Þjóðviljinn - 05.09.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Hefðbundin vopn
Viöræður hefjast á ný
Búist við samkomulagi nœsta ár, þráttfyrir ágreining um eftirlit og
skilgreiningu á vopnategundum
Atlantshafsbandalagið og Var-
sjárbandalagið hefja á ný við-
ræður um niðurskurð á hefð-
bundnum vopnabúnaði á
fimmtudaginn og fara viðræð-
urnar sem fyrr fram í Vínarborg.
Búist er við að samkomulag takist
á næsta ári, enda þótt líklegt sé að
viðræðurnar verði langar og
strangar.
Fulltrúar Natóríkja hittust í
Brussel í gær til að bera saman
bækur sínar þessum málum við-
víkjandi og hershöfðingjar Var-
sjárbandalagsins komu í sama til-
gangi saman á fund í Moskvu í s.l.
viku. Báðir aðilar hafa í sumar
haft til athugunar tillögur úr
fyrstu umferð viðræðnanna, sem
hófust í mars s.l. Alls taka fulltrú-
ar 23 ríkja þátt í viðræðunum.
Talið er að erfiðast verði að ná
samkomulagi um gagnkvæmt eft-
irlit og skilgreiningu á hinum
ýmsu vígvélum, og á það síðar-
nefnda einkum við um flugvélar.
Varsjárbandalagið vill að fyrir-
hugaður samningur verði einung-
is látinn ná til flugvéla, sem ráðist
geti á skotmörk á jörðu niðri, en
Nató vill taka með í reikninginn
allar flugvélar, sem hægt sé að
útbúa þannig að þær geti varpað
sprengjum eða hleypt af skotum.
Nató hefur lagt til að hvort
bandalagið um sig megi ekki hafa
til taks fleiri en 5700 herflugvélar
og 1900 herþyrlur, en Varsjár-
bandalagið gerir ráð fyrir 3000
Aukinn hagvöxtur
V-Þýskalands
Talið er nú að hagvöxtur í
Vestur-Þýskalandi á komandi ári
veröi meiri en hingað til hefur ver-
ið gert ráð fyrir og muni nema
a.m.k. þremur af hundraði. Er
þetta samkvæmt spá sem Theo
Waigel, fjármálaráðherra birti í
gaer.
Moldavíska
veröur aðalmál
Æðstaráð Sovét-Moldavíu
samþykkti á fimmtudag að mol-
davíska yrði helsta opinbera mál
þarlendis, en kom þó til móts við
gagnrýni sovéskra stjórnvalda
og mótmæli Rússa og Úkraínu-
manna í lýðveldinu með því að
fella niður úr frumvarpinu grein
um að moldavíska, sem er nán-
ast sama mál og rúmenska, yrði
aðalmálið í viðskiptum. Óvíst er
hvort þetta nægir til að koma á
sáttum milli þjóða í lýðveldinu.
Rússar og Ukraínumenn hafa
mótmælt lögunum um upphafn-
ingu moldavísku með víðtækum
verkföllum, og margir Moldavar
munu vera óánægðir með
áminnsta eftirgjöf æðstaráðs
síns.
Á annað hundrað
fórust í flugslysi
Kúbönsk farþegaþota af gerð-
inni fljúsjín-62M hrapaði til jarðar
rétt eftir flugtak frá flugvellinum
við Havana á sunnudagsnótt,
með þeim afleiðingum að 126
farþegar og áhafnarmenn fórust.
Flestir farþeganna voru ítalir, en
vólin ætlaði til Mílanó með við-
komu í Köln. Vitað er að einn ítal-
skur farþegi komst lífs af, illa
brenndur. Flugvélin skall niður í
þorp og lagði í rúst þar 19 hús.
Nokkrir þorpsbúa fórust, en ekki
er enp vitað hve margir. Um 60
þeirra voru fluttir á sjúkrahús
vegna brunasára. Þetta er versta
flugslysið í sögu Kúbu.
herflugvélum og 3400 herþyrlum
á bandalag. Þrátt fyrir þennan
ágreining hefur Gennadíj Gera-
símov, talsmaður sovéska utan-
ríkisráðuneytisins, farið lofsam-
legum orðum um tillögur Nató og
sagt að með þeim sé komið á
miðja leið til móts við Varsjár-
bandalagið.
Reuter/-dþ.
Brandt - trúði þessu ekki upp á Austur-Þjóðverja.
Flugslys
Tveggja ára annáll
I tilefni flugslyssins á Kúbu verða rifjuð hér upp önnur verstu
flugslys s.l. tveggja ára tímabils.
28. nóv. 1987 fórst farþegaþota í eigu suðurafríska flugfélagsins af
gerðinni Boeing 747, er hún skall í hafið skammt frá Máritíus. Allir um
borð, 160 talsins, fórust.
17. mars 1988 flaug kólombísk farþegaþota af gerðinni Boeing 727 á
fjall skömmu eftir að hún hafði hafið sig til flugs frá Cucuta í Kólomb-
íu. 137 manns voru um borð og fórust allir.
3. júlí 1988 skaut bandarískt herskip á Persaflóa niður íranska
farþegaþotu í misgripum. Allir um borð, 290 talsins, fórust.
9. sept. 1988 fórst víetnömsk farþegaflugvél í aðflugi að flugvellinum
við Bangkok, en þar var þá monsúnregn og stormur. 75 fórust, þeirra á
meðal heilbrigðismálaráðherra Víetnams og ambassador Indlands í
Hanoi.
21. des. 1988 fórst bandarísk farþegaþota af gerðinni Boeing 747, í
eigu flugfélagsins PanAm, af völdum sprengjutilræðis hryðjuverka-
manna yfir Lockerbie í Skotlandi. 270 manns fórust, allir sem voru um
borð í flugvélinni og 11 sem urðu fyrir braki úr henni á jörðu niðri.
8. febr. 1989 fórst bandarísk farþegavél af gerðinni Boeing 707 er
hún skall utan í fjall á eynni Santa Maria í Asóreyjum. Allir um borð,
144 að tölu, fórust. Flestir farþeganna voru ítalir á leið til eyjanna við
Karíbahaf.
7. júní 1989 var flugvél í eigu súrínamska flugfélagsins, af gerðinni
DC-8, á flugi frá Amsterdam til Paramaribo. Hún fórst í dimmri þoku
skammt frá síðarnefndu borginni og með henni 171 maður af 185 um
borð.
19. júlí s.l. nauðlenti bandarísk farþegavél af gerðinni DC-10, í eigu
flugfélagsins United Airlines, við Sioux City í Iowa. 107 af 293 mann-
eskjum um borð fórust.
27. júlí s.l. fórst suðurkóreönsk farþegavél á leið frá Seúl til Trípólis í
Líbíu í þoku nálægt síðarnefnda staðnum. Af 199 manns um borð í
flugvélinni, sem var af gerðinni DC-10, fórust 74.
Reuter/-dþ.
Brandt
Eg var enginn flagari
w
illy
Brandt, fyrrum
bandskanslari
sam-
Vestur-
Þýskalands og leiðtogi jafnað-
armannaflokksins þarlendis, hef-
ur sakað vesturþýsku öryggis-
þjónustuna um að hafa reynt að
koma á hann lauslætisóorði þegar
njósnahneykslið kringum Gunter
Guillaume var á döfinni. Guil-
laume þessi var austurþýskur
njósnari, sem vann sig upp í jafn-
aðarmannaflokknum og endaði
með því að verða helsti aðstoðar-
maður Brandts. Er upp komst
um kauða 1974 varð Brandt að
segja af sér kanslaraembætti.
Brandt segist nú hafa komist á
snoðir um, að opinber saksóknari
sambandslýðveldisins hafi óttast,
að Guillaume hefði náð tökum á
sambandskanslaranum með því
að útvega honum kvenfólk.
Hefðu blöð þá farið að lepja upp
gróusögur um að Brandt væri
konu sinni ótrúr. Hann segist nú
telja, að óþarfi hafi verið fyrir sig
að láta af kanslaraembætti; hann
hefði raunar tekið á sig meira en
hann var ábyrgur fyrir. Hann
kveðst einnig í þessu sambandi
hafa orðið fyrir vonbrigðum með
Austur-Þjóðverja; áður en upp
komst um Guillaume hefði hann
ekki trúað því á þá að þeir myndu
gera sér slíkan grikk, eftir allt
sem hann hefði gert til að bæta
samskiptin milli þýsku ríkjanna.
Holland
Umhverfisvemd aðalmál
Búist er við stórsigri vinstrisinnaðs flokkabandalags grœningja íhollensku kosningunum
á morgun og miklu tapi hins hœgrisinnaða Frjálslynda flokks
Amorgun verður kosið til þings
í Hollandi og komast frétta-
menn svo að orði, að þær kosn-
ingar verði þær fyrstu í Evrópu er
snúist fyrst og fremst um um-
hverfisvernd. Holland er eitt af
þéttbýlustu og iðnvæddustu
löndum álfunnar og jafnframt eitt
af þeim menguðustu.
Fyrir utan þá mengun sem Hol-
lendingar valda sjálfir fá þeir
mikið af svo góðu frá öðrum
löndum, einkum eftir fljótunum
Rín og Maas. Á hverju ári er
mokað upp úr höfninni í Rotter-
dam um 3000 smálestum af sink-
leifum og um 1000 smálestum af
öðrum málmleifum. Landbúnað-
urinn á hér líka hlut að máli. í
landinu eru álíka mörg svín og
menneskjur, og svínasaur, sem
notaður er sem áburður, er farinn
að menga drykkjarvatn.
Lubbers iðrast
Til stjórnarkreppu kom í maí
s.l. er annar stjórnarflokkanna,
Frjálslyndi flokkurinn sem er
hægrisinnaður, neitaði að sam-
þykkja tillögur samstarfsflokks
síns, kristilegra demókrata, um
umhverfisvernd. Vildu þeir
kristilegu hætta við skattalækk-
anir, er fyrirhugaðar höfðu verið,
til að fjármagna mengunarvarnir
og umhverfishreinsun, en það af-
sögðu frjálslyndir. í umræddum
tillögum kristilegra demókrata,
sem lúta forustu Ruud Lubbers
forsætisráðherra, er gert ráð fyrir
að dregið verði úr mengun í
landinu um 70 af hundraði á
næstu 20 árum. Lubbers hefur
lýst yfir iðran sinni út af því, að
hann hingað til hafi ekki sinnt
umhverfisvernd eins og skyldi, og
heitið því að bæta ráð sitt drjúg-
um í því efni á næstunni.
Stjórnir kristilegra demókrata
og frjálslyndra hafa verið við völd
í Hollandi s.l. sjö ár undir forsæti
Lubbers, sem er fimmtugur að
aldri. Kristilegir, sem eru stærsti
flokkur landsins, hafa verið í
öllum hollenskum ríkisstjómum
frá lokum heimsstyrjaldarinnar
síðari. Ekki er búist við öðru eftir
í hönd farandi kosningar en að
kristilegir verði áfram forustu-
flokkurinn í stjórn með Lubbers
sem forsætisráðherra. Hinsvegar
er búist við þvi að þeir skipti um
samstarfsflokk og myndi nú
stjórn með Verkamannaflokkn-
um, öðrum stærsta flokki lands-
ins, sem gera vill enn róttækari
ráðstafanir til umhverfisverndar
en kristilegir.
Á móti endur-
nýjun kjarnavopna
Verkamannaflokkurinn hefur
lengst af verið utan stjórnar s.l.
tólf ár. Auk stórfelldra umbóta á
sviði umhverfisverndar vill flokk-
urinn verja meira fé til almanna-
trygginga og skóla. Talið er að
kristilegir muni tilleiðanlegir að
Lubbers - gerði iöran í umhverf-
isvemdarmálum og verður i(k-
lega forsætisráðherra áfram út á
það.
koma til móts við Verkamanna-
flokkinn í því efni. í utanríkis-
málum vill Verkamannaflokkur-
inn slá á frest endurnýjun kjama-
vopna Nató í Evrópu og drífa í
staðinn í gang viðræður um fækk-
un slíkra vopna og síðan algera
útrýmingu þeirra úr álfunni.
Kristilegir og frjálslyndir vilja
hinsvegar endumýjun téðra
vopna.
Fjórði flokkurinn, sem vem-
lega kveður að í kosningabarátt-
unni, er Græna vinstrið svokall-
aða, sem leggur allra flokka
mesta áherslu á umhverfisvernd.
Græningjar þessir eru bandalag
fjögurra smáflokka, kommún-
ista, radíkala, Friðarsinnaðra
sósíalista og Evangelíska þjóð-
arflokksins. Búist er við að þeir
verði sigurvegarar kosninganna
og muni fá átta eða níu þingsætí'
en nú hafa þeir þrjú. Er stóraukið
fylgi flokka þeirra, er að banda-
lagi þessu standa, skoðað sem
augljós vísbending um að um-
hveiíösverndarmál gengi nú fyrir
öllu öðru í hugum kjósenda.
Því er spáð að Verkamannafl-
okkurinn muni tapa þremur
þingsætum og fá 49. Líklegt er að
kristilegir sleppi með að missa
eitt þingsæti og fái 53. Talið er
hinsvegar að frjálslyndir verði illa
úti og missi fimm af 27 þingsæt-
um. Því veldur óánægja almenn-
ings með tregðu þeirra á að sam-
þykkja gagngerar ráðstafanir til
umhverfisverndar, gremja út af
því að þeir rufu stjórnarsamstarf-
ið, óvinsælar sparnaðarráðstaf-
anir, sem þeir hafa beitt sér fyrir
og komið hafa allhart niður á
velferðarkerfi og skólum og
sundrung innan flokksins. Lubb-
ers hefur ekki útilokað að hann
muni enn mynda stjórn með
frjálslyndum, en fremur ólíklegt
er talið að til þess komi, enda eru
líkur á að kristilegir og frjáls-
lyndir muni ekki hafa meirihluta í
neðri deild næsta Hollandsþings.
í deildinni eru alls 150 þingmenn.
Reuter/-dþ.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 5. september 1989