Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.2001, Page 14

14
Menning
Krásir að hætti
Samkomuhússins
Þekking á Snigla-
veislu Ólafs Jóhanns
Ólafssonar er allsend-
is ónauðsynleg þeim
sem ætla að sjá leik-
gerð sögunnar hjá
Leikfélagi Akureyrar
(eða í Iðnó síðar
meir) enda leikverkið
sjálfstætt listaverk
eins og vera ber. Hins
vegar er auðvelt að
skilja hvers vegna
Sigurði Hróarssyni,
sem er höfundur leik-
gerðarinnar ásamt
ðlafi Jóhanni, fannst
sagan sviðsvæn því
hún gerist öll á einni
kvöldstund á heimili
aðalpersónunnar Gils
Thordersen stórkaup-
manns. Ársíjórðungs-
lega heldur hann
sjálfum sér dýrindis
veislu en kvöldið sem
leikurinn gerist bank-
ar ókunnur gestur upp
á. Gils býður honum að njóta krásanna með
sér og áhorfendur fá smátt og smátt upplýs-
ingar sem benda til þess aö eitthvað í fortíð-
inni tengi þessa tvo menn. Væntanlegum
áhorfendum er látið eftir að komast að því
hver sú tenging er enda lítiö gaman að ráð-
gátum sem eru leystar fyrir mann.
Þótt leikgerð Sniglaveislunnar byggi í
grundvallaratriðum á sögunni er ýmsu hnik-
að til og breytt og nánast undantekningar-
laust til hagsbóta. Sagan er ekki bundin í
tíma en í leikritinu eru atriði sem vísa beint
í samtímann (sbr. Bónus-pokann og tal um
folsuð málverk) og staðsetja verkið betur i ís-
lensku samfélagi. Helsta breytingin felst í
sögulokunum sem eru nokkuð opin til túlk-
Sviösmynd úr Sniglaveislunni
Gestur og gestgjafi eru andstæöur en hvor um sig varpar Ijósi á persónueinkenni hins.
unar í skáldsögunni en afdráttarlausari í
leikritinu.
Leiklíst
Uppfærsla á Sniglaveislunni stendur og
fellur með leikaranum sem velst í aðalhlut-
verkið, og túlkun Gunnars Eyjólfssonar
sannar aö hann getur enn á sig blómum
bætt. Hroki og fordómar Gils, kvensemin og
frekjugangurinn, allt komst þetta jafn vel til
skila í blæbrigðaríkum leik Gunnars sem
einnig kom ótta hans við fortíðina og þar
með sannleikann auðveldlega yfir til áhorf-
enda. Nálægðin við áhorfendur er mikil í
Samkomuhúsinu og því njóta skemmtileg og
ijölbreytt svipbrigði Gunnars sín sérlega vel.
Sigurþór Albert Heim-
isson er í hlutverki gests-
ins Arnar og gefur mót-
leikara sínum ekkert eft-
ir. Luralegi og hlédrægi
grunnskólakennarinn
sem dáist opinmynntur
að dýrgripunum á heim-
ili Gils er alger andstæða
gestgjafans en hvor um
sig varpar skýrara ljósi á
persónueinkenni hins.
Sigurþór vann vel úr
hlutverkinu eins og
endranær og furðulegt að
þessi prýðisleikari skuli
aldrei hafa hlotið náð fyr-
ir augum stjómenda
stofnanaleikhúsanna í
höfuðborginni.
Sunna Borg og Hrefna
Hallgrímsdóttir eru í litl-
um hlutverkum sem
bjóða ekki upp á mikil
tilþrif í túlkun, en per-
sónurnar eru dregnar
skýrum dráttum og
Sunna sýndi skemmti-
lega takta sem nöldur-
gjama ráðskonan.
Sigurður Sigurjónsson
eflist með hverri upp-
setningu. Hann undir-
strikar kómískari hliðar
verkanna sem hann leik-
stýrir en eins og Snigla-
veislan sannar er það
vinna hans með leikurun-
um sem skiptir sköpum. Sigurður hefur ein-
vala lið sér til fulltingis við þessa uppfærslu
og er öll umgjörð afar vel heppnuð. Snigla-
veislan boðar engan stóra sannleik um lifiö
og tilgang þess en sýningin er hin ágætasta
skemmtun sem jafnframt segir okkur heil-
mikið um misjafnt eðli mannskepnunnar.
Halldóra Friðjónsdóttir
Leikfélag Akureyrar og Leikfélag islands sýna í
Samkomuhúsinu á Akureyri Sniglaveisluna eftir Ólaf
Jóhann Ólafsson. Leikgerö: Siguröur Hróarsson og
Ólafur Jóhann Ólafsson. Lýsing: Halldór Örn Ósk-
arsson. Tónlist: Hilmar Örn Hilmarsson. Leikmynd
og búningar: Elín Edda Árnadóttir. Leikstjórn: Sig-
uröur Sigurjónsson.
Myndlist
Dægurmálverk
Evrópska frásagnarmálverkið er fyrir-
bæri sem fræðimenn utan Frakklands (og
e.t.v. Þýskalands) virðast ekki taka ýkja al-
varlega. Maður leitar án árangurs að upp-
lýsingum um það í helstu yfirlitsritum
bandarískra og breskra listfræðinga um
þróun nútímalistarinnar og grípur í tómt. í
bókum Sams Hunter, Roberts Hughes og
annarra listfræðinga sem undirritaður fletti
upp í er ekki minnst einu orði á helstu
„stjörnur" þessarar hreyfingar: Adami,
Monory, Télemaque, Rancillac eða Erró.
Hins vegar fá jafnvel minni spámenn
bresku popplistarinnar, t.a.m. Peter Blake,
ævinlega einhvers konar umgetningu.
Nú má vera að þetta sé helber yfirgangur
enskumælandi menningarþjóða. Meira að
segja hafa virtir franskir listfræðingar á
borð við Serge Guilbaut fært fyrir því rök
að Bandaríkjamenn hafi í rauninni hirt af
Frökkum frumkvæðið í myndlistinni með
bellibrögðum; útnefnt New York til nýrrar
höfuðborgar nútímalista án þess að eiga fyr-
ir því menningarlega innistæðu.
Of dýru verðl keypt?
Þessir sömu listfræðingar, t.d. Catherine
Millet, hafa gert frásagnarmálverkinu ágæt
skil, sýnt fram á tilurð þess í andófsmettuð-
um listhreyfingum eftirstriðsáranna, t.d.
síðsúrrealisma og uppákomum (sjá Erró),
lýst skilmerkilega nánum tengslum þess
við hræringar í kaldastríðsspólitíkinni og
tilraunum frásagnarmálara til að verða
virkir þátttakendur - sannleiksleitendur -
í þjóðfélags- og menningarumræðunni. Að
þessu leyti róa þessir listamenn sannarlega
á önnur mið en samtímamenn þeirra, hin-
ir kaldhæðnu bresku og bandarísku popp-
arar, sem létu sér dægurmálapólitík í léttu
rúmi liggja.
Út af fyrir sig má alveg gangast inn á
þessa umfjöllun franskra listfræðinga. En
hin virka pólitík og samtímagreining frá-
sagnarmálaranna er kannski of dýru verði
keypt, því hún úreldist býsna íljótt. Popp-
listin hefur vinninginn að þvi leyti að hún
fjallar um ýmis grundvallaratriði listar og
ímyndariðnaðarins sem sérhver kynslóð
verður að gera upp við sig.
Listsagnfræðilegt gildi frásagnarmálverks-
ins er vissulega ótvírætt. Hins vegar hefur
helstu talsmönnum hreyfingarinnar ekki
tekist að sannfæra undirritaðan um varan-
legt listrænt gildi hennar. Ekki heldur þeim
sem settu saman sýninguna sem stendur yfir
í Hafnarhúsinu þessa dagana.
Rýrnun í hafi
Kannski er ekki alfariö við þá sjálfa að
sakast heldur húsnæðið og þá rýrnun á
sýningunni sem virðist hafa átt sér stað á
leiöinni frá Frakklandi og Bergen. Hið
upprunalega „best of‘ úrval sem stofnað
var til og stutt með vandaðri bók/sýning-
arskrá (hetjulega þýddri af Gunnari J.
Ámasyni) samanstendur nú af einungis 25
málverkum, þ. á m. allmörgum vel þekkt-
um verkum úr Erró-safninu hér.
I úrvalið vantar flestar þær myndir sem
hæst ber í sögu franska frásagnarmálverks-
ins, en eftir standa nokkrar af leiðinlegri
myndum þeirra Monory og Adami. Verkin
eftir Klasen á sýningunni segja heldur ekki
þeim sem þetta skrifar að hann sé mark-
veröari listamaður en ýmsir þeir sem ekki
hljóta náð fyrir augum skipuleggjenda,
segjum Aillaud, Arroyo, Recalcati, Voss
eða Stampfli.
í ljósi þessara agnúa, og fyrri gallaðra list-
sendinga frá Bergen, hljóta forsvarsmenn
Listasafns Reykjavíkur að gera upp við sig
hvort þeir ættu ekki að leita sér samstarfsað-
ila annars staðar í heiminum. Þó er kannski
óþarfi að fara alla leið til Suður-Afríku.
Aðalsteinn Ingólfsson
Listasafn Reykjavíkur Hafnarhús: Frásagnarmálverk-
iö. Sýningin stendur til 21. mars og er opin dagk-
lega kl. 11-18 og til kl. 19 á fimmtudögum.
____________MÁNUDAGUR 5. FEBRÚAR 2001
____________________________DV
Umsjón: Silja Aöalsteinsdóttrr
Raunveruleiki
og hönnun
Hekia Dögg Jónsdóttir, myndlistarmaður og
kennari við Listaháskóla íslands, heldur fyrirlest-
ur í Opna listaháskólanum Laugarnesvegi 91 í dag
kl. 12.30 í stofu 024. Fyrirlesturinn ber nafnið
„Raunveruleiki" og þar fjaiiar Hekla um verk sín
og viðfangsefni..
Á miðvikudaginn kl. 12.30 verður fyrirlestur
um hönnun í sal 113 í Skipholti 1. Flytjendur eru
Evelynn Smith og Meriel Scott, skoskir hönnuöir
sem reka fyrirtækið Precious McBane í London
þar sem þær eru búsettar. Þær eru um þessar
mundir gestakennarar við hönnunardeild LHÍ.
Barnabókakaffi
Böm og bækur og SÍUNG standa fyrir bókakaffi
á Súfistanum Laugavegi 18
annað kvöld kl. 20.
Katrín Jakobsdóttir, gagn-
rýnandi DV (á mynd), og
Bryndis Loftsdóttir verslun-
arstjóri líta yfir barnabóka-
útgáfuna og íhuga framboðið,
strauma og stefnur í barna-
bókum og svara spurning-
unni „Fara íslenskar barna-
bækur batnandi?" Aðal-
steinn Ásberg Sigurðsson rithöfundur flytur pistil
og hefur frjálsar hendur.
Kaffivélin verður í gangi á milli erinda.
Fyrirlestrar um Hörð
Listaháskóli íslands hefur
fengið listfræðingana Hall-
dór Björn Runólfsson og Að-
alstein Ingólfsson til þess að
flytja tvo fyrirlestra um Hörð
Ágústsson, myndlistarmann
og fyrrverandi skólastjóra
Myndlista-og handíðaskóla
íslands. Þeir verða fluttir í
húsnæði skólans að Laugar-
nesvegi 91, sal 024, fimmtu-
dagana 8. og 15. febrúar kl.
20. Eftir fyrirlestrana verða
kaffiveitingar og Hörður
Ágústsson svarar fyrirspum-
um ásamt fyrirlesurum.
í fyrri fyrirlestrinum núna
á fimmtudaginn flallar Hall-
dór Björn um myndlist Harð-
ar en i þeim síðari, þann 15.
febrúar, fjallar Aðalsteinn
um grafíska hönnun hans.
Þarftu að láta
þína heyrast?
Námskeið í raddbeitingu fyrir alla sem vilja
uppgötva fleiri hliðar á rödd sinni og auka blæ-
brigði hennar og úthald verður haldið í Leiklist-
ardeiid LHÍ, Sölvhólsgötu 13, og hefst í dag kl. 18.
Tengsl öndunar, líkama og raddar verða könnuð
með öndunaræfingum, textavinnu og spuna. Unn-
ið verður með röddina út frá hverjum einstaklingi
og hans persónulegu þörfum. Námskeiðið hentar
vel þeim sem atvinnu sinnar vegna þurfa mikið
að beita röddinni. Kennari er Þórey Sigþórsdóttir
leikkona.
19. febrúar hefst námskeið í spuna á sama stað
með það að markmiði að þátttakendur fái beina
reynslu af fyrirbærinu og styrki með því sköpun-
argleði sína og lífsleikni. Hinn skapandi hugur er
rannsakaður með spunaæfingum og leikjum, hug-
kyrrð og hamagangi. Þátttakendur mæta til leiks
og aflt getur gerst! Kennari er Harpa Arnardóttir.
Auga, skynjun,
heimild
I hádeginu á morgun heldur Sigurjón Baldur
Hafsteinsson mannfræðingur fyrirlestur á hádeg-
isfundi Sagnfræðingafélagsins. Fyrirlesturinn
nefnist „Auga, skynjun og heimild" og hefst kl.
12.05 í Norræna húsinu. Allir velkomnir.
Höfundarverk
Þórbergs
Á miðvikudagskvöldið
hefst námskeið um höfundar-
verk Þórbergs Þórðarsonar og
sérstöðu hans í íslenskum
bókmenntum hjá Endur-
menntunarstofnun HÍ. Sér-
stök áhersla verður lögð á ný-
breytnina sem fólst í verkum
Þórbergs og hvemig hann um-
skapaði og breytti viðteknum
bókmenntaformum. Umsjón-
armaður og aðalkennari er Soflla Auður Birgisdótt-
ir bókmenntafræðingur en aðrir fyrirlesarar eru
Ástráður Eysteinsson og Dagný Kristjánsdóttir,
Pétur Gunnarsson rithöfundur og Helgi M. Sigurðs-
son, deildarstjóri á Árbæjarsafni.
rödd