Þjóðviljinn - 05.12.1989, Qupperneq 3

Kvikmyndir
Einhæft val
Bandarískar kvikmyndir ncer einoka kvik-
myndasýningar hérlendis. 96% kvikmynda á
enskri tungu. Áhorfendum hefurfœkkað um
40% á átta árum
Bandarískar kvikmyndir nær
einoka íslenskan kvikmynda-
húsamarkað með um 87% af
frumsýndum erlendum myndum.
Séu breskar og aðrar enskumæl-
andi myndir teknar með er ljóst
að 96% erlendra kvikmynda eru
á engilsaxneskri tungu.
Þessar tölur koma fram í hag-
tíðindum októbermánaðar. Árið
1986 voru frumsýndar alls 186 er-
lendar kvikmyndir í reykvískum
kvikmyndahúsum og voru 162
þeirra bandarískar. 13 kvik-
myndir voru breskar, ein sam-
eiginleg framleiðsla þessara
þjóða og tvær kvikmyndir voru
kanadískar. Það voru því aðeins
átta kvikmyndir frá öðrum þjóð-
um, eða rösklega 4% af markað-
inum. Tvær þeirra voru danskar,
tvær v-þýskar og ein kvikmynd
kom frá Frakklandi, Svíþjóð,
Noregi og Finnlandi.
í hagtíðindum er einnig borinn
saman aðsóknarfjöldi áranna
1985-1988, en á þessum tíma hef-
ur fjöldi erlendra mynda fækkað
úr 229 í 186 á ári. Þar kemur í ljós
að heildarfjöldi gesta í Reykjavík
hefur lækkað á þessum árum úr
1418 þúsund gestum árið 1985 í
1094 þúsund árið 1988 og eru ís-
lenskar myndir og myndir á sér-
sýningum meðtaldar. Þar segir
einnig að meðaltal áranna 1979-
1980 var 1727 þúsund gestir
þannig að fækkunin er um 40%
frá þeim tíma. Þá hefur dregið
enn meira úr sýningum utan
Reykjavíkur og er talið að hlut-
deild landsbyggðarinnar sé nú
um fjórðungur í stað þriðjungs
fyrir áratug. Þannig má ætla að
heildarfjöldi áhorfenda hafi
fækkað úr 2500-2600 þúsundum í
1450 þúsund á aðeins átta árum.
Samkvæmt þessum tölum fer
hver íslendingur 5,8 sinnum í bíó
en hann fór 11,2 sinnum árið
1980. ísland hefur engu að síður
enn yfirburði miðað við önnur
Norðurlönd en af þeim fara
Norðmenn oftast í bíó, eða þris-
var á ári.
-þóm
Keflavíkurvöllur
Herinn ræðst á flugvirkja
Tveir flugvirkjar hjá Flug-
leiðum voru handteknir af
hermönnum þar sem þeir voru að
vinna við aðra Dísina í flugskýli
hersins, en þar leigja Flugleiðir
aðstöðu af hernum.
Einar Sigurðsson blaðafulltrúi
Flugleiða sagði við Þjóðviljann í
gær að Flugleiðar skýlinu væri
skipt í 6 hólf sem ekki væru glögg-
iega aðskilin. Flugleiðir leigja eitt
af þessum hólfum en fá stundum
annað hólf til afnota og svo hefði
verið í gær.
„Það var varðmaður þarna við
svæðamörkin, enda var vél frá
hernum þarna við hliðina. Undir
henni lá kapall sem notaður er til
þess að gefa straum inn á vélarnar
og annar flugvirkinn ræddi við
varðmanninn og skýrði út fyrir
honum að hann ætlaði að ná í
kapalinn til þess að gefa straum á
Dísina. Flugvirkjarnir töldu að
varðmaðurinn hefði gefið heim-
ild til þess en þegar flugvirkinn
hafði náð í kapalinn var hópur
hermanna kominn.
Einar sagði að flugvirkjunum
hefði verið skipað að leggjast á
grúfu og síðan var leitað á þeim.
Þannig lágu þeir í um 40 mínútur
á meðan náð var í skilríki þeirra
og beðið eftir íslensku lögregl-
unni sem tók skýrslu af þeim.
„Flugleiðir líta þetta atvik
mjög alvarlegum augum. Það er
ótækt að svona gerist. Félagið
mun fylgja þessu eftir og búa svo
um hnútana að svona atvik end-
urtaki sig ekki.“
-Sáf
Heimavarnarliðið
Herstöðin í
Grindavík heimsótt
12 manna hópur dvaldi innan girðingar
í 2 tíma
Asunnudaginn lagði hópur
fólks úr Heimavarnarliðinu
leið sína að bandarísku herstöð-
inni í Grindavík. Hópurinn sinnti
ekki banni um aðgang að svæði
Skoðanakönnun
Minni en í
kosningum
Kvennalistinn fengi minna
fylgi nú en þegar kosið var síðast
samkvæmt skoðanakönnun sem
Skáís gerði fyrir Stöð 2. Kvenna-
listinn fengi 8,8% nú en hafði
10% í kosningum.
Sjálfstæðisflokkurinn fengi
55% samkvæmt könnuninni, Al-
þýðuflokkurinn 6,6%, Framsókn
15,2% og Alþýðubandalagið
9%. 45% aðspurðra voru
óákveðnir eða vildu ekki svara.
68% voru andvígir stjórninni.
innan girðingar en yfirgaf svæðið
eftir tæpa tvo tíma að kröfu lög-
reglunnar. Aðgerðirnar fóru
friðsamlega fram.
í yfirlýsingu sem Heimavarn-
arliðið hefur sent frá sér segir að
förin að herstöðinni í Grindavík
sé farin til að leggja áherslu á
kröfuna um brottför bandarísks
herliðs frá íslandi. Heimavarn-
arliðið vill líka vekja athygli ís-
lensks almennings á hlutverki
herstöðvarinnar í Grindavík. Um
fjarskiptastöðina þar eiga að fara
síðustu boð til langdrægra
sprengiflugvéla, kjarnorkukaf-
báta og herskipa um árásir á
borgir í Sovétríkjunum. -Þegar
eru hafnar miklar framkvæmdir
við stöðina og ákveðið hefur ver-
ið að byggja þar stóra stjórnstöð
fyrir kjarnorkustríð. Þessi hern-
arðarmannvirki eru aðeins til
þess fallin að viðhalda kjarnorku-
ógnuninni í heiminum og eru í
hróplegri andstöðu við þróun
heimsmálanna, segir í yfirlýsingu
Heimavarnarliðsins. ..
Jólasveinar komnir
til byggða
Undirbúningur íslenska hand-
boltalandsliðsins fyrir A-
heimsmeistarakeppnina í Tékk-
óslóvakíu er nú að hefjast en liðið
hefur aðeins tvo og hálfan mánuð
til stefnu. Líklega hefur liðið
aldrei undirbúið sig jafn lítið
fyrir samsvarandi keppnir á und-
anförnum árum og eru menn ekki
sérlega bjartsýnir um góðan ár-
angur af þeim sökum. Hinsvegar
verður íslenska landsliðið lítið
breytt frá því er það sigraði B-
keppnina sl. vor og verður líklega
leikreyndasta landslið heims í A-
keppninni.
Menn ekki í formi
Þessa dagana er landsliðið við
æfingar og eru flestir þeirra sem
fara til Tékkóslóvakíu í þeim
hópi. Liðið mun þó ekki ná að
æfa af fullum krafti fyrr en frá 17.
desember til 9. janúar og síðan
frá 24. janúar allt til keppninnar
sem hefst í lok febrúar.
„Þessi undirbúningur er alls
ekki nægjanlegur fyrir hand-
knattleik á alþjóðamælikvarða,“
sagði Guðjón „Gaupi“ Guð-
mundsson liðstjóri landsliðsins í
samtali við Þjóðviljann í gær.
„Það virðist sem menn viti al-
mennt ekki hvernig alþjóðahand-
bolti er, enda hafa fæstir þeirra
séð alvöru „túrneringar" er-
lendis. Þetta á einnig við um
bróðurpart þjálfara í 1. deild og
þess vegna eru leikmenn þeirra í
mjög lélegu formi. Að vísu má
skýra það með því að liðin hér
heima leika aðeins einn leik á
viku en í A-keppninni þurfum við
að leika sjö leiki á 11 dögum.
Ástandið er það slæmt að ég man
ekki eftir að landsliðsmenn í ís-
lenskum félagsliðum hafi verið í
svo lélegu formi frá því við Bog-
dan byrjuðum í þessu árið 1983.
Það er því engin ástæða til að vera
bjartsýnn," sagði Guðjón enn-
fremur.
Það er því greinilegt að þeir
félagar Bogdan og Guðjón eru
ekki hressir þessa dagana og
munu eflaust vara við of mikilli
bjartsýni. Árangur landsliðsins
hefur í gegnum tíðina verið svo
að segja í öfugu hlutfalli við
bj artsýnina og þær væntingar sem
gerðar eru til liðsins. Eftir fræki-
legan sigur landsliðsins í B-
keppni sl. vor töluðu menn um að
mikill undirbúningur væri af hinu
illa og nefndu Olympíuleikana
þar til samanburðar. Hinn gífur-
legi undirbúningur fyrir leikana í
Seoul skilaði sér ekki í árangri en
mun minni undirbúningur fyrir
B-keppnina leiddi til sigurs. Þessi
sjónarmið tekur Guðjón ekki
undir:
„Eftir Ólympíuleikana voru
leikmenn í mjög góðu formi og
héldu því í kjölfarið með sínum
félagsliðum. Menn voru aðallega
þreyttir andlega en tókst að vinna
á þeirri þreytu fyrir B-keppnina.
Liðið undirbjó sig síðan sérstak-
lega í tvo og hálfan mánuð sem er
sami tími og heildarundirbún-
ingurinn er nú fyrir enn erfiðari
keppni. Það er því einsog svart og
hvítt að líkja þessu saman og
segir einmitt mikið um hugsunar-
háttinn hér,“ sagði Guðjón um
þennan samanburð.
Lært af mistökum
En hverju getum við þá búist
við af ieikreyndasta landsliði
heims í heimsmeistarakeppn-
inni? Landsliði sem tók þátt í
þremur A-keppnum í röð og sigr-
aði síðan í B-keppni, ávallt undir
stjórn sama þjálfarans og jafnvel
með sömu lykilmennina í þessi
fimm ár. Guðjón hefur vissulega
rétt fyrir sér að undirbúningurinn
er heldur ómarkviss. Fimm fasta-
menn í landsliðinu leika erlendis
og ættu þeir að komast í undir-
búninginn, nema hvað Sigurður
Sveinsson á ekki heimangengt frá
V-Þýskalandi, enda féllu þeir í C-
grúppu. Þessir leikmenn ættu að
vera í ágætu formi og því eru það
aðallega leikmennirnir hér heima
sem eru hugsanlega ekki í nógu
góðri þjálfun. Á þessari stundu er
vart hægt að meta það hvort leik-
menn nái að komast í nægjanlega
þjálfun en altént er ljóst að
líkamlegur styrkur bestu þjóð-
anna er ávallt að aukast. íslenska
landsliðið verður því varla í jafn
góðu líkamlegu formi og flestar
aðrar þjóðir en á móti vegur að
liðið býr yfir gífurlegri reynslu og
hefur síðustu misseri bæði náð
frábærum árangri og valdið von-
brigðum á stórmótum. Það er því
í raun allt of snemmt að spá fyrir
um þessa hluti nú og má tam.
minna á að mönnum leist ekki
beint á blikuna í jólaleikjum
landsliðsins í fyrra og því var ekki
búist við stórafrekum í B-
keppninni.
Þetta er einmitt mergurinn
málsins þegar verið er að spá í
möguleikana í Tékkóslóvakíu.
Hugarfar leikmanna, þjálfara og
í BRENNIDEPLI
Erfitt er að meta styrk
leikreyndasta lands-
liðs heims vegna lítils
undirbúnings enn
sem komið er. Mikil-
vœgast er að leik-
menn liðsins hafi lœrt
afmistökum sl. vetrar
og láti almannaróm
sem vind um eyru
þjóta
ekki síst stuðningsmanna lands-
liðsins var allt annað fyrir B-
keppnina en aðeins fáeinum
mánuðum áður austur í Seoul.
Lærdómurinn frá síðasta vetri var
fyrst og fremst varðandi óraun-
hæfar væntingar og það hvernig
andlegum undirbúningi skal hátt-
að fyrir svona keppnir. Þetta ættu
leikmenn landsliðsins að vita en
ekki er ólíklegt að handboltaá-
hugamenn hérlendis falli enn
einu sinni í gryfju bjartsýninnar.
Ef almannarómur stígur feti of
langt í bjartsýninni er vonandi að
landsliðsmenn hafi sjóast nógu
mikið í faginu til að láta slíkt sem
vind um eyru þjóta. „Við vitum
nákvæmlega hvað við erum að
fara út í og því er engin tauga-
veiklun í liðinu,“ sagði Guðjón
Guðmundsson um þessa hlið
málsins og eru það vonandi orð
að sönnu.
Erfiðir riðlar
Hvað sem miklum eða litlum
væntingum líður fá handknatt-
leiksunnendur nú brátt að sjá
hetjur sínar í helstu íþrótta-
höllum landsins. Á morgun verð-
ur svokallaður Pressuleikur þar-
sem landsliðið leikur við einskon-
ar B-landslið, valið af íþrótta-
fréttamönnum. Sá leikur gefur
vonandi einhverja mynd af því í
hvernig þjálfun leikmenn eru, en
gefur auðvitað aldrei rétta mynd
af tæknilegu leikskipulagi liðsins.
Síðan verða tveir leikir við Norð-
menn á milli jóla og nýárs, Tékk-
ar leika hér þrjá leiki snemma á
nýja árinu, síðan Rúmenar,
Svisslendingar og loks Hollend-
ingar skömmu áður en haldið
verður til Tékkóslóvakíu. Líklegt
er að þangað fari nánast sami
hópur og beit í gullið í París.
Alvara lífsins hefst síðan síð-
asta dag febrúarmánaðar þegar
leikið verður gegn Kúbu. Leikir
gegn Spánverjum og heimsmeist-
urum Júgóslava fylgja í kjölfarið
og þannig mun ráðast hvort ís-
land kemst í milliriðil. Líklega
nægir að vinna aðeins einn þess-
ara þriggja leikja til að komast í
milliriðil. Kúba ætti ekki að vera
erfið hindrun, en Spánverjar hafa
reynst okkur erfiðir í langan
tíma. Júgóslavar hafa breytt liði
sínu talsvert frá því í Sviss 1986 en
leikir íslands gegn þeim hafa
löngum verið jafnir og skemmti-
legir.
Þótt aðeins einn sigur nægi til
að komast í milliriðil þýðir slíkur
árangur að nánast útilokað verð-
ur að ná öruggu sæti á Ólympíu-
leikunum í Barcelona 1992. í
milliriðil munu nefnilega bætast
við lið Sovétríkjanna og A-
Þýskalands sem eru vægast sagt
erfið viðureignar, sérstaklega So-
vétmenn sem flestir spá jafnvel
auðveldum sigri í þessari keppni.
í riðlakeppninni skiptir í raun
meira máli að vinna Júgóslava
heldur en Spánverja, því þeir
síðartöldu eru sjálfskipaðir þátt-
takendur á næstu Ólympíu-
leikum sem gestgjafar.
En svona smáatriði á ekki að
ræða löngu áður en keppni hefst í
umbótasinnaðri Austur-Evrópu.
Mikilvægast er að landsliðið geri
hvað það getur til að ná góðu sæti
og hef ég trú á að svo verði. Erfið-
ara er hinsvegar að sjá fyrir hver
raunverulegur styrkur liðsins er
og hefði varla sakað að hafa
undirbúninginn betri en raun ber
vitni. Jólasveinar eru ekki enn
komnir til byggða, nema kannski
hjá bjartsýnustu íslendingum
sem halda að landinn eigi
heimsins besta handboltalandslið
án þess að hafa nokkuð fyrir því.
-þóm
Landsliðið hlaut uppreisn æru sl. vor og var tekið vel á móti því eftir
að hafa hlotið gull í París.
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3