Þjóðviljinn - 07.11.1990, Blaðsíða 1

Austfirðir
Vinnslustöðvun yfirvofandi
Vinnslustöðvun hjá Síldarvinnslunni frá og með 3. desember komi til verkfalls yfirmanna á fiskiskipum.
Um tvö hundruð manns í launalaust frí. Hraðfrystihús Eskifjarðar hefur sagt upp svipuðum fjölda starfsmanna.
Finnbogi Jónsson: Vona í lengstu lög að ekki komi til verkfalls.
Sjávarútvegsfyrirtæki á
Austurlandi eru þegar
byrjuð að gera ráðstafanir
vegna yfirvofandi verkfalls yf-
irmanna á fiskiskipum. Síldar-
vinnslan hf. í Neskaupstað hef-
ur tilkynnt vinnslustöðvun frá
og með 3. desember sem hefur 1
for með sér að um tvö hundruð
manns fara í launalaust frí.
Af sömu ástæðu hefur Hrað-
frystihús Eskifjarðar sagt upp
störfum álíka mörgum eða á ann-
að hundrað manns og taka upp-
sagnimar gildi frá og með sama
tíma, þann 3. desember næstkom-
andi.
Finnbogi Jónsson ftam-
kvæmdastjóri Síldarvinnslunnar
hf. segir að starfsmenn fyrirtækis-
ins muni falla út af launaskrá á
meðan vinnslustöðvun varir, en
að öðm leyti muni þeir halda sín-
um réttindum. Finnbogi segir að
auðvitað voni hann það í lengstu
lög að aðilar nái samningum svo
Húsnæðismál
Fráleitt að
liækka vexti
Ögmundur Jónasson:
Verið að hverfa frá
þeirri stefnu að menn
viti að hverju þeir
ganga
Ögmundur Jónasson formaður
BSRB telur fráleitt að hækka
vexti húsnæðislána Byggingar-
sjóðanna afturvirkt og að slíkt
komi ekki til greina.
Hann sagði í samtali við Þjóð-
viljann að stjóm BSRB hefði ekki
fjallað um þetta mál ennþá, en að
sér finndist nóg að gert gagnvart
því fólki sem hefúr lent í vaxta-
hremmingum og hávaxtastefnu
undangenginna ára. „í fyrsta lagi
er verið að tala um auknar álögur
á þetta fólk, og í annan stað þá er
verið að hverfa ffá þeirri stefnu að
menn viti að hveiju þeir ganga.
Með þessu væri verið að breyta
öllum þeim forsendum sem fólk
hefur byggt allar sínar áætlanir á.
Að þessu leyti er þetta líka rangt
og mér finnst þetta ekki koma til
greina,“ sagði Ógmundur.
Um vanda Byggingarsjóðanna
sagði Ögmundur að það ætti ekki
að leysa þann vanda með því að
fara ofaní vasa húsnæðiskaupenda
undangenginna ára. „Það er búið
að gera nóg af slíku,“ sagði hann
og benti á að BSRB hefði bent á
leiðir til að færa fjármagn innan
kerfisins, þannig gæti skattlagn-
ing fjármagnstekna gefið af sér
tæpa tvö miljarða kr. í ríkiskass-
ann og gæti leyst vanda sjóðanna.
Eins mætti setja skatt á hátekju-
fólk. -gpm
Sjá síðu 3
að ekki muni koma til verkfalls.
Ef til þess kemur telur Finnbogi
allt eins líkur á því, að verkfallið
geti orðið langt. Hann segir að að
sjálfsögðu sé enginn ánægður
með að tilkynna vinnslustöðvun í
byijun dýrasta mánaðar ársins.
Hinsvegar er því miður engra
Guðmundur J. Cuðmundsson
formaður og gjaldkeri
Dagsbrúnar tók út af reikning-
um félagsins tæpar 110 milljón-
ir króna hjá íslandsbanka í
gær, í mótmælaskyni við vaxta-
hækkun bankans. Halldór
Björnsson varaformaður Dags-
brúnar segist ekki skilja hvern-
ig menn geta varið vaxtahækk-
un bankans, sem sé rökstudd
með væntanlegri hækkun verð-
bólgu á tímum sem megi Iíkja
við púðurtunnu.
Að sögn Halldórs hefúr ís-
landsbanki nánast verið eini við-
skiptabanki Dagsbrúnar. Við-
skiptin væru þannig vaxin að ekki
væri hægt að klippa á þau öll á
einu korteri, og því myndi Dags-
brún hafa dagleg viðskipti við Is-
annarra kosta völ í þessari stöðu
og við teljum að fólk eigi rétt á að
vita um slíka vinnslustöðvun með
fjögurra vikna fyrirvara. Þar sem
áætlanir fyrirtækisins hafa tekið
mið af því að geta haldið vinnsl-
unni út allt árið, eiga skip þess
nokkuð eftir af sínum kvóta. Eftir
landsbanka þar til annar við-
skiptabanki væri fúndinn, sem
yrði að gerast fyrir lok þessarar
viku.
Þeir reikningar sem lokað var
í gær geymdu félagssjóð Dags-
brúnar, orlofssjóð, sjúkrasjóð og
vinnudeilusjóð, að sögn Halldórs.
Aðrar fjárhæðir í sambandi við
dagleg viðskipti stæðu enn í
bankankanum. Viðræður stæðu
yflr við margar peningastofnanir
um viðskipti, en ekkert hefði ver-
ið ákveðið í þeim efnum.
Halldór sagði Dagsbrún þurfa
að halda áfram að lifa í þjóðfélag-
inu og félagið gæti ekki einangrað
sig ef aðrir bankar hækkuðu einn-
ig vexti. „Við erum náttúrlega að
vona að þessar aðgerðir okkar
hafi þau áhrif, að aðrir bankar
að ljóst var að hveiju stefhdi hjá
yfirmönnum á flotanum, var
þeirri áætlun breytt, og hefúr ver-
ið reynt að veiða eins og hægt er
upp í kvótana. Það hefúr þó ekki
gengið sem skyldi vegna lélegra
aflabragða.
Magnús Bjamason fram-
breyti ekki sínum vöxtum öðru
visi en að geta að minnsta kosti
rökstutt það betur en jslands-
banki,“ sagði Halldór. íslands-
banki hefði hækkað vexti bara
vegna þess að verðbólguspá væri
á einhvem veg, án þess að búð
hefði verið að reikna út verðbólg-
una fyrir þennan mánuð. Það að
aðrir bankar hefðu ekki hreyft sig,
sýndi að menn væm ekki að vaða
út í vaxtahækkanir með gösla-
gangi eins og íslandsbanki.
Akvörðun íslandsbanka kem-
ur á mjög viðkvæmum tímum, að
mati Halldórs sem líkti ástandinu
við púðurtunnu. Þessa dagana
væri verið að endurskoða for-
sendur kjarasamningsins og menn
að velta því fyrir sér hvort ætti að
framlengja hann ffam á næsta
kvæmdastjóri Hraðfrystihúss
Eskifjarðar segir uppsagnir starfs-
fólksins vera neyðarúrræði fyrir-
tækisins eins og málum sé háttað.
Magnús segir að skipin eigi mikið
eftir af kvóta ársins og ljóst að eitt
þeirra verði af sölutúr erlendis
skelli á verkfall. -grh
haust eða segja honum upp. Verk-
fall væri hugsanlegt hjá fiski-
mönnum og olíuverð væri á upp-
leið. Ef bankar gætu rökstutt
vaxtahækkun með því að verð-
bólga væri á uppleið, hvað mætti
þá almennt launafólk segja. Ætti
það ekki að fara ffam á hærra
kaup á sömu forsendum?
Að sögn Halldórs hafði verka-
lýðshreyfingin áhrif í bankakerf-
inu við stofnun Alþýðubankans
og Sparisjóðs Alþýðu, en hann
setti spumingamerki við áhrifm i
dag. „Eg get ekki séð hver þessi
áhrif em í dag,“ sagði Halldór.
Hann gæti ekki sætt sig við að
menn reyndu að veija þessa að-
gerð íslandsbanka og hann sæi
heldur ekki með hvaða rökum það
væri hægt. -hmp
Guðmundur Ágústsson útibússtjóri Islandsbanka að Laugavegi 31 þar sem Alþýðubankinn var áður, tók á móti Guðmundi J. Guðmundssyni for-
manni Dagsbrúnar og varaformanni félagsins Halidóri Björnssyni í gær þegar þeir félagar komu til að taka út innistæöur Dagsbrúnar I mótmæla-
skyni við vaxtahækkun fslandsbanka. Tímamynd: GE.
Dagsbrún
Vaxtahækkunin er óverjanleg
Halldór Björnsson: Ástandið viðkvœmt og nánast eins ogpúðurtunna, vegna endurskoðunar
samninga, hugsanlegs verkfalls fiskimanna og hœkkandi olíuverðs