Dagblaðið Vísir - DV - 13.08.2003, Blaðsíða 18

18 MENNING MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST2003
Menning
Leikhús • Bókmenntir • Myndlist ■ Tónlist • Dans
í æfingabúðir
ITTANFERÐ: Leikhópurinn sem
sýndi Rómeó og Júlíu í Borgar-
leikhúsinu sl. vetur, við góðan
orðstír, heldur bráðlega utan,
fyrst í æfingabúðir hjá Circus
Cirkör í Stokkhólmi og svo til
London, þar sem sýnt verður í
hinu virta Young Vic-leikhúsi.
En fyrst verða sex aukasýningar
í Borgarleikhúsinu, þær fyrstu
14. og 15. ágúst.
Ljóðanótt á Nasa
UÓÐ: Nótt hinna löngu Ijóða verð-
ur vakin upp af fimm ára Þyrnirós-
arsvefni á Menningarnótt í ár. Þar
koma fram fyrrum forsprakki henn-
ar, Andri Snær Magnason, Hallgrím-
ur Helgason, Steinunn Sigurðar-
dóttir og fleira andans fólk. Við-
burðurinn verður á Nasa og milli
Ijóða verður fiðlutónlist, brasilískur
dans og fjölmörg fleiri atriði. Dag-
skráin hefst kl. 20.
MYNDLiSTARGAGNRÝNI
Aðalsteinn Ingólfsson
Bandaríska listakonan Roni Horn hefur
gert úr íslandi eins konar tilraunastofu;
þar finnur hún hluti, fólk og landslag
sem koma heim og saman við þær hug-
myndir sem hún gerir sér um tengsl
manneskju og náttúru.
f loftmyndröð af gömlum fslenskum fjár-
réttum veltir Roni Horn fyrir sér sambandinu
milli formgerðar þeirra, notagildis og náttúr-
unnar sem þær eru sprottnar upp úr; flestar
eru þær jú hlaðnar úr staðbundnu grjóti. f
myndröðinni um veðrið, sem gerð er úr mikl-
um fjölda litljósmynda af andliti Margrétar
Blöndal listakonu í útisundlaugum víða um
land, leitar Roni Horn ljóðrænnar samsvörun-
ar milli ásýndar ungrar konu og veðursins sem
mettar þá vatnsveröld sem hún er stödd í
hverju sinni. Vatn, jafnt íslenskar lækjar-
sprænur sem stórfljót úti í heimi, kemur oft-
lega fyrir í verkum Iistakonunnar, enda býður
það upp á tvennt sem henni hugnast best,
endurspeglun mannlegrar návistar og hugar-
hvarfls og flæði, það er beina samsvörun við
tfmans rás.
Helsti aðall þeirra myndraða
sem Roni Horn gerir að stað-
aldri er hófstillt Ijóðræna
þeirra, óbundin stað, stund og
hinu einkalega...
Helsta verkfæri Roni Horn er ljósmyndin, en
ekki til að fanga markverð augnablik, heldur til
uppsöfnunar margra augnablika sem í sam-
einingu mynda það flæði sem hér hefur verið
nefnt. Jafnvel þar sem hún sendir frá sér stakt
ljósmyndaverk er það oftast nær í inntakslegu
og tímalegu samræmi við önnur verk sem hún
hefur gert.
Gegorla Loy: „Óræður svipur hennar veitir okkur nauðsynlegt svigrúm til túlkunar," segir m.a. í greininni.
Á breytingaskeiði
f Galleríi 18 hefur nú verið komið fyrir um-
fangsmikilli myndröð listakonunnar af andliti
ungrar frænku, Georgiu Loy, sem tekin var á
tveggja ára tímabili, eða um það leyti sem hún
var að breytast úr barni í ungling. Myndröðin
er í tveimur „samstæðum", ef svo má segja, 2 x
24 myndir, og helgast skiptingin af því að í
hvert sinn ljósmyndar listakonan frænku sína í
tvígang, en með tveggja sekúndna millibili.
Áhorfandum er síðan ætlað að beina sjónum
að þessum „samstæðum" á víxl, finna þær
myndir sem eiga saman, ef svo má segja.
Helsti aðall þeirra myndraða sem Roni Horn
gerir að staðaldri er hófstillt ljóðræna þeirra,
óbundin stað, stund og hinu einkalega, sem
veitir áhorfandanum ómælt svigrúm til per-
sónulegrar innlifunar og ígrundunar. Þótt
ýmsir íslenskir áhorfendur viti hver fyrirsætan
er í myndröðinni um veðrið, skipta persóna
hennar og hugsanir ekki máli. Óræður svipur
hennar veitir okkur nauðsynlegt svigrúm til
túlkunar.
Forsendur myndraðarinnar af frænkunni
ungu eru í fyrsta lagi þær að breytingaskeiðið
sem þar er skráð sé að einhverju eða öllu leyti
áhugavert. Satt best að segja veit ég ekki hvort
myndröðin kemur flatt upp á nokkurn þann
sem upplifað hefur gelgjuskeið barna sinna,
sem Roni Hom hefur ömgglega ekki gert. Því
er „konseptið" tæplega nýstárlegt.
Trúverðugleikinn
Annað er það sem beinlínis grefur undan
trúverðugleika myndraðarinnar af stúlkunni
sem merkingarbærrar og ljóðrænnar heimild-
ar, samanber myndröðina af Margréti, nefni-
lega það sem nefnt hefur verið „lögmál
Heisenbergs“, í höfuðið á þýska eðlisfræð-
ingnum Werner Heisenberg. í stuttu máli
gengur lögmálið út á það að sérhvert rann-
Innan um þessi ólíkindalæti
stúlkunnar sækir á áhorfand-
ann óþægileg tilfinning, jafn-
vel pirringur; eins og hann
hafi verið staðinn að því að
hnýsastí fjölskyldualbúm.
sóknarsvið breytist við rannsókn. Það gefur
augaleið að stúlka á gelgjuskeiði, þurfandi fýr-
ir athygli, lítur á reglulegar myndatökur
frænku sinnar, listakonunnar frægu, sem tæki-
færi dl að setja sig í alls kyns stellingar, fara í
hlutverkaleik. Ég tala nú ekki um ef hún veit að
ljósmyndirnar eiga að fara á sýningar um víða
veröld.
í þeim hlutverkaleik „tæmir“ stúlkan inntak
hverrar myndar með meðvituðu og oft ýktu
látbragði sínu, kemur í veg fyrir að áhorfand-
inn geti fundið þar merkingarlega kjölfestu, í
stuttu máli: trúi á það sem hann sér. Innan um
þessi ólíkindalæti stúlkunnar sækir á áhorf-
andann óþægileg tílfinning, jafnvel pirringur;
eins og hann hafi verið staðinn að þvf að hnýs-
ast í fjölskyldualbúm.
Myndröðin „Þetta ert þú - þetta er ég'
Roni Horn, Gallerl i8
Klapparstíg 33, Reykjavík.
Hvertlag lítill söngleikur
Það er ekki á hverjum degi sem við ís-
lendingar eigum kost á djasssöngleik á sviði
en þannig verður það þó núna á hverjum
degi fram að 17. þessa mánaðar. Þetta er
söngleikurinn Enga óþekkt eða Ain’t Mis-
behavin’ sem fluttur er í Loftkastalanum og
frumsýndur var sl. föstudag, í upphafi svo-
kallaðra Hinsegin daga. Þar fara fjórir
bandarískir blökkumenn með hlutverk,
tvær konur og tveir karlar, og fimmta hjólið
undir vagninum og þó ekki minnst mikil-
vægt er Andrea Gylfadóttir.
Söngleikurinn Enga óþekkt var sýndur
1604 sinnum á Broadway á árunum 1978-
1982. Hann er nær því að vera kabarettsýn-
ing en söngleikur að því leyti að hann hefur
engan samfelldan söguþráð. Hann er að
mestu byggður upp á þekktum og minna
þekktum lögum eftir Fats Waller, heims-
þekktan djasspíanista sem lést 1943 - og
lögum sem tengjast honum. Þau mynda
nokkurskonar samfellu, enda eiga þau, flest
hver, höfundinn og húmorinn sameiginleg-
an. Túlkun flytjendanna er svo leikandi að
hvert lag er sem lítill söngleikur og tenging-
amar þannig úr garði gerðar að úr verður
ekta „sjó".
Sviðið er næturklúbbur í Harlem upp úr
1930 og í einum kaflanum látast söngkon-
urnar vera að leggja sig fram um að
skemmta hermönnum þar sem hver og ein
reynir að toppa hinar. Þær uppskáru á
frumsýningu hlátur og klapp.
Bæði söngur og sviðsframkoma leikenda
var fallega og frjálslega af hendi leyst. Mest
kvað að Kenyatta Herring sem hefur fram-
úrskarandi rödd og tjáningu. Þar fer kona
mikil um sig og sannar hún að fegurð
kvenna er fólgin f fleiru en málunum 90-60-
90. Andrea söng líka listavel og virtist njóta
sín sem leikari. Hún ýtti undir þjóðarstoltið
hjá íslenskum áhorfendum enda stóð hún
erlendu listamönnunum síst á sporði. Set
Sharp söng eins og engill og ekki spilltu
hreyfingarnar. Hann er sá sem heldur um
alla þræði sýningarinnar því leikstjórn er í
hans höndum. Mojo Mbue og Chris Antony
Giles höfðu bæði frábæra sviðsframkomu
og fóru vel með sín hlutverk. Þá er ógetið ís-
lensku hljómsveitarinnar sem hulin var
reykjarmekki mest alla sýninguna, hún skil-
aði sínu með glans.
gun@d