Dagblaðið Vísir - DV - 07.01.1999, Blaðsíða 17

FIMMTUDAGUR 7. JANÚAR 1999
17
Halldóra Björk Jónsdóttir færir heimilisbókhald:
Skemmtilegt og rak
in leið til sparnaðar
„Það er mun auvðeldara en flestir
halda að færa heimilisbókhald. Manni
lærist fljótt að halda utan um allar nót-
ur og þá rennur upp fyrir manni að 100
krónur hér og 100 krónur þar eru fljót-
ar að verða að stórum upphæðum, svo
ég tali nú ekki um þúsundkallana. Ég
mæli með heimilisbókhaldi við hvem
sem er. Skuldimar hjá mér hafa snar-
minnkað, ég eyði mun minna, sérstak-
lega í daglegan rekstur heimilisins, og
ég get farið að leggja fyrir. Þetta er rak-
in leið til spamaðar," segir Halldóra
Björk Jónsdóttir, tölvuritari hjá Vöm-
húsi ÍS, sem rekur funm manna heimili.
Um áramót strengja ófáir þess heit
að taka til í fjármálum heimilisins. Hjá
mörgum verður hins vegar lítið um
efndir, aðallaga vegna ómarkvissra
vinnubragða. Reyndar nýta margir sér
greiðsluþjónust bankanna þar sem
haldið er utan mn fóst útgjöld, afborg-
anir af lánum, tryggingar, gjöld fyrir
þjónustu eins og síma, sjónvarp, raf-
magn og slíkt. En þá em útgjöld til dag-
legs reksturs heimilisins eftir, matvör-
ur, hreinlætisvörur, fatnaður, skemmt-
anir, ferðalög og ýmislegt tilfallandi.
Jafhnauðsynlegt er að hafa yfirsýn yfir
þessi útgjöld til að endar nái saman.
Þar kemur heimilisbókhald í góðar
þarfir. í því skyni gefa Neytendasam-
tökin á hverju ári út bókina Heimilis-
bókhald þar sem hin gamla og einfalda
aðferð við að skrá og halda utan um
fjármál heimilanna er í háveg-
um höfð. Einnig em -
klst. námskeið
haldin
reglu-
lega til
að
auvelda
notkun
bókhalds-
heftisins
Aætlanir
Halldóra kom
reyndar ekki al-
veg ný að heimil-
isbókhaldinu.
„Ég hafði fært
heimilisbókhald af og til
í 15 ár eða all-
an minn bú- Halldóra
skap. En eftir Björk
námskeið í að Jónsdóttir.
%
<V
N\
færa inn í smátíma en þá er bara að
taka upp þráðinn að nýju. Leiðinda-
talið tengist því kannski að fólk heldur
að maður verði að nurla einhver
ósköp, stunda meinlætalifiiað. Stað-
reyndin er hins vegar sú að ég er miklu
meðvitaðri um hvað ég hef þörf
fyrir og hvað ekki. Með því
að eyða mun minna í
hluti sem ég get
verið án get ég
betur leyft mér
að eyða í
hluti sem
ég vil síð-
ur vera
án.
Þannig
get ég
leyft
mér að
fara út að
borða, í leikhús eða bió
með góðri samvisku. Ég þarf síður
að fresta fatainnkaupum á bömin af
því að ekki em til peningar. Heimilis-
bóhaldið hefur ekki í för með sér rým-
un á lífsgæðum, þau verða einfaldlega
meiri. Ég á peninga til að nota í eitt-
hvað ánægjulegt."
Breytt viðhorf
Halldóra segir að flestir þeir sem
hafi verið með henni á námskeiði í
heimilisbókhaldi hafi svipaða
sögu að segja. Sumir hafi ver-
iö mjög neikvæðir og vantrú-
aðir í fyrstu en mikilvægt sé
að byija strax og halda út
fyrsta mánuðinn. Síðan
verði þetta auðveldara.
Þá sé mikilvægt að
hugsa á ársgrundvelli.
t.d að 100 krónur í gos
á dag geri 36.500 krón-
ur á ári.
„Þeir sem vom nei-
kvæðir í byrjun
námskeiðsins
breyttust fljótt í
afstöðu sinni
þegar þeir sáu
svart á hvítu að
spara mátti
háar fjárhæðir
án þess að
minnka lífsgæð-
in.“ -hlh
færa heimilisbókhald geri ég það á
annan og skipulagðari hátt en áður.
Mér var kennt að gera áætlun. Eftir
mánuðinn er raunveruleg niðurstaða
skoðuð. Hún er borin saman við áætl-
unina og áætlun næsta mánaðar byggð
á mismuninum. Ef maður hefúr eytt
meira í einn lið bókhaldsins en áætl-
anir gerðu ráð fyrir er hægt að taka á
því. Fólk getur ráðið hvort það færir
inn í bókhaldið daglega eða sjaldnar.
Mér fmnst þægilegast að gera viku
upp í senn.“
Gott tímakaup
„Heimilisbókhaldið kemur skipu-
lagi á fiármálin og veitir manni mun
betri yfirsýn en áður. Ég er orðin vön
því að gera áætlun um matarinnkaup
fyrir vikuna, gera vikumatseðil sem
við höldum okkur við. Með því móti
sparast ótrúlegar fiárhæðir. Tíma-
kaupið við að færa heimilisbók-
hald er mjög gott, það er ekki
nokkur vafi,“ segir Halldóra.
Hún segist mun meðvitaðri
en áðm- um verðlag eftir að
hún byijaði að færa heimilis-
bókhald reglulega. Hún kaupir
inn til heimilisins í lágvömverslun-
um og gerir
verðkannanir
í
kaupa dýrari hluti.
„Korter í símanum hefur sparað
mér margar 5 þúsund krónumar. Að
auki geri ég mér mun betur grein fyr-
ir hvað raðgreiðslur gera vöruna
dýra.“
Halldóra var atvinnulaus um tima.
Hún fór á námskeið á vegum Náms-
flokkanna í bóhaldsgerð, þar á meðal
heimilisbókhaldi. Þar var stuðst var
við heimilisbókhald Neytendasamtak-
anna. Hún segir hefti Neytendasam-
takanna vera mjög þægilegt og auðvelt
í notkun, ekki síst eftir námskeið í
notkun þess.
Meiri lífsgæði
- En er ekki leiðinlegt að færa heim-
ilisbókhald og er ekki erfitt að byrja?
„Það era mjög lífseigir
fordómar að þetta
sé leiðinlegt en
það er það ekki.
Og þetta er
alls ekki
erfitt.
Þetta
engin
kvöð. Það
hefur kom-
ið fyrir að ég
hef gleymt að
Áhrif evrunnar á fjárfestingar íslendinga í Evrópu:
Eyðir gengisáhættu
segir Sigurður B. Stefánsson, forstöðumaður VÍB
„í minum huga einfaldar evr-
an málið heilmikið fyrir ís-
lenska fiárfesta vegna þess
að um áramótin sameinuð-
ust ellefu gjaldmiðlar í einn
og mynda þar með gjald-
miðilssvæði sem er stærra
en Bandaríkin og getur
staðið við hlið dollarasvæðis-
ins. Evran eyðir heilmiklu af
gengisáhættu sem margir fiárfest-
ar, sérstaklega þeir sem hafa ver-
ið að fiárfesta í skuldabréfum
eða taka lán í mismunandi
myntum, hafa þurft að
fást við,“ segir Sigurð-
ur B. Stefánsson,
forstöðumaður
Verðbréfamark-
aðar íslands-
banka, vegna
tilkomu Efna-
hags- og mynt-
bandalags
Evrópu 1.
janúar.
Gengi
gjaldmiðla
myntbanda-
lagslandanna var þá læst
innbyrðis og gjaldmiðill
bandalagsins, evra, varð
til. Seðlabanki Evrópu
í Frankfúrt tók form-
lega við stjóm pen-
ingamála í myntbanda-
lagslöndunum. DV
innti Sigurð eftir þvi
hvaða áhrif evran hefði
á fiárfestingar íslendinga
í löndum evrunnar.
„Menn eiga eftir að
sjá hvernig
evrunni
reiðir af
al-
þjóða-
við-
skiptum en fyrstu dagarnir benda til
þess að henni sé vel tekið. Ég er ekki
í minnsta vafa um að það tekst að
varðveita stöðugleika þessarar nýju
myntar vegna þess að þjóðirnar sem
standa að henni, Mið-Evrópuþjóðim-
ar, em mestu peninga-
þjóðir verald-
ar.“
- Er
þá
væn-
legri
kostur
en var að
fiárfesta í
löndum
evrunnar?
„Fjárfesting
í Evrópu verður
ekki eins áhættusöm.
Mest af fiárfestingu ís-
lendinga hefur reyndar
verið i hlutabréfum og þar er
verðhækkunin oft það mikil,
10-20% á ári, að gengisbreyting-
Sigurður B. Stefánsson,
forstöðumaður VÍB
arnar skipta hlutfallslega minna
máli heldur en þegar verið er að fiár-
festa 1 skuldabréfum. Þegar skulda-
bréf eru annars vegar hafa smávægi-
legar gengisbreytingar getað þurrk-
að út ávinning fiárfesta. Að sama
skapi hefur lántaka á þessu svæði
veriö áhættusöm en með tilkomu
evrunnar verður allt umhverfið
stöðugra, skiljanlegra og auðveldara
viðureignar."
Sigurður segir að þótt það hljómi
eins og þversögn kunni íslendingar
að hafa meiri hag af evmnni en flest-
ar aðrar þjóðir, jafnvel þótt þeir séu
utan við myntbandalagið. „Þá er ég
að hofra til lengri tíma. Viðskipti
okkar við Evrópuþjóðirnar, að Bret-
um og Dönum meðtöldum, eru 2/3 ut-
anríkisviðskipta okkar. Við höfum
búið við gjaldmiðil, íslensku krón-
una, sem verið hefur óstöðugri en
flestir gjaldmiðlar. Það em ekki nema
270 þúsund manns sem nota hana og
hún er hvergi í viðskiptum í erlend-
um bönkum. Ávinningur íslendinga
getur verið þannig orðið verulegur
með tilkomu evrunnar." -hlh
i
!».'
\ f /.
í ýt
/
Þjónusta
Á vefsíðum fiárvörslufyrir
tækja má fá upplýsingar um við-
bótarlífeyrissparnað og jafnvel
skrá sig. Þá mun eitthvað vera
um það að lífeyrissjóðir stéttarfé
laga í vörslu veröbréfafyrirtækja
bjóði sjóðfélögum að hafa milli-
göngu um að koma sparnaðinum
í vörslu í sjóðum.
Námskeið
í heimilis-
bókhaldi
Námsflokkar
, ■ \ / Reykjavíkur
fl/ v hafa
15 * ‘ boð-
ið
upp á
nám-
skeið í
heimilis-
bókhaldi
þar sem
Raggý Guð-
jónsdóttir hef-
ur leiðbeint.
Námskeiðin eru
tvær kvöldstundir
og hafa kostað um 2
þúsund krónur. Þeir
sem DV hefur rætt við
eru á einu máli um að sá tími
og peningar sem farið hafa i nám-
skeiðið hafi verið fljótir að skila
sér.
Ríkis
framlag
Það er kannski tuað rugla fólk
í ríminu en þegar rætt er um
0,2% viðbótarframlag vinnuveit-
anda er í raun verið að tala um
mótframlag frá ríkinu. Á móti
framlagi til viðbótarsparnaðar
fær vinnuveitandinn samsvar-
andi frádrátt frá tryggingagjaldi.
Vinnuveitandinn leggur í raim
ekki til fé en veitir þá endur-
gjaldslausu þjónustu að koma
viðbótariðgjaldinu til vörsluaðila.
Þannig er þessi sparnaðarleið ör-
ugg og fyrirhafnarlítil.
Eftirrekstur?
Þótt fyrirkomulag þessa viðbót-
arlífeyrissparnaðar sé öruggt get-
ur sú staða komið upp að at-
vinnurekandi standi ekki skil á
2,2% lífeyrisgreiðslunum til
vörsluaðila. Þá kemur upp sú
spuming hver eigi að reka á eft-
ir, vörsluaðilinn eða sá sem er að
spara. Samkvæmt upplýsingum
úr fiármálaráðuneytinu kemur
það í hlut ríkisskattstjóra að
fylgjast með þessu.
Verða upplýsingar um iö-
gjaldagreiðslur og tekjur keyrðar
saman í tölvum og kemur þá mis-
munur, ef einhver er, i ljós.
Viðbót ?
Nei
10,5%
Já
89,5%
90% með
Á vefsíðu Landsbréfa er að
venju skoðanakönnun, nú um
viðhorfin til viðbótarlífeyris-
sparnaðar. Spurt er: Hefur þú
hug á að nýta þér 2% í viðbót í líf-
eyrissparnað? Af þeim sem heim-
sótt höfðu síðuna um miðjan dag
í gær svöraðu 89,5% játandi en
10,5% neitandi.
-hlh