Þjóðviljinn - 13.12.1989, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
Viðskiptahalli
Afleiðing pilsfaldakapítalisma
Guðmundur Magnússon: Einkageirinn helsta orsök viðskiptahalla og
œtti að líta íeigin barm. Vilhjálmur Egilsson: Hið opinbera vill hafa
atvinnulífið undir pilsfaldinum
Guðmundur Maenússon hag-
fræðiprófessor 1 Háskólanum
segir einkageirann eiga meginsök
á þeim viðskiptahalla sem verið
hefur í áraraðir og þeir sem
gagnrýni hið opinbera fyrir halia
á fjárlögum ættu að líta sér nær.
Prófessorinn segir þetta að vísu
fara eftir því hversu þröngt ríkið
er skilgreint en jafnvel með
þrengstu skilgreiningu eigi einka-
geirinn helsta sök á viðskiptahall-
anum. Vilhjálmur Egilsson, for-
maður Verslunarráðs, segir það
ekki ganga upp að atvinnuvegun-
um sé haldið í spennitreyju, þeir
skattpíndir og síðan komið til
þeirra og og sagt: „Sjáið hvað þið
eruð miklir aumingjar“.
í grein sem Guðmundur skrifar
í Vísbendingu segir hann halla
hafa verið á viðskiptum við út-
lönd allt frá árinu 1980, að árinu
1986 undanskildu. Ef horft sé til
hins opinbera í þrengsta skilningi
hafi hið opinbera einungis árið
1983 frá árinu 1980 átt stærri hlut
í viðskiptahallanum en einkaaðil-
ar. Þetta komi undarlega fyrir
sjónir miðað við hvernig ýmsir í
einkageiranum hafi skammast út
í ríkishalla og viðskiptahalla.
Guðmundur sagði þessa stöðu
helgast af því að ríkið væri að
taka lán og endurlána síðan at-
vinnulífinu og legði á skatta sem
síðan væru endurgreiddir með
ýmsum hætti. Hann gagnrýnir
stjórnvöld fyrir að auka á milli-
færslur af þessu tagi með stofnun
nýrra sjóða eins og atvinnutrygg-
ingarsjóðs. En hvað gerist ef rík-
ið hættir þessu? Vill atvinnulífið
það? Guðmundur sagði þetta
góða spurningu sem þyrfti að
svara en ljóst væri að atvinnulífið
yrði að standa meira á eigin fót-
um ef ríkið hætti millifærslum.
Vilhjálmur Egilsson sagðist
ekki hafa nokkra ástæðu til að
gagnrýna tölulegar forsendur í
grein Guðmundar. Hins vegar
skorti á að hann skoðaði málið í
samhengi við starfsskilyrði at-
vinnulífsins. Atvinnulífið hefði
alltaf farið fram á að fá að standa
á eigin fótum en stjórnvöld vildu
frekar halda mönnum niðri og
skammta svo mola til þeirra af
sínu borði. Hann tók undir að
þetta mætti kalla pilsfaldakapít-
alisma, stjórnvöld væru ekki til í
að hafa hlutina öðruvísi. Hið op-
inbera vildi hafa atvinnulífið
undir pilsfaldinum, því liði illa ef
það gæti ekki deilt og drottnað.
-hmp
Norðurlandaráð
Tengslin við Eystrasaltslöndin undirbúin
Fjármagn Norrœna fjárfestingalánasjóðsins tvöfaldað
Embættismannanefnd Norður-
landaráðs lagði í gær fram í
Reykjavík skýrslu sína um við-
ræður við fulltrúa Æðstaráðs
Sovétríkjanna varðandi tengsl
Norðurlanda við Eystrasalts-
löndin sem og önnur ríki Sovét-
sambandsins. Forsætisnefnd
Norðurlandaráðs og samstarfs-
ráðherrar Norðurlandaráðs
ræddu þessa skýrslu á fundi sín-
um í gær og lýstu mikilli ánægju
með þá möguleika sem nú hafa
opnast til nánari samvinnu á þess-
um vettvangi, svo skömmu eftir
samþykktir forsætisnefndarinnar
í Mariehamn á Álandseyjum í
nóvember sl. Sérstakur hvati til
aðgerða var ræða Gorbatsjofs í
Helsingfors, þar sem hann hvatti
til samskipta Norðurlanda og
Sovétríkjanna.
Fulltrúar Norðurlandaráðs kynna ný viðhorf í tengslum við Sovétríkin í gær. Frá vinstri: Ólafur G. Einarsson,
forsætisnefnd ráðsins, Júlíus Sólnes, formaður ráðherranefndarinnar, Karin Söder, forseti Norðurlanda-
ráðs, Páll Pétursson, í forsætisnefnd, og Thea Knutzen, í forsætisnefnd.
Karin Söder, forseti Norður-
landaráðs og Júlíus Sólnes, for-
maður ráðherranefndar ráðsins,
kynntu þau nýju viðhorf sem nú
blasa við á fréttamannafundi í
gær. Fulltrúar Æðsta ráðs Sovét-
ríkjanna hafa mikinn áhuga á
auknum tengslum Norðurlanda
við Eystrasaltslöndin og önnur
Hækkunum
mótmælt
„Miðstjórnarfundur Málm- og
skipasmiðasambandsins haldinn
5. desember sl. mótmælir harð-
lega þeim verðhækkunum á land-
búnaðarvörum og opinberri
þjónustu sem dynja yfir launþega
um þessar mundir.“
Óskablóm á
Hringbraut
Ný blóma- oggjafavörubúð hefur
verið opnuð á Hringbraut 119.
Nefnist verslunin Óskablóm. Þar
er á boðstólum mikið úrval gjafa-
vara og blóma en auk þess blóma-
skreytingar og skreytingaefni.
Fyrir hátíðirnar verður lögð
áhersla á leiðisskreytingar á hóf-
legu verði en vanur skreytinga-
meistari er á vegum verslunarinn-
ar.
norðlæg Iönd Sovétríkjanna. Per-
estrojkan auðveldar nýjungar af
þessu tagi. Rætt er um samskipti
þingmanna, samstarf á sviði
menningar- og menntamála, um-
hverfismála og efnahagsmála.
Forsætisnefndin frestaði því til
fundar síns í lok janúar
næstkomandi að taka endanlegar
ákvarðanir um fyrirkomulag
fyrstu samskipta ríkjanna, en
Norðurlandaráð þingar síðan hér
í Reykjavík 27.feb.-2.mars 1990.
Júlíus Sólnes upplýsti á fundin-
um, að stefnt væri að því að tvö-
falda það fé Norræna fjárfesting-
arsjóðsins sem fer til fjárfesting-
arlána vegna framkvæmda utan
Amgrímur Jóhannsson framkvæmdastjóri Atlanta og Guðmundur
Pálsson framkvæmdastjóri tæknisviðs Flugleiða undirrita samning
um viðhald vélar Atlanta hjá Flugleiðum.
Samningur milli Flugleiða og Atlanta
Flugleiðir og flugfélagið Atlantal hafa gert með sér samning um að
flugvirkjar Flugleiða sjái um skoðun og viðgerð á Boeing 737-200C
flugvél Atlanta. Skoðunin og viðgerðir henni tengdar eru taldar um 6-
7000 klukkustunda verk. Flugleiðir hafa að undanförnu verið að leita
fyrir sér um viðhaldsverkefni erlendis til þess að reyna að tryggja
flugvirkjum félagsins störf.
Noröurlanda, úr 700 miljónum
SDR í 1400 miljónir. Loks gerði
hann grein fyrir áætlunum um
frjálsan fjármagnsmarkað Norð-
urlanda frá 1. júní 1990, með
þeirri undantekningu að Islend-
ingar hafa ákveðna fyrirvara og
hömlur vegna sérstöðu landsins.
ÓHT
söngur, Þórður Árnason gítar,
Bobby Harrisson söngur og Lísa
Pálsdóttir söngur. Fólki er bent á
að koma snemma því undanfarið
hefur verið húsfyllir á blústón-
leikum í borginni.
Leiðrétting
Þau mistök áttu sér stað í Þjóð-
viljanum í gær í frétt um gjöf
tveggja hektara lands til Verka-
mannafélagsins Hlífar í Hafnar-
firði, að vitlaust var farið með
nafn gefandans. Það var Haf-
steinn Hjartarson, sem rekur
verktakafyrirtækið Snót í Hafn-
arfirði, sem gaf landið. Er Haf-
steinn beðinn velvirðingar á þess-
um mistökum.
Þá var farið vitlaust með
heimilisfang Mæðrastyrksnefnd-
ar í annarri frétt á sömu síðu.
Mæðrastyrksnefnd er til húsa í
kjallara Hringbrautar 116. Þar er
opið í dag frá kl. 15-18. Lokað
verður yfir helgina, en opnað aft-
ur í næstu viku.
Jólablús á
Borginni
Vinir Dóra verða með jólablús-
tónleika á Borginni á fimmtudag.
Húsið verður opnað kl. 21 en tón-
leikarnir hefjast kl. 23 og verður
þeim útvarpað beint á Rás 2. Vin-
ir Dóra skipa þeir Halldór Braga-
son gítar og söngur, Jens Hans-
son saxófón, Hjörtur Howser
orgel, Ásgeir Óskarsson trom-
mur, Guðmundur Pétursson gít-
ar og Hafsteinn Valgarðsson
bassa. Gestir að þessu sinni verða
þau Magnús Eiríksson gítar, Pét-
ur Tyrfingsson gítar og söngur,
Sigurður Sigurðsson harpa og
söngur, Andrea Gylfadóttir
Jólasveinar í
umferðarfræðslu
Nokkrir jólasveinar hafa gengið
til liðs við Umferðarráð og leggja
sitt af mörkum til að fækka um-
Sléttagrunn
Loðnan
stendur djúpt
í gær höfðu 5 loðnuskip tU-
kynnt samtals um 3.360 tonna
afla og af þeim var Bjarni Ólafs-
son AK með um 1130 tonn sem
var uppsafnaður afli en þó stærsti
einstaki farmurinn sem eitt skip
hefur komið með að landi það
sem af er vertíð.
Aðalveiðisvæðið var 60-70
sjómflur út af Sléttagrunni en það
sem veldur flotanum erfiðleikum
er hversu loðnutorfurnar standa
djúpt og ekki bætti tunglskinið úr
skák en birtan fælir loðnuna frá
að koma ofar í sjóinn. Þó fengu
skipin í fyrrinótt frá 50-60 tonn í
kasti og sum hver 100-150 tonn.
Skipverjar á Dagfara urðu þó
fyrir þeirri reynslu í fyrrinótt að
hnúfubakur sleit nótina en eins
og kunnugt er ollu þeir sjómönn-
unum erfiðleikum á síðustu ver-
tíð sökum ágangs í loðnunæturn-
ar.
Með afla gærdagsins var
heildaraflinn orðinn um 43.300
tonn en á sama tíma fyrir ári um
260 þúsund tonn. Þann 12. des-
ember 1988 veiddust á einum sól-
arhring vel yfir 20 þúsund tonn.
-grh
Fiskeldi
Undalax
gjaldþrota
Fiskeldisfyrirtækið Lindalax
við Vatnsleysuströnd var í gær
úrskurðað gjaldþrota og er talið
að það skuldi um einn miljarð
króna.
Fyrirtækið sem er í eigu íslend-
inga að rúmum helmingi og
Norðmanna að tæpum helmingi
er ein stærsta strandeldisstöð
landsins. Lindalax fékk
greiðslustöðvun í september sem
átti að renna út á milli jóla og
nýárs. Þar sem eigendum þess
mistókst að afla nýs fjármagns f
reksturinn óskuðu þeir eftir því
að fyrirtækið yrði úrskurðað
gjaldþrota.
-grh
ferðarslysum meðal bama. Þeir
eru virkir þátttakendur í Jólaget-
raun 1989 sem öll börn á aldrin-
um 6 til 12 ára fá í skólum um
þessar mundir, samtals 28.000
nemendur. Lögreglan, umferð-
arnefndir sveitarfélaga og
Tannverndarráð standa einnig að
getrauninni. í getrauninni eru 10
spurningar til að minna bömin á
ýmis atriði úr umferðinni sem
gott er að hafa í huga og mælt er
með að foreldrar aðstoði börnin
við að leysa getraunina. Dregið
verður úr réttum lausnum og þau
börn sem eru heppin fá lögreglu-
mann í heimsókn með bókaverð-
laun.
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Ml&vikudagur 13. desember 1989