Þjóðviljinn - 17.07.1991, Page 16

Það var grútarsýni til reiðu tveim
dögum áour en sýni var sent suður
Grútarsýni var til reiðu hjá sýslumannsembættinu á
Hólmavík strax á miðvikudaginn í síðustu viku, en svo
virðist sem Siglingamálastofnun hafí ekki haft áhuga á
því. Á fímmtudegi hafði fulltrúi stofnunarinnar tekið
sýni sem ekki var nothæft. Það var svo ekki fyrr á fostudegi sem
sýni var sent suður til rannsóknar. Allan tímann eða frá því á há-
degi á miðvikudag var sýni til reiðu á Hólmavík. Þetta er sam-
kvæmt áreiðanlegum heimildum Þjóðviljans.
Þá reyndu yfirvöld á staðnum
að flýta rannsókn á grútnum til að
kanna hvort mengunin gæti reynst
mönnum hættuleg. Niðurstaða
fékkst ekki fyrr en í dag og
vísbendingar gefa til kynna að ein-
ungis sé um grútarlýsi að ræða,
líklega Ioðnulýsi. Sennilega er
lýsið hættulítið mönnum.
Æðabændur á Ströndum hafa í
hyggju að kæra mengunina svo
fram fari opinber rannsókn á
mengunarslysinu. Það er Pétur
Guðmundsson æðarbóndi Furufirði
sem hyggst gera þetta, en hann tel-
ur að um allt að 75 prósent hrun
æðarstofnsins sé að ræða.
Yfirvöld í Reykjavík, Siglinga-
málastofnun og umhverfisráðu-
neyti, hafa verið gagnrýnd fyrir að
bregðast ekki nægilega skjótt við
slysinu. Það var ekki fyrr en í dag
að Eiður Guðnason umhverfisráð-
herra og Magnús Jóhannesson sigl-
ingamálastjóri mættu norður á
Strandir. Heimamenn hafa þurft að
þrýsta á embætti fyrir sunnan til að
fá upplýsingar og lítið sem ekkert
samband hefur verið haft við yfir-
völd á Hólmavík að fyrra bragði,
samkvæmt heimildum Þjóðviljans.
Enn hefúr ekki verið hægt að
fljúga yfir svæðið þar sem þoka er
á Ströndum.
Sjá nánar um mengunarslysið á
Ströndum í blaðauka um umhverf-
ismál sem fylgir Þjóðviljanum í
dag.
-gpm
Vamarmálaskrifstofan:
íslendingar eiga sér
enga óvinaímynd
Heræflngarnar sem Banda-
ríkjamenn standa fyrir í lok
mánaðarins eru viðtækari
en áður hafa verið. Olafur Ragnar
Grímsson sem á sæti í utanríkis-
málanefnd Alþingis telur því mjög
mikilvægt að nefndin fjalli um
þetta mál, en hingað til hefur það
ekki verið rætt á þeim vettvangi.
Hann hefur sent utanríkisráð-
herra bréf þar sem því er mót-
mælt að heræfingarnar skyldu
hafa verið Ieyfðar, sérstaklega í
Ijósi afvopnunarþróunarinnar í
Evrópu.
Fundur verður í nefndinni í byrj-
un næstu viku um þelta mál og önn-
ur. Eyjólfur Konráð Jónsson sagðist
hafa reynt að koma á fundi strax í
þessari viku, en það hefðu heldur fá-
ir getað mætt á þeim tíma, og því
yrði hann á mánudag eða þriðjudag í
næstu viku.
„Það er eðlilegt að menn fái tíma
til að undirbúa sig undir fundinn, því
það eru alltaf að koma nýjar upplýs-
ingar fram um málið,“ sagði Olafur
Ragnar. „Nú virðist sem að það eigi
að æfa víðtækari stjómun hcmaðar-
umsvifa frá Islandi heldur en áður
hefur vcrið gert og það er þess vegna
nauðsynlegt að fara rækilega yfír
þetta mál,“ sagði hann.
Olafur Ragnar sagði að bréf það
sem hann scndi utanríkisráðherTa
hefði fengið mjög víðtækar undir-
tcktir, enda þætti mönnum það í
hæsta máta undarlegt að nú væri ver-
ið að færa heræfingamar út til ann-
ara landshluta. „Menn skilja ekki af-
hverju cr haldið áfram gömlum
hemaðarplönum einsog ekkert hafi
gerst í vcröldinni. Þetta kallar á ná-
kvæmar útskýringar og grundvallar
umræðu,“ sagði Olafur Ragnar.
„Satt að segja em ummæli Am-
órs Sigurjónssonar fulltrúa utanríkis-
ráðuneytisins alveg stórfurðulegar.
Hann segir í blaðaviðtölum í gær að
ástæður þess að þessar æfingar þurfí
að fara fram sé kjamorkukafbátaum-
ferð. Þetta em nýjar yfirlýsingar af
hálfu utanríkisráðuneytisins. Það var
yfirlýst stefna fyrri rikisstjómar að
berjast fyrir afvopnun í höfunum.
Þessar yfirlýsingar talsmanns utan-
ríkisráðuneytisins virðast gefa það til
kynna að Island sé ekki með neina
sjálfstæða stefnu í þessum málum.
Hann talar einsog talsmaður höfuð-
stöðvanna í Briissel eða Bandaríkaj-
manna, en á engan hátt einsog ís-
lenskur embættismaður. Og ummæli
hans gera bréf mitt enn mikilvæg-
ara,“ sagði Ólafur Ragnar.
Arnór Sigurjónsson fulltrúi
vamamálaskrifstofunnar sagði í sam-
tali við Þjóðviljann í gær að þetta
væri niisskilningur hjá Ólafi Ragn-
ari. „Eg hef aldrei sagt að þessar æf-
ingar séu vegna umferðar kjamorku-
kafbáta í Norður- Atlantshafi. Mark-
mið æfinganna er að æfa liðsauka-
og birgðafíutninga til landsins,“
sagði Amór.
Hann sagði að skýrt hefði verið
frá uppbyggingu Sovétmanna á
Kólaskaga, þar sem talið væri að 70
prósent kjamorkueldflaugaflota Sov-
étmanna sé staðseltur, til viðmiðunar
fyrir blaðamenn á upplýsingafundi
sem haldinn var snemma morguns á
mánudag. Amór taldi þetta hugsan-
lega orsök miskilningsins. „Það var
líka ítrekað að íslcndingar eiga sér
enga óvinaímynd, hinsvcgar er lega
okkar á Norður-Atlantshafi þess eðl-
is að við getum ekki horft framhjá
því sem í kringum okkur cr,“ sagði
Amór. -gpm
Wffs
Vissu ekki um
heræfinguna
að komu allir af fjöllum í
borgarráði þegar ég lagðj
fram þessa fyrirspurn. í
mínum augum er þetta
fyrst og fremst spurning um
hvernig ákvarðanir eru teknar í
svona máli. Það nær engri átt ef
enginn í borgarkerfinu hefur tekið
þátt í undirbúningi þessara heræf-
inga,“ segir Elín G. Ólafsdóttir
borgarfulltrúi Kvennalistans. Hún
lagði í gær fram fyrirspurn til ný-
skipaðs borgarstjóra á fundi borg-
arráðs um hvaða samráð var haft
við borgaryfirvöld um fyrirhugað-
ar heræfingar Atlantshafsbanda-
lagsins 30. júlí til 7. ágúst.
Elínu var heitið svari á næsta
fundi borgarráðs sem fram fer á
r ,'þriCöúdág. Fyrirspurn hénnar er í
Ijómm liðum og spyr hún þar m.a.
hvaða aðilar innan borgarkerfisins
hefðu tekið þátt í að ákveða hvort
æfingamar fæm fram innan borgar-
markanna eða ekki og í hverju þær
yrðu fólgnar. Þá spyr Elín hvaða
hlutverki borgarráð og borgarstjóm
gcgni varðandi ákvarðanatöku í
þessu efni, hvaða starfsþætti íslensku
lögreglunnar eigi að kynna herlög-
reglunni og hvort vitað sé hvaða her-
búnað er áætlað að flytja til landsins
um borgarsvæðið.
í greinargerð fcr Elín jafnframt
fram á að fyrir borgarráð verði lagð-
ar allar upplýsingar um hvaða her-
gögn er fyrirhugað að flytja um
borgarlandið, áður en af flutningum
verður.
; 'í-fff -vd. ■
Ekkert lát á blíöunni. Þaö þarf ekki lengur að fara út fyrir landsteinana til að
komast I suöræna stemmningu einsog þessi mynd úr Austurstrætinu ber með
sér. Mynd: Jim Smart.
Útlit fyrir að tilboði
Suðurverks verði tekið
Allt útlit er fyrir að tilboði
Suðurverks á Hvolsvelli
verði tekið í gerð vegar að
hinni nýju brú yfir Markarfljót.
Brúin verður tilbúin nú í haust,
en ekki stendur til að Ijúka veg-
arlagningunni fyrr en næsta vor.
Vegurinn kemur til með að iiggja
mun sunnar en gamli vegurinn.
Suðurverk átti næstlægsta til-
boðið í verkið, tæpar 46 miljónir
króna miðað við að útboðið gerði
ráð fyrir tæpum 97 ntiljónum. Ein-
ing sem Ólafur Óskarsson að Gul-
arási á bauð hinsvegar enn lægra
eða um 34 miljónir króna í verkið.
Það eru 35 prósent af útboði miðað
við 47 prósent hjá Suðurverki.
Gunnar Gunnarsson lögfræðingur
hjá Vegagerð rikisins sagði að þeir
litu svo á að fallið hefði verið frá
tilboði Einingar, en Ólafur segir
svo ekki vera og væntir skýringa
frá Vegagerðinni verði tilboði hans
ekki tckið. Vegagerðin virðist vera
búin að gera upp hug sinn, og
gengið verður frá þessu í dag.
Vegagcrðin telur Suðurverk
traust fyrirtæki sem hafi mikið
unnið fyrir Vegagerðina sem hafi
þannig reynslu af fyrirtækinu.
Gunnar sagði um tilboð Einingar
hinsvegar að það væri mjög iágt og
að mönnum litist ekki of vel á að
taka svo lágu tilboði.
Ólafúr sagðist geta lagt veginn
fyrir svona lítið fé þar sem um
væri að ræða aðila með sín eigin
tæki er stæðu að fyrirtæki hans og
að ekki færi neinn kostnaður í yfir-
byggingu.
Þetta er þó ekki eina tilboðið
sem Vegagerðin hefur hafnað.
Vörubílstjórar á svæðinu buðust í
apríl til að vinna verkið gegn því
að það yrði ekki boðið út. Hefði
því verið tekið er hugsanlegt að
vegarlagningunni heíði verið lokið
á sama tíma og brúarsmíðinni, það
er að segja í haust. Þá hefðu vöru-
bílstjóramir þurft að lána Vega-
gerðinni, því einsog Snæbjöm Jón-
asson vegamálastjóri benti á, þá
hefur stofnunin aðeins 20 miljónir
til umráða á þessu ári til vegar-
lagningarinnar. Auk þess þarf að
byggja brú yfir Seljalandsá áður en
hægt verður að taka veginn og hina
nýju Markarfljótsbrú í notkun,
sagði Snæbjöm. -gpm
Smali
óskast
í Garða-
bæinn
Nýlega skýrði blaðið frá
því að rollur hefðu valdið
miklum usla í landi Garða-
bæjar og meðal annars étið
upp tré sem Skógræktarfélag
Garðabæjar hafði gróðursett.
Mál þetta hefur valdið leið-
indum á milli Skógræktarfélags
Garðabæjar og bæjarstjómar
Kópavogs en samkvæmt landa-
skipan tilheyra rollumar, sem
eru eign Vatnsendabóndans,
Kópavoginum.
í síðustu viku sendi Skóg-
ræktarfélagið bæjarstjóra Kópa-
vogs, Sigurði Geirdal, kvörtun-
arbréf. I bréfinu var hann beð-
inn um að taka þetta mál fost-
um tökum og koma rollunum t
burtu, svo Garðbæingar gætu
haldið áfram að planta sínum
tijám í friði.
Að sögn formanns Skóg-
ræktarfélags Garðabæjar, Erlu
Bilar Bjamadóttur, er þetta mál
ekki nýtt af nálinni því rollu-
vandræðin hafa endurtekið sig
ár eftir ár en ekkert verið gert í
málinu. Hún sagðist vonast til
að kvörtunarbréfið yrði til þess
að Garðbæingar þyrftu aldrei að
sjá rollumar aftur.
Sigurður Geirdal, bæjar-
stjóri Kópavogs, sagði í samtali
við blaðið að unnið væri af full-
um krafti við að finna lausn á
málinu.
„Þetta vandamál verður
samt auðvitað alltaf fyrir hendi
svo lengi sem rollum er leyft að
vera á þessu svæði,“ sagði Sig-
urður.
„Það hefur lengi verið okk-
ar ósk að losna við allan rollu-
gang af þessu svæði. Það er
hinsvegar viðkvæm hlið á mál-
inu því Vatnsendabóndinn hefur
sín ákveðnu réttindi til að vera
bóndi á umræddu landsvæði."
Sigurður sagði að umræður
stæðu yfir við bóndann í þeim
tilgangi að ná fram einhverri
lausn. Einnig væri unnið að
ályktun sem send yrði Skóg-
ræktarfélagi Garðabæjar í
næstu viku þar sem orsök og
ástand vandamálsins væru
kynnt.
Á meðan bæjarstjóm Kópa-
vogs svitnar við að funda og
undirbúa ályktun, standa roll-
umar í rólegheitum á beit í
Garðabænum.
Því vaknar sú spuming
hvort ekki vanti bara góðan
smala til að leysa þetta vanda-
mál. -KMH