Dagblaðið Vísir - DV - 27.03.1996, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 27. MARS 1996
15
Njörð P. Njarövík
sem forseta
Þaö er ekki sérstaklega bjart
yfir lífi íslensku þjóðarinnar þessi
misserin. Hvarvetna blasa viö
ágreiningsmál sem sundra þjóð-
inni. Gömul gildi, sem löngum
hafa þótt heilög, njóta síminni
tausts og stuðnings. Haldreipin
gömlu trosna og slitna hvert af
öðru.
Á götum þéttbýlis ríkir óöld of-
beldis, lífsflótta og vonleysis.
Dreifbýlið ber víða ekki sitt barr
eftir aðsóknir síðustu ára. Stéttar-
félögin vígbúast þessa dagana til
að bjarga réttindum sínum. Stór
hópur ungs fólks fyllist vonleysi
og sér ekki lengur ástæðu til að
þreyja þorrann hér, flýr ættland
sitt sem því þykir hafa brugðist.
Hnípin þjóð í vanda.
Kjallarinn
Þórður Helgason
lektor í Kennaraháskóla íslands
„íslendingar verða að bera gæfu til að
eignast sameiningartákn sem yfir dægur-
þras er hafið, forseta sem setur menn-
ingu, mannúð og jafnrétti í hásæti.“
Ekki úr röðum
stjórnmálamanna
Brátt bíður það okkar að taka
ákvörðun um hverjum við treyst-
um best til að sitja á forsetastóli
næstu árin. Því miður hefur um-
ræðan um það val drukknað í
hneykslismálum, sundurlyndistíð-
indum og öðru dægurþrefi. Því
miður, segi ég, því nú þykir mörg-
um góðum manninum sem mjög
ríði á að þjóðinni takist valið sem
best. íslendingar verða að bera
gæfu til að eignast sameiningar-
tákn sem yfir dægurþras er hafið,
forseta sem setur menningu,
mannúð og jafnrétti í hásæti. Það
er bjargfost sannfæring mín að
slíkur forseti kemur ekki úr röð-
um stjórnmálamanna. Á þeim
vettvangi eru fáir skildir hreinir.
Þeim, sem þar hafa komið við
sögu, er vart treystandi fyrir
fjöreggi þjóðarinnar. Ég hef þekkt
dr. Njörð P. Njarðvík prófessor um
árabil. Mér er fullljóst af þeim
góðu kynnum að þar fer maður
sem fyllilega stendur undir þeim
kröfum sem ég geri til æðsta emb-
ættismanns þjóðar minnar. Engan
mann þekki ég jafn verðugan til að
taka við embætti úr höndum Vig-
dísar Finnbogadóttur sem þjóðin
bar gæfu til að kjósa fyrir 16 árum
og sinnt hefur starfi með þeim
glæsibrag að hvarvetna hefur vak-
ið athygli og aðdáun.
Gæddur kostum leiðtoga
Þeir sem þekkja Njörð P. Njarð-
vík vita að hann er fjölmenntaður
maður. Hann hefur lengi staðið í
framvarðasveit íslenskrar menn-
ingar og látið þar gott af sér leiða.
Njörður er kennari góður og
kröfuharður. Hann hefur samið
fjölda skáldverka, skáldsögur, ljóð
og leikrit og verið afkastamikill
þýðandi og notið þar frábærrar
tungumálakunnáttu. Hann hefur
ritað mikið um bókmenntir, allt
frá vönduðum ritdómum tO
kennslu- og fræðibóka á sínu
sviði.
Á síðustu árum hafa margir les-
ið ákaflega góðar greinar Njarðar,
um brýn málefni líðandi stundar.
Þar hefur jafnan farið saman list-
ræn framsetning og djúp speki.
Njörður er gæddur kostum leið-
togans sem við þörfnumst nú.
Hann setur sig ofar dægurþrasi og
greinir þá meginþræði sem leitt
geta til farsældar þjóðarinnar.
Þeir sem vilja velja tU foseta ís-
lands menntaðan mann og víðsýn-
an, áhugamann um íslenska tungu
og menningu, munu staldra við
nafn Njarðar P. Njarðvík. Kæri
lesandi. Við skulum sameinast um
að hvetja dr. Njörð P. Njarðvík
prófessor til að gefa nú kost á sér
til að verða næsti forseti íslensku
þjóðarinnar.
Þórður Helgason
Njörður P. Njarðvík rithöfundur. - „Hefur lengi staðið í framvarðarsveit ís-
lenskrar menningar," segir greinarhöfundur m.a.
Mannanofn otí mannanafnanefnd

Frelsi tU þess að skíra börnin
sín þeim nöfnum sem fólkið í land-
inu viU er í föstum skorðum. Ef
fólk vUl skíra nöfnum sem því
finnst faUeg en finnast ekki á skrá
hjá mannanafnanefnd er hægt að
sækja um hjá fyrrgreindri nefnd
sem í flestum tilfellum hafnar
nöfnunum sem sótt er um. VUji
maður t.d. láta skira tveimur nöfn-
um en nefndin hafnar öðru þeirra
þarf sem sagt að láta skíra barnið
öðru nafninu en nefna það hinu,
þrjóskist maður við og vilji ekki
skíra öðru nafni en því sem var
hafnað hjá mannanafnanefnd.
Jónanna og Díanna
Það má skíra unga íslendinga
ýmsum nöfnum sem ekki eru tU
hjá fyrrnefndri nefnd ef annað for-
eldrið er af erlendu bergi brotið.
Þetta finnst mér persónulega vera
brot á rétti þeirra sem eru íslend-
ingar í báðar ættir því þessi börn
koma tU með að vera saman í
skóla. Vinnureglur mannanafna-
nefndar voru samþykktar á fund-
um hennar 17. ágúst og 12. október
1993 og mér er sagt að þetta séu
reglur sem nefhdinni eru settar af
hálfu dómsmálaráðuneytisins. Því
settu nefndarmenn ekkert út á
þessar reglur ef þeim finnst þær
ekki vera réttlætanlegar gagnvart
því fólki sem vUl skíra börnin sín
þeim nöfnum sem því finnst fal-
leg?
2. grein laga nr. 37/1991 um
mannanöfn hljóðar svo: „Eigin-
nafn skal vera íslenskt eða hafa
Kjallarinn
Magnús Þ. Magnússon
nemi við Bændaskólann á Hvanneyri
unnið sér hefð í íslensku máli. Það
má ekki brjóta í bág við islenskt
málkerfí. Eiginnafn má ekki held-
ur vera þannig að það geti orðið
nafnbera tU ama. Hvorki má gefa
stúlku karlmannsnafn né dreng
kvenmannsnafn." Ef fólk hefur
áhuga á því að kynna sér vinnu-
reglur mannanafnanefndar vU ég
benda því á að fara á Hagstofuna
og fá aö líta í gögn um nöfn sem
samþykkt hafa verið af nefndinni
- og hafhað. Þar er margt skrítið
að sjá. Nafnið Kleópatra, sem flest-
ir ef ekki aUir íslendingar þekkja,
fékk höfnun hjá mannanafnanefnd
því báðir foreldrarnir eru af ís-
lensku bergi brotnir en nöfn eins
og Konkordía, Atla og Bóel (sem
eru stúlkunöfn), Assa, Aagot,
Dóróthea, Edith, Evfemía,
Fransiska, Gabríela, Gissunn, Gré-
löð, Hödd, Högna, Hörn, Irpa, íma,
Jara, Kormlöð, Louise, Lydia,
Marsibil, Mist, Nikólína, Mínerva,
PoUý, Sabína, Selja, Thea, Tóka,
Úndína, Véný, Ýrr, Þeódóra, Ægi-
leif og Ölveig eru samþykkt hjá
mannanafnanefnd.
Hér eru tvö nöfn, það fyrra sam-
þykkt frá 1. september 1994 en því
seinna hafnað frá sama tima
vegna þess að það eru tvö n í nafn-
inu; Jónanna samþ. Díanna hafn-
að. Dæmi nú hver fyrir sig.
Þegar ég lét skíra dóttur mína
gat presturinn ekki sagt upphátt
nafnið Kleópatra vegna þess að þá
hefði hann verið að brjóta lög. Þótt
amman sem hélt barninu undir
skírn nefhdi bæði nöfnin gat prest-
urinn aðeins nefht seinna nafnið,
Líf; Kleópatra stóð í honum. Mér
hefur verið sagt að fyrir Alþingi
liggi frumvarp um breytingar á
starfsreglum mannanafnanefndar
en ég legg tU að nefndin verði lögð
niður.
Mannanafnanefnd er er tíma-
skekkja og væri hægt að spara rík-
inu aUa þá peninga sem fara í að
borga nefndinni og nota þá í t.d.
heilbrigðiskerfið.
Það er fáránlegt að allir íslend-
ingar skuli ekki vera undir sama
hatt settir með nöfn á börnunum
sínum, hvort sem þeir eru fæddir
hér á landi eða hafa flutt til lands-
ins eftir að þeir urðu fuUorðnir og
gifst íslendingum. Það eiga aUir ís-
lendingar að hafa sama rétt á því
að skíra börnin sín þeim nöfnum
sem þeir vUja, svo fremi þau séu
ekki afbökun á öðrum nöfnum.
í lýðræðisríkjum hafa aUir
þegnar sama rétt en á íslandi er
það mismunandi; fer jafnvel eftir
þvi undan hvaða Jóni maður er.
Lýðræðisríki kaUast það þegar
fólkið í landinu fær að kjósa um
atlar helstu áhrifastöður í þjóðfé-
laginu, frá forseta tU yfirmanna á
dagheimUum, en á íslandi ríkir
þingræði og ráðherrar sjá um að
skipa sínum mönnum í þær
áhrifastöður sem losna þegar þeir
eru við stjórnartaumana. Það
vantar aUa siðfræði hjá okkar háu
herrum i þinginu.
Magnús Þ. Magnússon
„Mannanafnanefnd er tímaskekkja og
væri hægt aö spara ríkinu alla þá pen
inga sem fara í aö borga nefndinni og
nota þá í t.d. heilbrigðiskerfið.“
Með og á
móti
Var rétt að auka aflaheim-
ildir smábáta?
Vilji þorra
landsmanna
„Ég tel að
nýorðnar
breytingar á
ákvæðum laga
um stjórn fisk-
veiða er eiga
við krókabáta
marki upphaf-
ið að formlegri
viðurkenningu
mikils meiri-
hluta Alþingis
á mikilvægi
smábátaútgerðarinnar. Hér eftir
munu aflaheimildir þeirra ein-
ungis Uggja upp á við. Með því
að hlutfaUstengja aflaheimUdir
krókabáta við núgildandi aflahá-
mark í þorski er verið að festa í
sessi veiðikerfi þeirra og viður-
kenna að hluta tU þá sóknar-
aukningu sem orðið hefur hjá
þeim. Að rýmka rétt krókabáta
höfðar og mjög vel tU almenn-
ings og nýtur án efa fylgis meiri-
hluta landsmanna. Við nýtingu
auðlindarinnar er einnig farið
að gera þá kröfu að það sem úr
henni er tekið skapi sem mesta
atvinnu í landi og sé skUað til
vinnslu samdægurs. Eftir því er
tekið að smábátarnir eru fremri
öðrum útgerðarflokkum hvað
þetta áhrærir. Þeir uppfyUa aUar
þessar kröfur um lágmarks-
kostnað við veiðarnar og allt það
sem veitt er er komið með að
landi og veiðarnar stundaðar á
umhverfisvænan hátt. Samþykkt
frumvarpsins mun virka sem
vítamínsprauta fyrir atvinnulíf í
mörgum sjávarplássum landsins
og breyta uppgjafartón í bjart-
sýni.
Skref til baka til
19. aldarinnar
Það er búið
að rífa af ein-
um til að færa
öðrum á silfur-
fati. Þessir að-
ilar áttu auð-
vitað ekki að
fá neitt en þeir
höfðu 3000
tonn fyrir sem
þeir fengu við
síðustu úthlut-
un. Sú tala er
nú áttfolduð og
við hinir gabbaðir af stjórnvöld-
um til þess að þegja með því að
okkur er sagt að þetta eigi að
vera föst tala sem ekki breytist
þótt þorskaflaheimUdir verði
auknar. Ákvörðun ráðherra þýð-
ir það hér á Fáskrúðsfirði að þó
að þorskaflaheimUd verði aukin
í 250 þúsund tonn þá fer tveggja
vikna vinna fyrir bí. Þeir bátar
hér sem tekiö hafa á sig mest af
aflaskerðingum til þessa hafa
verið í öörum tegundum, en nú
má búast viö því að þær verði
minnkaðar á móti aukinni
þorskveiðiheimild og aukningin
lendi því öU hjá smábátum. Það
væri kannski aUt í lagi ef stefn-
an er sú að færa sjósóknina yfir
í 19. öldina þannig að allir fari
bara yfir á þessa smábáta. Það er
alveg klárt að það verða mjög
hörð viðbrögð við þessu útspili
ráðherra og það er líka á hreinu
að margir þeir sem hvaö harð-
astir hafa verið með kvótafyrir-
komulaginu við stjómun fisk-
veiða eru nú að snúa við honum
baki. Þegar ráðherra, sem á að
standa vörð um kerfíð, bregst
svona algjörlega hlýtur annað að
bregðast með. Ég held að stuðn-
ingur viö kvótann hafi hvergi
verið harðari en hér fyrir aust-
an, en hann er nú að linast mik-
iö.
-SÁ
Eirikur Ólafsson,
útgerðarstjóri
Kaupfélags Fá-
skrúðsfirðinga.
Orn Pálsson, for-
maður Landssam-
taka smábátaeig-
enda.