Dagblaðið Vísir - DV - 05.11.1999, Síða 6

6
FÖSTUDAGUR 5. NÓVEMBER 1999
Fréttir_________________________________________________________________________________pv
Margskipt gleraugu:
Misgóð og misdýr
fræðing stilla þau betur. Nægi það
ekki til að leysa vandamálið skal
leita til augnlæknis, helst þess
sem skrifaði upp á gleraugun.
Vandinn við að fá sér gleraugu er
sá að ekki er hægt að prófa glerin
sem slík áður en búið er að ganga
frá gleraugunum og setja þau upp.
Dýrari en hefðbundin
gleraugu
Samkvæmt upplýsingum DV
kostar skoðun hjá augnlækni
u.þ.b. 2000-3000 krónur. Ólituð
sjóngler með fljótandi skiptum
kosta síðan yfirleitt á bilinu 15-18
þúsund krónur. Ef styrkur gler-
augnanna er orðinn plús eða min-
us fjórir (aukið fjarsýni eða nær-
sýni) og glerin slípuð þunn kosta
þau á bilinu 20-25 þúsund krónur.
Séu glerin með glampavörn og
meðalstyrkleika kosta þau á bil-
inu 25-30 þúsund krónur. Tvískipt
gler eru því talsvert dýrari en
hefðbundin gler sem kosta yfir-
leitt á bilinu 4-8 þúsund krónur.
Verð á umgjörðum ér hins veg-
ar mjög mismunandi og fer það
m.a. eftir merki gleraugnanna og
hvað er í tísku hverju sinni.
Spurningin er því hvort gæði
Að mörgu þarf að huga þegar
gleraugu eru valin, ekki síst
þegar um tvískipt gleraugu
er að ræða.
Um miðjan aldur þurfa margir,
sem áður hafa talið sig hafa sjón
arnarins, að fá sér lesgleraugu.
Þeir geta fengið sér sérstök les-
gleraugu við fjarsýni. Þeir sem
hafa hins vegar áður gengið
með gleraugu þurfa oft, þeg-
ar á miðjan aldur er kom-
ið, að fá sér tvískipt gler-
augu. Slík gleraugu eru
annað hvort tvískipt með
slípuðu lesgleri neðan til,
og sjást þá skiptin sem
þverstrik á glerjunum,
eða margskipt með fLjót-
andi skiptum sem ekki
sjást.
Ymsar sérþarfir
Skipt gleraugu eru hentug við
flest störf. Gleraugu með fljótandi
gleri hafa batnað verulega á und-
anförnum árum og orðið vinsæl. í
sumum tilfellum eru tviskipt gler-
augu með leshlutann að neðan þó
hentugri en gleraugu með fljót-
andi gleri vegna stærra lessviðs
þeirra. Tvískipt gleraugu með
sér leshluta eru t.d. hentugri
við ýmis iðnaðarstörf, fyrir
fólk með sérstakt sjónlag
eða sjóngalla. Hins veg-
ar getur fólk þurft
önnur sérstök gler-
augu við tölvu-
vinnu, við lestur
og ýmislegt
íleira. Það er
því nauðsyn-
legt að gera sér
vel grein fyrir því, áður en gler-
augu eru keypt, við hvaða aðstæð-
ur á að nota þau.
Aðlögun
Margskiptu gleraugun eru
hentug fyrir þá sem annars
þurfa sifellt að skipta á milli
gleraugna. Þó er mælt með
því að þeir sem lesa mikið
eigi sérstök lesgleraugu.
Nauðsynlegt er að gera sér
grein fyrir því áður en ný
gleraugu eru keypt að það
getur tekið nokkurn tíma
að venjast þeim. Eftir u.þ.b.
tveggja vikna notkun ætti
notandinn að vera farinn að
iði nær sem fjær. Ef
ekki gæti t.d. hafa
verið skekkja í sjónmælingu,
slípun eða vinnslu glerjanna.
Gangi illa að venjast
gleraugunum
þarf að láta
sjón-
tækja-
glerjanna séu í réttu hlutfalli við
verð þeirra. Vafalítið eru dýrustu
sjónglerin vandaðri en þau ódýr-
ari. Hins vegar hafa sumir mjög
sveigjanlega sjón og geta því van-
ist nánast öllum glerjum. Aðrir fá
hins vegar höfuðverk og óþægindi
ef sjónáhrifin eru ekki fullkom-
lega rétt. Það er því mjög einstak-
lingsbundið hvers konar gler
henta fólki.
(Heimild: Neytendablaðið o.fl.)
Nákvæmni nauðsynleg
Mun auðveldara er að smíða
gleraugu með einum styrkleika
heldur en margskiptum glerjum.
Mikilvægt er að gleraugun sitji
vel á nefinu, brennipunktur
þeirra sé réttur og sjónmiðja
glersins sé nákvæmlega framan
við augasteininn þegar notandinn
horfir beint fram.
Gleraugu er tískuvara rétt eins
og fatnaður og skór. í dag eru lítil
gleraugu í tísku. Þau henta hins
vegar ekki öllum sem nota marg-
skipt gleraugu. Ef gleraugun eru
mjög lítil er nefnilega hætta á að
glerin í þeim hafi ekki alla þá fLeti
sem nauðsynlegir eru í margskipt-
um gleraugum eða að sumir fletir
séu of litlir. Á hinn bóginn geta
mjög stór gleraugu komið í veg
fyrir að hægt sé að setja marg-
skipt gler í þau. Fagurfræðin og
tískan geta því haft talsverð áhrif
á sjón okkar.
-GLM
Fróðleikur
um sykur
- Vissir þú að algengt magn
viðbætts sykurs í kexi er 17-19%
og í kökum 21-28%?
- Vissir þú að sykri er bætt í
nánast allan dósa-, pakka- og
glasamat á íslandi?
- Vissir þú að ennþá er ekki
skylt að tilgreina viðbættan syk-
ur á umbúðum íslenskra mat-
væla?
- Vissir þú að enginn aðili á
íslandi telur sig hafa það hlut-
verk að mæla hvort innihalds-
lýsingar á íslenskum matvælum
séu sannleikanum samkvæmar?
- Vissir þú að nýlegar rann-
sóknir í Bandaríkjunum benda
til svipaðs boðefnarugls í heila
við neyslu sykurs og við neyslu
fíkniefna á borð við áfengi og
heróín?
- Vissir þú að sykumeysla á
mann á íslandi er komin upp i
eitt kíló á viku?
Kæld tómatsúpa
Þessi bragðmikla
tómatsúpa er upplögð
sem forréttur eða sem
léttur hádegisverður.
Uppskrift
1 1/2 kíló af tómötum,
afhýddum og skornum í
bita
4 hvítlauksrif,
maukuð
2 msk. ólífuolía
2 msk. balsam-edik
svartur pipar
4 sneiöar af
heilhveitibrauði
sýrður rjómi og
heslihnetur til
skreytingar.
Aðferð
1) Setjið tómatana,
hvítlaukinn og ólífuolí-
una í matvinnsluvél og
maukið vel þar til allt er
mjúkt.
2) Sigtið blönduna til
að fjarlægja tómatkjarn-
ana frá. Bætið balsam-
edikinu saman við og
kryddið með pipamum.
Setjið súpuna í kæli.
4) Ristið heilhveiti-
brauðið og skerið í tvo
þríhyminga. Búið til
hvítlaukssmjör til að
smyrja brauðið með.
Auðveldast er einfald-
lega að krydda venjulegt
smjör með hvítlauks-
dufti.
5) Skreytið súpuna
með slettu af sýrðum
rjóma og heslihnetum.
Berið fram á meðan
brauðið er enn þá heitt.
-GLM
Þessi bragðmikla tómatsúpa er upplögð sem forréttur eða sem léttur hádegisverður.
Fróðleikur
um sykur
- Vissir þú að með viðbættum
sykri í skólajógúrt, skólaskyri,
rjómaskyri, ávaxtajógúrt og
þykkmjólk fer heildarsykur-
magn vörannar í 10-14%.
- Vissir þú að venjuleg mjólk,
ab-mjólk, óblandað skyr og súr-
mjólk innihalda aðeins 4%
mjólkursykur, allan frá náttúr-
unnar hendi.
- Vissir þú að eina morgun-
komið sem ekki inniheldur við-
bættan sykur eru óblandaðar
hafraflögur?
Cheerios inniheldur þó aðeins
3% sykur, All Bran 18% og
múslí 22%. Frosted Cheerios og
Cocoa Puifs innihalda um 40%
sykur.
- Vissir þú að gosdrykka-
neysla á íslandi hefur þrefaldast
á þremur áratugum og er nú
komin í meira en 130 lítra á
mann á ári.
- Vissir þú að þurrefni í gos-
drykkjum er meira en 99% syk-
ur?
(Heimild:
Náttúrulækningafélag íslands)
-GLM