Þjóðviljinn - 24.11.1990, Blaðsíða 4

ÞJÓÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
ÞINGLYNDI
Tómstundagaman
Þjóðhagsstofnunar
Birtar hafa verið fregnir af all sérstæðri skýrslu sem
unnin hefur verið á vegum Þjóðhagsstofnunar. Þar kem-
ur fram að þjóðin myndi hafa talsvert mörgum miljörðum
meira í aðra hönd ef allur fiskur væri seldur óunninn á
erlendum fiskmörkuðum. Aðspurður hefur forstjóri stofn-
unarinnar sagt að ekki hafi verið reiknað með öðru en
því að fyrir fiskinn fengist það verð sem að jafnaði er fá-
anlegt á hinum erlendu mörkuðum.
Þetta eru skrýtin vinnubrögð hjá stofnun sem á að
vera bæði vönd að virðingu sinni og svo ábyggileg að
flestir geti treyst niðurstöðum hennar og vinnubrögðum.
Því miður hefur Þjóðhagsstofnun legið undir ámæli fyrir
þjóðhagsspár sem oft hafa verið furðu fjarri veruleikan-
um. Fyrir skömmu sendi stofnunin frá sér eina slíka en
varð að leiðrétta hana að fáum dögum liðnum, vegna
þess að ekki höfðu verið notaðar réttar margföldunartöl-
ur.
Umrædd skýrsla bætist nú við önnur umdeilanleg
efni sem stofnunin hefur sent frá sér og gefur um leið til-
efni til spurninga og hugleiðinga.
Ekki verður séð að það þjóni nokkrum tilgangi að
hafa sérfróða menn í vinnu við að reikna út dæmi þar
sem mikilvægum stærðum er beinlínis sleppt og fengin
útkoma sem ekki gengur upp í raunveruleikanum.
Menn geta útaf fyrir sig haft gaman af því að taka
hæsta verð sem fengist hefur á mörkuðum erlendis og
reikna út hver gróðinn yrði ef allur afli flotans væri seld-
ur á því verði, eða þá að miða við lægsta verðið til að
finna það skelfilega tap sem af því hlytist, rétt eins og að
taka meðalverðið. Þetta geta menn haft eins og hvert
annað tómstundagaman en slíkur reikningurfærir okkur
ekki fetinu nær raunverulegum skilningi á þjóðhagslegri
hagkvæmni eða óhagkvæmni útgerðar og fiskvinnslu í
landinu.
Til að fá vitlega útkomu úr því dæmi sem sérfræðing-
ar Þjóðhagsstofnunar hafa dundað við að reikna að
undanförnu þarf að taka tillit til fjölmargra þátta. Jafnvel
þótt farið væri eins að og Þjóðhagsstofnunarmenn virð-
ast gera, að gera ekki ráð fyrir lækkandi verði né taka til-
littil þeirra áhrifa á tilveru heilla byggðarlaga sem myndu
fylgja því að flytja allan aflann út óunninn, verður þó að
taka með í reikninginn þann beina kostnað sem af
þessu hlytist, greiðslu atvinnuleysisbóta til þeirra sem
vinna í fiskvinnslu, að ekki sé nú talað um þann kostnað
sem hlýst af því að borga fyrir fjárfestingu sem enginn
hefur not af.
Þjóðhagsstofnun, eða einstakir embættismenn henn-
ar, hafa að sjálfsögðu leyfi til þess að láta reikna, eða
embættismennirnir að dunda við það í frítíma sínum,
dæmi af öllu mögulegu tagi, ekki síst ef það mætti verða
til að auka þeim skilning á þeim vandasömu viðfangs-
efnum sem stofnunin fæst við. Hins vegar verður um
leið að gera þá kröfu að stofnunin láti ekki frá sér fara út-
reikninga sem sýnilega eru út í hött og þjóna ekki öðrum
tilgangi en að vera reiknimeisturunum til skemmtunar.
Því er hér fram sett ósk um að sérfræðingar Þjóðhags-
stofnunar reikni það dæmi til enda sem þeir hafa vakið
máls á; reikni út frá þekktu meðalfiskverði erlendis, taki
tillit til áhrifa þess á verðið að allur fiskur (slendinga væri
seldur á erlendum markaði á því verði sem þá fengist,
og reikni síðan út kostnaðinn af fjárfestingum, atvinnu-
leysisbótum og endurmenntun starfsfólks í fiskvinnslu,
að ógleymdum öllum öðrum kostnaði sem fylgja kann.
Að fenginni niðurstöðu úr þessu dæmi er kominn grund-
völlur til að ræða skynsamlega um þjóðhagslega hag-
kvæmni sjávarútvegsins í Ijósi tveggja mismunandi
leiða; að selja aflann óunninn erlendis eða vinna hann
hér heima.
hágé.
Myndir: Kristinn
Vio hefðum
kannski átt að
senda
Jón Baldvin til
hennar.
var Magga Thatcher
að vorkenna þér að
þurfa að vera með
öðrum flokkum í ríkis-
stjórn, Steingrímur?
ÞJÓÐVIUINN
Síðumúla 37 — 108 Reykjavík
Sími: 681333
Símfax: 681935
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Helgi Guömundsson
Ólafur H. Torfason.
Fréttastjóri: Siguröur Á. Friöþjófsson.
Aörir blaöamenn: Bergdís Ellertsdóttir, Dagur
Þorieifsson, Elias Mar (pr.), G. Pétur Matthíasson,
Garðar Guöjónsson, Guðmundur Rúnar Heiöarsson,
Heimir Már Pétursson, Hildur Finnsdóttir (pr.t, Jim
Smart (Ijósm.), Kristinn Ingvarsson (Ijósm.), Ólafur
Gislason, Sævar Guðbjörsson.
Skrifstofustjóri: Sigrún Gunnarsdóttir.
Skrifstofa: Guörún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Steinar Harðarson.
Auglýsingar: Sigrlöur Siguröardóttir, Svanheiður
Ingimundardóttir, Unnur Ágústsdóttir.
Afgreiöslustjóri: Hrefna Magnúsdóttir:
Afgreiðsla: Bára Siguröardóttir, Halla Pálsdóttir,
Þorgeröur Siguröardóttir, Þórunn Aradóttir.
Bilstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Skrífstofa, afgreiösla, ritstjóm, auglýsingar:
Siöumúla 37, Rvík.
Sfml: 681333.
Simfax: 681935.
Auglýsingar: 681310, 681331.
Umbrot og setning: Prentsmiöja Þjóöviljans hf.
Prentun: Oddi hf.
Verð f lausasölu: 100 kr. Nýtt Helgarblað: 150 kr.
Askriftarverð á mánuði: 1100 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 24. nóvember 1990