Dagblaðið Vísir - DV - 02.06.1999, Blaðsíða 12

28
Nú færðu hana í Blómavali
og Fossvogsstöðinni
Hús og garðar
MIÐVIKUDAGUR 2. JÚNÍ1999
Vírnetskörfur sem
setj a svip á umhverfið
Hentugar plöntur
Hengibrúðarauga (lobelía)
Hengipelargónía
Bergflétta
Sápujurt
Dvergavör
Maríuskór
Fjólur
Apablóm
Hengipetúnía (Surfinia)
Skjaldflétta
Skildingablóm
Dílatvitönn
Hengijárnurt (Tapien)
Stjúpur
Silfurkambur
Flauelsblóm
manni dettur í hug. Sem dæmi
um öðruvísi körfur má nefna
körfu sem eingöngu inniheld-
ur kryddjurtir eða körfu með
jarðarberjum.
Eftir gróbursetningu
Karfan þarf að standa innan-
dyra, t.d. í gróðurhúsi eða garð-
skála, í a.m.k. 1-2 vikur eftir gróð-
ursetningu. Það gefur plöntunum
tíma til að róta sig. Þær mega ekki
vera fullvaxnar og gott er að planta
þeim áður en þær byrja að
blómstra. Það er því tímabært að
huga að sumarkörfunni á vorin.
Hægt er að gera körfur fyrir mis-
munandi árstíðir. Sem dæmi má
nefna vorkörfu með vorlaukum og
öðrum vorblómstrandi plöntum.
Það er best að planta í vorkörfu
að hausti eða yfir vetrartím-
ann, geyma hana á svöl-
um stað fram á vor og
gæta þess að hún of-
þorni ekki. Aðaluppi-
staðan í haustkörfu
gæti verið sigrænar
plöntur, s.s. skriðull
einir og bergflétta,
auk plantna sem
blómstra mjög
seint, eins og kína-
vöndur sem
blómstrar í októ-
ber.“
Að sögn Svövu
verða svona hengi-
körfur til sölu í gróðrar-
stöðinni í Fossvogi. Til
stendur að bjóða upp á
kynningar þar sem fólki er
sýnt hvemig það getur gert slíkar
körfur sjálft, auk þess sem því er
leiðbeint um efnisval og val á
plöntum. Kynningarnar verða á
fimmtudagskvöldum og verða aug-
lýstar sérstaklega. -ÓSB
Þessar körfur eru tilvaldar
á svalir og má jafnvel búa sér
til lítinn, fallegan kryddjurta-
garð í einni slíkri. í útfærslu
Svövu Rafnsdóttur á einum
slíkum garöi eru eftirfarandi
plöntur settar neðst: 1 major-
anum, 1 piparmynta, 1
sítrónumelissa og 1-2 origan-
um. Á miðju körfunnar eru
svo 2 skjaldfléttur og 2 timian.
Ofan í körfuna er 1 graslauk
plantað í miðju og 1 salvíu, 2
steinseljum og 1 basil raðað í
kring. Skjaldfléttan gefur
körfunni lit og hún ber æt
blóm sem er skemmtiiegt.
í Gróðrarstöðinni í Fossvogi
starfar Svava Rafnsdóttir garð-
yrkjufræðingur. Hún lærði að búa
til vímetshengikörfur í Bretlandi
og hefur undanfarið komið þessari
þekkingu sinni á framfæri víða um
land.
„Helsti munurinn á opnum vír-
netskörfum og lokuðum körfum er
sá að lokaðar körfur eru með heil-
um hliðum og einungis hægt að
planta ofan í þær. Vírnetskörfurn-
ar eru hins vegar með opnar hlið-
ar þannig að hægt er bæði að
planta ofan í körfurnar og í hliðar
þeirra. Þær eru gerðar úr léttum
vír, sem er plasthúðaður til að
hann ryðgi ekki, og þær má nota
árum saman. Skipta þarf þó um
innihald árlega. Til að jarðvegur-
inn haldist inni í vírkörfunni þarf
sérstakt innlegg og getur það verið
úr ýmsum efnum. Mottur úr ull,
sem er endurunnin, og kókos-
hnetutrefjum hafa reynst vel, auk
þess sem fallegt er að klæða hliðar
körfunnar með mosa og fóðra þær
með striga.
Plöntuval
Áður er plantað er í körfuna er
vert að huga að litasamsetningu. Sé
valin sú leið að hafa fleiri en eina
tegund í körfunni er um margt að
velja. Sem dæmi má nefna að heitir
litir (gult yfir í rautt) fara vel sam-
an og eins kaldir litir (blátt yfir í
rautt). Andstæður geta einnig kom-
ið vel út, t.d. fjólublátt með appel-
sínugulu. Hvíta litinn er svo tilvalið
að nota til að lýsa upp. Taka skal
með í reikninginn að litur
laufblaða getur verið mjög
mismunandi. Aðalreglan
í plöntuvali er sú að
leyfa ímyndunarafl-
inu að njóta sín og
prófa það sem
Umhiröa
Jarðvegurinn í körfunni þarf að
vera léttur og loftmikill og halda
vel raka. Ég nota helst blöndu af
vikri og spagnum-mosa. Þegar
plantað er í körfuna er gott að
bæta í hana áburði sem leysist
hægt upp og nýtist plöntunum í
langan tíma. í moldina er einnig
gott að blanda vatnskristöllum.
Þeir draga í sig vatn og nýtast þvi
sem vatnsforði fyrir plönturnar.
Það er mjög gagnlegt því karfan
sjálf heldur Ula raka. Yfir sumar-
tímann er nauðsynlegt að fylgjast
vel með körfunni og vökva reglu-
lega, jafnvel daglega ef veður er
þurrt. Vökva þarf af og til með
venjulegum blómaáburði því nær-
ingarefnin skolast smátt og smátt
úr jarðveginum.
Fjarlægja þarf vis-
in laufblöð og fallin
blóm. Það örvar
blómmyndun og
gefur körfunni
lengri lífdaga.
Stabsetning
Þegar plantað er í
körfuna þarf að
hafa staðsetningu
hennar í huga. Ef
karfan á að hanga
hátt uppi þarf að
hafa mikið af hang-
andi plöntum og lítið af blómstrandi
plöntum ofan á. Sé hún hins vegar í
augnhæð er faUegt að hafa töluvert
mikið af blómstrandi plöntum ofan
á, auk hangandi plantnanna. Velja á
saman plöntur sem þurfa svipuð
skilyrði, t.d. skuggaþolnar plöntur
saman, sólelskar eða þurrkþolnar,
o.s.frv. Það tryggir betri þrif plantn-
anna í körfunni. Karfan þarf að
hanga á skjólgóðum stað og með tU-
komu aUs kyns skjólveggja fer slík-
um stöðum sífeUt fjölgandi. Festa
þarf körfurna tryggilega og eigi hún
að hanga hátt uppi er hægt aö fá
króka með einhvers konar talíu til
að auðvelda umhirðu. Þá er körf-
unni einfaldlega slakað niður þegar
vökva þarf og hún síðan hífð upp
aftur.