Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1997, Qupperneq 15

FIMMTUDAGUR 27. NÓVEMBER 1997
15
Harmleikur almennings:
Hver á kvótann - hver
ætti að eiga hann?
„Togveiðar eru sjöfalt dýrari en króka- og netaveiðar," segir m.a. í grein
Önundar.
Sjávarútvegsstofiiun
Háskóla íslands hélt
gagnmerkan opinn
fund til aö ræða fisk-
veiðistefnuna hinn 8.
nóvember. Hver á kvót-
ann? Hver ætti að eiga
hann? Þennan fund
hefði gjarnan mátt
halda fyrr því að málið
er mjög brennandi
þessa dagana, m.a. á Al-
þingi.
Aðalfrummælandi
var Þorgeir Örlygsson,
prófessor í kröfurétti
við Háskólann. Erindi
hans var mjög ítarlegt,
nákvæmt og tæmandi
og verður mikill akkur
að því í umræðunni
þegar það verður birt.
Óheppilegir talsmenn
Aðalniðurstaða hans var sú að
Alþingi gæti afnumið kvótann fyr-
irvaralaust og án bóta, svo sem
margir hafa haldið fram. Prófessor
Gunnar G. Schram staðfesti að
hann væri samþykkur erindi hans
í öllum atriðum og er fengur að
slíkri yfirlýsingu því að hann er
færasti hafréttarfræðingur lands-
ins nú um stundir.
Gísli Pálsson, prófessor í mann-
fræði, lýsti rannsóknum sínum á
þróun kvótakerfisins sem hann
nefhdi „Hau'mleik almennings" og
er fyrirsögn þessarar greinar tek-
in til láns frá honum. Þá töluðu
þrír hagfræðingar
viðskipta- og hag-
fræðideildar Há-
skólans en niður-
staða þeirra allra
var að kvótakerfið
„væri komið til að
vera“ og að „kvót-
amir ættu að vera
séreign manna og
fyrirtækja."
Meginforsenda
þeirrar niðurstöðu
töldu þeir vera að
kvótaeigendur
myndu best gæta
fiskistofhanna eftir
að þeir sætu einir
að veiðunum. Er
þetta þó í engu sam-
ræmi við fram-
kvæmd fiskveið-
anna og smáfiskadrápið sem nú
gildir. Hagfræðingar Háskólans
eru óheppilegir talsmenn fisk-
veiðistjómunar og hafa villt mjög
um fyrir allri framkvæmd þeirra á
undanfömum
áram. Þeir leggja
að jöfnu allar teg-
undir veiða og
gera engan mun
á veiðiaðferðum
eða umhverfis-
vænum veiðum
og öðrum en
setja allt i einn
pott. Þótt vinnsl-
an og markaðs-
setningin lúti
markaðslögmálum þá gera veiö-
arnar sjálfar það ekki. Togveiðar
eru sjöfalt dýrari en króka- eða
netaveiðar.
Forsætisráöherra hefur
viöurkennt...
Gestur á fúndinum með á 120
tonna botnfiskkvóta, sem hann
getur selt fyrir 70-80 milljónir,
spurði hvort hann ætti að byggja
skip samkvæmt teikningu eða
selja kvótann. Hann fékk engin
svör því enginn vill bera ábyrgð á
niðurstöðum Alþingis sem er öll-
um sama ráðgátan.
Sama dag birti útvarpið itarlega
frásögn frá Hjaltlandi þar sem ís-
lenska kvótakerfið var harðlega
fordæmt. Þar var fullyrt að ef slíkt
kerfi yrði tekið upp á Hjaltlandi
myndi það leggja allar byggðir þar
í auðn, svo sem er að gerast á ís-
landi. Alþingi verður að afnema
kvótakerfið og hættulegasti þrösk-
uldurinn þar er veiðigjaldið sem
mun óhjákvæmilega festa kvóta-
kerfið í sessi um óákveöinn tíma
ef það verður samþykkt á Alþingi.
Kvótakerfið á botnfiskveiðunum
er harmleikur almennings á ís-
landi á okkar tímum. Alþingi setti
það á og Alþingi verður að taka
það af aftur.
Forsætisráðherra hefir viður-
kennt að gera þurfi breytingar á
kerfinu og lagt til að hámark eign-
arkvóta væri 8-10% á fyrirtæki
eða mann sem allt eins gæti verið
í „eigu“ einnar fjölskyldu. Aldrei
hefir verið jafnhart sótt að at-
vinnufrelsi manna á íslandi. Þetta
er nánast mannfyrirlitning. Hag-
fræðingar Háskólans geta hrósað
sigri en þeir bera enga ábyrgð,
ekki heldur pólitíska ábyrgð, sem
í þessu tilfelli er illu heilli hjá
Sjálfstæðisflokknum.
Önundur Ásgeirsson
Kjallarinn
Önundur
Ásgeirsson
fyrrv. forstjóri Olís
„Aldrei hefír verið jafnhart sótt
að atvinnufrelsi manna á íslandi.
Þetta er nánast mannfyririitning.
Hagfræðingar Háskólans geta
hrósað sigri en þeir bera enga
ábyrgð..."
Atriði tvö til
Kjararáðstefna Öryrkjabanda-
lags íslands var haldin í október
sl. og tókst hið bezta, enda vel
vandað til framsögumanna og í
máli þeirra kom margt það ljós-
lega fram sem að er í lífskjara-
dæmi öryrkja á landi hér. Meðal
þess sem þar kom fram sem ótvi-
ræð staðreynd var hversu skerð-
ing lífeyrisþegans vegna tekna
maka kemur hart niður og á það
bent af Sigurbjörgu Ármannsdótt-
ur að hvergi væri að finna neina
lagastoð fyrir þessari skerðingu
enda mál af þessu tagi nú hjá um-
boðsmanni Alþingis. Sigurbjörg,
sem sjálf er 75% öryrki, sannaði
það einnig að svo mikil væri
skerðingin að það litla sem eftir
stæði hrykki hvergi nærri fyrir
þeim aukakostnaði sem öryrkinn
óneitanlega yrði fyrir af völdum
fötlunar sinnar.
Hún og fleiri ræðumenn bentu
einnig á hversu lítilsvirðandi
þessi skerðing væri, hversu allur
einstaklingsréttur væri þama fyr-
ir borð borinn, til þess væri sem
sagt ótvírætt ætlast að viðkom-
andi væri algerlega á framfæri
maka síns.
Tólf þúsund í vasapeninga
Sigurbjörg, sem og fleiri sem orð
lögðu í belg, bentu á það hróplega
ósamræmi sem þarna væri á fram-
kvæmd trygg-
ingabóta og at-
vinnuleysisbóta.
Við greiðslu at-
vinnuleysisbóta
væri ekkert horft
til makatekna,
einstaklingsrétt-
m-inn að fullu
virtur og væri þó
sá munur á, að
örorkan væri því
miður viövar-
andi en atvinnuleysið sem betur
færi oftast tímabundið.
Á kjararáðstefnunni var all-
nokkuð um vasapeninga þess fólks
rætt sem á heimilum fatlaðra eða
sjúkrastofnunum byggi, hefði þar
fæði og húsnæði sem og ýmsa
brýnustu þjónustu, en yrði að láta
sér nægja svokallaða vasapeninga
til allra annarra þarfa sinna.
í dag em vasapeningar 11.589
kr. á mánuði til þessara annarra
„Nógu erfíð er æviganga þessa
fólks þótt ekki sé beinlínis séð til
þess að það lifí í þessum efnum
við svo ógnarkröpp kjör sem ræna
það sjálfsvirðingunni í viðbót við
alltannað."
úrbóta brýn
þarfa og munu frá og
með næstu áramótum
verða rúmar 12 þús. kr.
á mánuði. í máli Ög-
mundar Jónassonar,
formanns BSRB, á ráð-
stefnunni kom fram að
skv. útreikningi Hag-
stofu á neyzlugmnni
fólks vægju þessar aðr-
ar þarfir um þriðjungi
neyzlugrunnsins.
Naum skal neyzlan
Þá höfum við það mat
svart á hvítu að þriðj-
ungur af neyzlugrunni
þess fólks sem við vasa-
peninga býr á að nema
11.589 kr. á mánuði.
Naum skal neyzlan vera
og neöan sultarmarka í raun. Sann-
leikurinn er sá að hér er ekki um
neinar stórupphæðir að ræða held-
ur í fjárlagadæminu og tvöfóldun
þessarar upphæðar mundi svo sem
ekki svara til hærri upphæðar en
helmings viðgerðarkostnaðarins
við Stjómarráðshúsið.
Samkvæmt staðtölum almanna-
trygginga fyrir árið 1996 nutu alls
316 öryrkjar þessara vasapeninga
og heildarupphæðin nam 41 millj.
kr. í dag nær hún trúlega 45 millj.
kr. á ársgrandvelli. Það myndi því
ekki kosta ríkissjóð nema um 25
millj. kr. að hækka þessar bætur
um 50%. Ekki er
neinn efi í okkar
huga að á þessu
höfum við ærin
efni í góðærinu
mikla og í raun
ekki verjandi að
skammta þeim sem
við hvað erfiðasta
fötlun búa slikar
fiárhæðir til alls
annars en fæðis,
húsnæðis og brýn-
ustu þjónustu.
Nógu erfið er ævi-
ganga þessa fólks
þó ekki sé beinlínis
séð til þess að það
lifi í þessum efnum
við svo ógnarkröpp
kjör sem ræna það
sjálfsvirðingunni í viðbót við allt
annað.
Við hér á bæ treystum því að
ráðherra tryggingamála taki þetta
mál til sérstakrar skoðunar, því við
vitum að hún hefur fullan hug á þvi
að gera betur við þetta fólk. Ráð-
herrann hefur fengið í hendur ein-
arða ályktun aðalfundar Öryrkja-
bandalagsins um þetta mál og
þeirri ályktun mun eftir fylgt af
fullum þunga. Þennan dökka blett á
velferðinni þarf að afmá sem fyrst,
við vonum a.m.k. að allir megi sjá
að „svona gerir maður ekki“.
Helgi Seljan
Kjallarinn
Helgi Seljan
félagsmálafulltrúi
Með og
á móti
Vínveitingaleyfi
Hafnarkrárinnar
Ekki bannað
vegna jafn-
ræðisreglu
„Tilgangur borgarráðs með
umsögn sinni um að veita
Hafnarkránni áframhaldandi
vínveitinga-
leyfi í þrjá
mánuði er til
þess að gefa
þeim tækifæri
til að bæta hjá
sér aðbúnaðinn
og verða við
þeim kröfum
sem gerðar em
til
veitingastaða í
borginni. Lögreglustjóri veitir
sjálft leyfið.
Borgarráð hefur fengið
misvísandi upplýsingar um
aðstæður á staðnum. Þó hefur
verið uppvíst að þama er ekki
allt sem skyldi. Það er einnig
nokkuð sérstakt hjá borgarráði
að fara fram á að kráin verði ekki
opnuð fyrr en eftir klukkan sex.
Það er af því að að degi til safhast
þarna sérkennilegir
viðskiptavinir sem mönnum
finnst að ættu að vera annars
staðar en ekki á áberandi stöðum
í miðbænum. Þess vegna var
horfið frá þeirri kröfu sem borgin
gerir til allra veitingastaða; að
hafa opið frá klukkan tólf til þess
að þar sé líf líka á daginn.
Aðalmálið er að gefa
Hafnarkránni tækifæri til þess að
bæta hjá sér allan brag en ekki
þótti rétt að banna staðinn vegna
jafnræðisreglu. Einnig var rætt
um fleiri krár í borginni vegna
svipaðra mála.“
Vantar
pólitískan
vilja
„Þetta hefur verið sem
svínastía. Þarna virðist
samankomið fólk eins neðarlega
og hægt er. Það var sagt að ef
fólki væri hent
út af
Keisaranum,
þá gæti það
alltaf fengið að
fara inn á
Hafnarkrána.
Því miður,
því þetta eru
nágrannar
okkar og við
hér í
nágrenninu höfum allir orðið
langþreyttir á sóðaskapnum og
siðleysinu sem hefur fylgt
þessum rekstri. Fyrir utan svo
slysahættu og árásarhættu. Þetta
er búiö að ganga í nokkur ár. í
upphafi þegar við sáum hvert
stefndi fórum við friðsamlega og
vinsamlega leið til bæði
húseigenda og rekstraraðila
staðarins og báðum þá að breyta
um rekstrarform. Það er allt í
lagi að fólk reki siðsamlegan mat-
og drykkjarstað.
Allt hefur komið fyrir ekki og
við höfum leitað til stjórnvalda.
Það em allir á sama máli og við
en það er enginn pólitískur vilji
til þess að gera neitt í þessu."
-ST
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritsfjórnar er;
dvritst@centrum.is
Hilmar Foss,
nágranni.