Dagblaðið Vísir - DV - 25.10.1999, Blaðsíða 9

MANUDAGUR 25. OKTOBER 1999
27 >
DV
Sport
16 tillögur lagðar fram
Sextán tillögur hafa verið lagðar fram til afgreiðslu á
landsþingi hestamannafélaga í Borgarnesi 29. og 30.
október. Stjóm LH leggur til að nefnd verði skipuð til
að sjá um samræmmgu á reglugerðum móta og agaregl-
ur fyrir íþrótta- og gæðingakeppni. Einnig leggur^
stjórnin til að lágmarkseinkunnakerfi fyrir íslands-
mót verði lagt niður þar til þær aðstæður em fyrir
hendi að mögulegt sé að taka það upp á ný. -EJ
Þorsteinn Vigfússon á
Húsatóftum með nokkur
gráu hrossanna sinna.
DV-mynd EJ
Þrjú grá hross hafa komið að máli þegar krýndir
hafa verið íslandsmeistarar í tölti á Islandi: Bjöm
Sveinsson varð íslandsmeistari á Hrímni frá
Hraínagili 1981, Sigurbjörn Bárdarson varð Is-
landsmeistari á Kraka frá Helgastöðum 1990 og Sig-
* urður Siguróarson varð Islandsmeistari á
Kringlu frá Kringlumýri 1997.
Aó minnsta kosti tveir gráir hestar
hafa verið fyrirferðarmiklir i is-
lenskum kvikmyndum. Það er
mörgum eftirminnilegt er
Gunnar Eyjólfsson reiö Grána frá Auðsstöðum í kvik-
myndinni Lénharður fógeti.
1 Ekki síður vakti Hrímnir frá Hrafnagili athygh
í myndinni Magnús en þar sat Egill Ólafsson
hestinn að mestu. Jón Sigurbjömsson leik-
ari lék eitt aðalhlutverkanna í myndinni
en hann ræktaði annan ffægan gráan
hest, Kraka frá Helgastöðum.
Til að hross veröi grátt verður að
minnsta kosti annað hvort foreldr-
anna að vera grátt en þá eru ekki
nema 50% líkur á að iiturinn sé
réttur. Til að hross verði arfhreint
verða báðir foreldranna að vera
gráir en ekki er samt öruggt að af-
kvæmið verði arfhreint. Það þarf
að bíða af þolinmæði áður en það
er sannreynt.
„Guðmundur Eyjólfsson, fóður-
bróðir minn, er upphafsmaður að
ræktun gráu hrossanna á Hofsstöð-
um,“ segir Gisli
Höskuldsson
Hofsstöðum
Borgaríirði.
„Guðmundur bjó
að Hofsstöðum á
undan föður
mínum Höskuldi
sem var meira
fyrir leirljósa
klára. Hvíti litur-
inn jókst hjá mér upp úr 1960. Ég
átti stóðhestinn Hrimni ffá Vil-
mundarstöðum og hálfan hlut í Kul
ffá Eyrarbakka. Þeir voru báðir
gráir og upp ffá þvi hefur liðlega
helmingur hrossa í stóði minu ver-
ið grár,“ segir Gfsli. -EJ
hvitum hesti
- Þorsteinn Vigfússon á nokkur hross sem eru grá og gráskjótt en verða alhvít
Þú komst í hlaðið á hvítum hesti, þú komst
með vor í augum þér, segir í kvæði eftir Davið
Stefánsson. Þannig hafa margir íslendingar séð
íslenska hestinn fyrir sér, hvítan og reistan.
Tækifæri þeirra til að ríða hvítum hesti hafa
ekki verið mörg því hvítir hestar eða gráir eru
tiltölulega fáir og ræktun þeirra er ekki skipu-
lögð að ráði.
Þorsteinn Vigfússon á Húsatóftum á Skeiðum
á nokkur hross sem eru grá og gráskjótt en hross
með þessum lit verða alhvít. Tveir hesta hans,
Sveipur og Reynir, voru meðal fremstu gæðinga
síns tíma og Reynir var í þriðja sæti á landsmót-
inu árið 1974. í stóði Þorsteins eru sjö grá hross
af níu mögulegum, meðal annai-s 1. verðlauna
hryssan Raun sem fékk 9,0 fyrir tölt og 8,0 fyrir
skeið í sínum fyrsta spretti í sumar.
Meðal gráu hrossanna er tveggja vetra hryssa
sem kemur úr heinum kvenlegg hvítra hryssna
ailt frá árinu 1918.
„Upphaf gráa eða hvíta stofnsins hér á Húsa-
tóftum má rekja til rauðskjóttrar hryssu sem afi
minn, Þorsteinn Jónsson á Húsatóftum, keypti
um 1890, skömmu áður en hann fór að búa,“ seg-
ir Þorsteinn.
„Hann fann hryssuna á markaði í Reykjavík
en þessa hryssu vildu kolanámumenn í Bret-
landi ekki vegna litarins. Undan henni kom
Leira, ljósaskjótt hryssa sem var fædd árið 1902.
Hennar dóttir var Gráskjóna 466 sem er fædd
árið 1918 og upp frá því hafa fæðst gráar hryssur
í beinan legg, sem hafa verið notaðar í ræktun á
Húsatóftum. Gráskjóna er undan gráum reið-
hesti frá Efri-Brúnavöllum.
Dóttir hennar var Gola 539, fædd árið 1926,
undan Nasa frá Skarði sem var glórauður. Ég
man eftir þessari hryssu. Árið 1939 fæddist
Hæra. Hún var ekki dæmd en var undan Surti
133 frá Kirkjubæ. Faðir minn Vigfús Þorsteins-
son seldi hana að Björk í Sandvíkurhreppi með
folaldi en kaupir síðar dóttur hennar Hryðju frá
Björk er hún er orðin 10 til 11 vetra. Hryðja var
undan Úlfsstaða-Blakki 302 og er fædd um 1951.
Faðir minn hafði þá misst síðustu gráu hryss-
una sína en fannst hross af þessum stofni duga
vel í ferðalögum, góð að draga, æðrulaus og
hraust. Þau voru talin góð ef þau komust heim
með vagna og vörur.
Síðasta folald Hryðju var grá hryssa, Þruma
fædd árið 1976, undan rauðglófextum hesti frá
Guðmundi Eyjólfssyni á Húsatóftum. Þessi hest-
ur var skyldur Þrumu því hann var undan
Nebba frá Húsatóftum sem var sonarsonur
Hryðju. Síðasta folald Þrumu er gráskjótt hryssa
undan Teigi frá Húsatóftum, fædd árið 1997. Teig-
ur er skyldur þessari óskírðu tveggja vetra
hryssu því þau eiga sömu langömmuna, Hryðju.
Það hafa því fæðst sex gráar hryssur í beinan
kvenlegg á árunum 1918 til 1997 en það hefúr ver-
ið gegnumgangandi að þær eru síðasta folald
móður sinnar.
Ég á nú í stóði sjö grá eða hvít hross en hef
lagt á það áherslu á undanfómum árum að halda
litnum. Þessi hross hafa ýmist verið grá, grá-
skjótt eða jafnvel gráblesótt en verða fljótt al-
hvít,“ segir Þorsteinn.
-EJ
Atta gráhesta heylest
Það eru fáir bæir á ís-
landi þar sem grá hross em
ræktuð reglubundið. Að
sögn Þorkels Bjamasonar,
fyrrverandi hrossaræktar-
ráðunautar, em örfáir bæir
þar sem grá hross eru hátt
hlutfall bæjarhrossanna.
„í gamla daga var tölu-
vert áf gráum hrossum í
Húnavatnssýslu. Þar var
meðal annars á einum bæ
átta hesta heylest grárra
hrossa. Á Hólabæ í Húna-
vatnssýslu er hvað hæst
hlutfall grárra hrossa á ein-
um bæ á íslandi. Þar er hér
um bil hvert hross grátt, en
örfá hrossanna hafa verið
sýnd. Á Hofsstöðum í Borg-
arfirði er meiri ræktun.
Höskuldur Eyjólfsson hélt
upp á ljósa liti, leirljóst og
'grátt. Hann átti góðan klár
leirljósan og reyndi að
halda litnum við. Gísli son-
ur hans hugsar mikið um
hrossarækt en ég veit ekki
hve hátt hlutfall af gráum
hrossum er í stóðinu þar.
Menn voru að ræða um
það að í gamla daga hefði
verið mikið af gráum hross-
um víða og að þeir hefðu
áhyggjur af því að allt væri
að verða brúnt og rautt. Ég
reyndi að hafa áhrif á það
og bauð upp á ljósa hesta á
stóðhestastöðinni en það
hafði engin úrslitaáhrif.
Það voru vonbrigði," segir
ÞorkeO.
-EJ