Dagblaðið Vísir - DV - 28.06.2000, Blaðsíða 15

14
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Svelnn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Svelnsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoóarritstjóri: Jönas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númen Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Rítstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiðlun hf.
Fllmu- og plötugerö: isafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverö 180 kr. m. vsk., Helgarblaö 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viömælendum tyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Bylting í lceknisfrceði
Stórt skref hefur verið stígið í læknavísindum - skref
sem að líkindum á eftir að valda byltingu. Með því að
ljúka við frumgerð að korti yfir erfðamengi mannsins
hafa verið skapaðar forsendur til stórra afreka og fram-
þróunar í baráttunni við marga illvíga sjúkdóma. Tony
Blair, forsætisráðherra Bretlands, hefur líkt mengjakort-
inu við uppgötvun fúkkalyfja og að nýir tímar í sögu
mannsins séu runnir upp. Aðrir telja kortlagninguna
marka svipuð tímamót í sögu mannsins og hjólið.
„í dag fögnum við fyrsta uppkastinu að bók lífsins,"
sagði Francis Collins, forstöðumaður bandarísku rann-
sóknarstofnunarinnar á erfðamengi mannsins, á blaða-
mannafundi en benti réttilega á að mikil vinna væri eftir.
Nú er búið að greina um 97% af erfðaefni mannsins en
nokkur ár getur tekið að fylla upp í götin. Þá mun taka
áratugi að greina þau prótín sem genin mynda.
Sú ófúllkomna kortlagning á erfðamengi mannsins sem
liggur fyrir skapar vísindamönnum ný og áður óþekkt
tækifæri í endalausri leit þeirra að skilningi og lækningu
margra alvarlegra sjúkdóma. Dr. Kári Stefánsson, for-
stjóri íslenskrar erfðagreiningar, hefur í fjölmiðlum bent
á að með henni fáist ný sýn á það hverjir við erum í
tengslum við sjúkdóma og heilbrigði. Ný þekking á eftir
að gjörbylta læknavísindunum og þar með allri heilbrigð-
isþjónustu.
Tvö íslensk fyrirtæki hafa þegar vakið athygli fyrir ár-
angur sinn á sviði erfðavísinda. íslensk erfðagreining og
Urður, Verðandi, Skuld (UVS) munu standa betur að vígi
í rannsóknum sínum nú þegar kortlagningin liggur fyrir
og er öllum aðgengileg. Þessi fýrirtæki hafa komið eins og
ferskir vindcir inn í íslenskt atvinnu- og vísindalíf. Augu
almenning og stjómmálamanna hafa opnast fyrir því að
lífið og framtíðin snýst ekki aðeins um fisk og álver held-
ur um hugvit, frumkvæði og áræðni. íslensk erfðagrein-
ing og UVS hafa gert íslendingum kleift að taka þátt í æv-
intýri erfðavísindanna sem verður jafnvel enn stærra og
meira með áður var búist við.
Nagli í kistu
Ríkisútvarpsins
Enn einn naglinn í kistu Ríkisútvarpsins var rekinn af
starfsmönnum stofnunarinnar á þjóðarhátíðardaginn. Síð-
ustu haldbæru rökin fyrir tilvist ríkisrekins fjölmiðils og
skylduáskriftar landsmanna ruku út í veður og vind
vegna slælegra vinnubragða og hugsunarleysis.
Ágúst Einarsson, samfylkingarsinni og fyrrum þing-
maður, fellir þungan dóm á vefsíðu sinni fyrir skömmu
yfir Ríkisútvarpinu sem hann segir hafa brugðist algjör-
lega: „Fréttir bárust mjög hægt. Ríkisútvarpið og ríkis-
sjónvarpið stóðu sig einstaklega illa. Bylgjan flutti fýrstu
og bestu fréttir af atburðum og síðan Stöð 2. Rökin fýrir
skylduáskrift Ríkisútvarpsins hafa oft verið hversu nauð-
synlegt það sé vegna öryggis í náttúruhamförum en það
brást því hlutverki. Fijálsi fiölmiðillinn sló þeim algerlega
við... Krafan mn afnám skylduáskriftar Rfkisútvarpsins
mim blossa upp í kjölfar Suðurlandsskjálftans.“
Bjöm Bjamason, menntamálaráðherra og yfirmaður
Ríkisútvarpsins, hefur lengi talið nauðsynlegt að gera rót-
tækar breytingar á skipulagi og rekstri stofhimarinnar en
mætt mótspymu. Sú mótspyma getur ekki orðið mikil eft-
ir það sem á undan er gengið.
Óli Bjöm Kárason
4-
MIÐVIKUDAGUR 28. JÚNÍ 2000
MIÐVIKUDAGUR 28. JÚNÍ 2000
2T
DV
Skoðun
Laxeldi á Austfjörðum úr leik
Laxeldi á Austfjöröum
hefur þegar fengið rauða
spjaldið en allar fjárfestingar
í þessum iðnaði hafa mistek-
ist hrapallega þar. Áhuga-
samir aðilar stofnsettu metn-
aðarfull fyrirtæki í Neskaup-
stað, Eskifírði.Seyðisfirði og
á Fáskrúðsfirði og fram-
kvæmdimar einkenndust af
hugrekki og bjartsýni. Ekk-
ert var sparað til uppsetn-
ingarinnar og fengin besta
fáanlega sérfræðiaðstoð.
Dugmiklir einstaklingar
lögðu fram fé og vinnu í von um að
skapa arðvænleg atvinnutækifæri á
Austfjörðum.
Þvi miður - dæmið gekk ekki upp.
Lífríkið þoldi einfaldlega ekki álagið.
Ungur athafnamaður á Seyðisfirði
hefur áhugaverða reynslusögu að
segja:
„Fyrir rúmum fimmtán árum síðan
hóf ég ásamt fleiri aðilum kvíaeldi á
laxi í Seyðisfirði. Nokkur vandamál
komu upp fyrstu árin við útsetningu
seiða í sjó á vorin en okkur tókst að
ná á því fullkomnum tökum og urðu
menn bjartsýnir á að fiskeldi ætti
Orri Vigfússon
formaöur NASF,
Verndarsjóös villtra
laxastofna
framtíð fyrir sér á Austfjörð-
um. Annað kom á daginn.
Sérstök umhverfisvandamál
fyrir Austurlandi komu
snemma í ljós. Átið datt iðu-
lega niður, sérstaklega á vor-
in og haustin, þrátt fyrir að
sjávarhiti væri góður.
Náið samráð var haft við
dr. Loga Jónsson lífeðlis-
fræðing, dósent hjá Háskóla
íslands, og niðurstaðan var
nær alltaf þörungar. Upp úr
1993 gerðist það svo ár eftir
ár að verulegt magn af flski
og þá aðallega stærsti fískurinn fór að
drepast og keyrði svo alveg um þver-
bak vorið 1996 og drápust þá um 200
tonn af fiski á örskömmum tíma.
Vandamálið reyndist alltaf það sama:
þörungablómi sem þurrkaði upp
megnið af súrefninu í kvíunum svo
stærsti laxinn sem þurfti mest súrefni
drapst yflrleitt fyrst. Þetta
þörungavandamál gerði eldi nær
útUokað yfir sumarmánuðina og var
að öllum líkindum höfuöorsökin fyrir
því að laxeldi lagðist af á fjörðum hér
austanlands. Ekki er vitað til að nein-
ar rannsóknir hafi verið gerðar á
„Guðmundur Valgeir Stefánsson, sem hvað mest hefur haft sig íframmi í laxeldisá-
formum upp á síðkastið, stóð sjálfur að fiskeldi í Fáskrúðsfirði. Hann varð einnig að
láta í minni pokann fyrir náttúruöflunum. “ - Frá Fáskrúðsfirði.
tíðni þörungablóma né hvers vegna
hann er svona kröftugur hér við Aust-
urland. - Áhugavert væri að slíkar
rannsóknir færu fram á næstu árum.“
Skaðinn fæst aldrei bættur
Þannig mælir Sigfmnur Mikaels-
son, framkvæmdastjóri á Seyöisfirði,
en hann, fjöldskylda hans og margir
aðrir hafa undanfarin ár lagt dag við
nótt viö að skapa ný atvinnutæki-
færi á Austurlandi. Guðmundur Val-
geir Stefánsson, sem hvað mest hefur
haft sig í frammi í laxeldisáformum
upp á síðkastið, stóð sjálfur að fisk-
eldi í Fáskrúðsfirði. Hann varð
Brotalamir í byr j endakennslu
Doktorsvörn er ekki hversdagsleg-
ur atburður hér á landi en þegar
manneskja eins og Ólina Þorvarðar-
dóttir ver ritgerð sína er það sjálf-
sagt fjölmiðlaviðburöur. Einnig tek-
ur hún fyrir efni sem hefur verið
mönnum hugleikið, bæði hér á landi
og erlendis, galdrabrennur, en okkur
nútímamönnum eru þær illskiljan-
legar.
Ritgerð Ólinu er þverfagleg, þ.e.
hún tengir saman fleiri fræðigrein-
ar, en slíkar rannsóknir hafa verið
mjög i sókn undanfarin ár. Merkileg-
ast finnst mér þó að Ólína
hafi unnið þetta þrekvirki
á sama tíma og hún hefur
alið upp stóran barnahóp
og auk þess starfaö bæði að
blaðamennsku og stjórn-
málum.
Hugsanlega hafa fræði-
iðkanir Ólínu goldið þess
að hún hefur haft svo mörg
jám í eldinum. Þess vegna
hefur henni ef til vill ekki
gefist tími til að grann-
skoða lokaafurðina nægi-
Marjatt Isberg
fíl.mag. og kennari
„Doktorsvöm er ekki hversdagslegur atburður hér á
landi en þegar manneskja eins og Ólína Þorvarðardótt-
ir ver ritgerð sína er það sjálfsagt fjölmiðlaviðburður. “
- Frá doktorsvöm Ólínu Þorvarðardóttur við HÍ.
Meö og á móti
lega vel. Enda kom það
fram í máli andmælenda að
ónákvæmni er í sumum til-
vitnunum og þýðingum.
Einnig voru allt of margar
ásláttarvillm' sem góður
prófarkalesari hefði getað
lagað.
Útlitsgallar
minnka gæöin
Innihald bóka er auðvitað
mikilvægara en útlit þeirra,
en hér ætla ég ekki að fjalla
um fræðilega hlið rannsóknar Ólínu,
enda hef ég ekki forsendur til þess.
Mesta athygli mína, sem
áheyranda í sal, vakti sú athuga-
semd annars andmælandans að
ósamræmi væri í uppsetningu heim-
ildaskrár. Reyndar bætti andmæl-
andinn við, að e.t.v. hefði eitthvað
brugðist í kennslunni. I andsvari
sínu gat Ólína ekki annað en varpað
þessari spumingu til baka, ef til vill
hefði eitthvað brugðist í kennslunni?
Seinna hefur svo verið spurt hver
beri ábyrgöina á uppsetningu þessar-
ar heimildaskrár og hefur m.a.
Sverrir Tómasson ályktað að dokt-
orsefiiið sjálft beri ábyrgðina, enginn
annar.
Sem háskólaborgari get ég ekki
verið þessari fullyröingu sammála.
Hér tel ég að samkvæmt dómvenju
ætti að dæma að minnsta kosti hálfa
ábyrgð á kennara. Eða hvemig á það
að vera hægt að námsmaður komist
bæði gegnum BA-próf og kandidats-
próf og enginn uppgötvar að gleymst
hafi að kenna honum grundvallarat-
riði í fræðaiðkunum: Hvemig eigi að
ganga frá vísindalegri ritgerð og
heimildaskrá hennar svo boðlegt sé.
Útlit á ekki að vefjast
fyrir mönnum
Fyrir um tíu árum hóf ég nám við
Félagsvísindadeild Háskóla íslands.
Aðalkennarar mínir vom tveir ung-
ir sálfræðingar sem báðir voru með
doktorsgráðu frá bandarískum há-
skóla. 1 allra fyrstu ritgerðum okkar
lögðu þeir mikla áherslu á uppsetn-
ingu, tilvitnanir og heimildaskrá.
Rök þeirra fyrir þessu voru þau, að
formið ætti ekki að vefjast fyrir
mönnum þegar þeir fara að stunda
alvöru rannsóknir, þá ættu þeir að
geta einbeitt sér að efninu.
En úti í hinum stóra heimi er gengi
fræðimanna og gæði rannsókna þeirra
reiknað í fjölda greina sem þeim tekst
að fá birtar í virtum fagtímaritum.
Þessi tímarit setja sér ákveðnar kröfur
hvað útlit og uppsetningu varðar og
samþykkja ekki greinar sem ekki eru
samdar eftir þessum stöðlum. í þessu
ljósi var skynsamlegt að félagsvísinda-
deild lagði frá upphafi svo mikla
áherslu á formið.
Laga þarf það sem miður fer
Nú sýnist mér að háskólinn og
deildir hans eigi að fara ofan i kjöl-
inn á byrjendakennslu sinni og at-
huga hvort einhverjar brotalamir
séu og laga þær, í staðinn fyrir að
láta sér eingöngu nægja að benda á
námsmenn. Enda eru gæði alvöru
háskóla metin í fjölda þeirra nema
sem ljúka doktorsgráðu og sækja sér
frama á alþjóðavettvangi.
Marjatt ísberg
Sjónvarpiö krafðist farseðlanna Ríkisútvarpið á að vera best
j Ríkið hefur
jfs' margsannað að það
■ er gjörsamlega
Bþ óhæft til að reka
fjölmiöil á borð við
Ríkisútvarpið. Við höfum bara
ekkert að gera við hvorki rík-
isrekna sjónvarpsstöð né ríkis-
rekna útvarpsstöð. Nú síðast
tókst þeim að klúðra sinum
málum í Suðurlandsskjálftan-
um. Sérstaklega í þeim fyrri ““
en þá voru þessi öryggistæki svo rugl-
uð í fréttamati sínu að annað eins hef-
ur aldrei sést hér á landi. Rás tvö og
Sjónvarpið stóðu sig öllu verr heldur
en Rás eitt og flest vitiborið fólk spyr
sig af hverju ríkið sé að reka dægur-
málaútvarp og hrútleiðigjama sjón-
varpsstöð sem nær ekki einu
sinni að komast með tæmar
þar sem yngsta stöðin, Skjár
einn, hefur hælana þegar kem-
ur að innlendri dagskrárgerð.
Og það verður að minnast á af-
notagjöldin. Tökum dæmi:
Fyrir tveimur ámm fór ég til
Mikael Portúgal með fjölskylduna og
Torfason dvaldi í hálft ár við skriftir. Ég
ríthöfundur vildi ekki borga af stöðinni á
meðan ég var úti, en inn-
heimtudeildin tók orð mín ekki trúan-
leg. Hún skipaði mér að sanna þetta
ferðalag mitt fyrir sér. Ég þurfti að af-
henta þeim afrit af farseðlunum mín-
um því annars hefði ég þurft að borga
afhotagjöld á meðan ég var erlendis! -
Þarf að segja meira?
rNei, öðru nær.
Hvort tveggja ber
að efla svo að út-
varp og sjónvarp
eigu allra lands-
manna séu og verði þeir út-
verðir íslenskrar menningar
sem Rikisútvarpið hefur frá
upphafi verið eins og lög
kveða á um. Ríkisútvarpið er
ein merkasta endurmennfim-
arstofnun þjóðarinnar og rás ““
tvö var svar við kröfum um aukna fjöl-
breytni sem skilað hefur mörgu ágætu
efni. Ríkisútvarp/sjónvarp á nú undir
högg að sækja.Til stofnunarinnar hafa
ráðist menn sem enga þekkingu hafa á
dagskrárgerð en halda að þeir séu að
þjóna pólitískum öflum sem mér er til
Guðrún
Helgadóttir
rithöfundur
efs að kæri sig um það. Þeir al-
þingismenn rikisstjómarflokk-
anna sem vilja Ríkisútvarpið
feigt eru sáraíáir og stjórnar-
andstöðuþingmenn engir. Á
tímum harðnandi samkeppni á
Ríkisútvarpið auðvitað að
vera best. Það á vinna með
góðu lista- og tæknifólki á öll-
um sviðum og framleiða og
flytja vandað og skemmtilegt
efni í eðlilegri samkeppni við
einkastöðvamar og fylgjast grannt
með nútíma tækniþróun. Það er ekki
fjárskortur sem háir Ríkisútvarpinu,
heldur stefnu- og metnaðarleysi. Það
er fráleit hugsun að leggja niður Ríkis-
sjónvarpið og rás tvö, enda er það
hvorki vilji Alþingis né þjóðarinnar.
Margir þeirra sem krafist hafa að Ríkisútvarpið verði einkavætt leggja nú um sinn fremur áherslu á að selja eða einkavæða aðeins Sjónvarpið og Rás 2.
einnig að láta í minni pokann fyrir
náttúruöflunum.
Margir Austfirðingar hafa tapað
öllum sínum eigum á fiskeldistil-
raunum og fjárskaði þeirra fæst
aldrei bættur. Sem betur fer læra þó
flestir af reynslunni.
Orri Vigfússon
Ummæli
Stundarávinningur
„Framsóknarmenn
munu án efa velta þvi
alvarlega fyrir sér hvort
skynsamlegt sé að
kaupa hugsanlegan
stundarávinning í
Reykjavík í skjóli Ingi-
bjargar Sólrúnar og
Samfylkingarinnar eða hvort það sé ein-
hvers virði að Framsóknarflokkurinn
og stefnumál hans verði sýnileg í höfuö-
borginni. Líklegt er að ósýnileiki Fram-
sóknarflokksins um árabil í málefnum
borgarinnar muni ekki hafa bætandi
áhrif á fylgi flokksins í Reykjavík þegar
kemur að næstu Alþingiskosningum."
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson borgar-
fulltrúi í Mbl. 27. júní.
Til Akureyrar
„Þegar ákveðið var að
flytja stofuna út á land
sýndu fyrstu viðbrögð
að jafnvel enginn myndi
flytjast með henni. Ak-
ureyri er hins vegar
öðruvísi en landsbyggð-
in almennt og kannski
breytir það einhverju, ég veit það ekki.
Þessi mál eru flókin. Böm em í skólum
og makar í vinnu.... Stefnt er að því að
Jafnréttisstofan verði opnuð 1. septem-
ber á Akureyri. Það er búið að segja
þremur upp og við hin sem vinnum í
eldra kerfi, fáum bréf í næstu viku.“
Elsa B. Þorkelsdóttir, framkvstj. Skrif-
stofu jafnréttismála, I Degi 27. júní.
Atlaga að krónunni
„Land með sjáifstæðan
gjaldeyri getur alltaf bú-
ist við aö svona nokkuð
gerist og við höfum alltaf
verið við þessu búnir.
Við emm með samninga
við erlendar fjármála-
stofnanir sem viö getum
gripið til ef við þurfum á að halda og em
langt umfram gjaldeyrisforðann en við
veitum sem kunnugt er mánaðarlegar
upplýsingar um stöðu hans.“
Birgir ísleifur Gunnarsson seölabanka-
stjóri I viötali viö Mbl. 27. júní vegna
spákaupmennsku meö íslensku krón-
una daginn áöur.
Hjá ríkissáttasemjara
„Deilan er nú í höndum ríkissáttasemj-
ara - er ekki óalgeng setning úr fréttum.
Einnig þykir mjög sniðugt að segja frá
því í fréttum þegar samningalotur em svo
langar í karphúsinu hjá rikissáttasemjara
að bera þarf inn fleiri kíló af kaffi og
bakkelsi fyrir samningamenn.... Ýmsum
tekst þó að semja án atbeina ríkissátta-
semjara.... Hinir sem tekst það ekki, snúa
sér að einhverju öðm, en ættu auðvitað
ekki síður rétt á fæði og húsaskjóli hjá
sáttasemjurum ríkisins en þeim sem tekst
ekki aö semja um verð á rútubílaakstri."
Úr Vef-Þjóöviljanum 27. júnl.
+
...miklunt tekjuafgangi og
kattalæki
vœnum ski
< kunum.
Eg sem hélt að sjónvarpið
endurspeglaði raunveruleikann?
Sólstöðuskjálfti á ÞingvöUum
Snemma morguns 21. júní árið 1985
hófst sólstöðuganga í Álmannagjá á
ÞingvöUum. Sr. Heimir Steinsson
þjóðgarðsvörður kvaddi 75 manna
hóp fyrir brottfor tU höfuðstaöarins
með snjöUu ávarpi. Guðbjöm Guð-
björnsson söng skærri tenórröddu
svo bergmálaði fagurlega í gjánni.
Eftir viðburðaríkan dag með við-
komu á leiðinni hjá góðum gestgjöf-
um endaði gangan síðla dags á Kjar-
valsstöðum þar sem Magnús L.
Sveinsson, forseti borgarstjórnar,
bauð göngulúna velkomna tU Reykja-
víkur með skörulegu ávarpi og
Hamrahlíðarkórinn söng undir stjórn
Þorgerðar Ingólfsdóttur.
Samvinna á heimsvísu
Siðan hefur um hverjar sumarsól-
stöður verið staðið fyrir sólstöðugöng-
um ýmsar leiðir í Reykjavik og ná-
grenni, og stundum um vetrarsólstöð-
ur. Sólstöðumínútan sjálf hefur verið
virt með mínútuþögn, en sólstöðu-
gönguna hafa aðstandendur í gamni
og alvöru sagt vera „meðmælaganga
með lífinu og tilverunni". - Þeir ala
þann draum í brjósti að æ fleiri muni
telja sólstöður tilefni til sameiginlegr-
ar hátíðar um aila jörð, líkt og víða
veu- og lengi á forsögulegum tíma.
Eins og til stóð hefur verið staðiö
fyrir sólstöðugöngum annars staðar á
landinu og fólk hvatt til að minnast
dagsins með einhverjum hætti, göng-
um eða hátíöum. Einnig hafa náðst
tengsl við útlönd og stefiit er að sam-
vinnu á heimsvísu um sólstöðuhátíð-
ir tvisvar á ári. Sólstöðugöngumar
hér heima síðan 1985 hafa verið fjöl-
breytilegar, nánast hver með sínu
sniði, að degi til eða að næturlagi,
stundum verið fjölmennt, stundum
Þór Jakobsson
veöurfræöingur
fámennt, en alltaf skemmti-
legt. Göngufólk hefur kom-
ið víða við þessi árin og
notið gestrisni ótal mætra
manna.
Farið að teiknum
Á fimmtán ára afinæli
sólstöðugöngu þótti að-
standendum sólstöðuhátið-
ar vel við hæfi að láta leik-
inn berast til upphafsins á
Þingvöllum. Þeir voru
reiðubúnir að boða tU
göngu sem endaði á ÞingvöUum. En
þá reið þjóðhátíðarjarðskjálftinn yfir
og jarðskjálftafræðingar vöruðu við
öðrum. Forsprökkum sólstöðugöngu
þótti þá óforsvaranlegt að stefna tug-
um manna í Almannagjá og hættu
við að gera fyrirætlanir heyrinkunn-
ar. Þeir ákváðu að bregða sér í kyrr-
þey fjórir saman og vera á ÞingvöU-
um sólstöðumínútuna sem að þessu
sinni var samkvæmt almanakinu um
stundarfjórðung fyrir klukkan tvö að-
faramótt miðvikudags 21. júní 2000.
Við Einar EgUsson, Guðlaugur Le-
ósson og HaUdór Pedersen voru
komnir rétt fyrir miðnætti að útsýn-
isskífunni og við blöstu Þingvellir.
Sólin settist um það leyti. Veður var
kyrrt. Við ókum síðan sem leið lá
hringinn niður á veUina og lögðum
viö Spöng og Peningagjá með undur-
tæru vatni sínu. Örfáir voru á ferð í
bflum sínum að njóta fegurðar og
helgi staðarins. Við biðum sólstöð-
umfnútu og röltum að leiðum þjóð-
skáldanna Jónasar og Einars Ben. Af
driti að dæma er gæsum tíðforult á
legsteinana.
Leiðin lá umhverfis kirkjuna, við
dokuðum við í kirkjugarðinum og
fórum svo þaðan stiginn til
baka í átt að Peningagjá.
Þrastarmóðir dró digran ána-
maðk upp úr grassverðinum
og gaf unga sínum spikfeit-
um, jafnstórum fórnfúsri
móður sinni en þóttist ekkert
kunna, gleypti maðkinn ogZ.
flaug burt.
III boö aö austan
AUt í einu kvað við feikna-
legur hveUur svo glumdi í
“klettum Almannagjár sunn-
arlega og í sömu mund tók jörðin að
vagga undir okkur eins og við værum
skyndflega horfnir út á rúmsjó. Við
stigum ölduna og skynjuðum fll tið-
indi austan úr sveitum. Jörðin undir
okkur bylgjaðist áfram og ósjálfrátt
hörfuðum við burt frá Öxará sem
breiðir úr sér þama á flötunum.
Vatnsflöturinn rann í takt við undir-
öldu jarðskorpunnar til og frá eins og
súpa í skál á hraðri hreyfingu. Fugl-
ar styggðust og flugu gargandi í
hringi yfir vöUunum. Drykklanga^
stund eftir skjálftann hélst hreyfingin
í vatninu og var engu líkara en stinn-
ingskaldi hefði leikið um yfirborðið
og ýft það upp. Vatn í gjám skipti um
lit og varð brúnt. Hreyfingin í jörðu
fjaraöi út og skUdi eftir sjóriðu um
stund í höfði okkar.
Við kveiktum á vasaútvarpstæki
tU að fylgjast með fréttum og hringd-
um í farsímum okkar til aðstand-
enda. Við hinkruðum við á Lögbergi
fram yfir sólstöðumínútu og héldum
síðan heim á leið. Niðdimm dalalæða
huldi MosfeUsheiði aUt niður í
grennd við Gljúfrastein. Sólris var í
nánd og fariö að lýsa undir skýin.
Þór Jakobsson
,Sólstöðumínútan sjálf hefur verið virt með mínútuþögn, en sólstöðugönguna hafa
aðstandendur í gamni og alvöru sagt vera „meðmœlaganga með lífinu og tilver-
unni“. “ - Safnast saman til sólstöðugöngu í Almannagjá 21. júní 1985. $