Dagblaðið Vísir - DV - 17.11.2000, Qupperneq 6

slensk jól hafa alltaf snúist um tvennt; gjafir og góðan mat. Nú eru allir í megrun, og eftir
standa gjafirnar. Eina skiptið sem börn og unglingar leiða hugann að himnafeðgunum
yfir hátíðarnar er þegar þau opna verstu gjöfina undir trénu og missa út úr sér lítið:
„djísus kræst.“ Seint breytist það að mjúku pakkarnir eru viðbjóður og margur hnokkinn hefur verið
kominn á fremsta hlunn með að senda hrákann framan í ofmálaða frænkuna sem gerir ekki greinar
mun á Playmo og apaskinnsgalla. Þetta breytist lítið með árunum og illa valdar jólagjafír hafa orðið
valdur að ófáum sambandsslitunum. Nú þegar jólaauglýsingarnar frá búðum eins og IKEA dynja á
okkur er tilvalið að rifja upp hryllingssögur liðinna jólapakka þeim seku til áminningar.
„Fyrir einhverjum árum síðan
fékk ég stærsta jólapakka sem ég
hef nokkurn tíman séð. Hann var
risastór, níðþungur og náði frá
gólfi upp í loft. Eftir að allir aðrir
pakkar höfðu verið teknir upp
kom að þessum. Það tók mig lang-
an tíma, líklega hálftíma, að taka
utan af pakkanum og komast að
innihaldi hans. Á meðan ég var að
reyna að komast í gegnum öll lím-
böndin og kassana, sem voru lík-
lega á milli 20 og 30, voru uppi
miklar vangaveltu viðstaddra um
innihald pakkans og gefandann
því ekkert stóð utan á pakkanum
um það. Eftir mikla vinnu komst
ég loks að pínulitlum pakka og sá
að hann var frá góðum kunnungja
mínu. í pakkanum voru skyrtu-
hnappar úr gulli. Ég var svo sem
ekkert fyrir neinum vonbrigðum,
það var frekar að viðstaddir yrðu
fyrir vonbrigðum og hefðu eitt-
hvað við þennan húmor að athuga.
Þetta var siðasta gjöfin sem ég
fékk frá þessum kunningja mín-
um, eins konar skilnaðargjöf, þar
sem hann var að fara að gifta sig
og við þurftum ekki upp frá því
jafn mikiö hvor á öðrum að
halda.“ Mummi bætir við að á
yngri árum hafi verstu jólagjafirn-
ar jafnan verið frá þeim sem vildu
honum best, eldra fólki sem gaf
honum sokka og spil af einskærri
góðmennsku sinni.
Gudmundur Jónsson i Byrginu
„Þegar ég var þrettán - fjórtán
ára eða alla vega ennþá í gaggó,
voru tvö lög með Elton John
mjög vinsæl, Sad Song og The
Passanger. Ég gat nú varla talist
Elton John-aðdáandi því ég var
!
fangadag birtast tveir vinir mín-
ir, þeir Þorvaldur og Tommi,
með pakka til mín. Um kvöldið
opnaði ég svo pakkann og fann
þar plötu með Elton John. Mig
minnir meira að segja að þetta
hafi verið eitthvert remix dæmi.
Fyrst fannst mér þetta ekkert
fyndið og bara lágkúrulegt en svo
áttaði ég mig á að þetta væri nú
ansi sniðugt. Eftir að þeir höfðu
gefið mér pakkann á aðfangadag
fannst mér ég verða að gefa þeim
eitthvað líka og hljóp því út í
sjoppu og keypti eitthvert
nammi. Svo fann ég einhverja
mynd af okkur saman til að gefa
þeim. Ég man að ég gaf Þorvaldi
líka ljótt, hvítt frotté-ennisband."
Halldór Gylfason leikari
alltaf að tala um það við vini
mína hvað þessi lög væru ömur-
lega leiðinleg. Við vinirnir höfð-
um eitthvað talað um að gefa
hvor öðrum jólagjafir en ég hélt
að ekkert yrði úr því. Svo á að-
rnmmmm
„ V e r s t u eftir Enid Blyton. Ég var eitthvað
gjafa-jólin mín 8 eða 9 ára og ég gjörsamlega fyrir-
voru án efa leit þennan höfund. Ég skOdi ekki
þegar ég fékk hversvegna allir aðrir krakkar
þrjár bækur dýrkuðu svona ömurlegt drasl.
__________________________________Bækurnar hétu
lævintýra-eitt-
Skiki Dr- Gunna
hvað eða Fimm og eitt-
hvað og fjölluðu allar
um nokkur krakkaflfl
og óþolandi páfagauk
sem stöðvuðu smygl-
ara. Sem betur fer
skipti ég þessu öllu og
fékk Spider-man í
staðinn." Hugleikur
viðurkennir að þetta
hafi verið hræðileg lífs-
reynsla og segist hafa
orðið sármóðgaður þeg-
ar hann opnaöi Enid
Blyton pakkana því að
þrátt fyrir að hann hafi verið frek-
ar dulur sem bam fannst honum
að fólk ætti aö vita betur en að
gefa honum Enid Blyton í jólagjöf.
Þórarinn Hugleikur - mynd-
listarnemi og kvikmyndaspek-
úlant
„í fyrra, um síðustu jól, fékk ég í
jólagjöf frá Kára bróður mínum raf-
magnsaugnnuddara sem verður að
Iteljast versta jólagjöf sem ég hef
nokkurn tímann fengið. Þetta var raf-
magnsaugnnuddari sem bróðir minn
sagðist hafa fengið lítið notaðan í
Kolaportinu. Tækið leit út eins og
l skíðagleraugu sem maður festir á sig
| með þar til geröum ólum og stingur
s j svo í samband. Ég lá í sófanum með
1] þetta á augunum öll jólin og hafði
' ekkert upp úr því nema hausverk og
ógleði. Þetta hefúr sjálfsagt verið mik-
i ið þarfaþing á sínum tíma og líklega
i ómissandi á hveiju heimili. Ég gaf
: ] hins vegar Kára forláta túttubyssu í
|| jólagjöf og sem sárabót fyrir jólagjöf-
| ina mína gaf hann mér líka túttu-
byssu í afmælisgjöf 3. janúar þannig
að við gætum leikið okkur saman.“
i Villi segir að aldrei sé að vita nema
að hann hefni sín þessi jólin og
finni eitthvert drasl á markaði til
að gefa bróður sínum í jólagjöf og
launa honum þannig
fyrir þau síðustu.
Villi i 200.000
naglbitum
Tollablús lýrir úkúlele
Oft heyrist blaðrað um alþjóðavæðingu, rofna einangrun íslands og vaxandi
viðskipti á Netinu. Dr. Gunni tók þátt i þessu mikla ævintýri nýlega.
Hinn 23. ágúst 1879 kom skipið Ravenscrag
til Hawaii eftir að hafa velkst í hafi í 4 mánuði.
Innanborös voru 419 karlar, konur og börn frá
Madeira, komin til Hawaii til að hefja nýtt líf.
Einn þeirra var Joao Fernandez. Hann var svo
glaður að vera loks kominn á áfangastað að
hann stökk á land og söng og spilaði á bragu-
inha-iö sitt, fjögurra strengja portúgalskan gít-
ar. Innfæddir ráku upp stór augu, hrifust af tón-
um hljóðfærisins og sögur af því bárust um eyj-
arnar. Nokkrum mánuðum síðar var farið að
smíða eftirlíkingar af braguinha Joaos og not-
aður til þess efniviður af eyjunum. Útkoman
var kölluð úkúlele - „hoppandi fló“ - en
fingrafimi Joaos á ströndinni þótti minna á
hoppandi flær.
1 dag er úkúlele-ið eitt af þjóðareinkennum
Hawaii, snilldarhljóðfæri sem allir geta lært á.
Mig langaöi í úkúlele og hreppti því eitt á upp-
boösvefnum Ebay.
Frábær hagræðing
Þegar Póstur og sími var eitt og hiö sama var
pósttollstofan til húsa í Ármúla og maður blót-
aði oft í hljóði að þurfa að koma sér alla leið
þangað til að leysa út disk eða bók. Svo var
batteríinu skipt í tvennt - „til hagræðingar" -
og hagræðingin sú fyrir mig, viöskiptavininn,
fólst í því aö nú þurfti ég að dragnast á hjara
veraldar, upp í Póstmiðstöðina á Höföa eftir lít-
ilfjöllegum diski eða bók. Þaö er auðvitað al-
gjört aukaatriði og ekki mál póstsins aö ég á
engan bíl og hef aldrei tekið bílpróf.
Ég tók þessu þegjandi, blótaði bara í hljóði og
tók fri í hádeginu til að druslast eftir dótinu
mínu. Ef ég var heppinn fékk ég dótiö þegar ég
hafði borgaö innflutningsgjöld og toll. Samtals
var þá dótið oröið miklu dýrara en ef ég hefði
keypt þaö hér. Ef ég var óheppinn þurfti ég aft-
ur oní bæ eftir einhverri útprentun eða Ijósriti
sem vantaði upp á. Ég hélt að þjónustan gæti
ekki oröið verri. Þar hafði ég rangt fyrir mér.
í höll Drakúla greifa
Að því komst ég þegar úkúlele-iö kom i pósti.
Það hafði kostað 40 dali plús 22 í póstkostn-
að - samtals 62 dali, rúmlega 5 þúsund kall.
Ég fékk ábúöarfullt bréf í pósthólfiö mitt og var
boðaður í höll Drakúla greifa við Tryggvagötu.
Ég hef komið í pósthúsið í Tallinn en, trúið mér:
í samanburði við Tollinn í Tryggvagötu er það
þunglamalega rikispósthús sem Disney-land.
Ég mætti skjálfandi með það sem ég hafði i
höndunum: Ijósrit af tékkanum sem ég sendi
fyrir úkúlele-inu og útprentun á reikningnum frá
Ebay. í upplýsingum var roskinn starfsmaður
sem hjálpaöi mér þegar ég hafði vakið hann.
Hann fyllti út innflutningsskýrsluna fyrir mig og
hún var send inn í svarthol hallarinnar. Þetta
var á miövikudegi um hádegið. Mér var sagt að
koma daginn eftir og tékka á þessu.
Ég mætti á fimmtudagshádegi en þá var kom-
iö babb í bátinn - eitthvaö sem ég skildi ekki
alveg, enda hef ég ekki gengið f tollskólann -
en elskuleg starfsstúlka hjálpaði mér að lag-
færa skýrsluna sem starfsmaöurinn í upplýs-
ingunum hafði fyllt út daginn áður. Fór þá inn-
flutningsskýrslan aftur inn í svartholið. „Tékk-
aðu á þessu á eftir," sagði starfsstúlkan að
skilnaði.
Ástrós reddar þessu
Þegar ég tékkaði „á eftir" var mér sagt að
tékka í fyrramálið. Þegar ég gerði það var mér
sagt aö tékka um hádegi. „Þetta er enn í skoð-
un,“ sagöi stúlkan í símanum í hádeginu en
gaf mér samband við upplýsingafulltrúann,
Ástrósu. Hún vildi ólm „gera eitthvað fyrir mig"
og sagöi mér að hringja eftir korter. Nú var ég
farinn að halda að það væri skriðdreki í pakk-
anum en ekki úkúlele, eða þá að úkúlele-ið
heföi óvart verið fyllt af heróíni. Ég viðurkenni
aö ég var farinn að svitna þegar ég hringdi í
Ástrósu korteri síðar.
„Ég hef bara ekki haft tíma til að athuga
þetta," sagöi Ástrós þá og sagðist hringja um
leið og hún væri búin að kynna sér málið.
„Veröur það ekki bráðlega," spurði ég varlega
því ekki vildi ég styggja ríkisstarfsmann, og
hún lofaði því. Rúmlega hálftíma síðar hringdi
Ástrós með stórfrétt: Þetta var tilbúið! Ég fór í
höll Drakúla og borgaði samtals 1265 kall í Ö2
gjöld.
Alltaf jól hjá toilvörðum
Nú var kominn föstudagur og vonda veðrið
sem spáð hafði verið á miövikudag var skollið
á. Ég var þó ekkert aö spá í vonda veðrið, enda
fullur fagnaðar með stimplað plagg frá Tollin-
um í höndunum og hafði ekki verið nema tvo
daga að ná því í gegn. Ég tók strætó nr. 110
og gekk úr Ártúni í víggirta og skuggalega
póstherstöðina í útjaöri borgarinnar. Ég komst
veöurbitinn á tollkontorinn sem er ótrúlega lit-
I miðað viö það flæmi sem pósturinn hefur
aðsetur í. Eins og vanalega beið fólk þar í
hrönnum eftir að ómarkviss röðin kæmi að því.
1 svip gesta var grámygla, enda lítið til dundurs
á kontórnum. Fólk barðist um velkt eintök af
Degi gærdagsins en enginn fékk sér veitta
hressingu: staðiö vatn og vont kaffi. Tollverðir
í Ijómandi glæsilegum einkennisbúning kíktu
tortryggnir í pakka bak við, svona líka ánægð-
ir meö djobbið. Hjá þeim hljóta alltaf að vera
jólin.
Kontór æðiskastanna
Nú fékk fölur náungi með gleraugu snögglega
nóg og fór að derra sig við starfsstúlku. „En ég
er búinn að borga fyrir þetta!" vældi hann ör-
væntingarfullur og heimtaöi þar næst aö fá að
tala viö tollvörð. Hann var leiddur sótsvartur af
pirringi inn I hliðarherbergi. Ég átti eins von á
að heyra næst byssuhvell og sjá tollverði bera
líkið út en í staðinn rauk föli maðurinn út eftir
5 mínútur og skellti á eftir sér. Enn meiri ör-
væntingar gætti í kjölfar þessa í andlitum
hinna bíðandi gesta og ég fékk herping í mag-
ann. Starfsstúlkurnar brostu umhyggjusamar.
Eftir nokkur æðisköst til viðbótar kom að mér
og til allrar hamingju fékk ég pakkann möglun-
arlaust og þurfti ekki að taka kast. Tók leigubíl
í bæinn (1450 kall) með úkúlele-ið og andaði
léttar.
Næst þegar ég dirfist að kaupa eitthvaö frá út-
löndum ætla ég aö undirbúa mig vel, panta fri
i vinnunni og byrgja mig upp af róandi lyfjum.
Næst þegar ég heyri blaðrað um Netvæðing-
una, Alþjóðasamfélagið og vaxandi viöskipti á
Netinu mun mér renna kalt vatn milli skinns og
hörunds og ég mun fá martröö. Þá verður gott
að geta gripið til úkúlele-sins og látið sefandi
tóna þess róa sig niður.
6
f Ó k U S 17. nóvember 2000