+ Kxf8 50. Hxe8+ Kxe8 (50. ..
dxe8 51. Df6+) 51. De5+ Kd7 52.
De7+ Kx8 53. d7+ og mátar í nokkr-
um leikjum.)
47. Rg6+!-Dxg6 50. Dd2+-Kh5
48. Hxe8+-Kh7 51. He5+-Rf5
49. Bg8+-Kh6 52. De2+-Kg5
(Ekki 52... Kh6 53. Dh2+ Kg5 54.
Dh4 mát.)
53. d7-Dd6 55. Kf2-g6
54. De4-Hxg3+ 56. Hd5
- og Jóhann gafst upp. Þegar skák-
inni lauk klöppuðu hinir fjölmörgu
áhorfendur skákmönnunum lof í lófa.
Þriðjudagur 11. október 1988 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 11
Urslít fimmtu
umferðan
Ehlvest-Timman: 1-0
Júsúpov-Spasskíj: 1-0
Speelman-Kortsnoj: 1-0
Jóhann-Sókólov: 0-1
Nikolic-Beljavskíj: 0-1
Ríblí-Tal: 0-1
Sax-Margeir: jafnt
Andersson-Nunn: jafnt
Portisch-Kasparov: jafnt
í dag tefla:
Ehlvest-Margeir
Nikolic-Sax
Júsúpov-Timman
Andersson-Belj avskíj
Speelman-Spasskíj
Ríblí-Nunn
Portisch-Kortsnoj
Jóhann-Tal
Sókólov-Kasparov
Úrslitsjöttu
umferðan
Kasparov-J óhann: 1-0
Sax-Ehlvest: 1-0
Kortsnoj-Ríblí: 1-0
Tal-Portisch: 1-0
Timman-Nikolic: 1-0
Bel j avskíj - J úsúpov: 0-1
Margeir-Sókólov: 0-1
Nunn-Speelman: jafnt
Spasskíj - Andersson: jafnt