Dagblaðið Vísir - DV - 28.04.1999, Síða 6

Fyrir þremur ánum van gert samkomulag
við þnjú býli um að gerð yrði þar tilraun
með lífrænan búskap. Eitt þessara býla
er Pórisholt í Mýrdal en það bú reka
bræðurnir Guðni og Grétar Einarssynir.
Það er því fróðlegt að vita hvaða augum
þeir líta lífræna búskapinn.
Guðni segir að þegar þeir hafi þyrj-
að 1994 hafi þeir fyrst og fremst gert
það af áhuga á að prófa þetta og vita
hvort þetta væri möguleiki. 1996
gerðu þeir siðan þennan samning um
tilraunaverkefni með lífræna sauð-
íjárrækt. Sauðfjárræktin er hins veg-
ar aðeins aukabúgrein hjá þeim
bræðrum en þeir eru aðallega með
kýr.
Guðni er á því að tilraunin hafi tek-
ist þokkalega. „Fyrstu árin voru
reyndar mjög erfið þar sem uppsker-
an var mjög rýr. Eðli búskaparins er
hins vegar þannig að hún er rýr til að
byrja með og batnar eftir því sem
lengra líður.“ Að mati Guðna eru að-
stæður í dag ekki ennþá orðnar
þannig að ástæða sé til fyrir bændur
að fara út í lífrænan búskap. „Það er
mjög erfitt fyrir bændur að hefja slík-
an búskap. Það er helst að bændur
sem eru með sauðfé sem aukabúgrein
geti farið út í slíkt. Það gengur hins
vegar ekki upp í dag að ætla að breyta
stóru búi í lifrænt bú.“
Meðal þess sem Guðni telur að
þurfi að breytast er að menn verði að
fá sambærilegan stuðning við þann
sem fæst í nágrannalöndum okkar
ætli þeir sér að hefja lífrænan búskap.
„Breyting er svo dýr að að það hefur
enginn bóndi efni á að fara út í hana
i stórum stíl. Það gengur ekki upp að
ætla að fara að breyta þessu á sinn
eigin reikning. Annaðhvort þurfa
menn að auka landrými sitt til muna
eða fækka bústofninum en það síðar-
nefnda þýðir aðeins minni tekjur."
Stóra spumingin að mati margra er
hins vegar hvort hærra verð fáist fyr-
ir þær afurðir sem lífrænn búskapur
gefur af sér. Guðni er ekki í vafa um
að ef menn ætli út í útflutning sé tví-
mælalaust hægt að selja afurðirnar á
hærra verði. „Innanlands fáum við
15% hærra verð fyrir kjötið en við vit-
um ekki mikið um innanlandsneysl-
una. Menn tala oft um vistvæna fram-
leiðslu en það er nokkuð sem neytand-
inn þekkir ekki og enginn veit í raun
hvað er.“
Á næstu ámm telur Guðni að menn
muni átta sig á að engin vandamál
fylgi því að skipta yfir í lífrænan bú-
skap. Fyrstu 5-7 árin verði þó vissu-
lega erfið en eftir það eigi vandamálin
að verða úr sögunni.
Og hann segir skilning stjómvalda
á lífrænum búskap ekki vera fyrir
hendi. „íslendingar skynja ekki ennþá
hvað þetta þýðir. Menn em fastir í
þeirri hugsun að við búum í hreinu
landi og framleiðum hreinar landbún-
aðarafurðir." Guðni bendir einnig á
að þó að 15% hærra verð fáist al-
mennt fyrir lífrænar afurðir geti hann
fengið enn hærra verð fyrir ólífræna
kjötið en það lífræna með því að
slátra utan hefðbundins sláturtíma.
Þess vegna þurfi ekki endilega að
koma meiri tekjur af lifræna búskapn-
urft.
Þrátt fyrir þetta ætlar Guðni að
halda lífræna búskapnum áfram. „Við
emm með sér jörð undir lífræna hlut-
ann þar sem era um 170 ær og mun-
um halda því áfram. Það vantar hins
vegar töluvert upp á að við íhugum að
gera kúabúskapinn lífrænan. Til þess
þyrftum við miklu stærra landrými
en við höfum í dag.“
Guðni segir að það verði að koma í
ljós hvort þetta hafi borgað sig að lok-
um. „Við erum alla vega ekki famir
að græða enn þá,“ segir hann og glott-
ir við tönn. -HI
Bræðurnir Guðni og Grétar Einarssynir, bændur að Þórisholti i Mýrdal.
DV-mynd Hl
Sigurbjörg Ósk Áskelsdóttir starfar sem landslagsarkitekt í Bæjarsveit:
að búa í sveitinni
Sigurbjörg Ósk Áskelsdóttir lands-
lagsarkitekt er lýsandi daemi þess aö
í sveitinni er hægt að vinna við ýmis-
legt fleira en landbúnað.
o----------------------------—..............
Sháffer, fáanlegur í 16 stærðum og gerðum.
Lyftigeta frá 500 kg og sporvídd frá 87 sm.
Vesturþýsk framleiosla, knúnir Kubbota dísilvélum.
Liðstýrður vökvamótor í hverju hjóli.
Fjöldi aukabúnaðar.
Flæðistýrð dæla.
Sýningarvél á staðnum.
Bjóðum einnig mótordrifnar hjólbörur.
Nánari upplýsingar á staðnum.
/_........... ' ■
Bújöfur
sími 567 5200, Krókhálsi 10, 110 Reykjavík.
Verktakar • garðyrkjumenn •
bæjarfelög • gróðrarstöðvar
Liðléttingurinn getur auðveldað þér störfin.
Sigurbjörg Ósk Áskelsdóttir landslagsarkitekt að Jaðri í Bæjarsveit.
Sigurbjörg rekur Teiknistofuna
Jaðar við samnefndan bæ í Bæjar-
sveit í Borgarfirði. Stofan tekur að
sér alla hönnun utandyra, skipu-
lagsvinnu og skýrslugerð vegna
mats á umhverfisáhrifum. Teikni-
stofan hefúr m.a. hannað kirkju-
garða, skógræktarsvæði, sumar-
húsahverfi og aðgengi á útivistar-
svæðum og ferðamannastöðum.
Reksturinn gengur vel og að sögn
Sigurbjargar hefur hún nóg að gera.
Sigurbjörg segir það hafa verið
nokkuð sjálfgefið að starfrækja
teiknistofuna í Borgarfirði. Maður
hennar, Eiríkur Blöndal, er fæddur
þar og uppalinn og hefur hug á að
stunda búskap í framtíðinni. „Við
bjuggum í Noregi í sjö ár og vorum
þar bæöi við nám og störf. Þegar við
vorum á leiðinni heim frá Noregi
var þessi eign til sölu. Tengdafor-
eldrar mínir búa á næsta bæ. Þetta
var því kjörið tækifæri sem við lét-
um okkur ekki úr greipum ganga og
settumst hér að.“ Sigurbjörg segir
þessa staðsetningu henta mjög vel
fyrir fyrirtæki sitt. Hún þjónustar
allan Borgarfjöröinn, Akranes og
fleiri staði, þannig aö hún er í raun
í miðju starfsumhverfi sínu. Ein
önnur teiknistofa er á Vesturlandi,
þ.e. á Grandarfirði, og næg verkefni
virðast vera fyrir þær báðar. Ein
stór hindrun hefur þó mætt Sigur-
þjörgu. „Lítil gagnaflutningsgeta
símkerfisins hefur valdið mér vand-
ræðum. Landssíminn lofar bót og
betrun hér í sveit í sumar. Ég fæ þá
ISDN-tengingu sem eykur gagna-
flutningsgetuna til muna.
Annað vandamál sem hún stend-
ur frammi fyrir er að fá til sín
starfsmenn en hún segir erfitt að fá
fólk til að setjast að t sveit. „Sveit-
ungar mínir hafa tekið svo vel á
móti mér að ég er aö drukkna í
verkefnum. í haust varð ég að ráöa
til mín landslagsarkitekt. Hún er í
hlutastarfi hér ásamt vinnu hjá BM
Vallá. Það má segja að ég hafi feng-
ið hana að láni yfir há veturinn."
Meðal þeirra vandamála sem fylgja
því að fá starfsmann í sveitina er að
útvega honum húsnæði. „Svo setur
fólk töluvert fyrir sig hvað sam-
göngurnar eru lélegar og vegimir
vondir. Það horfir nú til batnaðar
innan nokkurra ára.“ Sigurbjörg
starfrækir teiknistofu sína inni á
heimilinu. Hún segir þetta vera
nokkuð þungt í vöfum og að það
þurfi að aðskilja betur heimili og
vinnu. „Það eru tvö hús á landar-
eigninni og stóri draumurinn er aö
flytja teiknistofuna yfir í eldra hús-
ið,“ segir hún.
Það þarf að huga að mörgu þegar
maöur setur upp starfsemi í sveit.
„Það þarf að athuga hversu öflugt
símakerfið er því nútímastarfsemi
byggist mikiö á vinnu í tölvum og
töivutengingum. Svo þarf fólk að
huga að húsakostinum þegar það
kaupir fasteignir og hvort hægt sé
að aðskilja rekstur og heimili. Það
er lika mjög mikilvægt að sveitarfé-
lagið styrki dagvistun barna. Hér I
sveitinni fá öll börn frá eins árs
aldri leikskólapláss þannig að við
erum mjög heppin með það.“
Sigurbjörg er uppalin á höfuð-
borgarsvæðinu og hafði enga
reynslu af því að búa úti á landi
áður en hún flutti í Bæjarsveitina
fyrir tæpum tveimur árum. „Mér
finnst mjög gott að búa héma. Mað-
ur verður þó að átta sig á því að
þetta er sveit og maður getur t.d.
ekki hlaupið út í húð þegar það
hentar. Maður verður að vera hag-
sýnn og hugsa fyrir hlutunum."
Sigurbjörg sér ekki fram á annað
en að halda rekstrinum áfram í
Bæjarsveitinni. „Við höfum bæði
áhuga á garðyrkju og útiveru og
þau áhugamál fara vel saman við að
búa hér,“ segir hún.
Sigurbjörg vildi koma á framfæri
þakklæti tO þeirra sem hafa stutt
hana í baráttunni fyrir bættu síma-
kerfi og Landssímanum fyrir já-
kvæð viðbrögö.
-HI