Þjóðviljinn - 21.02.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Afganaþing
Hver höndin upp
á móti annarri
„Hófsamir“ neita að skipa menn í bráða-
birgðastjórn
Afganskir skæruliðar og stuðn-
ingsmenn þeirra, sem síðan
10. febr. hafa setið á þingi í Raw-
alpindi í Pakistan, virðast engu
nær því en við þingsetningu að
komast að samkomulagi. Hefur
ekki gengið' á öðru en hörðum
deilum og stundum hafa hinir og
þessir fulltrúar gengið af fundi í
mótmælaskyni.
Tvenn súnnítasamtök, sem
hófsöm er kölluð, neita að skipa
fulltrúa í bráðabirgðastjórn þá,
sem þinginu er ætlað að mynda,
þar eð þau gruna bókstafstrúaða
súnníta um ráðabrugg með það
fyrir augum að ná töglum og
högldum í stjórninni. Bókstafs-
trúaðir ámæla hófsömum hins-
vegar fyrir að draga stjórnar-
myndun á langinn í þeim tilgangi
að koma sínum manni á forsætis-
ráðherrastól. Bókstafstrúaðir
vilja fá sem forsætisráðherra
Ahmed nokkurn Shah, varafor-
mann samtaka sem Saúdi-Arabía
fjármagnar.
Sagt er að jafnvel þeir
bjartsýnustu af vestrænum
stjórnarerindrekum, sem með
þinginu fylgjast, geri sér nú litlar
vonir um að samkomulag náist á
því. „Þetta er mjög, mjög dapur-
legt,“ er haft eftir einum þeirra.
Najibullah og hans menn í Kabúl
eru sagðir heldur að hressast
vegna sundurlyndis fjenda sinna.
Talið er að Najibullah hafi und-
anfarið styrkt valdaaðstöðu sjálfs
sín, t.d. með því að endurskipu-
leggja stjórn sína og skipa herráð
til að stjórna stríðinu við mujahi-
deen. Hann er líka á ferð og flugi
við að ávarpa lið sitt og stappa í
það stálinu.
Reuter/-dþ.
Mujahideenstríðsmaður og skrípamynd af Najibullah, sem heldur virðist vera að hressast vegna sundur-
lyndis fjenda sinna.
Rushdie
Evrópubandalag mótmælir Khomeini
Hið sama gerir erkibiskupinn af Kantaraborg. I Teheran erhöfundi
Kölskaversa vísað til kvalastaðar
u
tanríkisráðherrar 12 aðildar-
ríkja Evrópubandalagsins
samþykktu í gær að æðstu menn
sendiráða þeirra í Teheran
skyldu kallaðir heim til ráða-
gerða, í mótmælaskyni vegna
hvatninga Khomeinis höfuð-
klerks Irana til þess að Salman
Rushdie, höfundur skáldsögu-
nnar Kölskaversa, sem mjög hef-
ur farið fyrir brjóstið á múslím-
um, verði drepinn. Jafnframt
samþykktu ráðherrarnir að hætt
yrði í bráðina við allar heimsókn-
ir æðstu manna milli bandalags-
ins og írans.
f samþykkt ráðherranna er
dauðadómurinn yfir Rushdie
fordæmdur sem hvatning til
morðs og brot á grundvallarregl-
um um samskipti ríkja. Robert
Runcie, erkibiskup af Kantara-
borg og æðsti kirkjuhöfðingi um
70 miljóna anglíkana um víða
Pólland
Kim II Sung
reiður Ungverjum
Ungversk stjórnvöld hafa gert
auknar ráðstafanir til að tryggja
öryggi sendiráða sinna í Peking
og víðar, af ótta við hefndarað-
gerðir af hálfu Norður-Kóreu.
Ungverjaland tók 1. febr. s.l. upp
fullt stjórnmálasamband við
Suður-Kóreu og varð til þess
fyrst ríkja undir stjórn kommún-
ista. Norður-Kóreustjórn brást
ókvæða við, sakaði Ungverja um
svik og kallaði heim ambassador
sinn í Búdapest, Kim Pyong II,
næstelsta son leiðtogans Kim II
Sung.
Reuter/-dþ.
Samráð stjómar og Samstöðu
Stjórnarandstceðingarfái allt að 40 afhundraðiþingsœta. Rœtt um
Viðræður þær milli pólskra
stjórnvalda, verkalýðssam-
bandsins Samstöðu o.fl. aðila,
sem hófust í Varsjá 6. febr., snú-
ast nú einkum um ráðstafanir í
efnahagsmálum. Meðal annars er
rætt um tengingu launa og verð-
bólgu og skerðingu á valdi komm-
únistaflokks landsins í atvinnulíf-
inu, en flokkurinn hefur hingað
til í raun ráðið mannavali í mikil-
vægustu stöður á þeim vettvangi.
Ætla má að mikið sé í húfi
hvernig til tekst í viðræðum þess-
um, þar eð Póiland er allilla á
efnahagsráðstafanir
vegi statt í efnahagsmálum.
Verðbólgan varð 74% s.l. ár og
erlendis skuldar ríkið 37 miljarða
doliara. Sagt er að möguleikar
Pólverja á að borga þá skuld séu
hverfandi.
Hið mikilvægasta, sem hingað
til hefur gerst í viðræðum þess-
um, er að á laugardag s.l. sam-
þykkti Samstaða tillögu
stjórnvalda um breytingar á kjör-
skipan. Samkvæmt tillögunni
eiga stjórnarandstæðingar að
geta fengið allt að 40 af hundraði
þingsæta. Þetta myndi tryggja
stjórnarandstæðingum ítök á
þingi, sem þeir hafa ekki haft
áður, enda þótt kommúnista-
flokkurinn hafi þar undirtökin
áfram.
Enda þótt viðræðurnar feli í sér
viðurkenningu stjórnvalda á
Samstöðu sem helsta stjórnar-
andstöðuaðila landsins í raun,
hefur banni valdhafa á verkalýðs-
sambandinu enn ekki verið létt af
því formlega, en búist er við að
það verði gert innan skamms.
Samstaða var brotin á bak aftur í
bráðina er herlög voru sett á í
des. 1981.
Reuter/-dþ.
veröld, fordæmdi einnig í gær til-
skipanir Khomeinis gegn Rush-
die.
Sá gamli er hinsvegar ekki af
baki dottinn, því að á sunnudag
endurtók hann dauðadóminn yfir
þessum indversk-breska rithöf-
undi og kvað engu breyta í því
efni þótt Rushdie iðraðist. Rush-
die hafði þá látið í ljós, að sér
þætti miður að hafa sært tilfinn-
ingar múslíma. Talið er að sumir
forustumanna írans, þeirra á
meðal Ali Khamenei forseti, séu
óhressir yfir téðum yfirlýsingum
síns andlega leiðtoga og sjái fram
á að þær muni að engu gera við-
leitni þeirra til bættra samskipta
við Vesturlönd. Haft var eftir
einum aðstoðarmanna Khom-
einis á sunnudag að Rushdie
myndi vissulega til helvítis fara
fyrir skrif sín.
Reuter/-dþ.
Austurlönd nœr
Sovéskt fmmkvæði
Heimsókn Shevardnadze til Arabalanda og viðrœður hans við
leiðtoga bæði araba og ísraels eru til marks um afstöðubreytingu
sovésku stjórnarinnar viðvíkjandi deilum þessara aðila
Eduard Shevardnadze, utan-
ríkisráðherra Sovétríkjanna,
hefur í yfirstandandi heimsókn
sinni til Austurlanda nær fengið
samþykki Egyptalands, Jórdaníu
og Sýrlands við áætlun um að
koma á sáttum milli ísraels og ar-
aba, sem sovéska stjórnin hefur
lagt fram. í áætluninni er lagt til
að ráðstefna allra deiluaðila verði
haldin undir umsjá Öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna.
Sovéska stjórnin er sögð trúa á
„tveggja ríkja lausn,“ þ.e. að pal-
estínskt ríki verði myndað úr
Vesturbakkahéruðum og Gaza.
ísrael vill fyrir sitt leyti friðarvið-
ræður við Arabaríki, en ekki
Frelsissamtök Palestínu (PLO)
og kærir sig ekki um að S.þ. hafi
mikil afskipti af þeim viðræðum.
Öðrum þræði virðist för She-
vardnadze vera farin til að leggja
áherslu á vilja stjórnar Gorbat-
sjovs til bættra samskipta við Eg-
yptaland og ísrael. Fáleikar hafa
verið með Egyptum og Sovét-
mönnum síðan um miðjan s.l.
áratug og lítið vantaði á fullan
fjandskap með ísrael og Sovétr-
íkjunum lengi eftir að Sovétmenn
slitu stjórnmálasambandi við ís-
rael út af sexdagastríðinu 1967.
Jafnframt hafa Sovétmenn vopn-
að PLO og Sýrland, erkióvini ís-
raels. Sovéskir ráðamenn virðast
nú hafa komist að þeirri niður-
stöðu, að til þess að geta haft að
einhverju marki frumkvæði um
lausn deilna fyrir Miðjarðarhafs-
botni verði þeir að vingast við alla
aðila. Þeir hafa þannig auðsýnt
ísraelum vinsemd með ýmsu
móti undanfarið, til stendur að
Shevardnadze ræði við Moshe
Arens, utanríkisráðherra ísraels,
í Kaíró á morgun og haft er eftir
háttsettum embættismanni ísra-
elskum að vaxandi líkur séu á því
að sovéska stjórnin taki upp fullt
stjórnmálasamband við lsrael á
þessu ári.
Talið er að Gorbatsjov hafi
lagt allfast að Arafat PLO-
leiðtoga að viðurkenna tilveru-
rétt ísraels og samþykkja marg-
umtalaða 242-ályktun S.þ. Nokk-
urs kvíða kvað gæta meðal ísra-
elskra forustumanna um að risa-
Shevardnadze - fyrsta heimsókn
svo háttsetts sovésks stjórn-
málamanns til Egyptalands í
meira en áratug.
veldin semji um málið yfir höfuð
öðrum deiluaðilum og þrýsti síð-
an ísrael sameiginlega til þess
samkomulags.
Reuter/-dþ.
32 pyndaðirtil bana
Tyrknesk stjórnvöld hafa við-
urkennt að 32 menn hafi verið
pyndaðirtil bana í fangelsum þar-
lendis síðan 1980. Amnesty Int-
ernational, hin kunnu baráttu-
samtök fyrir mannréttindum,
höfðu áður tilkynnt að engin
skýring hefði fengist á dauða 144
manna, sem látist hefðu í tyrkn-
eskum fangelsum á þessu tíma-
bili. Að sögn tyrkneskra tals-
manna eru tíu þessara manna
enn á lífi, en 102 eru sagðir hafa
framið sjálfsvíg, fastað til bana
eða látist af völdum sjúkdóma og
í „átökum viö fangaverði."
Reuter/-dþ.
Bardagar í Beirút
Að minnsta kosti 58 menn féllu
og um 130 særðust í bardögum í
s.l. viku í Beirút, höfuðborg
Líbanons. Áttust þar viö líbanski
herinn og kristnir harðlínumenn,
sem nefnast Líbanski liðstyrkur-
inn. Átökin munu hafa stafað af
ágreiningi milli Michels Aoun,
hins kristna yfirmanns Libanons-
hers, sem koma vill á sterkri mið-
stjórn í landinu, og leiðandi
manna í Líbanska liðstyrknum,
sem vilja að Líbanon verði
bandalag héraða með víðtækri
sjálfstjórn. Tekist hefur nú að
koma á vopnahléi og forustu-
menn hinna stríðandi aðila hafa
tekið upp viðræður.
Reuter/-dþ.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 21. febrúar 1989