Dagblaðið Vísir - DV - 02.01.1996, Qupperneq 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 2. JANÚAR 1996
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVIK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270
Stafraen útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Þrífótur utanríkisvidskipta
Evrópusambandið og Evrópska efnahagssvæðið eru
eindregið okkar mestu og beztu viðskiptasvæði. Tveir
þriðju útflutnings okkar fara þangað og rúmlega tveir
þriðju innflutningsins koma þaðan. Þessi sambönd hafa
styrkzt við aukna aðild okkar að evrópsku samstarfi.
Þegar Vestur-Evrópu sleppir, eru Bandaríkin og Japan
okkar beztu viðskiptasvæði. Japan er raimar komið upp
fyrir Bandaríkin. 13% útflutnings okkar fara til Japans
og 12% til Bandaríkjanna. Aðeins 10% útflutnings okkar
fara til annara svæða, en hér hafa verið nefnd.
Þetta þýðir, að utanríkisviðskipti okkar eru fyrst og
fremst við auðþjóðir heimsins. Það er eðlilegt og gott, því
að þær einar hafa ráð á að greiða það verð fyrir afurðir
okkar, sem við teljum okkur þurfa að fá. Skynsamlegt er
fyrir okkur að rækta ríku samböndin sem bezt.
Japan hefur reynzt okkur góður markaður. Þangað fer
einkum vara, sem aðrir markaðir vilja ekki eða vilja
ekki greiða nógu háu verði. Útflutningurinn til Japan
dregur því ekki frá öðrum markaði, heldur er að miklu
leyti hrein viðbót við annan útflutning okkar.
Japönum líkar ýmis sérhæfð vara, sem er ný í útflutn-
ingi. Einkum er það sjávarfang, svo sem loðnuhrogn og
ígulker. En svo sérstakur er japanski markaðurinn, að
þangað er hægt að selja án útflutningsstyrkja allt það
feita hrossakjöt, sem við getum aflað í landinu.
Vestur-Evrópa er sjálfvirkur segull, sem dregur til sín
utanríkisviðskipti okkar. Við þurfum að hafa fleiri stoð-
ir undir útflutningsverzlun okkar. Bandaríkin og Japan
eru augljós markaðssvæði okkar utan Evrópu. Við þurf-
um að halda áfram að rækta viðskipti við bæði löndin.
í því skyni væri gagnlegt að leggja niður fáránlegt
sendiráð í Kína og verja peningunum til sendiráðs í Jap-
an. Kínverjar eru siðlausir í viðskiptum og beita aflsmun
ríkisvaldsins í samskiptum við erlend fyrirtæki, en Jap-
anir fara eftir leikreglum viðskiptalífsins.
Um Kína gildir í meira mæli en um önnur svæði
þriðja heimsins, að þangað er hægt að selja þekkingu á
ýmsum sviðum, þar sem við höfum sérhæfingu, svo
framarlega sem því fylgir engin áhætta í fjárfestingum,
svo sem sýnir dæmið um íslenzku lakkrísverksmiðjuna
í Kina.
Við eigum ekki að vera að eyða opinberu fé og opinber-
um tíma í að magna viðskipti við ríki, sem hvorki geta né
vilja borga það, sem við þurfum að fá. Allra sízt eigum
við að eyða orku í þá, sem virða ekki leikreglur. Og Kína
gengur lengra í því en önnur ríki þriðja heimsins.
í löndum á borð við Japan og Bandaríkin höfum við
mörgum tugum sinnum meiri markað en við munum
nokkru sinni geta notað að fullu. Miklu vitlegra er að
verja tíma og fé til að stækka markað okkar í slíkum
löndum, sem fara að reglum og borga viðskiptaskuldir.
Þegar ferðaglaðir stjórnmálamenn okkar koma úr hóp-
ferðum sínum til Kína, fjölyrða þeir mikið um þúsund
milljón manna markað í Kína. Við þurfum bara engan
þúsund milljón manna markað, því að við ráðum ekki
einu sinni við hundrað milljón manna markað.
Við eigum að afmarka sölumennsku okkar við svæði,
þar sem við getum náð umtalsverðri markaðshlutdeild
og góðu verði. Vestur-Evrópa, Bandaríkin og Japan eru
samanlagt miklu meira en nógu stór og nógu rík fyrir
okkur og verða svo áfram um ófyrirsjáanlegan aldur.
Þrífótur utanríkisviðskiptanna er í þremur heimsálf-
um. Markaðssvæðin þrjú eigum við að rækta og ekki
eyða kröftunum í að reyna að gleypa heiminn.
Jónas Kristjánsson
Helmingur stjórnarmanna kemur nýr inn, nái listar stjórnar og trúnaðarráðs kjöri. Á myndinni eru þau tfu sem
boðin eru fram til stjórnarkjörs á vegum stjórnar og trúnaðarráðs Dagsbrúnar.
Forysta Dagsbrúnar
Verkamannafélagið Dagsbrún
hefur sterka stöðu, enda þótt
margvíslegar breytingar hafi orðið
á vinnumarkaði. Styrkur Dags-
brúnar felst nú sem fyrr í virkum
fiöldastuðningi við þá kröfugerð
sem borin er fram á vegum félags-
ins. Líklega megnar ekkert annað
félag að fylla samkomuhús eins og
„Austurbæjarbíó" á vinnutíma. I
þessari virkni félagsmanna liggur
mikill styrkur og Dagsbrún getur
hvenær sem er sent sterk skilaboð
út í þjóðfélagið.
Reynsla og róttæk
endurnýjun
Kosningar eru fram undan í fé-
laginu og nái listi stjórnar og trún-
aðarráðs kjöri er ljóst að um rót-
tæka endurnýjun verður að ræða
á stjórninni. Helmingur hennar
kemur nýr inn og með nýju fólki
koma breyttar áherslur.
Við undirbúning kjörsins hefur
komið fram mikill vilji til þess að
gera breytingar á lögum Dags-
brúnar og breyta starfsháttum á
skrifstofu félagsins. Það þarf að
verða auðveldara en nú er að
breyta lögum og nauðsynlegt er að
gefa félagsmönnum tækifæri til að
kjósa persónulegri kosningu 'Ctm
helstu forystumenn félagsins, svo
sem formann, varaformann, gjald-
kera og ritara. Þá þarf að búa svo
um hnúta að sérstakur skrifstofu-
stjóri sjái um rekstur og afgreiðslu
á skrifstofu þannig að öðrum
starfsmönnum félagsins gefist tóm
til þess að sinna samninga- og fé-
lagsmálum af fullum þrótti.
Þetta framboð markar tímamót
og nýja stefnu í störfum félagsins.
Hjá okkur fer saman reynsla og
róttæk endurnýjun. Við teljum að
fjölmargt í starfsemi Dagsbrúnar
sé til mikillar fyrirmyndar. Annað
þarf að færa til betri vegar og laga
Kjallarinn
Halldór Björnsson
er boðinn fram sem formannsefni
Dagsbrúnar.
að kröfum tímans. Það sem þó
skiptir mestu máli er að móta
skýra stefnu í kjarabaráttu Dags-
brúnarmanna.
Hækkun kauptaxta í
stað eingreiðslna
Það er athyglisvert að forgöngu-
menn þess mótframboðs sem boð-
að er í Dagsbrún hafa ekki minnst
einu orði á kjarabaráttuna í skrif-
um sínum og umsögnum í fjöl-
miðlum. Þeir eru með miklar inn-
antökur vegna innri mála félags-
ins og skirrast ekki við að niður-
lægja þá félaga sina sem þeir
hyggjast etja kappi við í kosning-
um. Þannig er okkur sem stöndum
að framboðslistanum, sem stjórn
og trúnaðarráð bera fram, líkt við
svín, hunda og mýs í þremur
blaðagreinum. í hverri nýrri grein
virðist koma ný dýrasamlíking.
Ég hvet þá sem standa að mót-
framboðinu til þess að sýna Dags-
brún þann sóma og sjálfum sér þá
virðingu að hættta slíkum skrif-
um. Kosningabaráttan má gjarnan
vera snörp og orðræður hvassar
en höldum henni endUega við mál-
efni og sómasamlegan málflutn-
ing.
Það hefur hallað á félög ófag-
lærðra í kjarabaráttu síðustu ára.
Dagsbrúnarmenn hljóta að velta
því fyrir sér hvort ekki sé komið
aftur að upphafinu og félagið verði
að brjóta kyrrstöðuísinn eitt og
óstutt.
Dagsbrún hefur barist fyrir
taxtahækkunum meðan ein-
greiðslupólitíkin hefur verið ráð-
andi í samningum ASÍ og VSÍ.
Fulltrúi atvinnurekenda sagði fyr-
ir nokkrum misserum að það væri
ekki í blámóðu framtíðar að bæta
kjörin. Við segjum að það sé kom-
inn tími til að íslenskt verkafólk
búi við sömu kjör og verkafólk
annars staðar á Norðurlöndum.
Halldór Björnsson
„Þetta framboð markar tímamót og nýja
stefnu í störfum félagsins. Hjá okkur fer
saman reynsla og róttæk endurnýjun. Við
teljum að fjölmargt í starfsemi Dagsbrúnar
sé til mikiLLar fyrirmyndar.“
Skoðanir annarra
Hvaða stefnu?
„Hvaða stefnu ætlum við íslendingar að marka
okkur inn í framtíðina, sem nú geysist fram með
ægihraða á sjömílnaskóm nýrrar tæknibyltingar allt
í kringum okkur? Ætlum við að láta eins og framtíð-
in komi okkur ekki við? Að hún sé ekki á dagskrá?
Að hlutirnir muni reddast einhvern veginn með nýj-
um smuguveiðum eða álverum? Ætlum við að sitja
aðgerðarlausir hjá meðan veröldin tekur stakka-
skiptum allt í kringum okkur? Það væri synd að
segja að við hefðum ekki ærna reynslu af einangrun-
arstefnu og aðgerðarleysi gagnvart áreiti umheims-
ins.“
Jón Baldvin Hannibalsson í Alþbl. 29. des.
Verkalýðshreyfing í kreppu
„Verkalýðshreyfingin hefur verið í greinilegri
kreppu á síðustu árum og átt erfitt með að laga sig
að breyttum aðstæðum í þjóðfélaginu. . . . Það hlýt-
ur að vera sjálfsögð krafa félaga í stéttarfélagi, sem
eru fullgildir félagar og greiða tilskilin félagsgjöld,
að þeir geti haft eðlileg áhrif á val forystumanna.
Listafyrirkomulagið sem viðhaft er við kosningar er
ekki til þess fallið að ýta undir virka þátttöku, hvað
þá valddreifingu."
Úr forystugrein Mbl. 28. des.
Háskólinn
sjálfseignarstofnun?
„Mér þætti það eðlilegt í sjálfu sér. M.a. tel ég að
sjálfseignarformið gæti gefið háskólanum færi á því
að taka mun betur á því brýna verkefni sem hann
stendur frammi fyrir, en það er nánara samstarf við
atvinnulífið. Við í verkalýðshreyfmgunni teljum t.d.
mikilvægt að samstarf milli verkalýðshreyfingar og
háskóla á sviði rannsókna verði mun riánara en ver-
ið hefur, ekki síst þeirra er snúa að samfélagsfræði,
heilbrigðisfræði, hagfræði og stjórnunarfræði."
Gylfi Arnbjörnsson í Tímanum 29. des.