Þjóðviljinn - 22.10.1991, Blaðsíða 1

Byggðastefna forsætisráð'
herra fullreynd í Rúmeníu
Menn kaupa ekki og selja lífshamingju þjóðar. Það er litið á
þetta sem lélegan brandara, segir Snorri Sturluson, sveit-
arstjóri á Suðureyri, um þau ummæli Davíðs Oddssonar
forsætisráðherra að vissar byggðir geti tæpast átt rétt á
sér lengur. Forsætisráðherra sagði á fiokksráðsfundi Sjálfstæðis-
flokksins á fostudag að finna yrði úrræði til að hjáipa fólki að fínna
sér búsetu annars staðar á sömu svæðum.
Snorri Sturluson segir fólki á
Suðureyri hafa orðið tíðrætt um
þessi ummæli og gantast sé með
þau. „Maður hélt að þessi stefna
hefði verið fullreynd í Rúmeníu á
sínum tíma. Það er loks verið að
byggja jarðgöng til okkar og með
þeim gjörbreytist allt. Þá verður
þetta eitt atvinnu- og þjónustusvæði
og ég hef trú á því að eftir nokkur ár
verði þetta eitt sveitarfélag. Það er
alltof seint í rassinn gripið að ætla
að fara að kaupa fólk héðan,“ segir
hann.
Smári Haraldsson, bæjarstjóri á
Isafirði, segir augljóst að byggða-
stefna síðustu 20 ára hafi mistekist
og þar sé hann sammála forsætis-
ráðherra.
„Þar þarf að hugsa upp á nýtt.
Það er hins vegar kaldranalegt að sú
nýja hugsun skuli byija á því að því
sé slegið fram að það eigi að hjálpa
fólki að flytja frá einstaka byggðum
sem ekki eigi rétt á sér,“ segir
Smári. „Nánast allir sem ég hef hitt
síðustu daga byrja á að tala um
þessa stefhu forsætisráðherrans og
fólk er óttaslegið. í sjálfu sér getur
verið rétt að hjálpa fólki sem vill
flytja en ég er sannfærður
um að fólkið vill búa þar sem
það á rætur og er búið að koma sér
fyrir. Þegar fólk flytur burt er það
frekar vegna þess að það hrekst
burt. Það er það sem maður óttast,
þ.e. að fólki verði boðið að flytja og
sé sagt að þiggi það ekki boð um að
það sé borgað burt þá geti það átt
sig. Það er ekkert annað en hreppa-
flutningur og leysir engan vanda.
Slíka fólksflutninga í öðrum lönd-
um hafa íslendingar gagnrýnt
manna mest og ekki skilið að fólk
hafi ekki þau mannréttindi að geta
valið hvar það vill búa. Þetta gagn-
rýnum við erlendis en svo er komið
með þetta inn í alvarlega pólitíska
umræðu hér heima. Þetta er mjög
mikill tvískinnungur." Sveitarstjór-
inn á Bíldudal, Einar Mathiesen,
tekur undir þau orð forsætisráðherra
að byggðastefha síðustu ára hafi
brugðist. „En ég tel fráleitt að ætla
að fara að flytja fólk burt héðan. Eg
held að það sé brýnna nú en nokkru
sinni áður að menn setjist niður og
móti varanlega byggðastefnu og
taki, í framhaldi af því, á þeim
vandamálum sem nú eru að koma
upp.“ -vd.
sgs# .. mrrm a 1tsm nnaHnnHHDnBHMHHHHa
Umhverfi Tjarnarinnar í Reykjavfk tekur smátt og smátt á sig endanlega mynd og eru steinhleðslur eitt aðals-
merki fegoinarinnar. I bakgrunni má sjá gömlu Isbryggjuna komna á sinn staö, en hún var fyrir slysni rifin I framkvæmda-
gleðinni. Mynd: Kristinn.
Bitist um tollflokkun fram á nótt
Samkomulag um evrópskt efnahagssvæði hafði enn ekki náðst
þegar Þjóðviljinn fór í prentun í gærkvöldi, en samningamenn
Evrópubandalagsins og Efta-ríkjanna voru enn að. Fyrr um
daginn náðist samkomulag um vöruflutninga yfír Alpana í
gegnum Austurríki og Sviss og þá var eftir að semja um sjávarút-
vegsmálin og þróunarsjóð sem Efta-ríkin eiga að borga til.
Tekist var á um tollflokkanir á
fisktegundum og búist var við að Is-
lendingar myndu sækja fast að síld
yrði undanskilin tolli, en hún er toll-
skyld miðað við tilboð EB einsog
það var í gær. Hinsvegar var ekki
búist við því að neinar nýjar kröfúr
yrðu settar ffarn því slíkt myndi ein-
ungis leiða til gagnkrafha.
Aður en Jón Baldvin Hannibals-
son utanrikisráðherra getur sett staf-
ina sína undir EES- samkomulag
þarf utanrikismálanefnd Alþingis að
hafa lagt blessun sína yfir samning-
inn. Það segja lögin, sagði Eyjólfur
Konráð Jónsson formaður nefndar-
innar í gær. Hann sagði að ef sam-
komulag næðist_ yrði að senda
samninginn til íslands þar sem
nefndin færi yfir hann. Þá gæti
nefndin lagt blessun sína yfir það að
Jón Baldvin setti stafma sína undir
gjörðina með fyrirvara um sam-
þykki Alþingis. Eyjólfur Konráð
sagði að nefhdin væri í viðbragðs-
stöðu og að hann vissi hvar hægt
væri að ná í alla nefndarmenn ef
þess þyrfti í skyndingu. Hann átti
þó ekki von á að nefndin yrði köll-
uð út í nótt.
Ólafur Ragnar Grímsson sem á
sæti í nefndinni fyrir Alþýðubanda-
lagið gagnrýndi í gær tregðu utan-
ríkisráðherrans við að láta nefhdinni
í té upplýsingar. Hann vildi að
tengd yrði bein símalína frá ís-
lensku samninganefhdinni til utan-
ríkismálanefndar, en það fékkst
ekki.
Þá óskaði hann eftir nánari frétt-
um af gangi viðræðnanna. „En Jón
Baldvin vildi ekki láta í té neinar
upplýsingar sem þó er skylt sam-
kvæmt lögum,“ sagði Ólafur Ragnar
eftir fund nefndarinnar klukkan þijú
í gærdag.
Eyjólfur Konráð sagðist hafa
fengið allar upplýsingar og að hann
væri í góðu sambandi við samninga-
nefndina sem í gærdag hefðu ekki
aðrar fréttir að færa en þær að það
væru engar fféttir þar sem ekkert
lægi fýrir á þeirri stundu. Það væri
því rangt að nefndinni væru ekki
látnar í té allar nauðsynlegar upp-
lýsingar, sagði Eyjólfúr Konráð.
„Nú er sá tími þegar loðnan er
verðmætust til vinnslu. Hver dagur
sem það dregst að loðnuveiðar
hefjist er því þjóðarbúinu, loðnu-
verksmiðjum, veiðiskipum og
starfsfólki mjög dýr,“ segir í álykt-
uninni. „Ég vil halda því fram að
það sé ekki spuming um hvort gef-
Jón Baldvin lét hafa það eflir
sér í gær í Svenska Dagbladet að ef
ekki næðust samningar um EES
yrðu Islendingar að taka upp beinar
viðræður við Bandaríkjamenn, þar
sem ef ekki yrði af samningi jafn-
gilti það því að Evrópa hafnaði ís-
landi.
I viðtalinu, sem Reuters-frétta-
stofan skýrði frá, benti Jón Baldvin
á herstöðina á Miðnesheiði og taldi
að um alla fyrirsjáanlega framtíð
yrði stöðin starfrækt þar, auk þess
sem gildi hennar ykist fyrir Banda-
ríkjamenn ef þeir hyrfu frá Evrópu.
Steingrímur Hermannsson fyrr-
verandi forsætisráðherra sagði um
þessi ummæli að hann hefði á sín-
um tíma skoðað vandlega þá hug-
mynd að gera viðskiptasamning við
Bandaríkin, en að í ljós hefði komið
að lítill ávinningur fælist í því þar
sem tollar væru litlir sem engir á ís-
lenskar útflutningsvörur. Þá sagði
inn verði út loðnukvóti heldur hve-
nær. Islenska þjóðarbúinu veitir
ekki af, á þessum tfma kvótaleysis,
kreppu og fiskleysis. Það er fisk-
leysi hjá togurunum, aflinn er
mjög tregur,“ segir Kristján L.
Möller. Hann kveðst búast við að
fleiri bæjarstjómir muni á næst-
hann að í slíkum samningi yrði að
heimila fjárfestingar aðila í löndum
hvers annars. Núverandi forsætis-
ráðherra vildi á engan hátt ræða um-
mæli Jóns Baldvins þar sem hann
hefði þau ekki ekki staðfest.
Kristín Einarsdóttir, Kvenna-
lista, sagði að það væri út í bláinn
að ganga út ffá því að við yrðum
útilokuð ffá Evrópu þó samningar
um EES næðust ekki, auk þess sem
í Evrópu væm fleiri ríki en EB- rík-
in 12. Þá sagði hún að við hefðum
alla möguleika til að versla áffam
við Bandaríkin og þyrftu ekki að
gera sérstakan viðskiptasamning
þess vegna. Hún sagist ekki skilja
hvað utanríkisráðherra væri að
hugsa.
Undir það síðasta tók Ólafúr
Ragnar og sagðist hann ekki vita
hversu mikið mark hann ætti að
taka á ummælum sem þessum.
unni samþykkja álíka ályktanir,
verði enn bið á að kvóti verði gef-
inn út.
Bæjarstjómin á Siglufirði hélt
árlegan vinnufund á föstudag með
þingmönnum kjördæmisins og
hétu þeir þvi að taka málið upp.
„Við munum fylgjast vel með
framvindu þessa máls. Við höfúm
verið rólegir fram að þessum tíma
en nú fóram við að ókyrrast all-
vemlega. Menn hér hafa verið að
naga neglumar en nú fer að koma
að því að þeir þurfa að fara að
bretta upp ermar,“ segir Kristján.
-vd.
-gpra
Loðnan þolir enga bið
Þetta þolir ekki neina bið og ég segi að ekki seinna en á morgun
ætti að gefa út loðnukvóta. Hver dagur sem líður er dýr, segir
Kristján L. Mölier, forseti bæjarstjórnar á Siglufírði. Bæjar-
stjórnin samþykkti á fímmtudag einróma ályktun þar sem því
er beint til sjávarútvegsráðherra að gefinn verði út byrjunarkvóti til
loðnuveiða nú þegar, í Ijósi þess að leitarskip hafa fundið mikið af
ioðnu úti fyrir Vestfjörðum og Norðurlandi.
Friðar'
ráðstefna
í Madrid