Dagblaðið Vísir - DV - 12.10.2000, Qupperneq 13

13
FIMMTUDAGUR 12. OKTÓBER 2000
I>V
Nestisbox Karólínu
„Iðnhönnuður leitast við að
finna lausnir (stórar og
smáar) eða spyrja spurninga
sem mega verða til þess að
gera hið efnislega í umhverfi
okkar síður framandlegt eða
fjandsamlegt mannlegu eðli.
Útkoman eða lausnin verður
svo vonandi að nýjum eða
endurbættum hlut eða vöru.
Það er stórkostlegt að geta
þannig tekið þátt í að skapa
framtíðina og hafa tœkifœri
til að gera hana vœnni fyrir
sálir og umhverfi. í dag er
tenging vísinda og menning-
ar eitt mikilvægasta starf
hönnuða. “
Karólína Einarsdóttir -
drög ad texta fyrir sýningarskrá
Ein þeirra hönnuða sem eiga verk
á sýningunni Mót á Kjarvalsstöðum
er Karólína Einarsdóttir iðnhönnuð-
ur. Hún er nýlega komin frá
Helsinki, þar sem hún lauk MA-námi
í iðnhönnun og vakti athygli að-
standenda sýningarinnar fyrir loka-
verkefnið sitt, Urban Picnic, sem er
nestisbox fyrir nútímamanninn. Kar-
ólína segist mjög spennt að sjá verk
hinna hönnuðanna því hún hefur
lengi verið á þeirri skoðun að ekki sé
nauðsynlegt að skipta hönnun í svo
marga flokka.
„Maður þarf ekki að skilgreina sig
svona mikið,“ segir hún. „Þó að ég sé
iðnhönnuður fæst ég við fleiri teg-
undir hönnunar - ég þarf ekki að
verða ellidauð í iðnhönnunargeiran-
um. Allir hafa
gott af þvi að
breyta til og það
er gaman að
vinna með fólki í
öðrum hönnun-
argeirum, enda
er mikið fengist
við sömu hug-
myndir og sömu
áhrif.“
Hér heima er
Karólína mennt-
uð úr Myndlista-
og handíðaskól-
anum og segist
hafa farið þar í
keramik vegna
notagildis þess,
fremur en ætlun-
in hafi verið að
gerast listamað-
ur, því alla tíð hafi hún frekar
haft áhuga á hönnun en list.
„Ég hugsa mikið um það
hvernig er hentugt að hafa hlut-
ina með tilliti til flutninga og
annars sem getur komið upp á í
lífi nútímafólks. Þannig hugsa
ég líka þegar ég fer í búðir og
þarf að kaupa mér eitthvað og
hvort hluturinn bjóði upp á
fleiri en eina tegund notkunar.
DV-MYND TEITUR
Karólína Einarsdóttir iönhönnuöur
„Þó að ég sé iðnhönnuður fæst ég við fleiri tegundir hönnunar. Ég þarf ekki aö
verða ellidauð í iðnhönnunargeiranum. Allir hafa gott af því að breyta til. “
(urban picnic)
Urban Picnic
Nestisbox fyrir nútímamanninn.
Daisy
Lampar sem auðvelt er að fiytja.
:0

X
Á laugardaginn veröur opnuð stór hönn-
unarsýning á vegum FORM ÍSLAND í
Listasafni Reykjavíkur á Kjarvalsstöðum.
Sýningin ber yfirskriftina Mót - íslensk
hönnun/hönnun á íslandi og að sögn
þeirra sem nálœgt henni koma er Mót sýn-
ing sem er ekki að þykjast vera yfirlitssýn-
ing. Hún er heldur ekki söguleg sýning,
heldur eru hér nokkurs konar stiklur í tíma
og sögu, enda er íslensk hönnunarsaga
fremur skammt á veg komin.
Þarna er sýnd öll breiddin í því sem kalla
má hönnun og ekki raðað eftir tímabilum,
heldur blandaó saman á nýstárlegan hátt
með þaó aó markmiói aö vekja áhuga á því
sem hefur verið gert og enn fremur varpa
Ijósi á hvað mögulegt er að gera. Byggt er á
þremur meginhugmyndum: Hönnuðinum
sem einstaklingi, iönaðarframleiðandanum
og sögulegum arfi íslenskrar hönnunar.
Vinnur með létt efni
En hvernig fékkstu hugmynd-
ina aö nestisboxinu?
„Mér hefur verið það hugleik-
ið hvernig matarvenjur fólks
hafa breyst á síðari árum. Fólk
er meira á faraldsfæti - líka á
daginn - og það býr eitt, er í
námi, eða bisness og hefur
hvorki félagsskap þegar snætt er
né nauðsynleg áhöld til þess að
matast. í nestisboxinu eru þrír
hlutir úr keramiki sem má nota
á ýmsa vegu: kúla, sem er í
rauninni tvær skálar, stór bolli
sem einnig er hægt að nota fyrir
morgunkom og djúpur diskur.
Líka er gert ráð fyrir því að
ferðalangurinn geti sett per-
sónulegan blæ á boxið og bætt í
það nokkrum hlutum að eigin
vali.“
Boxið er úr áli og krossviði,
með gúmmíteygju utan um, en
Karólína segist vinna með létt
efni af einfaldri ástæðu.
„Margt ungt fólk hefur ekki
fasta búsetu lengur, það er sí og
æ að flytja, og þá er hentugra að
eiga létta og meðfærilega hluti.“
Þannig er líka lampinn Daisy
sem Karólína sýnir á Kjarvals-
stöðum. Hann er úr örþunnum
krossviði og áli og það er hægt
að skrúfa
Fylgihlutir og framleiðsluvörur
Sýningin er afar víðtœk og sýnir hönnun í
öllum geirum þjóðlífsins, s.s. stóla, lýsingu,
boröbúnaó, skartgripi, textil, tískufatnað, fylgi-
hluti, framleiösluvörur, byggingarlist, innan-
hússhönnun, tölvuleiki, margmiólun, teikning-
ar, tímarit, umbúóir, fyrirtœkjaímyndir og iön-
aóarvörur.
Félögin sem standa aó FORM ÍSLAND eru:
Félag húsgagna- og innanhússarkítekta, Félag
íslenskra teiknara, Leirlistafélagiö, Félag ís-
lenskra gullsmiöa, Textílfélagió, Félag ís-
lenskra landslagsarkítekta, Félag iónhönnuóa
og Arkitektafélag íslands, auk ófélagsbundinna
hönnuóa. Þetta er í fyrsta sinn sem allir þessir
ólíku hönnuöir leiöa saman hesta sína og því er
þetta tímamótasýning á íslandi. Michael Young
og Katrín Pétursdóttir völdu verkin meö hliö-
sjón af ábendingum sérfrœóinga á hverju sviði.
-þhs
hann í sund-
ur.
„Þegar ég
flutti frá
Finnlandi
þótti mér
mikill kost-
ur hve auð-
velt var að
flytja hann
og þá má
segja að til-
ganginum
með hönn-
uninni sé
náð,“ segir
Karólína og
hlær.
-þhs
Brautryðjandi í byrjun aldar

Þórarinn B. Þorláksson: Áning.
Andrúmsloft upphafinnar kyrrðar og andblær djúphygli einkenna verk hans.
Einkennilegt er til þess að hugsa
að aðeins skuli vera hundrað ár - ein
öld - síðan fyrsti íslenski myndlistar-
maðurinn hélt opinbera sýningu á
verkum sínum hér á landi. Fyrirbær-
ið „einkasýning“ var reyndar ekki
gamalt annars staðar í heiminum,
menn tóku ekki upp á því að sýna
verk sín opinberlega fyrr en á 19. öld,
en markverð myndlist var samt mun
sýnilegri 1 grannlöndunum en hér
heima.
Frumherjinn sem steig hið afdrifa-
ríka skref með verkin sín út úr
vinnustofunni var Þórarinn B. Þor-
láksson og í það minnsta finnst okk-
ur nú að hann hafi verið kjörinn til
þess að leiða landa sína inn i nýjan
myndlistarveruleika, svo undurfagr-
ar og blíðar sem kunnustu myndir
hans eru.
Á næstu vikum gefst okkur tæki-
færi til að meta hann á ný á viðamikilli yfirlits-
sýningu sem verður opnuð í Listasafni fslands á
laugardaginn. Listasafnið á gott úrval verka eft-
ir Þórarin, 34 verk, en meðal þeirra er fyrsta ís-
lenska málverkið sem safnið eignaðist, „Áning",
sem listamaðurinn gaf því árið 1911. Auk þeirra
hefur verið safnað fjölda verka hans og mun alls
gefa að líta 160 myndir listamannsins á þessari
sýningu.
Rómantískur natúralismi
Þórarinn Benedikt Þorláksson fæddist 1867 að
Undirfelli í Vatnsdal, þar sem faðir hans var
prestur. Þórarinn stundaöi listnám í Kaup-
mannahöfn um aldamótin 1900 og kynntist þar
hinum rómantíska natúralisma sem hann hélt
tryggð við í listsköpun sinni alla tíð. Hann varð
fyrstur íslenskra listmálara til að gera náttúru
landsins að myndefni sínu og lagði þar með
hornsteininn að þeirri sterku lands-
lagshefð sem finna má í íslenskri
listasögu á 20. öldinni. Túlkun hans
á náttúrunni má lýsa sem róman-
tískri, enda er bakhjarl listar hans
einkum í norrænni síð-rómantískri
list og íslenskri rómantískri ljóða-
gerð 19. aldar. Andrúmsloft upphaf-
innar kyrrðar og andblær djúphygli
eru sterk höfundareinkenni verka
hans og skilja hann frá öðrum ís-
lenskum listamönnum í byrjun ald-
arinnar. Með áhrifamikilli túlkun
sinni á islenskri náttúru hefur
hann skerpt sýn okkar og slegið
sérstakan streng í menningarlegri
sjálfsmynd okkar. Hann lést árið
1924 í sumarbústað sínum, Birki-
hlíð í Laugardal.
Listasafn íslands vill með sýning-
unni á verkum Þórarins minnast
þessara merku tímamóta og leggja
um leið áherslu á mikilvægt hlutverk hans sem
brautryðjanda í íslenskri listasögu. í tengslum
við sýninguna kemur út vönduð bók þar sem
Júlíana Gottskálksdóttir listfræðingur gerir ferli
listamannsins skil. Sýningin verður opin frá kl.
11 til 17 alla daga nema mánudaga og stendur til
26. nóvember.
Sýningin er á dagskrá Reykjavíkur menning-
arborgar.
___________Menning
Umsjón: Silja Aöalsteinsdóttir
Stjörnur slokkna
Sýningin Stjörnur á morgunhimni
eftir Alexander Galin hefur notið mik-
illa vinsælda bæði i Iðnó og á Akureyri
en þarf nú að víkja vegna anna.
Sögusvið leikritsins er Moskva við
setningu Ólympíuleikanna árið 1980.
Fylgst er með ógæfufólki sem ekki er
velkomið á hátíðahöldin og húkir í
köldum kumbalda þegar ólympíueldur-
inn fer hjá. Meðal leikenda er Sigrún
Edda Björnsdóttir sem var tilnefnd til
Menningarverðlauna DV fyrir leik
sinn. Leikstjóri er Magnús Geir Þórðar-
son. Allra síðustu sýningar verksins
verða annað kvöld og sunnudagskvöld-
ið í Iðnó.
Hugvísindaþing
Hugvisindaþing hefst i Haskóla
íslands á morgun kl. 13 með málstefnu
Sagnfræðingafélags íslands: Póstmódern-
ismi - hvað nú? Frummælendur eru
Geir Svansson, Sigrún Sigurðardóttir,
Ingólfur Á. Jóhannesson og Kristján
Kristjánsson. Kl. 16 heldur Solvi Sogner
Minningarfyrirlestur Jóns Sigurðssonar
um Hjónabönd í Noregi eftir siðaskipti
og kl. 20 flytur Sigrún Svavarsdóttir
heimspekingur fyrirlestur í boði Hugvís-
indastofnunar: Að breyta skynsamlega,
réttlætanlega og vel. Öll atriðin eru i há-
tíðasal í aðalbyggingu.
Á laugardaginn hefst þingið kl. 9.30
árdegis og stendur fram undir kvöldmat.
Fimm málstofur verða starfræktar, hver
með 4-6 frummælendum, auk þess sem
sex sjálfstæðir fyrirlestrar verða haldnir
í Odda frá kl. 10. Málstofurnar bera yfir-
skriftina „Einstaklingurinn fyrr og síð-
ar“ (í hátíðasal kl. 9.30-13), „Menning og
samfélag kaldastríðsáranna (í stofu 201
Odda kl. 9.30-13), Á milli mála (í hátíða-
sal kl. 14-17.30), „Að kunna gott að meta:
Hlutlæg verðmæti" (í stofu 201 Árna-
garði kl. 14-17.30) og „Fórnin" (í stofu 201
Odda kl. 14-17.30). Nánari upplýsingar
eru á http://www.hi.is/stofn/hugvis.
Börn á öllum
aldri óskast
Á laugardaginn býður cafe9.net í
Listasafni Reykjavíkur - Hafnarhúsi til
tölvunámskeiðs / tölvuverkstæðis fyrir
börn á aldrinum 6 til 107 ára þar sem
þeim verður kennt að vinna með sér-
hannaðan hugbúnað Haraldar Karlsson-
ar sem gengur undir heitinu IVCP. Nám-
skeiðið stendur yfir frá kl. 12-16 og er
ætlað 20 börnum. Daginn eftir kl. 14-16
sýna Haraldur og börnin afrakstur
vinnu sinnar í Hafnarhúsinu.
Skráning er i síma 552-6131. Börn
yngri en 10 ára komi í fylgd með full-
orðnum.
Heimsbók-
menntakvöld
Heimsbókmenntakvöld hið síðara
verður á Súfistanum í kvöld kl. 20. Þá
les Bjarni Jónsson úr þýðingu sinni á
Blikktrommunni eftir Gúnter Grass og
Aðalsteinn Davíðsson les úr bókinni
Sjö bræður eftir Aleksis Kivi. Einnig
les Þórarinn Eldjárn úr Ofurnæfur eft-
ir Erlend Loe og Friðrik Rafnsson les
úr bókinni Fáfræðin eftir Milan Kund-
era.
Frændi Rameaus
Annað kvöld kl. 20 flytur Friðrik
Rafnsson fyrirlestur um eitt þekktasta
verk 18. aldar í Frakklandi, Frænda
Rameaus, í Alliance Frangaise, Aust-
urstræti 3. Bókin er eftir Denis Dider-
ot (1713-1784) og kom út í flokki Lær-
dómsrita hjá Hinu íslenska bók-
menntafélagi s.l. vor í þýðingu Frið-
riks. Fyrirlesturinn ber yfirskriftina
„Hugsanir eru mínar gleðikonur" og
þar verður leitast við að skýra hvers
vegna þessi höfundur og hugsuður
virðist njóta sífellt meiri hylli. Auk
þess verður reynt að tengja Diderot og
Frænda Rameaus við íslenska sagna-
hefð og hinn sígilda áhuga íslendinga
á sögum af einkennilegum mönnum.