Dagblaðið Vísir - DV - 09.06.1999, Side 15

MIÐVIKUDAGUR 9. JÚNÍ 1999
15
Landslag yrði lítils virði
Uppbygging
fer>afljónustu
Samkeppni og hraði nútima-
þjóðfélagsins krefst nýrrar tækni.
Þátttakendur í uppbyggingu ferða-
mannaþjónustu hafa í auknum
mæli komið sér upp tölvubúnaði
og má flnna heimasíður þar sem
kynnt er þjónusta og gefinn kostur
á upplýsingum.
Frábært, hugsaði ég með mér og
sendi fyrirspurn. Dagar liðu og
ekkert svar barst og á endanum
hringdi ég. Kom þá í ljós að sá sem
rak þjónustuna hafði fengið fag-
mann til að útbúa heimasíðu en
hann var alls ekki nógu vel að sér
sjálfur til að svara fyrirspumum
gegnum tölvu.
„Landið er fagurt
og frítt,“ segir í
kvæðinu. - Sem bet-
ur fer á ísland enn
sína ægifógru
ósnortnu náttúru og
vonum við að svo
verði um alla fram-
tíð. Vetur, sumar vor
og haust, hver árstíð
hefur sína töfra. Vor-
ið vekur væntingar
eftir langan vetur og
þokuslæður í dögun,
spor í döggvotu lyngi
og angurblíður söng-
ur lóunnar eru
ógleymanleg þeim
sem upplifa.
Ferðamenn, bæði
innlendir og erlend-
ir, leggja í auknum
mæli leið sína til landsins á öllum
tímum árs og í fjölda byggðarlaga
hafa skapast störf i ferðaþjónustu.
Má nefna hestaferðir, Síldarævin-
týrið á Siglufirði og hvalaskoðun-
arferðir.
Eftirminnileg og ánægjuleg var
bátsferð frá Stykkishólmi þar sem
í boði var fuglaskoðun og sigling í
fógru umhverfi. Og toppurinn var
þegar skelplógur var dreginn um
borð og áhöfn bauð upp á ljúffeng-
an skelflsk. Einnig var ánægjuleg
vélsleðaferð frá Arnarstapa á Snæ-
fellsjökul og sannaðist þar að ekki
þarf að hendast helgarferð til út-
landa í ævintýraleit.
Kjallarinn
Gunnhildur
Hrólfsdóttir
rithöfundur
A fer> um hring-
veginn
Á ferð minni um
hringveginn vakti at-
hygli auglýsing um
bátsferð í eyðifjörð.
Slíkt lætur maður
ekki fram hjá sér fara
og ég borgaði glöð í
bragði uppsett verð og
var fyrst um borð. Yf-
irbyggður báturinn
var ágætlega búinn og
vistlegur. Ferðin tók
klukkustund hvora
leið. Ég þekkti nokkuð
til sögu staðarins og
hlakkaði til að sjá
merkisstaði frá sjó og
bæta við þekkingu
.... mína.
Fararstjórinn var
skipstjóri og hann stóð við stýrið
og reykti vindil alla leiðina og
mælti ekki orð nema á hann væri
yrt. Hann var vinsamlegur skip-
^tvwkishó' MHR
„Eftirminnileg og ánægjuleg var bátsfer> frá Stykkishólmi flar sem i
hverfi.“
bo>i var fuglasko>un og sigling í fögru um-
stjóri en ekki fróður leiðsögumað-
ur og ferðin því ekki nema hálf,
því það vantaði söguna. Bömin
voru óróleg og allir þegjandalegir
og alvarlegir þegar komið var að
landi.
Andstæðan við þetta var rútu-
ferð sem ég fór í um kunnuglegt
svæði. Rútan var full af fólki sem
langaði að heyra sögu staðarins og
ökumaðurinn i þeim bíl vissi hvað
við átti. Hann talaði stanslaust
alla leiðina og benti á það sem fyr-
ir augu bar. Sumt af því sem hann
sagði vissi ég að var haugalygi en
það var fyndið
og sakaði engan
og allir skemmtu
sér vel.
Lei>beining-
ar
Útlendinga
þyrstir i frásagn-
ir af lífi víking-
anna og hvernig
fólk dró fram líf-
ið í þessu
hrjóstruga landi. Og íslendingar
hafa einnig gaman af að riija upp
þjóðsögur og örnefni.
Hjá mér vaknar því sú spuming
hvort ekki þurfi leiðbeiningar og
þjálfun fyrir fólk sem er svo dug-
legt að skapa sér og öðrum at-
vinnu með þjónustu við ferða-
menn? Gumihildur Hrólfsdóttir
„Dagar liðu og ekkert svar barst og
á endanum hringdi ég. Kom þá í Ijós
að sá sem rak þjónustuna hafði
fengið fagmann til að útbúa heima■
síðu en hann var alls ekki nógu vel
að sér sjálfur til að svara fyrirspurn-
um gegnum tölvu. “
Að ganga í gildru
Auðvitað á ég ekki að skrifa
ævisöguna í dagblööin en þar sem
ég er frekar dómínerandi þáttur í
mínu lífi þá verðið þið bara að fyr-
irgefa.
Sem sannur íslendingur, afkom-
andi landflótta konunga sem flúðu
undan ofríkinu, er ég með smá-
kóngaeðli í blóðinu. Eins og kon-
ungbomum sæmir vil ég eiga mitt
og ráða í ríki mínu. Fyrir nokkrum
árum réðumst vér í íbúðarkaup.
Það varð mjög fljótlega ljóst að oss-
ið er ekki mikill stærðfræðingur,
því þrátt fyrir alla mína útreikn-
inga fór alltaf meira út af banka-
bókinni en mér hafði reiknast til.
Borga>i en nota>i ekki
Það er best að skýra þetta nánar.
Símalaus er íslensk kerling ekki.
Símtengi vár til staðar, aðrir íbúar
nýfluttir út. Það eina sem ég þurfti
að gera var að velja númer, horfa á
konuna ýta á takka og borga litlar
tíu þúsund krónur i stofngjald!
10.000 krónum fátækari tímdi ég að
sjálfsögðu ekki að nota símtækið.
Þremur mánuðum síðar fékk ég
reikning upp á sextán hundruð
krónur. Ég þurfti sem sagt að
borga fyrir að hafa símann þótt ég
notaði hann ekki. Og ef þið haldið
aö ónotuðu skrefin hafi færst yfu á
næsta tímabil þá vinnið þið engin
verölaun.
Ég gat nú ekki eytt miklu púðri í
þetta símamál því skyndilega var
ég orðin einn al-
vinsælasti viðtak-
andi gluggabréfa
fyrr og síðar. Ég á
íbúðina, ég borga
af henni hita, raf-
magn og lánin en
ég þarf líka að
borga fyrir að eiga
hana! Hvaða lógík
er það? Ef ég borga
ekki fyrir að eiga
það sem ég er búin
að borga fyrir þá
er hægt að taka af mér mína éigin
eign? Halló!
Ríki> fékk hagna>inn
Ég verð að viðurkenna að þetta
kom mér ekki eins mikið í opna
skjöldu og ég vil vera láta. Ég á
nefnilega bíl. Bíll er botnlaus hít.
Sem maður þarf að sjáifsögðu að
borga fyrir að fá að fleygja pening-
imum sinum í. Er
þá ónefnd skyldu-
tryggingin sem
ónefndir glæpabar-
ónar hér í bæ mala
gull á. (Þó svo að
tjónvaldurinn
borgi að endingu
allt tjónið þá skul-
um við samt rukka
alla hina líka af því
að við erum svo fá-
tækir. Þótt hagnað-
artöliu síðasta árs
segi eitthvað allt
annað.) Ég tæki
strætó miklu meira
ef þessir götóttu
pyntingarklefar
sem ganga undir
dulnefninu strætó-
skýli væru jafnaðir
við jörðu hið snarasta. Voru pen-
ingarnir mínir notaðir í þennan
ófógnuð?
Þegar hér var komið sögu sá ég
ekki fram á neitt annað en að
vinna fyrir mér. Svo ég var í tvö-
faldri vinnu, örmagna af þreytu
eitt vorið. Þar til ég fékk annan
launaseðilinn. Höfðingjunum
(þessir sem fengu veglega launa-
hækkun daginn eftir kosningam-
ar síðustu) hafði tekist (undar-
lega hljóðlega) að afnema náms-
mannaskattkortin. Svo ríkið hirti
allan hagnaðinn af aukavinn-
unni. Ég hætti að sjálfsögðu „med
det samme“.
Stjórna> sem
strengjabrú>u
Svo komu-launahækkun-
aráramót og ég fór að
vinna í matvöruverslun.
Fyrsti dagurinn fór allur
í umræður um hækkim-
ina á mjólkurpottinum
og tóbakinu. Brauðið
hafði hækkað fyrir ára-
mót. Og vegna hækkun-
ar á einhverju mystísku
fyrirbæri sem kallast
launavísitala þá hækk-
aði afborgunin af íbúð-
inni. Það stækkar sem af
er tekið. Rosalega hef ég
það eitthvað á tilfmning-
unni að þegar launþegar
fá meintar launahækk-
anir þá rýrni kaupmátt-
ur þeirra. Og það stund-
um áður en launahækkunin kemur
til framkvæmda. Sjoppan fór fljót-
lega á hausinn og ég fékk engin
laun og lenti á sveitinni. Einhverra
hluta vegna höfðu atvinnuleysis-
bæturnar ekkert hækkað. Hvar var
launavísitalan þá?
Mér líður alla vega eins og ég
hafi gengið í gildru. Að ég eigi
ekki mitf og ráði ekki í riki
mínu. Mér finnst eins og kerfið
sé búið að læsa í mig klónum og
stjómi mér eins og strengja-
brúðu. Stundum á dimmum nótt-
um heyri ég hæðnishlátur.
Ásta Svavarsdóttir
„Rosalega hef ég það eitthvað á
tilfinningunni að þegar launþegar
fá meintar launahækkanir þá rýrni
kaupmáttur þeirra. Og það stund-
um áður en launahækkunin kemur
til framkvæmda. “
Kjallarinn
Ásta
Svavarsdóttir
bókmenntafrædngur
Með og
á móti
Skattaafsláttur fyrir óríkis-
styrktar kvikmyndir?
í mars síöastliönum samþykkti Alþingi
frumvarp til aö laöa hingaö til landsins
erlenda kvikmyndageröarmenn. Um er
aö ræöa 12% endurgreiöslu á myndum
sem kosta yfir 80 milljónir króna. Eftir-
litsstofnun Efta hefur nyveriö ákveöiö
aö hefja rannsókn á því hvort þetta
standist lög.
Peningar og
verðmæti inn í
landið
„Séðir menn
hafa fundið út
að það þarf
peninga til að
laða að pen-
inga og út á
það gengur
þessi endur-
greiðsluhug-
mynd. Hún er
einfóld í fram-
kvæmd og
gæti orðið til
að auka verk-
þekkingu og styrkja þau kvik-
myndafyrirtæki sem geta þjón-
ustað stærri bíómyndir. Hins
vegar þarf einnig að veita þvi er-
lenda fé sem lagt er í íslenskar
myndir styrktar af Kvikmynda-
sjóði aðgang að þessu kerfi svo
að íslenskum kvikmyndagerðar-
mönnum bjóðist fleiri leiðir við
fjármögnun. íslensk kvikmynda-
gerð hefur hangið á horriminni
um allt of langt skeið en þetta,
sem og stækkun Kvikmynda-
sjóðs, gefur henni ákveðin sókn-
arfæri. Ég blæs á allar aðfinnslur
hreintrúaðra markaðssinna um
óeðlilega fyrirgreiðslu, svipuðum
aðferðum hefur oft verið beitt
með góðum árangri í hagsögu
hins vestræna heims. Þetta er
einfaldlega pólitísk ákvörðun um
að styrkja undirstöður greinar
sem á eftir að láta mikið að sér
kveða í framtíðinni og skila bæði
miklum peningum og öðrum
meiri verðmætum inn í landið."
Mismunun
„í fyrsta lagi
mismunar
þessi ríkis-
styrkur til
kvikmynda-
gerðar at-
vinnugrein-
um. Kvik-
myndagerð á í
Samkeppni VÍð Glúmur Jön BJÖrn»-
aðrar atvinnu- son efnafræWngur.
greinar urn
staifsfólk.
Hvers vegna á hún að njóta rik-
isstyrkja í þessari samkeppni?
Við höfúm heldur ekki góða
reynslu af því að gera atvinnu-
greinar ósjálfbjarga með ríkis-
styrkjum af þessu tagi. Það leiðir
til óraunhæfra fjárfestinga eins
og við urðum vitni að með loð-
dýraræktina og fiskeldiö. Þessi
styrkveiting mun xíka mismuna
fyrirtækjum innan kvikmynda-
gerðarinnar. Þau munu ekki öll
fá þessa styrki. Kvikmyndafyrir-
tæki sem framleiða til dæmis
auglýsingar, sjónvarpsefni,
fræðsluþætti og kvikmyndir sem
kosta undir 80 milljónum króna
munu ekki njóta styrkjanna og
standa höllum fæti gagnvart hin-
um sem styrkina fá.“
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskilur
sér rétt til að birta aðsent efni á
stafrænu formi og í gagnabönk-
um.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is
Ásgrímur Sverris-
son kvikmynda-
geröarmaöur.