Dagblaðið Vísir - DV - 02.07.2002, Blaðsíða 16

16
ÞREÐJUDAGUR 2. JÚLÍ 2002
ÞRIÐJUDAGUR 2. JÚLl 2002
17
Útgáfufélag: Útgáfufélagiö DV ehf.
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Aóalritstjóri: Óli Björn Kárason
Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Aóstoðarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Skaftahlíö 24,105 Rvik, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: Útgáfufélagiö DV ehf.
Plötugerð og prentun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins í stafrænu formi og! gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viömælendum fýrir viötöl viö þá eöa fyrir myndbirtingar af þeim.
Sýning og markadstorg
Landsmót hestamanna hófst formlega í dag á Vindheima-
melum í Skagafiröi. Hestamenn úr öllum fjórðungum hafa
streymt þangaö undanfarna daga meö glæsilegustu fáka
landsins. Á landsmótinu er saman kominn rjóminn af kyn-
bótahrossum og gæðingum á landinu. 254 einstaklingsdæmd
kynbótahross eiga þátttökurétt á mótinu. Þá er búist viö
haröri keppni gæðinga og sýninga ræktunarbúa er beðið
með eftirvæntingu.
Þúsundir íslendinga munu dvelja i Skagafirðinum á þessu
stórmóti islenskra hestamanna sem um leið er alþjóðleg sýn-
ing því þúsundir erlendra gesta sækja landsmótið. Lands-
mótshaldarar eru tilbúnir að taka á móti 10-12 þúsund gest-
um og ferðamálafulltrúi í Skagafirði taldi að þar væri gert
ráð fyrir 4-5 þúsund erlendum gestum. Þá munu tignir gest-
ir heimsækja mótsstað því að Anna Bretaprinsessa sækir það
með fylgdarliði sínu auk Ólafs Ragnars Grímssonar forseta.
Hestamennska er með vinsælustu íþrótta- og tómstunda-
greinum hérlendis. Landsmótin, sem haldin eru á tveggja
ára fresti, laða að sér fleiri gesti en flest önnur mót. Þau eru
enda sérlega glæsilegar samkomur þar sem mótshaldarar,
hvar sem landsmót er haldið á landinu, leggja sig fram við
að skapa því sem besta umgjörð. Því er mikil og ströng und-
irbúningsvinna að baki mótinu á Vindheimamelum, auk
þeirrar sem þar er að sjálfsögðu unnin mótsdagana.
íslenski hesturinn er dáður, hvort heldur er hér á landi
eða í fjölmörgum öðrum löndum þar sem hann nýtur hylli
vegna hæfileika og geðslags. Hérlendis er hann í senn tóm-
stundagaman alþýðu og viðfangsefni atvinnumanna sem
stunda tamningar, útflutning og kynbætur. Ferðalög á hest-
um verða æ vinsælli að sumarlagi. Stuttar ferðir eru eftir-
sótt nýjung byrjendum og hinar lengri, jafnvel landshluta á
milli, endurnæring og upplifun þeirra sem lengra eru komn-
ir í hestamennskunni. Enn nýtist hesturinn bændum og öðr-
um við smalamennsku. Þannig viðhelst hin aldagamla hefð
hins þarfa þjóns mannsins. Ónefnt er uppeldisgildi þess að
annast og umgangast skepnur, hvort sem börn og unglingar
kynnast hestum á reiðnámskeiði eða með öðrum hætti.
Þetta afbragðshrossakyn skipar einnig stóran sess í fjöl-
mörgum löndum, einkum í Evrópu. Þar er íslenski hestur-
inn brúkaður af áhugamönnum jafnt sem atvinnumönnum
og stofninn kynbættur. Útlendingar leita þó til heimalands
gæðingsins til þess að njóta þess besta sem í boði er. Meðal
annars þess vegna sækja þúsundir útlendinga landsmót
hestamanna, líkt og nú á Vindheimamelum.
Landsmótið er því í senn samkomustaður íslenskra hesta-
manna, góð landkynning og markaðstorg innlendra sem er-
lendra áhuga- og atvinnumanna.
Frábœru móti lokið
Glæsilegu heimsmeistaramóti í knattspyrnu lauk á
sunnudaginn með sigri Brasilíumanna á Þjóðverjum. Þar
áttust við tvö gamalreynd knattspyrnustórveldi, fulltrúar
Suður-Ameriku og Evrópu, tveggja helstu vígja knattspyrn-
unnar. Keppnin var að þessu sinni haldin í Suður-Kóreu og
Japan og var þeim þjóðum til sóma. Sérfræðingar gera nú
upp keppnina, einstök lið og keppendur.
Suður-Kórea komst í undanúrslit, lengra en Asíuríki hef-
ur áður náð. Senegal fór fyrir Afríkjuríkjum, náði í átta liða
úrslit. Knattspyrnuveldi féllu úr leik í riðlakeppninni en
aðrar þjóðir náðu lengra en gert hafði verið ráð fyrir, t.d.
Bandaríkjamenn og Tyrkir. Breiddin er meiri en áður og
keppnin enn skemmtilegri. Leikir mótsins voru sjónvarps-
veisla fyrir heimsbyggðina.
Alþjóðleg hátíð sem þessi skapar, líkt og t.d. Ólympíuleik-
ar, heilbrigða keppni og færir þjóðir sem búa við ólíka
menningu og siði nær hver annarri.
Jónas Haraldsson
DV
Skoðun
Kunnugleg fóbía?
okkar forna sið, eða hins illa auga
sem viða er þekkt í ýmsum trúar-
brögðum. Kannski hefur hann talið
að mótmælendur gætu náð valdi á
sál hans, kannski eitthvað annað -
eins og segir í Bangsímon: það er
ekki gott að vita hvemig býflugur
hugsa.
Hitt vitum við: þessi fóbía hans
gagnvart því að mæta andstæðingum
augliti til auglitis mætti skilningi hjá
íslenskum ráðamönnum - djúpum
skilningi - sérstaklega hjá einum
þeirra.
Ekki ætlast til mótmæla
Kunningi minn varð vitni að því
þegar mótmælaspjald var rifið af
manni á Austurvelli þann sautjánda
júní af fasmiklum lögreglumanni.
Þegar sá var spurður hverju sætti þá
svaraði hann því til að „ekki væri
ætlast til þess að menn væru með
mótmæli á þessum stað“.
íslenska lögreglan virðist með öðr-
um orðum vera orðin svo gagntekin
af kinversku stjómarfari - þar sem
löggur fá að vera löggur - að menn
þar á bæ telja að því aðeins séu mót-
mæli heimil að „ætlast sé til þeirra",
Þegar Davið Oddsson kveinkar sér
í viðhafnarviðtali i Mogga undan
gagnrýni Steinunnar Valdísar Ósk-
arsdóttur við sama tækifæri og spyr
með þjósti hvers vegna stjórnandi
lúðrasveitarinnar hafi ekki líka tek-
ið til máls þá segir það vissulega sína
sögu um viðhorf Davíðs til almennra
borgarfulltrúa - eða þingmanna -
hann telur hana ekki bæra til að
viðra skoðanir og hefur augljóslega
ekki „ætlast til þess“ að Steinunn
hagaði orðum sinum á þann veg sem
hún gerði.
Davíð Oddsson hefur sennilega
unnið allar kosningar sem hann hef-
ur tekið þátt í frá því að hann var
níu ára. Þess er þvi kannski ekki að
vænta að tilfinning hans fyrir lýð-
réttindum sé jafn næm og æskilegt
væri. Hins vegar má það vera honum
umhugsunarefni að hann hefur sjálf-
ur komið málum svo fyrir í opin-
berri umræðu að öðruvísi var hrein-
lega ekki hægt að ná eyrum hans
með gagnrýni á nýlega framgöngu
stjórnvalda en í hátíðarræðu 17. júní,
þar sem hann yrði örugglega mætt-
ur. Óttist hann að heyra eitthvað nei-
kvætt þá mætir hann nefhilega ekki.
Sé hann beðinn um að mæta í um-
ræðuþætti þá er viðkvæðið ævinlega
hið sama - hann vill ekki sitja and-
„Líkamshreyfingar þeirra voru því að öllum likindum ekki einskœrar teygjur held-
ur galdur, nokkurs konar ígildi níðstangarinnar sem við þekkjum úr okkar foma
sið, eða hins illa auga sem víða er þekkt í ýmsum trúarbrögðum. Kannski hefur
hann talið að mótmœlendur gcetu náð valdi á sál hans, kannski eitthvað annað -
eins og segir í Bangsímon: það er ekki gott að vita hvemig býflugur hugsa.“
spænis öðrum en fréttamanni eða
spyrli, sem ýmist fær það óþvegið
eða fær að hlæja að gamanmálum en
er aldrei keppinautur í augum okkar
mn það hver eigi að fara með völd.
Viðmælandinn er alltaf einn af okk-
ur, fulltrúi okkar í áheym hjá Valds-
herranum.
Var þá Kínaforseti eftir allt saman
ekki svo mjög að flytja með sér stjórn-
arfar sitt þegar hann hagaði málum
svo að hann þyrfti ekki að horfa upp
á fólk sem hefur aðrar skoðanir en
„ætlast er til“? Við skulum segja að
við könnumst að minnsta kosti við
fóbíuna, þó að munurinn sé að sjálf-
sögðu líka sá að Davíð hefur unnið
allar kosningar síðan hann var níu
ára af þeirri einfóldu ástæðu að
meirihluti fólks kýs hann.
Það er nú eins og það er með það.
Hitt má sennilega bóka: Davíð mun
ekki mæta oftar á Austurvöll til að
halda ræðu. Hann verður að ári í
Smáralind í Kópavogi þar sem hann
fær að vera aleinn.
Þá fer allt eins og „ætlast er til“.
Guðmundur
Andri Thorsson
rithöfundur
Hversu magnaður sem
einn einræðisherra kann
að vera þá getur hann
ekki vænst þess að hann
geti á ferðum sínum um
heiminn fiutt með sér
stjórnarfar sitt, eins og
sokkana sína. Fyrr en nú:
Kínaforseti er orðinn
góðu vanur eftir íslands-
för sína.
Hvers vegna óttaðist Kinaforseti
svo mjög Falungonga og hvers vegna
tóku íslenskir ráðamenn þennan ótta
svo alvarlega? Á því er naumast
nema ein skýring: báðir aðilar virð-
ast hafa talið að ógn stafaði af lík-
amshreyfmgum trúarhópsins. Hitt
máttu menn svo vita, að íslendingar
almennt tækju Falon Gong fagnandi,
þó ekki væri nema bara fyrir þá sök
að þeir eru enn þá reiðir út af
bruðlinu á Kristnihátíð og fagna því
öllum trúarhópum sem stjómvöld
hafa vanþóknun á.
Hvað er Falun Gong?
Helst er að skilja að Falun Gong sé
einhvers konar nýaldarblanda af
Vottum Jehóva, Moon-söfnuðinum
og leikfimiteygjum. Þetta virðist
vera lokað hugmyndakerfi sem
vissulega getur skaðað fólk sem tek-
ur of mikla trú á það en er í augum
flestra annarra lítið annað en mein-
laus vitleysa. Þótt kínverski forset-
inn teljist tæplega til áhangenda
Falun Gong má ljóst vera að hann
trúir á kynngi kerfisins því annars
hefði hann varla lagt svo ríka
áherslu á að hann mætti aldrei vera
í sjónmáli Falungonganna. Líkams-
hreyfmgar þeirra voru því að öllum
líkindum ekki einskærar teygjur
heldur galdur, nokkurs konar ígildi
níðstangarinnar sem við þekkjum úr
Sandkom
Jón Baldvin í Skagafjörð
Hægri kratar bíða
margir óþreyjufullir
eftir endurkomu
Jóns Baldvins
Hannibalssonar í ís-
lensk stjórnmál. Jón
Baldvin er nú kom-
inn heim í sumarfrí
en engar fréttir hafa
enn borist af því
hvort hann ætli sér
í framboð. Fleiri
sögum fer hins veg-
ar af nýju áhuga-
máli hans sem er
hestamennska. Jón
Baldvin mun ætla á hestamannamótið í Skagafirði eins
og prinsessur og forsetar og fleiri fyrirmenni. Ekki er
enn vitað hvort hann mun taka þátt í sýningarhaldi
þeysandi á fáki sínum eða láta sér nægja að vera í hópi
áhorfenda. Vinur Jóns Baldvins, Jakob Frímann Magn-
ússon, er sagður hafa lokkað hann á svæðið en þar
munu Stuðmenn meðal annars halda uppi fjöri...
Alltafhjá séra Emi
Kjömefnd í Nesprestakalli í Reykjavík var sammála
og sagði amen eftir efninu þegar hún valdi séra Örn
Bárð Jónsson til að verða prest sóknarinnar, en því
embætti hefur hann gegnt sem skipaður síðustu misser-
in. Þar með er endanlega frágengið að sóknarprestur
forsætisráðherrans sé hinn geðþekki smásagnahöfund-
ur sem Davíð mislíkaði svo heiftarlega við. Benda
kunnugir á að Davíð hefði raunar þurft að færa sig
lengra en bara í Skerjafjörðinn til þess að losna við að
Örn blessaði sig og sina á helgum tíðum, en bæði Lyng-
haginn, þar sem forsætisráðherrann bjó áður, og Fáfn-
isnes, þar sem hann á sitt veraldlega skjól í dag, eru í
Nesprestakaili.
Góði hirðirinn í SPRON
Málefni SPRON eru nú mikiö í
fréttum þótt ekki skilji allir um
hvað málið snýst. Þeir sem ekki
hafa áttað sig geta nú fagnað, því
Þórarinn Eldjám hefur komist
að kjama málsins, eins og þessi
vísa hans sannar:
Fé sem ekki hefur hiröi
hafnar oft á röngum staö.
Þaö er naumast nokkurs viröi
nema Pétur hirói þaö.
Kagar hann Gunnlaugur Sigmundsson
af sinum hóli lon og don.
Eygir góöa gróðavon
góöi hiröirinn í SPRON.
Ummæli
Skolabreytingar
í skýran farveg
„Breytingar á
skólakerfi eru í eðli
sínu hægfara, mestu
skiptir að þeim sé
skipaður skýr farveg-
ur og hefur það ver-
ið gert með
námskránum á
grundvelli nýrrar skólastefnu, sem
er að baki þeim. Hafa skólastjóm-
endur og kennarar á öllum skóla-
stigum lagt sig fram um að ná nýj-
um markmiðum á sem skemmstum
tíma. Gagnvart háskólastiginu er
mikilvægt að hrinda áformum um
samræmd próf í framhaldsskólum í
framkvæmd eins og mælt er fyrir
um í lögum. Hitt er þó ekki síst
brýnt til að skapa samfellu milli
allra skólastiga, að háskólar og há-
skóladeildir sendi sem skýrust
skilaboð um kröfur sínar til fram-
haldsskólanema, svo að þeir geti
áttað sig sem best á því, sem er í
boði og hvað þurfi til að njóta þess
og njóta sín sem best í háskóla-
námi. Þar hvílir þung skylda á Há-
skóla íslands vegna þess að náms-
brautir eru flestar innan hans og
þangað fara flestir nemendur."
Björn Bjarnason á heimasíöu sinni.
Til trúverðugra aðila
„Aðstæður á hlutabréfamarkaði
voru ekki hagfelldar þegar sala á
hlutabréfum í Símanum hófst. Ég
vona að þegar hlutabréfamarkaður-
inn hefur styrkst og hinn alþjóðlegi
íjarskiptamarkaður aftur komist á
lygnan sjó eftir hinar miklu hremm-
ingar undanfarinna missera, þá
muni stjórn og forstjóra Símans hafa
tekist að gera þær breytingar á
rekstri Símcms sem gera hann að
enn betra og verðmætara fyrirtæki.
íslenskur fjarskiptamarkaður þarf á
því að halda að vel takist til, bæði
með breytingar hjá Símanum og sölu
á hlut ríkisins til trúverðugra aðila.“
Sturla Böövarsson samgönguráöherra
á heimasíöu sinni.
Hið sanna andlit
fátæktarinnar
Nú eru aftur að
koma mánaðamót og
eins og um hver
mánaðamót berst
straumur fólks til
presta og hjálpar-
stofliana... Þetta er
hið sanna andlit fá-
tæktarinnar á íslandi í dag, andlit
sem fáir ef nokkrir kjósa að sýna
opinberlega. Það er e.t.v. ekki auð-
velt að trúa því að það sé til fólk
hér á landi sem hreint og beint á
ekki til hnífs og skeiðar. En það er
nú samt hin kalda staðreynd fátækt-
arinnar. Menn deila um hvemig
skilgreina beri hugtakið fátækt. Sú
skilgreining er í raun sára einiöld.
Það er fátæk fjölskylda sem verður
að neita bömunum sínum um þátt-
töku í margskonar félagsstarfi
vegna þess að það eru engir pening-
ar til á heimilinu."
Þórhallur Heimisson á doktor.is
Sandkomin í sýnd-
arveruleikanum
Kjaliari
Friörik
Rafnsson
bókmennta-
fræðingur og
þýðandi
Fyrir nokkrum árum skrif-
aði mexíkóski rithöfund-
urinn Carios Fuentes mik-
inn doðrant, skáldsögu
sem nefnist Terra nostra
(Jörðin okkar). í henni er
hann m.a. að velta fyrir
sér þeirri merkilegu stað-
reynd að ákveðnar mann-
gerðir koma fyrir aftur og
aftur í sögunni.
Hann talar um að það sé eins og
tilteknar manngerðir verði af-
sprengi ákveðinna sögulegra kring-
umstæðna, þær birtist í mismun-
andi tilbrigðum eftir tímabilum og
löndum og þá gildi einu hvort við-
komandi einstaklingur vill þetta eða
ekki. Það gerist bara ef réttar for-
sendur era fyrir hendi.
Ein þessara eilífú og að því er virð-
ist óbreytanlegu manngerða er þaul-
setni valdhaflnn sem missir smám
saman jarðsambandið og verður yfir-
gengilega pirraður ef hinn svokaOaði
raunveruleiki knýr dyra.
Sólkonungurinn
Það má neflia fjölmörg dæmi um
svona menn, en það fyrsta sem
kemur upp í huga minn er sólkon-
ungurinn franski, Lúðvík 14. Hann
var að mörgu leyti merkur karl og
áorkaði ýmsu, meðal annars i
menningarmálum, en sennilega er
hann þó þekktastur fyrir að láta
reisa eina glæsilegustu höll sem
byggð hefur verið fyrr og siðar:
Versalahöllina. Hún er, eins og
margir vita, afrek í byggingarlist-
verkfræði og hönnun, enda fékk
hann og ráðgjafar hans til liðs við
sig úrvalsmenn á öllum sviðum. Og
garðurinn við Versalahöllina er af-
rek út af fyrir sig og varð fyrir-
mynd að skrúðgörðum aðalsmanna
víða um Evrópu.
Allt er það nú gott og blessaö.
Skuggahliðin á allri dýrðinni var
hins vegar sú að franska þjóðin var
blóðmjólkuð til þess að fjármagna
hallarbygginguna, sem í rauninni
var umfram allt nokkurs konar hof
sem Lúðvik 14., sólkonungurinn
svokallaði, var að láta reisa sjálfum
sér til dýrðar. Byggingin er öll
hönnuð með hliðsjón af gangi sólar-
innar, svipað og pýramídarnir í Eg-
yptalandi. Það er í sjálfu sér athygl-
isvert, en það merkilega í þessu
samhengi jarðsambandslausa vald-
hafans er að til að þóknast kóngi
var svefnherbergið hans (eða öllu
heldur svefnálman) látið snúa í
austur. Hann lét ævinlega vekja sig
skömmu fyrir sólarupprás sem
þýddi það að sólin „fór á fætur“ á
sama tima og konungurinn. Hann
fékk því daglega þægilega staðfest-
ingu á því að allt og allir lytu valdi
hans í hvívetna og að hann lifði í
besta heimi allra heima. Þannig
reyndi hann að hafa endaskipti á
raunveruleikanum, stjóma honum,
með afleiðingum sem allir þekkja.
Sá kínverski
Það kann að vera að bera í
bakkafullan lækinn (eða bakka í
berjafullan lækinn, eins og maður-
inn sagði ...) að minnast á heim-
sókn Kínaforseta til landsins á dög-
unum, en sú meinta krafa hans og
manna hans að vilja ekki sjá gul-
klædda mótmælendur minnir
óneitanlega á hann Lúlla gamla.
Raunveruleikinn er pirrandi og
óþægilegur og þess vegna er best að
halda honum sem lengst frá sér.
Sama gilti raunar um Maó formann
á sínum tíma eins og kemur fram í
litilli kínverskri skáldsögu sem ný-
komin er út á íslensku, Balzac og
kínverska saumastúlkan, en þar er
m.a. sagt frá tannlækni sem dirfðist
að segja frá því að hann hefði ein-
hvern tímann gert við tennurnar í
Hinum mikla leiðtoga. Eða eins og
segir á einum staö í sögunni: „Dag
nokkurn, áður en Menningarbylt-
ingin skall á, hafði hann sagt nem-
endum sínum að hann hefði gert
við tennumar í Maó Zedong, frú
Maó og líka i Jiang Jieshi, sem var
forseti lýðveldisins áður en komm-
únistar náðu völdum. Satt að segja
var það þannig að þegar sumir
höfðu horft á mynd af Maó árum
saman tóku þeir eftir því að tenn-
umar í honum voru farnar að
gulna mjög, voru næstum skítugar,
en enginn sagði neitt. Og svo gerð-
ist það nú að virtur tannlæknir
fullyrti á almannafæri að Bylting-
arleiðtoginn mikli væri með falskar
tennur. Þetta var meiri ósvífni en
hægt var að þola, ótrúlegur, ófyrir-
gefanlegur glæpur, ennþá verra en
það að Ijóstra upp leyndarmáli
varðandi varnir þjóðarinnar."
Hvað sem sagt verður um núver-
andi forseta Kína, þá má hann eiga
það að hann heldur mjög vel við
þessari maóísku hefð.
Nýlegt dæmi um svipaða „veru-
leikastjórnun" er það hvemig leið-
togi Norður-Kóreu, Kim II Sung, lét
taka á heimsmeistarakeppninni í
knattspymu. Þar i landi var ein-
faldlega ekki minnst á það einu
orði að mestallur heimurinn stæði
á öndinni yfir sparkkeppninni í ná-
grannaríkinu, Suður-Kóreu ...
Draumur þeirra allra
Ef maður skoðar íslandsheim-
sóknina í þessu ljósi er dálítið hjá-
kátlegt að núverandi valdhafar hér
og skósveinar þeirra skuli leggja
sig í líma við að þjóna gestinum
svona edgerlega skilyrðislaust. Það
er nefnilega eitt að taka höfðinglega
á móti gestum sínum, og það átti
auðvitað að gera í þessu tiifelli, en
annað að skríða fyrir þeim. Þetta
var spuming um að sýna gestinum
kurteisi eða auðsveipni, og siðari
leiðin var valin, því miður.
Ef til vill kann raunverulega
skýringin á þessari auðsveipni ís-
lenskra valdhafa að vera sú að
þetta var auðvitað enginn venjuleg-
ur gestur. Þama var forseti stærsta
og hugsanlega bráðum voldugasta
rikis i heimi að heiðra dvergríkið á
hjara veraldar meö nærveru sinni,
en auk þess er hann á vissan hátt
holdgervingur drauma hvers
stjómmálamanns. Þetta er maður
sem er svo valdamikill að hann
þarf ekki einu sinni að hlusta á efa-
semdaraddir, gagnrýni, taka þátt í
umræðum á þingi og þola marg-
háttað pex eins og stjómmálamenn
í vestrænu lýðræðisríki.
Það er því von að hérlendir
valdamenn hafl fengið glýju í aug-
un og skjálfta í hnén þegar stór-
mennið mætti til landsins. Kínafor-
seti er kannski óskadraumur hvers
stjórnmálamanns holdi klæddur,
guðdómur sem þeir vita að þeir
eiga aldrei eftir að öðlast hlutdeild
í. Því varð að gera allt og miklu
meira en það til að hafa fulla stjóm
á þeim raunveruleika sem myndi
umvefja hann á Islandi. Og umfram
allt að styggja hann ekki, enda er
það þekkt í sögunni að guðir, jafn-
vel hálfguðir, eru engin lömb að
leika sér við ef þeim mislíkar eitt-
hvað. Þetta þekkjum við vel hér
heima. Ég veit til dæmis um hér-
lendan valdamann sem stekkur æv-
inlega upp á nef sér þegar minnst
er á óæskileg mál eins og Evrópu-
bandalagið og fátækt á íslandi.
Sá 'sem hefur komist í snertingu
við guðdóminn öðlast örlitla
hluteild í honum og ýmislegt er
leggjandi á sig til þess, s.s. að þver-
brjóta allar meginreglur eigin sam-
félags. Enda blundar lítill einvaldur
í jafnvel sakleysislegustu sálum
eins og fram kemur í viðtali sem
franska tímaritið L’Express tók við
ítalska söguprófessorinn Luciano
Camfora, en hann ritaði fyrir
nokkru ævisögu Júlíusar Sesars:
„Hugsjón Sesars lifir enn: einræð-
istilburðirnir, þetta goðumlika
samband milli flöldans og leiðtog-
ans, herveldið, allt býr þetta enn í
þeim stofnunum sem nú eru notaö-
ar. Og jafnvel víða í vestrænum
samfélögum."
Við höldum stundum að sýndar-
veruleikinn hafl orðið til i drauma-
smiðjunni Hollywood eða í tölvu-
leikjum, en sennilega er hann ógn
sem stöðugt steðjar að okkur öllum,
einkum þeim sem byggja vald sitt á
hinu „goðumlíka sambandi milli
flöldans og leiðtogans". Og þá gildir
einu hvort sá leiðtogi er sflóm-
málaforingi, smákóngur í sflóm-
kerfinu eða forstjóri í fyrirtæki.
„[Lúðvik 14.] lét ævinlega vekja sig skömmu fyrir
sólarupprás sem þýddi það að sólin „fór á fætur“ á
sama tíma og konungurinn. Hann fékk því daglega
þægilega staðfestingu á því að allt og allir lytu valdi
hans í hvívetna og að hann lifði í besta heimi allra
heima. Þannig reyndi hann að hafa endaskipti á
raunvemleikanum, stjórna honum, með afleiðingum
sem allir þekkja. “