Þjóðviljinn - 16.01.1990, Qupperneq 6

ERLENDAR FRÉTTIR
Sovétríkin
Neyðarástand í Nagomo-Karabak
Tugir manna drepnir íþjóðernisátökum Azera og Armena í Baku um helgina
Forsætisnefnd æðstaráðs So-
vétríkjanna lýsti í gær yfir
neyðarástandi í Nagorno-
Karabak og fleiri svæðum þar
sem Armenar og Azerar deila.
Ákvörðunin um að lýsa yfir
neyðarástandi var tekin í kjöífar
mikilla óeirða í Baku um helgina.
Að minnsta kosti 34 menn voru
drepnir í átökum þar á laugardag
að sögn sovéska sjónvarpsins.
Embættismenn segja að enn fleiri
kunni að hafa látið lífið. Flestir
hinna látnu eru Armenar.
Óeirðirnar hófust á fjöldafundi
Azera í Baku eftir að hópur þjóð-
ernissinna dreifði nöfnum og
heimilisföngum armenskra fjöl-
skyldna sem enn búa í borginni.
Lögregla virðist lítið hafa gert til
að koma í veg fyrir blóðbaðið.
Á sunnudag var lögreglunni
sendur liðstyrkur flugleiðis og
mörg hundruð Armenar voru
fluttir burt með bátum. Flestir
armenskir íbúar Baku höfðu áður
flúið borgina.
Hópar ofstækissinnaðra Azera
og Armena hafa safnað vopnum
að undanförnu. Óttast er að
átökin eigi enn eftir að harðna á
næstunni. Skotbardagar og
skærur í Nagorno-Karabakh fara
harðnandi en bæði Azerar og
Armenar gera tilkall til svæðis-
ins.
Þjóðernissinnar í Baku með fána Azerbaijans.
Nikolai Ryzhkov sagði í viðtali
við norska sjónvarpið í gær að
beita yrði hervaldi til að binda
endi á átök Azera og Armena.
Ekki kæmi til greina fyrir sovésk
stjórnvöld að leyfa þjóðernis-
átökunum að magnast upp í
innanlandsstríð. Hann sagði að
til greina kæmi að leysa deilu Az-
era og Armena um yfirráð í
Nagorno-Karabakh með því að
gera það að sjálfstjórnarsvæði.
Nagorno-Karabakh tilheyrir
Azerbaijan en yfirgæfandi meiri-
hluti íbúa þar eru Armenar sem
vilji að svæðið tilheyri Armeníu.
Reuter/rb
Panama
Innrásaimenn krafðir bóta
Panamastjórn biður Bandaríkin um tugi miljarða til endurreisnar eftir innrásina
Guillermo Endara forseti Pa-
nama skýrði frá því á blaða-
mannafundi um helgina að stjórn
sín hefði beðið Bandaríkin um
700 miljónir dollara, jafnvirði 43
miljarða króna, til aðstoðar við
fyrirtæki sem urðu illa úti í
innrásinni í desember vegna
skemmda og gripdeilda.
Endara sagði að stjórnin hefði
einnig beðið um 35 miljarða doll-
ara aðstoð til að endurbyggja
hverfið umhverfis höfuðstöðvar
Manuels Noriega herstjóra sem
bandaríski herinn lagði í rúst í
innrásinni.
El Salvador
Presta-
morðingjar
í hemum
Alfredo Cristiani forseti El Sal-
vadors skýrði frá því um helgina
að háttsettir foringjar í her lands-
ins tengdust morðunum á sex Jes-
úítaprestum í nóvember.
Forsetinn sagði að rannsókn
hefði leitt í ljós að ofursti, sex
aðrir yfirmenn í hernum og tveir
óbreyttir hermenn hefðu átt aðild
að morðinu á prestunum, ráðs-
konu þeirra og fimmtán ára syni
hennar. Morðin vöktu mikinn
óhug á sínum tíma um allan heim.
Þetta er í fyrsta skipti sem for-
seti E1 Salvadors sakar nafn-
greinda foringja í hernum um
mannréttindabrot. Leiðtogar ka-
þólsku kirkjunnar í E1 Salvador
sögðu í gær að þeir vonuðu að
þetta bæri vitni um breytt viðhorf
stjórnvalda.
Vinstrisinnaðir skæruliðar í E1
Salvador saka forsetann hins veg-
ar um að hylma yfir fyrir enn hátt-
settari menn sem hafi staðið á
bak við morðin.
Reuter/rb
Hann sagði að Bandaríkja-
menn hefðu freisað Panamabúa
en afskipti þeirra hefðu haft í för
með sér nokkra eyðileggingu á
efnahagnum. Bandaríkjaforseti
og bandarískir þingmenn hlytu
að gera sér grein fyrir því að Pan-
amabúar þörfnuðust nú aðstoð-
ar.
Endara skýrði ekki frá því
hvað Panamastjórn hefði farið
fram á mikla aðstoð samtals frá
Bandaríkjunum. En hann sagði
að auk framangreindrar hjálpar-
beiðni hefði stjórnin einnig beðið
um 200 milljóna aðstoð á næstu
tveimur árum til að bæta atvinnu-
ástand í landinu.
Innrás Bandaríkjamann 20.
desember olli gífurlegum
skemmdum á mannvirkjum í
Panamaborg. Fjöldi óbreyttra
borgara féll líka í innrásinni en
áreiðanlegar tölur hafa enn ekki
verð birtar um mannfallið.
Reuter/rb
Bandarískur hermaður stendur
vörð við rústirnar eftir innrás
Bandaríkjamanna í Panama.
A ustur-Pýskaland
Múgur ræðst á bækistöðvar leynilögreglu
Tugir þúsunda manna réðust á
höfuðbækistöðvar austur-
Sjómannaverkfall
í Noregi
Sjómenn í Norður-Noregi hófu
verkfall í gær en þá átti þorskver-
tíðin að hefjast.
Forystumenn sjómanna krefj-
ast þess að fleiri bátar fái leyfi til
þorskveiða. Alls hafa 3000 skip
fengið leyfi en sjómenn vilja að
þau verði 3900. Þeir krefjast líka
aukins þorskkvóta en hann var
skorinn niður í 113.000 tonn fyrir
þetta ár úr 178.000 tonnum á síð-
asta ári. Reuter/rb
þýsku leyniþjónustunnar I gær.
Fólkið braut rúður og eyðilagði
húsgögn.
Austur-þýska stjórnin skoraði
á fólkið að sýna stiílingu. Samtök
stjórnarandstæðinga tóku undir
áskorunina og aðstoðuðu sfðar
við að loka af svæðið við höfuð-
stöðvar leyniþjónustunnar sem
hefur verið leyst upp.
Austur-þýsk stjórnvöld til-
kynntu í gær að rannsókn færi
fram á því hvort Erich Honecker,
fyrrverandi Ieiðtogi Austur-
Þýskalands, og Erich Mielke
fyrrverandi leiðtogi öryggislög-
reglunnar hefðu gerst sekir um
landráð.__________Reuter/rb
Blaðamenn taka blað
af kommúnistum
Blaðamenn og aðrir starfs-
menn austur-þýsks landsmála-
blaðs hafa tekið blaðið úr hönd-
um kommúnista og breytt því í
fyrsta óháða dagblaðið í Austur-
Þýskalandi.
Nafni blaðsins, sem hefur
400.000 áskrifendur, var breytt
úr Das Volk í Thuringer
Allgemeine þegar það kom út í
gær í fyrsta skipti eftir breyting-
una. Reuter/rb
Lokið er baráttu hetjunnar
góðu við harðleikinn sjúkdóm og
það er ljómi yfir lífsstríðinu síðast
sem og lífsgöngunni allri. Æðru-
laust var alvörunni miklu mætt og
miðlað til hins síðasta af mildi
þeirri og umhyggju er hann var
svo auðugur af. Okkur finnst það
svo hræðilega miskunnarlaust og
ósanngjarnt þegar dáðum prýdd-
ur drengur góður með lífskraft
allan og lífsvilja óskertan verður
að lúta í lægra haldi á ör-
skömmum tíma, þótt allt sé gert
sem unnt er til hjálpar.
En þessi hryllilegi sjúkdómur
eirir engu, þegar hann grípur sín-
um heljartökum á hreystimenni
jafnt til hugar og handar svo sem
sá var, sem hér er minnst. Orð-
vana stöndum við eftir í hryggð
og einlægri eftirsjá, þau allra
helzt sem honum unnu mest og
bera sárastan söknuðinn.
Kynni okkar Magnúsar urðu
ekki löng, en börnin okkar
beggja tengd,u okkur saman og ég
fann fljótt hvílíkur öðlingur þar
fór, sem sameinaði umhyggju og
hlýju heimilisföðurins og atorku-
semi hagleiksmannsins og yfir
öllu var „lífsnautnin frjóa”, glað-
værðin góð og einstök eljusemi
svo af bar.
Það er gott að eiga svo glitrandi
lífsbraut að baki, en því sárara
sýnist okkur, þegar í andrá
snöggri öllu burt er svipt. Magnús
Björnsson átti eðliskostina góðu,
sem olli því að hvar sem hann fór
brá birtu vermandi gleði og geisl-
andi lífsorku á veg okkar allra, er
áttum með honum enhverja sam-
leið.
En gæfumaður er sá einn er
góðu eðliskostina nýtir til þarfra
athafna eða gleðigjafar eða í ást-
ríkri alúð til þeirra sem næst
standa.
Slíkur gæfumaður var Magnús
með sínar farsælu og glöggu gáf-
ur, með ást á tærum tónum, með
hagleiksmund völundar við hvert
starf.
Hann lék ágæta vel á hljóðfæri
og hafði af unun, svo söngelskur
og tónnæmur sem hann var, enda
í góðu samræmi við þá gleði
hjartans sem honum var svo
eiginleg. En það var ævistarf hans
við smíðar, sem efst verður í huga
samferðamannanna einnig, þar
sem kapp og aðgát, elja og vand-
virkni héldust mætavel í hendur.
Hann var snillingur til allra við-
gerða og viðhalds þess sem gam-
alt er, nærfærnum höndum var
farið um verðmæti dýr, hann fann
og skildi gildi þessarar varðveizlu
og munu verk hans í Viðey ekki
sízt bera þess vott, þótt ekki væri
að neinum verðleikum metið.
Hann var einn þeirra fágætu
manna sem féll aldrei verk úr
hendi og gat vart verklaus verið.
Hér er ekki ætlunin að rekja
ævisögu hins ágæta drengs, að-
eins brotasilfur eitt frá farsælli
ævigöngu, alltof skammri. Magn-
úsvarf Austfirðingur, Vopnfirð-
ing vildi hann ævinlega telja sig
og ræktarsemi hans við heima-
haga fólst m.a. í ófáum hand-
tökum við bústað brottfluttra á
Vopnafirði.
Fæddur var hann 3. maí 1923
og var því aðeins 66 ára er hann
lézt.
Foreldrar hans voru þau róm-
uðu rausnarhjón Anna Magnús-
dóttir ljósmóðir frá Hjarðarhaga
á Jökuldal og Björn Jóhannsson
frá Valdasteinsstöðum í Hrúta-
firði, en Björn var skólastjóri á
Vopnafirði í mörg ár. Á Vopna-
firði ólst Magnús upp en snemma
hneigðist hugur hans til handiðn-
ar, þótt aðrar leiðir væru opnar
svo greindum manni.
Hann var tvo vetur í Lauga-
skóla en jióf svo trésmíðanám og
lauk sveinsprófi 1947. Um ára-
tugaskéið vann hann hjá Tré-
smíðaverkstæði Reykjavíkur-
borgar, en síðast starfaði hann
hjá Kópavogsbæ. í öllum sínum
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 16. janúar 1990