Þjóðviljinn - 06.06.1989, Qupperneq 1

Aðalfundur SÍS
Heitur fundur um
kaldar staðreyndir
Tap SÍS gífurlegt. Eigiðférýrnaði unt 1,5 miljarð á síðasta ári. Tekistá um framtíð
verslunardeildar. ÞrösturÓlafsson:KRONgetur gengið úr verslunardeildinni, ef...
Mjólkurvörur
hafa hœkkað langt
umfram lágmarks-
laun
Bandalag starfsmanna ríkis og
bæja og Alþýðusamband íslands
hvetja allan almenning til að snið-
ganga mjólk og allar mjólkur-
vörur í verslunum í dag, á mið-
vikudag og á fimmtudag. Al-
menningur sýni með þessu and-
stöðu sína við almennar verð-
hækkanir að undanförnu og þá
kröfu sína til stjórnvalda að þau
dragi þær til baka. Frá því í des-
ember hafa egg og mjólkurvörur
hækkað um 20 - 26,9% á meðan
lægstu laun hafa hækkað um 6%,
samkvæmt upplýsingum frá ASÍ.
í tilkynningu frá miðstjórn ASÍ
og stjórn BSRB er lögð áhersla á
að það sé mikið og sameiginlegt
hagsmunamál neytenda og
bænda að hin mikla hækkun
mjólkurvara verði látin ganga til
baka. Ögmundur Jónasson for-
maður BSRB, sagði á blaða-
mannafundi ASÍ og BSRB í gær,
að kveðið hefði verið á um það í
samningum við ríkisstjórnina að
nauðsynjar eins og landbúnaðar-
afurðir hækkuðu ekki umfram
lægstu laun. Þetta hefði ríkis-
stjórnin ekki staðið við. Þetta
ákvæði sagði Ásmundur Stefáns-
son forseti ASÍ, að ríkisstjórnin
hefi talið sig vera að þrengja enn
frekar í viðræðum við ASI.
Ríkisstjórnin hefur heimilað
hækkanir á landbúnaðarvörum á
bilinu 5 - 15%. Þetta þýðir sam-
kvæmt upplýsingum hagdeildar
ASÍ, að þessir vöruflokkar hafa
hækkað um allt að 27% frá því í
desember. Þá vöktu forystumenn
verkalýðssamtakanna athyggli á
því að bensín hefði nýlega hækk-
að um 18,7% en stór hluti bensín-
verðsins væri skattur sem færi
beint í ríkissjóð. Ásmundur sagð-
ist sannfærður um að launafólk
tæki áskoruninni um að snið-
ganga mjólkurvörurnar vel.
Fjöldafundurinn á Lækjartorgi
sýndi að einhugur væri í fólki.
Næstu aðgerðir hlytu því að vera
ríkisstjórnarinnar, aðgerðir sem
drægju síðustu verðhækkanir til
baka. Og lýstu forsystumenn
þessara tveggja stærstu launþeg-
asamtaka landsins yfir furðu sinni
á sinnuleysi stjórnvalda eftir úti-
fundinn, þar sem vilji launafólks
hefði varla getað komið skýrar
fram.
Örn Friðriksson varaforseti
ASÍ sagði einn ráðherra hafa ver-
ið „vonsvikinn og sáran“ með
verðhækkanirnar og annar hefði
sagt að svona væri bara kerfið,
það framkallaði sjálfvirkar hækk-
anir. Hvor sem hefði rétt fyrir sér
yrðu ráðherrarnir að skilja að
verkalýðssamtökin gerðu kröfu
til að þessu kerfi yrði breytt.
-hmp
Tap varð á rekstri Sambands
íslenskra samvinnufélaga á
árinu 1988 um 1156 miljónir
króna og jókst tapið um 2259%
frá árinu þar á undan er var 49
miljónir króna. Eigið fé rýrnaði
svo á árinu um 1038 miljónir
króna eða úr 3,1 miljarði í tæp-
lega 2,1 miljarð. Væri reiknað
með að eigið fé hefði haldið verð-
gildi sínu nemur rýrnun eiginfjár
um einum og hálfum miljarði.
Þessar hrikalegu tölur komu fram
í ræðu GuðjónsB. Ólafssonar for-
stjóra SÍS sem hélt á aðalfundi
Sambandsins í gær. Verður fund-
inum framhaldið í dag og verður
þá kosið til stjórnar.
Á aðalfundi í gær var fulltrúum
eðlilega tíðrætt um þessa slæmu
stöðu og voru allir á því að sam-
vinnumenn þyrftu að vinna betur
saman. Hins vegar voru ekki allir
sammála um leiðirnar að mark-.
inu, né hvert markið ætti að vera.
Bar fyrst og fremst á ágreiningi
um skipulagsmál og þá ekki síst
hvað verslunardeildina varðaði
en hún tapaði um 352 miljónum
króna á síðasta ári og 219 miljón-
um árið 1987. Kristallast í þessari
deilu að nokkru átök landsbyggð-
ar og þéttbýlis og vaxandi áhrif
KRON innan SÍS, en KRON hef-
ur nú flesta fulltrúa einstakra fé-
laga á aðalfundi eða 39 af 131.
Voru fulltrúar KRON á fundin-
um óhræddir við að stíga í pontu í
gær og sagði einn þeirra, Ás-
mundur Ásmundsson m.a. að
samvinnuverslunin á þéttbýlis-
svæðum, bæði á Reykjavíkur-
svæðinu og á Akureyri þyrfti að
„sprengja af sér verslunar-
deildina," yrðu þar ekki ákveðn-
ar breytingar.
„Við höfum aðrar áherslur en
blönduðu kaupfélögin," sagði
Þröstur Olafsson í samtali við
Þjóðviljann í gær. Sagði Þröstur
að sjálfur vildi hann kannski ekki
vilja nota sama orðalag og Ás-
mundur, en „það þarf að breyta
verslunardeildinni. Við þurfum
ekki að sprengja hana af okkur
en við getum einfaldlega gengið
úr henni. Ef það er fullreynt að
við högnumst ekki á viðskiptum
við verslunardeildina drögum við
einfaldlega úr þeim,“ sagði
Þröstur. Hann sagði að KRON
yrði þá að versla við aðra heild-
sala en verslunardeildina, sem
gæti út af fyrir sig haldið sinni
starfsemi áfram en þá fyrir aðra
en KRON. Sagði Þröstur að
verslunardeildin þyrfti fyrst og
fremst að verða ódýrari ætti
KRON að halda viðskiptum við
hana áfram og þyrfti að bregðast
við þeirri staðreynd að KRON
fengi allsstaðar núorðið betri
kjör og meiri magnafslátt en
verslunardeildin veitti. Þá teldi
KRON það óþarfa að keyptu þeir
inn vörur frá óskyldum
heildsölum, að flytja þyrfti þær
vörur fyrst í birgðageymslu versl-
unardeildar áður en hún kæmi til
KRON. Það væri betra að
KRON fengi vörurnar beint því
hægt væri að fá sama afslátt í inn-
kaupum og verslunardeildin og
innkaup í gegnum verslunar-
deildina gerðu innkaup KRON
aðeins dýrari. phh
Sjá síðu 2
Páfaheimsókn
Hvemig vetur ef þetta er sumar?
Páfinn lét kuldann ekki slá sig út af laginu
h að eru allir á einu máli um að
■ þetta hafi tekist vel og verið
öllum til sóma. Veðrið var að vísu
kaldranalegt og honum varð kalt
en hann skildi sólina eftir hjá okk-
ur, segir Torfi Ólafsson formaður
félags kaþólskra leikmanna um
heimsókn Jóhannesar Páls II páfa
til landsins.
Góð þátttaka var í hátíðar-
messum páfa á Þingvöllum og í
Reykjavík þrátt fyrir kuldalegt
veður. Páfi lét veðrið ekki á sig fá
en einn kardínálinn spurði þó dr.
Sigurbjöm Einarsson biskup:
Hvernig er veðrið hjá ykkur þeg-
ar kaldast er, fyrst það er svona á
sumrin?
Eftir að hann hafði veitt okkur
sína blessun og fyrirbænir þá birti
upp og gerði sólskin. Það má því
segja að páfi hafi komið með sól-
skinið með sér og skilið það hér„
eftir, sagði Torfi Ólafsson í gær.
Sjá nánar um páfaheim-
sóknina síöu 8-9.