Dagblaðið Vísir - DV - 15.03.2000, Blaðsíða 16

16
MIÐVIKUDAGUR 15. MARS 2000
MIÐVIKUDAGUR 15. MARS 2000
25
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aðstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiósla, áskrift:
Þverholti 11,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.ls - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Filmu- og plótugerð: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuöi 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblaö 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og i gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viömælendum fýrir viötöl við þá eöa fýrir myndbirtingar af þeim.
Skilaboð Guðmundar Áma
Líklegt er að það hafi verið pólitísk mistök hjá Guð-
mundi Árna Stefánssyni að gefa formannsembætti
Samfylkingarinnar eftir án baráttu - án minnstu til-
raunar til að berjast fyrir embætti, sem fáir virðast
hafa áhuga á, eftir allt sem á undan er gengið. Fátt
virðist því koma í veg fyrir að Össur Skarphéðinsson
verði fyrsti formaður Samfylkingarinnar - væntanlegt
framboð Lúðvíks Bergvinssonar mun þar engu breyta.
Gamall draumur Össurar Skarphéðinssonar um for-
ystuhlutverk í íslenskum stjórnmálum mun því rætast
að öðru óbreyttu.
Auðvitað ber að virða ákvörðun af því tagi sem Guð-
mundur Árni hefur tekið þó það kunni að vera erfitt
fyrir marga fylgismenn Samfylkingarinnar og þá ekki
síst gamalgróna krata. í viðtali við Helgarblað DV seg-
ist Guðmundur Árni munu styðja nýjan formann til
góðra verka en veita honum aðhald og gagnrýni þegar
það eigi við. En um leið sendir formannsefnið fyrrver-
andi skýr skilaboð: „Ég er jafnaðarmaður sem kem inn
í flokkinn „gömlu“ leiðina ef svo má segja, gegnum
flokksstarfið á löngum tíma úr sveitarstjórnarmálum.
í mínum augum er jafnaðarstefnan lífssýn og jafnaðar-
mannaflokkar á Norðurlöndum sem við horfum til
hafa yfirleitt sótt sína leiðtoga inn í raðir gróinna
flokksmanna.“
Þessi skilaboð Guðmundar Árna eru vissulega at-
hyglisverð, ekki síst þegar pólitísk saga Össurar
Skarphéðinssonar er höfð í huga. Og augljóst er að
Guðmundur Árni er ekki sáttur við framgöngu félaga
sinna í Samfylkingunni síðustu mánuði, sem hann tel-
ur þjást af smáflokkahugsun með því að hlaupa alltaf
eftir fréttatímum dagsins eða dægurflugum andartaks-
ins. Skeytið sem hann sendir er fast og hittir Össur
Skarphéðinssonar beint: „Við eigum að leggja áherslu
á stöðugleika og tryggð okkar við grundvallarhugsjón-
ir og fyrri málflutning. Ég var t.d. afar óánægður með
hvernig margir af okkar mönnum snerust í afstöðu
sinni til Eyjabakkamálsins. Þar vildi ég að orð skyldu
standa og ég hafði stutt þessar framkvæmdir áður og
hélt því áfram. Alþýðuflokkurinn hefur alltaf verið í
fararbroddi í virkjunarmálum.“
Ekki þarf mikla yfirlegu eða djúpt pólitískt innsæi
til að komast að þeirri niðurstöðu að Össur Skarphéð-
insson á ekki stuðning Guðmundar Árna Stefánssonar
vísan, að minnsta kosti ekki fyrr en sá fyrrnefndi hef-
ur tekið við formannsembættinu. Fréttaljós DV í gær
leiðir einnig í ljós að stuðningur við Össur innan þing-
flokks Samfylkingarinnar er í besta falli brothættur.
Fyrsta verk formanns Samfylkingarinnar verður að
ná þingflokknum á bak við sig um leið og tekin eru af
öll tvímæli um það hver sé leiðtoginn. Það getur
reynst þrautin þyngri fyrir Össur, en takist það ekki
mun það verða erfitt og jafnvel útilokað fyrir hann að
ná trúnaði og trausti kjósenda. Þær miklu vonir sem
Samfylkingin bindur við að formaður leiði hana til
stærri og betri afreka en hingað til kunna því að renna
út í sandinn áður en hafist er handa.
Tíminn á eftir að leiða í ljós hvort Össur Skarphéð-
insson er rétti maðurinn til að koma Samfylkingunni
upp úr þeim öldudal sem hún er í eða hvort Guðmund-
ur Árni Stefánsson hefði átt að taka slaginn. Össur á
enn eftir að sýna að hann geti unnið kosningar og póli-
tísk návígi, Guðmundur Árni hefur hins vegar tölu-
verða reynslu á því sviði.
Óli Björn Kárason
DV
Tónlistarhús - tífalt tækifæri
Tónlistar- og ráðstefnuhúss við höfnina verði boðið út á
alþjóðlegum markaði, þá hefur þeim arkitektum
fjölgað hér á landi sem standast fyllilega
samkeppni við erlenda kollega. “
Sinfóníuhljómsveit Is-
lands hélt upp á fimmtugs-
afmæli sitt á dögunum með
lúðrablæstri og söng.
Hljómsveitin flutti þriðju
sinfóníu Mahlers sem er
eitthvert magnaðasta tón-
verk sem undirrituð hefur
nokkru sinni heyrt. Það var
langt, mjög langt og breitt
og djúpt. Það var sveitasin-
fónía, Vinarsinfónía, skóg-
arsinfónía, lifs- og
dauðasinfónia, blíðu- og
ofsasinfónía. Ofursinfónía.
Viðbrögðin voru eftir því. Og maður
velti því fyrir sér hversu ótrúleg
ósköp geta átt sér stað í höfði snill-
ings. Og reyndar í höfðum okkar
hinna líka.
Okkur hafa verið látin í té mót-
tökutæki sem duga til að nema öll
þessi hljóð, einstaka tóna, stakar lag-
línur, eina fiðlu, eina flautu, eitt óbó,
einn trompet, eitt hom, básúnu,
fagott, klarínett, eina konurödd og
svo framv. og svo þennan alltumlykj-
andi ógnarlega samhljóm sem ein
sinfónía er. Maður verður orðlaus.
Og það er gott. Látum tónana tala.
Og óskum Sinfóníuhljómsveit ís-
lands til hamingju með að vera orðin
þess megnug að flytja svona
verk á hálfrar aldar afmæli
sínu.
Óskabarn Reykjavíkur
Sinfóníuhljómsveit ís-
lands er óskabarn okkar
ungu borgar. Þessi hundrað
og fimmtíu manna flokkur
hljóðfæraleikara og söngv-
ara sem stillti saman
strengi sína og raddbönd í
Háskólabíói fimmtudaginn
9. mars er til vitnis um það
besta og háleitasta sem
borgarmenning getur af sér. Enda
fær hljómsveitin verðuga afmælis-
gjöf áður en langt um líður frá bæði
Borg og Ríki ef loforð stjómmála-
manna er nokkurn tíma að marka.
Og nú á að vera að marka.
Tónlistarhús mun risa við Reykja-
víkurhöfn innan fimm ára. Lang-
þráð Tónlistarhús sem einnig verð-
ur ráðstefnuhöll í tengslum við
glæsihótel annars vegar og nýja mið-
stöð almenningssamgangna hins
vegar. Staðarvalið er djarft og
spennandi. Og ljóst er að húsin sem
þama eiga að rísa verða ekki ein-
ungis lyftistöng fyrir tónlistarlífið í
landinu og vítaminsprauta fyrir við-
skiptin og mannlífið í miðborginni.
Þau verða ekki síður þýðingarmesta
og kröfuharðasta verkefni sem ís-
lenskir arkitektar og skipulagsfræð-
ingar standa frammi fyrir á næstu
árum.
Ögrun viö arkitekta
Því svo gleðilega vill til að landið
á ekki bara stóran hóp hámenntaðra
og leikinna tónlistarmanna um þess-
ar mundir, heldur virðist íslenskum
arkitektúr einnig hafa vaxið flskur
um hrygg. Á undaförnum árum hafa
risið nokkrar byggingar á höfuðborg-
arsvæðinu og víðar á landinu sem
bera höfundum sínum fagurt vitni.
Ný formskynjun, ný efnisnotkun,
endurnýjuð tengsl við náttúruna og
það manngerða umhverfi sem fyrir
er einkenna nokkrar bestu bygging-
ar og mannvirki síðustu ára. Nægir
þar að nefna Bláa lónið og baðhúsið
stórkostlega sem hlaut menningar-
verðlaun DV fyrir skömmu. Og þó að
líklegt sé að svo stórt verkefni sem
hönnun Tónlistar- og ráðstefnuhúss
við höfnina verði boðið út á alþjóð-
legum markaði, þá hefur þeim arki-
tektum fjölgað hér á landi sem stand-
ast fyllilega samkeppni við erlenda
kollega. Kröfurnar verða vissulega
miklar. Kröfur um fegurð og nota-
gildi. Fullkominn hljómburð. Vænt-
ingar um að svo vel takist til að hús-
in valdi straumhvörfum i borgar-
skipulaginu og marki upphaf að end-
urreisn miðborgar Reykjavíkur.
Það verður gaman að sjá þetta ger-
ast. Frábært að eiga í vændum að
setjast inn í fallegasta tónleikasal
landsins og hlýða á Sinfóníuhljóm-
sveit íslands leika við bestu hugsan-
legu aðstæður. Verðugar aðstæður.
Steinunn Jóhannesdóttir
Steinunn
Jóhannesdóttir
rithöfundur
Umhverfismál, hitamál nútímans
„Fyrir stuttu varð mjög alvarlegt umhverfisslys í Aust-
ur-Evrópu þegar Dóná mengaðist af blásýru. Eiturefn-
in voru talin koma frá gullnámu en frárennsli frá
námunni og tilheyrandi hreinsistöð rann í fljótið. “
sem verða sjálfrátt vegna þess að
þarfir kalla á auknar framkvæmdir
og stækkun svæða til ræktunar, held-
ur leynast hættumar miklu fremur
vegna ófyrirsjáanlegra slysa. Það má
jafnvel orða það svo að með aukinni
tækni og auknum framfórum aukist
líkurnar á umhverfisslysum.
Minna má á að fyrir örfáum vik-
um hlekktist olíuskipi á við strendur
Frakklands. Það brotnaði í tvennt.
Stór olíufarmur fór í sjóinn svo að
víðáttumiklar baðstrendur menguð-
ust alvarlega og stofnar sjófugla
urðu fyrir geigvænlegum skakkafóll-
um. Mörg ár munu líða þar til nátt-
úrufarið nær sér að fullu ef ekki
henda önnur slík óhöpp í millitíð-
Það hefur mikið verið rætt um
umhverfismál síðustu mánuðina.
Það fer ekki milli mála að allflestir
landsmenn hafa fylgst með eldheit-
um umræðunum um Fljótsdalsvirkj-
un, gæsaathvarfið á Eyjabökkum og
væntanlegt álver í Reyðarfirði.
Hamagangurinn lætur í eyrum eins
og heimsendaspár hjá heittrúarsöfn-
uðum úti í heimi. Veröldin er orðin
þéttsetin og þess vegna gengur á
frjáls og ómenguð svæði vegna þess
að þörfin fyrir lönd til mannvirkja-
gerðar og ræktunar eykst.
Líkurnar á slysum aukast
í allri umræðunni er vert aö hafa í
huga að verstu slysin eru ekki þau
inni. Eftir á töldu fjölmiðlar
að þetta skip hefði verið
vanbúið til olíuflutning-
anna en samt verið tekið á
leigu vegna þess að eigend-
urnir undirbuðu aðra flutn-
ingsaðila. Ef það er stað-
reyndin að vanbúin flutn-
ingstæki séu notuð til
slíkra flutninga þá er um
mjög alvarlegt umhugsun-
arefni að ræða.
Slysið viö Dóná
Meiri háttar mengunar-
slys varð austur í Japan í kjarnorku-
veri fyrir nokkru síðan. Þótt 'tjón á
fólki yrði minna en efni stóðu til
varð mengunin á svæðinu mjög al-
varleg og flytja varð á brott þúsund-
ir manna. Viðkomandi yflrvöld til-
kynntu um að þetta mengunarslys
væri það versta frá þvi hið óhugnan-
lega mengunarslys varð í kjarnorku-
verinu i Tsjernobyl.
Fyrir stuttu varð mjög alvarlegt
umhverfisslys í Austur-Evrópu þeg-
ar Dóná mengaðist af blásýru. Eitur-
efnin voru talin koma frá gullnámu
en frárennsli frá námunni og tilheyr-
andi hreinsistöð rann í fljótið. Allt
dýralif tortímdist í fljótinu þar sem
það rann í gegnum mörg lönd. Mynd-
ir að stórum haugum af dauðum
fiski fylgdu fréttum. Enn ein hand-
vömmin vegna þess að menn virðast
ekki vera sér þess meðvitandi hvaða
eiturefni þeir hafa undir höndum.
Málið er alvarlegs eðlis bæði vegna
þess tjóns sem umhverfið hefur orð-
ið fyrir á stórum svæðum og einnig
vegna þess að fjárhagslegir hags-
munir margra hafa orðið fyrir
skakkafóllum. Lífríki Dónár er stein-
dautt og marga áratugi tek-
ur að koma því í samt lag.
Sellafield
Alvarlegasta tilfellið er
þó jafnvel nær okkur á jarð-
arkringlunni því í ljós hef-
ur komið að endurvinnslu-
stöðin í Sellafield hefur gef-
ið rangar upplýsingar inn
þá mengun sem rennur í sjó
fram frá endurvinnslustöð-
inni og einnig um þá meng-
un sem fylgir útblæstri út í
andrúmsloftið. Þessi meng-
un getur haft í för með sér ófyrirsjá-
anlegar afleiðingar langt norður í
höf. Því hefur jafnvel verið fleygt að
fiskimiðum okkar kunni að vera
hætta búin í framtíðinni ef ekki verð-
ur lát á eiturbrasinu. Það má öllum
vera ljóst að það eru váleg tíðindi
þegar öryggismálum kjamorkuend-
urvinnslustöðvar er ábótavant.
Einnig er það umhugsunarvert að
ekki skuli vera hægt að treysta nið-
urstöðum bresks stórfyrirtækis á
sviði mikilvægra umhverfismála á
sama tíma og stór og öflug samtök á
sviði umhverfísmála í Bretlandi
þykjast geta kennt íslendingum stór-
ar lexíur um nýtingu á landsvæðum
til virkjunar og stóriðju.
Hvert um sig af þessum umhverf-
isslysum sem talin hafa verið upp
hér að framan verður að telja til
meiriháttar umhverfisslysa sem
ekki gera boð á undan sér. Tjónið af
slíkum slysum getur í mörgum til-
fellum orðið mun alvarlegra. Hið
óhugnanlega er að við sjáum ekki
fyrir endann á tæknislysum og
mengunaróhöppum.
Jón Kr. Gunnarsson
— ,
Jón Kr.
Gunnarsson
rithöfundur
Með og á móti
Raunhæf kröfugerð
„Kröfugerð Flóa-
bandalagsins var
vönduð og raun-
hæf. Hún var sett
fram eftir mikið og
gott samráð við félagsmenn,
viðamikla skoðanakönnun sem
Félagsvísindastofnun gerði fyr-
ir okkur og samþykkt af félags-
mönnum á öllum stigum.
Enda kom það á daginn þeg-
ar við lögðum fram kröfugerð-
ina að vinnuveitendur tóku
undir það að kröfurnar væru
bæði raunhæfar og allir okkar kostn-
aðarútreikningar stæðust.
Ég tel að við höfum lagt okkar af
mörkum til að tryggja stöðug-
leika og lækkandi verðbólgu.
Við náðum fram 30% hækkun
lægstu launa, umtalsverðum
bótum á veikindaréttindum,
langþráðri kröfu um starfs-
menntasjóði fyrir félagsmenn
okkar til að skapa þeim meiri
atvinnumöguleika auk lagfær-
inga á einstökum sérkjara-
samningum.
Þannig mætti lengi telja en í
heildina má segja að kröfugerð
okkar hafl verið raunhæf og
skilað árangri."
Kristján Gunn-
arsson
formaöur Verka-
lýös- og sjómanna-
félags Keflavíkur.
ir Flóábandálags og SA
Dapurleg niðurstaða
„Ég tel tvímæla-
laust að það heföi
verið hægt að ná
fram betri kjara-
samningum en
Flóabandalagið gerði, ekki sist
ef menn hefðu borið gæfu til að
vinna saman. En Flóabandalag-
ið tók þá ákvörðun að fara sér
og ég tel að það hafi verið mik-
il mistök og mikið slys fyrir ís-
lenskt verkafólk því núna voru
mikil sóknarfæri til að ná fram
bættum kjörum og það hefði að mínu
mati verið eini möguleikinn ef við hefö-
um staðið saman. Því miður héldu þeir
hina leiðina og ég tel að þetta sé dapur-
leg niðurstaða hjá Flóabanda-
laginu. Það vekur einnig at-
hygli hvað ríkisstjórninni legg-
ur mikið kapp á að þetta gangi
allt í gegn. Eins og fram kom
hjá formanni Eflingar þá voru
þeir tilbúnir að tefla hraðskák
til að ljúka þessu og segir mér
bara að þeir hafl verið svo
guðslifandi fegnir að hægt væri
að sejnja á þessum nótum að
þeir hafi verið tilbúnir að tefla
hraðskák. Fram að þessu haföi
verið e.k. þrátefli því þeir hafa verið
mjög tregir til að gripa inn í svona
samninga. Það segir bara ailt sem segja
þarf.“ -hdm
Aðalsteinn
Baldursson
formaöur Verkalýös-
félags Húsavíkur.
Flóabandalagiö gekk á mánudag frá kjarasamningi viö Samtök atvinnulífsfns. Kröfur þess voru aðrar en kröfur VMSI og sýnist sitt hverjum um hvort
hægt hefði verið að ná meiru fram.
Svartur blettur
Hvað sem öUu
öðru líður þá er
þetta eins og fast
kjaftshögg. Og þetta
gerist á þeim tíma
sem aUt veður í pen-
ingum í þessu þjóðfé-
lagi. Hvert fyrirtæk-
ið á fætur öðru skUar hundruðum
miUjóna í gróða og maður spyr því,
hvenær er tækifæri til að laga eitt-
hvað í þessu þjóðfélagi ef ekki núna.“
Björn Grétar Sveinsson, form. VMSf,
í Degi 14. mars
Ríkisskoðun í tölfræði
Hafrannsókna-
stofnun stundar
rannsóknarverkefni
- sem er án efa - sú
besta á heimsmæli-
kvarða. Þegar svo
kemur að því að
draga ályktanir af
rannsóknargögnum virðist eins og
ekki megi nota gögn eins og faUandi
vaxtarhraða tU að draga þær ályktan-
ir að hugsanlega megi auka veiðiálag.
Þá er eins og ein „ríkisskoðun" -
vafasamrar tölfræði - taki völdin með
sjálfvirkum hætti.“
Kristinn Pétursson framkvæmdastj.
í Mbl. 14. mars.
Skýrsla um járn-
brautarrekstur
Ég hef ekki séð
skýrsluna og get því
litið um hana sagt.
Hins vegar er það
svo, að ég hef falið
Vegagerðinni að
gera athugun hjá
þessum kosti, hvort
það sé fær leið að leggja og reka járn-
braut þarna suður eftir. Það er liður i
undirbúningi langtímaáætlunar í sam-
göngumálum."
Sturla Böövarsson samgönguráöherra
f Degi 14. mars.
Gæði og verð búvara
Þær þjóðir sem
vUja tryggja gott
heUsufar og langlifi
þegna sinna verða
að horfast i augu við
að ætíð verður sam-
hengi mUli verðs og
gæða búvöru, eins
og gUdir um aðrar vörur, og óraun-
hæfar kröfur um lágt búvöruverð
hljóta að koma niður á gæðum vör-
unnar... Þótt gæði íslenskrar búvöru
séu viðurkennd og traust neytenda á
þeim mikið hljóta framleiðendur að
fylgja þessari þróun.“
Áskell Þórisson, ritstj. Bændablaösins,
14. mars.
Skoðun
Allt sem við viijum er
giftingu, veðlán
og mörg ár saman
HJÁLPU
Þetta er árás á
fiölskyldugildm!!!
„Patrónar“ og
listaverkasalar
þúsund, virðist hér vera um mál af
svipaðri stærðargráðu og áðurnefnt
mál í Bretlandi, en flestir af helstu
íslensku meisturunum hafa verið
eftirapaðir.
„Antlpatrónar"
Hvernig verður manni við þegar
grunur kemur upp um að stórt mál-
verk í stofunni kann að vera falsað?
Eða hvað hugsa þeir sem gefið hafa
dýrt málverk á stórafmæli? Tæpast
er hlaupið upp til handa og fóta og
farið fram á lögreglurannsókn sem
endar væntanlega með leiðindum og
harmi auk tjóns. Eiga menn kannski
að láta sem ekkert sé og verða til
þess að einhver annar í framtíðinni
lætur blekkjast? Hvemig gat þetta
gerst og varað svona lengi?
Það hefur verið framið níðings-
verk á ófullburða listaverkamarkaði
með ófyrirsjáanlegum afleiðingum.
Einn hæstaréttardómur hefur þegar
fallið yfir fyrrverandi framkvæmda-
stjóra Gallerí Borgar fyrir aðild að
fölsun.
Jónas Bjarnason
Ágirndin er lúmsk
Þeir sem taka að sér faglegt hlut-
verk á milli listamanna og almenn-
ings eða listaverkasafna eru í við-
kvæmri aðstöðu sem unnt er að
fénýta ef heiðarleiki er ekki í fyrir-
rúmi. John nokkur Drewe er gletti-
lega góður listmálari sem situr nú í
steininum; hann falsaði málverk og
þaö var ekki ráöist á garðinn þar
sem hann var lægstur; það voru
frönsku meistararnir sem voru eft-
irapaðir, hvorki meira né minna en
um 150 málverk komu úr smiðju
hans. Breskir forverðir, listfræðing-
ar og listaverkasöfn eru ekki talin
ginnkeypt fyrir svindli.
Drewe kom sér fagmannlega í
mjúkinn hjá starfsmönnum í skjala-
safni hennar hátignar og komst upp
á lag með að bæta við heimildum um
listarverk, sem aldrei höfðu verið
„Það hefur verið framið níðingsverk á ófullburða lista-
verkamarkaði með ófyrirsjáanlegum afleiðingum. Einn
hcestaréttardómur hefur þegar fallið yfir fyrrverandi
framkvæmdastjóra Gallerí Borgar fyrir aðild að fölsun. “
í einni af mörgum ferðum
höfundar til Rómaborgar lá
leiðin drjúgan spöl í austur
frá Rómverjatorgi í leit að
rústum húsakynna hins
auðuga rómverska aðals-
manns G. Maecenasar, sem
var góður vinur Ágústusar
keisara fyrir 2000 árum.
Borgin eilífa, nafli alheims i
aldaraðir, býr enn yfir dul-
mögnuðu afli og glæsileiki
fortíðar birtist um allt.
Hluta af bústað Rómverjans
mátti sjá djúpt í jörðu, en hann var
örlátur velgerðarmaður eða „patrón“
listamanna þess tíma; sérstaklega
skáldanna Vergilíusar, Hóratíusar
og Própertiusar. Nafn hans var síðan
notað sem almennt heiti fyrir
patróna, t.d. þýska orðið Mázen og
enska maecenas. Að vísu vilja sumir
leggja Maecenasi friðþægingu eða
pólitík til sem ástæðu fyrir örlæti
sínu.
Á öllum tímum hafa verið til
patrónar, en seint verður upplýst
hvað hverjum og einum hefur geng-
ið til; hitt er víst að mörg listaverk-
in hefðu ekki oröið til án stuðnings
annarra. Nýverið hefur mikið verið
rætt um Erlend í Unuhúsi í tengsl-
um við opnun bréfasafns hans en
ýmsir af fremstu listamönnum þjóð-
arinnar voru í sérstöku sambandi
við hann. Ragnar í Smára t.d. var
mikill safnari og patrón myndlistar-
manna, en á þeim tíma voru sumir
þeirra lítt vinsælir eða vanmetnir.
máluð, hvað hann síðan
gerði sjálfur. Merkir lista-
verkasalar eins og Sothe-
by’s létu gabbast og seldu
verkin við ofurverði sum.
Svo kom að því að hann
var fangaður og dæmdur
til tugthúsvistar. Úti er
ævintýr.
Og hér líka
Auðvitað verður allt að
vera til hér sem annars
staðar. Fyrir skemmstu
birtist grein eftir Halldór Björn Run-
ólfsson í nýjasta hefti Tímarits máls
og menningar undir heitinu: „Hug-
leiðingar um málverkafalsanir".
Þessi grein er afar athyglisverð, í
fyrsta lagi er hún mjög vel skrifuð og
í öðru lagi lýsir hún upp fjölskrúðug-
an heim og undirheim listaverkavið-
skipta svo og falsanir, sem virðast
hafa viðgengist hér á landi í áratug.
Halldór telur að falsanirnar geti
numið mörgum hundruðum á síð-
asta áratug; þótt söluverð hvers og
eins sé „aðeins“ nokkur hundruð
EMIBSV
Jónas Bjarnason
efnaverkfræöingur