Þjóðviljinn - 08.02.1991, Page 7

Stríðsaðilar - hverjir eru það í raun?
svm
STRÆTISVAGNAR REYKJAVÍKUR
Föstudagur 8. febrúar 1991 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 7
írak stendur ennþá eitt og gegn því eru tvær
fylkingar ríkja - vesturveldin „gömlu“ og
nokkur arabaríki
fbúar í Hinesville ( Georgiu,
Bandarikjunum, lýsa yfir stuöningi
við hemað stjórnar sinnar gegn ír-
ak - hugsjónin er: heimurinn gegn
Saddam.
Saddam (hér ( baði ( Tigris með
dóttur sinni) - hugsjónin er:
„sanntrúaðir" gegn „vantrúuðum".
L eiðtogar bandamanna í
Persaflóastríði, með Bush
Bandaríkjaforseta í broddi
fylkingar, hafa það fyrir satt að
þeir heyi stríð sitt gegn Saddam
Iraksforseta fyrir hönd heims-
samfélagsins (world commun-
ity) eða hins alþjóðlega samfé-
lags. Hér sé ekki fyrst og fremst
um að ræða stríð milii ríkja,
heldur standi heimurinn, þorri
þjóða hans, sameinaður að því
að brjóta á bak aftur útþenslu-
sinnaðan og óútreiknanlegan
einræðisherra, sem brotið hafi
alþjóðalög og -reglur og með
því í raun sagt sig úr lögum við
heiminn, gert sig að útiaga í
samfélagi þjóðanna.
Saddam íraksforseti reynir
hinsvegar að fomíslömskum sið
að gera ófriðinn að heilögu stríði
araba og múslíma gegn „vantrú-
uðum (kristnum)“, Israel/gyðing-
um og „spillingaröflum, hræsnur-
um og fráföllnum". Þessir siðast-
töldu eru að dómi Iraka ráðamenn
ríkja þeirra íslamskra, sem eru á
móti þeim í stríðinu. Með
„ffáföllnum" er líklega sérstak-
lega átt við Assad Sýrlandsfor-
seta, sem er Alavíti, en algengt
mat súnnamúslíma á þeim
Irú/þjóðflokki er að hann hafi
gengið af íslamstrú. Að almennu
islömsku mati er varla nokkur
jlæpur verri.
„Okkar hugsjón
hæst og venja/
er aö heyja
réttlát stríð“
Tilgangurinn með þessum
skilgreiningum er af hálfu beggja
aðila að telja sjálfum sér og öðr-
um trú um að þeir heyi réttlátt
stríð, enda margprófað að slíkt er
gott ráð til að halda uppi móral
bæði hinna stríðandi heija og al-
mennings heimafyrir, auk þess
sem þessháttar getur alltaf haft
einhver áhrif á þá sem eru beggja
blands í afstöðu til stríðsaðila.
Skilgreiningamar endur-
spegla einnig viss markmið
stríðsaðila. Bandamenn í Persa-
flóastríði halda því fram af kappi
að mestur hluti heimsins sé með
þeim, helst allir nema Saddam og
gæðingar hans. Þeir vilja auðvitað
helst að það væri þannig. Með því
að kynna sjálfan sig sem leiðtoga
allra araba/múslíma í heilögu ís-
lamsstríði (jihad) vonast Saddam
til að geta komið því til leiðar að
arabískum og íslömskum vald-
höfúm, sem ekki styðja hann eða
eru á móti honum, verði steypt af
stóli, eða að þeir gangi í lið með
honum af ótta við saddamsinnaða
þegna sína.
Saddam er einnig allur af vilja
gerður til að nota þær miljónir ar-
aba/múslíma sem á síðustu ára-
tugum hafa sest að á Vesturlönd-
um sem fimmtu herdeildir. Irakar
gera sér vonir um að fólk þetta
muni með ýmiskonar andófi, allt
ffá friðsamlegum mótmælum
„gegn stríðinu" til hryðjuverka,
hræða ráðamenn vesturlandaríkja
til að forðast hlutdeild í Persaflóa-
stríði, draga úr þeirri hlutdeild ef
hún er þegar fyrir hendi eða jafn-
vel hætta henni alveg.
Enn sem komið er eru skil-
greiningar stríðsaðila I Persaflóa-
stríði á því hveijir séu þar aðilar
ekki fúllkomlega i samræmi við
veruleikann, frekar en venjulega
þegar reynt er að láta hugsjóna-
mennsku koma í staðinn fyrir
hann.
Irak stendur eitt í stríðinu og
Kristnihald
í Saúdi-Arabíu
Fram að Persaflóadeilu var kristnum mönnum þarlendis stranglega
bannað að iðka trú sína.og meira að segja að hafa í fórum sínum krossa
og biblíur. En fjölþjóðaherinn hefur fengið undanþágu
C aúdi-Arabía er að líkind-
um íhaldssömust allra ís-
lamskra ríkja í trúmálum, en úr
því hefur heldur dregið við
Persaflóadeilu og - strið, þótt í
litlu sé.
Þar er stranglega bannað með
lögum að iðka nokkra aðra trú en
islam. Kristnir menn sem vinna
þarlendis við olíuvinnslu og ann-
að - og þeir eru fjölmargir - hafa
til þessa ekki einu sinni mátt taka
með sér inn í landið biblíur,
krossa og myndir af Kristi. Algert
bann hefúr legið þar við því að
gyðingar fengju yfirhöfúð að
koma til landsins, en því banni
mun að vísu ekki hafa verið mjög
stranglega ffamfylgt.
En síðan í ágústbyijun s.l. ár
hefúr brugðið svo við að hálfrar
miljónar manna vestrænn her, að
mestu kristinn, hefúr safnast sam-
an innan landamæra konungsríkis
þessa, þar sem var upphafsland is-
lams og þar sem eru tvær helgustu
borgir múslíma, Mekka og Med-
ína. Annað eins hefúr aldrei áður
skeð þar í landi.
Vegna vopnabræðralagsins
gegn Saddam Iraksforseta hafa
fúrstamir af Saúdætt fúndið sig
knúða til að slaka lítið eitt á trúar-
reglunum. Nú halda klerkar krist-
inna manna og gyðinga í fjöl-
þjóðahemum guðsþjónustur í her-
búðum hans, með fúllu leyfl
sáudiarabiskra yfirvalda. Guðs-
þjónustumar em vel sóttar. Sagt
er að margir imgir hermenn, sem
hingað til hafi ekki verið áhuga-
samir um trúmál, leiti nú á náðir
trúarinnar, haldnir ugg og kvíða
með hugann við heljarslóðarorr-
ustu þá mikla, er almennt er nú
búist við þar á eyðisandinum er
landher bandamanna leggur til at-
lögu. Saúdi-Arabar segja ekki
heldur neitt við því að klerkar út-
býti biblíum meðal hermannanna.
Þessar eftirgjafir em þó með
því skilyrði að guðsþjónustur séu
haldnar þar sem engin hætta sé á
að saúdiarabískur almenningur
komi nærri. Það skilyrði veldur
kristnihaldi bandamannahersins
ekki erfiðleikum, því að mestur
hluti hans er fjarri þarlendum
mannabyggðum.
Nokkmm tíðindum þótti sæta
í s.l. viku er faðir Vincent Inhilt-
erra, kaþólskur herprestur ffá
New Jersey, blessaði matsal í
flughersbækistöð. Er salurinn þó
ekki einungis ætlaður kristnum
flugliðum, heldur og íslömskum,
þ.e.a.s. saúdiarabískum og kú-
vætskum.
Faðir Inhilterra gætti þess við
þetta tækifæri að nefna guð þann,
sem gyðingar, krismir menn og
múslímar teljast trúa á sameigin-
lega, bæði Guð og Allah og lauk
máli sínu svo: „Megi guð allra
blessa okkur alla.“
Hann kvaðst ætla að saúdiar-
abisk yfirvöld væm ekkert ofúr-
viðkvæm fyrir því að menn iðk-
uðu önnur trúarbrögð en fslam í
landi þeirra, að því tilskildu að
þeir hinir sömu reyndu ekki að
snúa múslímum til sinnar trúar.
Yfir helmingur bandarískra
hermanna á Persaflóasvæði er
mótmælendatrúar að sögn hag-
skýrsluliðs hersins, yfir þriðji
hver maður í þeim her er kaþólsk-
ur og fimm af hundraði hermanna
þessara em skráðir utan trúfélaga.
Þar í liði em líka gyðingar, músl-
ímar og búddasinnar, en þeir em
fáir í samanburði við hina.
SAMAN
SPÖRUM
BEIUSÍIM
arabaríki þau (Jórdanía, Jemen,
Súdan, Líbýa) sem hafa samúð
með því hafa ekki árætt að reyna
að veita þvi teljandi stuðning í
verki. Gegn írak standa fyrst og
ffemst tvær samfylkingar ríkja.
Annarsvegar em það vestur-
veldin, Bandaríkin, Bretland og
Frakkland, sem með þessu hafa
endumýjað vopnabræðralag sitt
úr heimsstyrjöldunum. í hinni
fylkingunni em óvinir Iraks með-
al arabaríkja, Saúdi-Arabía, Eg-
yptaland og Sýrland. (Arabaríki
þau, sem hallast að Vesturlöndum
í alþjóðamálum, hafa lengi verið
kölluð „hófsöm“, hin „róttæk“
eða „harðlínusinnuð“. Assad Sýr-
landsforseti var lengi skilgreindur
sem einn helsti forkólfúr „rót-
tækra“, en þar sem hann er á móti
Saddam í stríðinu er hann líklega
allt í einu orðinn ,,hófsamur“.)
Margir stansa
beggja blands
Af hálfú flestra annarra ríkja
hefúr andstaðan við Irak yfirleitt
ekki verið mjög hörð eða afdrátt-
arlaus. Langflest þeirra taka að
vísu undir kröfúna um að írak
sleppi Kúvæt. En lið það, sem
sum þeirra hafa lagt til í fjölþjóða-
herinn á Persaflóasvæði, er fyrst
og ffemst til málamynda, flest
þriðjaheimsríki virðast hafa næsta
takmarkaðan áhuga á baráttunni
gegn írak, í Indlandi fer andstaða
við hemað bandamanna vaxandi
og með auknum áhrifúm ihalds-
manna í Sovétríkjunum bólar á
því sama þar. Evrópubandalagið
er síður en svo í einum anda í
málinu og efnahagsveldin Þýska-
land og Japan hafa verið treg til
að styðja hemað bandamanna
með fjárffamlögum.