Þjóðviljinn - 02.02.1990, Side 21

Þjóðviljinn - 02.02.1990, Side 21
í 1 1 Land til sölu, á besta stað í Evrópu... Nokkrir Danir brugðu á sprell í fyrra eins og þeir eiga kyn til. Þeir settu auglýsingu m.a. í einhver bandarísk blöð um að Danmörk væri til sölu. Land til sölu, stóð þar, mcira en 40 þús. ferkflómetr- ar á besta stað í Evrópu, innifalin er konungsfjölskylda og eitt besta knattspyrnulandslið í Evrópu. Þeir voru náttúrlega ekki að selja í alvöru enda hafði enginn umboð til þess. Aftur á móti sögðust menn vera að kanna markaðinn. Ekki í fyrsta skipti En þetta var reyndar meira en einhverskonar aprílgabb, menn notuðu tilefnið og veltu málinu fyrir sér bæði í hálfkæringi og al- vöru. Sumir rifjuðu upp söguleg fordæmi: höfðu Danir ekki selt part af ríkinu 1916 þegar þeir seldu Bandaríkjunum nýlendur sínar í Vestur-Indíum? (Ekki mun það hafa verið rifjað upp að til greina kæmi fyrr á öldum að selja ísland, en við mörlandar trúum því náttúrlega upp á Dani að það hafi þeir reynt, ekki sfst vegna þess að það stendur í sjálfri íslandsklukkunni.) Seldi Rússa- keisari ekki Bandaríkjamönnum Alaska árið 1867 fyrir sjö miljón- ir dollara og fylgdu ekki íbúarnir með í kaupunum, þegjandi og hljóðalaust? Og þegar öllu er á botninn hvolft, spurði margur, er ekki búið að selja Danmörku nú þegar? Við skuldum 300 miljarða danskra króna í útlöndum, við erum að hverfa inn í Evrópu, kannski ættum við að selja heila klabbið meðan eitthvað er eftir? Lítil eyja Leyfið mér að koma með inn- skot. Það er reyndar til agnarlítið ríki hér á hnettinum sem verið er að selja í pörtum. Það heitir Naúrú.NaúrúerlítileyjaíKyrra- hafi sem fékk sjálfstæði á sjöunda áratugnum. Landsmenn eru innan við tíu þúsundir. Eyjan er mestan part fósföt sem mokað er upp og hægt að reikna út hvenær þau og þá landið eru búin (ein- hversstaðar sá ég að það ætti að vera búið að flytja landið úr landi 1992). Fyrir fósfötin fá Naúrú- menn peninga eins og skít og safna í banka í Ástralíu og gætu víst allir farið á rífleg eftirlaun þegar ævintýrið er búið. Kannski verða þeir eftir á eynni: eitthvað hefur verið um að skip sem taka fósföt komi með jarðveg í staðinn svo að þeir góðu Naúrúmenn hafi eitthvað undir fótum. Seljum heila skíttið En hvað um það. Við vorum að tala um Danmörku. Þegar sölu- ævintýrið var á dagskrá skrifaði blaðið Information skemmtilega og nokkuð grimma háðsgrein um málið. Þar segir sem svo, að Dan- ir standi hvort sem er í hægfara sjálfsmorðstilraun sem þjóð. í stað þess að veslast upp hægt og bítandi ættu þeir nú að taka sig til og fá þar með sess í sögunni „sem eina þjóðin sem þorði í raun“. Við skulum sýna þessum heimi þar sem menn brenna og ræna og myrða í nafni þjóðernis, að við gefum gott fordæmi, gefum okk- ar þjóðerni upp á bátinn og höld- um út í heim - með drjúga fúlgu í vasa. Seljum heila skíttið, segir í þessari grein. Landið og sjóinn, fótboltalandsliðið, konungsfjöl- skyldu með tilheyrandi höllum. (Má ég enn skjóta inn: þarna er enn og aftur komið að hliðstæð- um við veruleikann: það er alltaf verið að selja konungsfjölskyld- una í blöðum, kóngafólk er ein- hver besti bisness í neimi, ef ekki væri Margrét drottning væru skuldir Danmerkur enn skelfi- legri.) Áfram með smjörið úr In- formation: Já, við skulum selja Stórabeltisbrúna, Kristjaníu, gula akra sem bylgjast fyrir vindi, mjólkurgeyma og síðustu tuttugu eplatrén, krúnugimsteinana, Þjóðminjasafnið, rauða kúa- stofninn ásamt með æskuheimili H.C. Andersens... Allir fáum við alþjóðlega ferðapassa í hendur og þungar bankabækur. Sá minnihluti sem óskar að sitja áfram á fyrrum dönsku landi fær leyfi til að gera það með samkomulagi við kaupanda... Kaupandi landsins getur svo farið að koma sér fyrir. Kannski vill hann nota landið fyrir geisla- virkan úrgang, ellegar alþjóð- legan skemmtigarð, kirkjugarð fyrir merkisfólk eða heimkynni fyrir eitthvert þjóðartetur sem hefur ekki komist yfir eigið land. Og Danir munu spássera inn í mannkynssöguna sem þeir fyrstu sem skildu það og höfðu dirfsku til að breyta í þeim anda, að þjóð- erni er vonlaust, úrelt og rómant- ískt hugtak. Og það gerum við heldur ekki ókeypis. Hver Dani verður miljónamæringur í sterk- um gjaldmiðli... Og svona mætti lengi áfram spinna. Alveg bráðsnjöll hugmynd! Nema hvað. Þetta sama blað, Information, fór á stúfana og spurði gesti og gangandi hvernig þeim litist á hugmyndina um að selja landið. Loka sjoppunni. Náttúrlega var ekki um neina marktæka skoðanakönnun að ræða. En svörin voru sjálfsagt ekki verri endurspeglun á sjálfs- vitund frænda okkar en margt annað. Svona helmingur þeirra sem voru spurðir voru lítið hrifnir af hugmyndinni. Þeir sögði að Danmörk væri gott land og það væri eitthvað sérstakt við að vera Dani sem ekki mætti til skildinga meta. Nokkrir voru, eins og fyrr var að vikið lítillega, á þeim bux- um að það væri búið að selja landið hvort eð væri: alþjóðleg fyrirtæki væru að eignast það hægt og bítandi, auk þess sem Þjóðverjar væru að kaupa upp strandlengjuna fyrir sín sumar- hús (það er reyndar ein afleiðing- in af viðskipta- og fjármagnsfrels- inu í Evrópubandajpginu). En það var ekki síst fróðlegt að skoða svör þeirra sem tóku eld- hressir undir hugmyndina um að selja sitt land. Rúmlega fertugur prentari sagði til dæmis á þessa leið: Mér finnst þetta góð hugmynd. Við eigum nokkrar gamlar bygg- ingar og menningarverðmæti sem eitthvað ætti að fást fyrir. Það hljóta að vera til í Bandaríkjun- um einhverjir vitleysingar sem vilja kaupa - eða þá í Kína, Kín- verja vantar alltaf olnbogarými. Og ef við öll fengjum tíu miljónir hvert, þá gætum við hætt að vinna og flutt til útlanda. Þrítugur háskólastúdent sagði: Ég hefi áður rætt þetta mál við vini mína og mér finnst þetta stór- snjöll hugmynd. Við erum svodd- an smáþjóð hvort sem er og það er eins gott að láta Þjóðverjana kaupa það allt og gera að orlofs- landi og svo getum við flutt sjálf hvert sem við viljum. Ég mundi flytja eitthvað þangað sem maður þarf ekki að hlusta á .allt þetta kjaftæði öllum stundum. Við sjálfir Og ég fór svona að velta því fyrir mér, hve margir þeir fslend- ingar væru sem til væru að taka undir viðhorf af þessu tagi. Væru tilbúnir að skrifa undir samning sem tæki frá þeim sjálfum, núlif- andi kynslóð, allar áhyggjur af peningamálum, gerðu alla að efnuðu eftirlaunafólki einhvers- staðar þar sem sólin skín mestalit árið, þar sem maturinn er skítbiil- egur og rommið ómælt. Best væri að geta litið á slíkar spurningar sem óþarfar og heimskulegar. En því miður: bæði hið daglega hjal manna og svo mikill fúsleiki íslendinga á að hlaupa inní Evrópubandalagið, sem skoðanakönnun sýnir, hvorttveggja ýtir undir illan grun af því tagi sem að ofan var nefnd- ur. (Fúsleikinn var þeim mun undarlegri sem enginn stjórnmálaflokkur hefur lýst sig fylgjandi umsókn um aðild að því bandalagi enn.) Þegar sá fúsleiki er hér tengdur við landsölugrínið danska, þá stafar það af því, að maður hefur sterka tilfinningu fyrir því, að mjög margir íslendingar haldi að í Evrópubandalaginu sé fullt af sjóðum sem greiðlegt sé að ganga í til að leysa vanda okkar „sem erum bara nokkrar hræður á hjara veraldar“. Einhver sniðug kjaramylla, sem við látum í eftir höfðatölu en tökum úr eftir þörf- um. Og svo er annað. Hér áðan var vísað í danskan stúdent sem kvaðst verða feginn að komast frá öllu röflinu og ruglinu í Dan- mörku. Það er einmitt einhver svipuð afstaða sem mjög breiðir úr sér á íslandi. Hún birtist ekki bara í því að menn séu leiðir á íslenskum stjórnmálum og bráð- látum bisnessmönnum í fjárfest- ingaham, hún kemur fram í sterkri vantrú á að íslendingar eigi sér viðreisnar von. Að minnsta kosti sé þeim eins gott að fá sérfróða í Brussel og þeirra markaðssigurverk yfir sig til að þeir haldi sig á mottunni. Menn hugsa æ sjaldnar sem svo, að allir vegir séu okkur færir, og æ oftar: minn hagvöxtur, mín stjómviska og mitt aðhald í fjármálum koma að utan. HELGARPISTILL ÁRNI BERGMANN Föstudagur 2. febrúar 1990 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 21

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.