Þjóðviljinn - 13.04.1991, Blaðsíða 5

EiRLENDAR mf FIETHK
Tyrkjaþing:
Leyft að tala kúrdnesku
Tyrkneska þingið samþykkti í gær ný lög, sem kveða m.a.
svo á um að hér eftir teljist ekki til afbrota þar í iandi að
tala kúrdnesku á almannafæri. í sama sinn var sam-
þykkt að 43.000 af 46.000 mönnum, sem sitja í tyrkncsk-
um fangelsum eftir að hafa hlotið dóm, skuli látnir iaus-
ir. Þeir eru þó ekki náðaðir og brjóti þeir af sér á ný er
hægt að refsa þeim fyrir fyrri brot einnig
Um 270 dauðadæmdir fangar
fá samkvæmt nýju lögunum frest-
un refsingar og þeir af þeim sem
verið hafa fangar í tíu ár eða leng-
ur verða látnir lausir.
Þá aflétti þingið banni á starf-
semi kommúnista og íslamskra
bókstafstrúarsinna, en öll starfsemi
þeirra fyrmefndu hefur verið bönn-
uð þar í landi í meira en hálfa öld.
Það var einkum Turgut forseti
Özal, sem beitti sér fyrir þessum
Viðbragðssnögg
Natóstórdeila
fyrirhuguð
Norski hershöfðinginn Vigleik
Eide, formaður hermálanefndar
Nató, upplýsti í gær að herráðsfor-
menn aðildarríkja bandalagsins
hefðu orðið sammála um að kom-
ið skyldi á fót á vegum þess all-
miklum her, sem hefði það helst
til síns ágætis að vera sérstaklega
viðbragðssnöggur. Væri út frá því
gengið að hægt yrði að senda her-
einingar þessar með litlum fyrir-
vara hvert á land sem væri á vam-
arsvæði Nató. Sagði Eide að
ákvörðunin um að leggja til að
slíkum liðsafla yrði komið á fót
hefði verið tekin með tilliti til
þess, að tímamir væm nú breyttir
ftá því sem var meðan kalda stríð-
ið var við lýði.
Eide gaf í skyn að þessi við-
bragðssnöggi her yrði að stærð
heil stórdeild, en í þeim hereining-
um eru þetta 70.000 - 100.000
manns. Fyrirhugað er að stórdeild
þessi samanstandi af hereiningum
frá evrópskum Natóríkjum, en
hafi bandarískt fluglið sér til full-
tingis. Talið er að aðalstöðvar liðs-
styrks þessa verði í Þýskalandi en
yfirhershöfðingi hans breskur.
Sjöunda stjóm
Andreottis
Giulio Andreotti, forsætisráð-
herra Ítalíu, myndaði i gær nýja
ríkisstjóm. Er þetta fimmtugasta
stjómin, sem ítalir hafa yfir sér frá
lokum heimsstyrjaldarinnar síðari
og sú sjöunda sem Andreotti, sem
nú er kominn yfir sjötugt, veitir
forstöðu.
í nýju stjórninni eru fimm
flokkar, kristilegir demókratar,
sem Andreotti sjálfur tilheyrir,
sósíalistar, lýðveldissinnar, frjáls
lyndir og sósíaldemókratar.
Olíuslys á
Genúuflóa
Tankskipið Haven, sem kvikn
aði í á Genúuflóa, er að sökkva
þar með um 143.000 smálesta ol-
íufarmi. Segir Giorgio Ruffalo,
umhverfisvemdarráðherra Ítalíu,
að þar sé yfirvofandi mesta meng-
unarslys til þessa á Miðjarðarhafí
M.a. er ítalska Rívíeran í hættu.
Skipið er skráð á Kýpur.
Indverjar
kjósa í maí
Ákveðið hefur verið að þing-
kosningar fari ffam í Indlandi dag-
ana 20., 23. og 26. maí n.k. Kosið
var til þings þar síðast í nóv. 1989
og hafa síðan tvær minnihluta-
stjómir setið við völd og fallið
báðar.
lagabreytingum, í þeim tilgangi að
líkindum að hækka land sitt í áliti á
Vesturlöndum og að vingast við
Kúrda. í tyrkneska Kúrdistan hefur
verið í gangi í sjö ár uppreisn, sem
Tyrkjum hefur enn ekki tekist að
bæla niður, og Özal hefur sýnt
áhuga á samböndum við Ir-
aks-Kúrda.
Frumvarpið um breytingamar
var samþykkt eftir 13 klukku-
stunda umræður, sem stóðu mestan
Özal - flokksmönnum hans leist ekk-
ert á að vinstrisinnaðir og kúrdneskir
pólitískir fangar væm látnir lausir.
hluta nætur, enda töldu margir að
með breytingunum væri alltof
langt gengið og vom þess sinnis
ekki síst margir í Föðurlands-
flokknum, flokki Özals sjálfs sem
er íhaldssamur. Sérstaklega leist
mörgum þingmönnum illa á að
meðal þeirra pólitísku fanga, sem
nú verða látnir lausir, em margir
Kúrdar og vinstrisinnar.
Tyrkneskir fréttaskýrendur telja
sumir að göfuglyndið, sem stjómin
telur sig sýna með þessu, sé ekki
eins mikið og í fljótu bragði kunni
að virðast. Þannig séu enn i gildi
lög, sem nota megi til þess að
koma í veg fyrir starfsemi komm-
únista og bókstafstrúarmanna.
Ennffemur samþykkti þingið nýjar
lagagreinar sem segja fyrir um að
fyrir kúrdneskan áróður skuli refs-
að með fangelsisvist.
Margir vilja hafa
hann upp á
vegg hjá sér.
„Okind“ friðuð
s
uðurafrísk stjórnvöld
hafa tekið undir sína
vernd Hvíta hákarl-
inn, sem kallaður hef-
ur verið skæðasta
rándýr i sjó. Tilkynnti
Louis Pienaar, umhverfisvernd-
arráðherra, í fyrradag að héðan
í frá væri bannað að viðlagðri
refsingu að veiða hákarla af teg-
und þessari innan 325 km frá
strönd Suður-Afríku.
Pienaar segir að nauðsynlegt sé
að koma í veg fyrir ofveiði á Hvíta
hákarlinum, þar eð hann sé mikil-
vægur fyrir jafnvægi lífsins í sjón-
um. En hákarlar þessir em mikið
veiddir, því að margir telja sér
upphefð að því að hafa geigvæn-
lega skoltana úr þeim hangandi
uppi á vegg hjá sér. Seljast tann-
garðamir úr sjóskepnum þessum
stundum á sem svarar um 300.000
kr. Veiðimenn á höttunum á eftir
þeim sækja nú mjög til Suður-Afr-
íku, af því að annarsstaðar fer
þeim fækkandi.
Hvíti hákarlinn er víða um höf
en algengastur í nálægð við strend-
ur Bandaríkjanna, Ástralíu og Suð-
ur-Afríku. Hákarlafræðingar segj-
ast halda að hann sé sá eini af sinni
ætt sem ráðist á menn fyrirvara-
laust og án sýnilegrar ástæðu. Suð-
ur-Afríka mun vera fyrsta ríkið
sem ffiðar hákarlategund þessa.
Sjólíffræðingur að nafni Nan
Rice fagnaði þessari ráðstöfun
stjómarinnar. Hviti hákarlinn ræðst
að vísu oftar á menn en nokkur há-
karlategund önnur, en Rice vill
ekki gera mikið úr því, segir að á
ári hverju dmkkni þúsund sinnum
fleiri Suður-Afríkumenn en þeir
sem þarlendis láti lífíð af völdum
hákarla.
„Við getum ekki vemdað það
stóra og fagra án þess að taka tillit
til þess grimma og ljóta,“ sagði
hún.
Bandarfkjamenn fagna sigrlnum
I Persaflóastrlði - sá sigur gerði
Bush einna vinsælastan allra for-
seta f sögu þeirra, en afstaða
hans til uppreisnar Kúrda virðist
nú vera farin að draga úr vin-
sældum hans.
Bush:
Vestræn
samstaða
umKúrda
Tyrkneska utanríkisráðu-
neytið tilkynnti í gær að Banda-
ríkin hefðu í undirbúningi að
koma upp búðum fyrir kúrd-
neskt flóttafólk á landamærum
Tyrjdands og íraks „og í Norð-
ur-írak.“ Jafnframt gaf Marlin
Fitzwater, talsmaður Hvíta
hússins, í skyn að Bandaríkja-
menn kynnu að beita vopnum
gegn Iraksher ef hann iéti ekki
af árásum á flóttafólkið.
Niðurstöður skoðanakannana
benda til þess að afstaða George
Bush, Bandaríkjaforseta, til upp-
reisnanna í Irak og fjöldaflóttans
frá íraska Kúrdistan sé farin að
draga úr vinsældum hans, sem
voru með eindæmum fyrst eftir
sigurinn í Persaflóastríði. Á þingi
hefur Bush sætt harðri gagnrýni
íyrir kæruleysi um máleftli Kúrda
og hörmungamar sem nú ganga
yfir þá. Má reikna með að það
hafi einhver áhrif á afstöðu
Bandaríkjastjómar í málum þess-
um.
Bush var stuttur í spuna við
fréttamenn í gær, er þeir spurðu
hann út í ágreining Bandarikjanna
og Bretlands um afstöðuna til
Kúrda. Sagði hann Bandaríkin,
Bretland, Evrópubandalagið og
framkvæmdastjóra Sameinuðu
þjóðanna vera fullkomlega sam-
mála um hvað gera bæri til að
draga úr neyð flóttafólksins og
tryggja öryggi þess.
Ambassador Iraks hjá Sam-
einuðu þjóðunum sagði í sjón
varpsviðtali í gær að hugsanlegt
væri að samkomulag gæti tekist
við íraksstjóm um að sendar yrðu
liðssveitir á vegum S.þ. til Norð-
ur-íraks, Kúrdum til vemdar. Am-
bassadorinn harðneitaði þvi að
vísu að íraksher væri sekur um
hryðjuverk í kúrdnesku hémðun-
um, en hinsvegar mætti vera að
lið ffá S.þ. yrði Kúrdum til „sál-
fræðilegrar hjálpar.“
Ræðið við frambjóðendur
G-listans!
Frambjóðendur G-listans í
Reykjavík skiptast á um að vera til
skrafs og ráðagerða á skrifstofu
listans, Laugavegi 3, 4. hæð, sími
628274.
í,dag, laugard. 13. apríl, verður
Árni Þór Sigurðsson deildarstjóri
til viðtals milli kl. 17 og 22.
Lítið inn í kaffi og spjall.
G-listinn í Reykjavík