Dagblaðið - 07.06.1977, Blaðsíða 10

10
MMBIAÐIÐ
fijálst, úháð dagblað
Utgafandi DagblaöiA hf. M 7
Framkvaamdastjóri: Svoinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pótursson. Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjórnar:
Jóhannas Reykdal. iþróttir: Hallur Símonarson. AöstoAarfróttastjóri: Atli Steinarsson. Safn: Jón
Saavar Baldvinsson. Handrit: Ásgrímur Pólsson.
Blaöamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurösson, Dóra Stefánsdóttir. Gissur
Sigurösson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Jakob F. Magnússon, Jónas Haraldsson, Katrín
Pálsdóttir, Ólafur Jónsson, ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmynfkr: Bjamloifur Bjarnleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M.
HaMórsson.
Ritstjóm Siöumúla 12. Afgreiösla Þverholti 2. Áskriftir. auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
AAalsimi blaösins 27022 (10 linur). Áskrift 1300 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 70 kr.
eintakiö.
Satning og umbrot: Dagblaöiö og Steindórsprent lif. Ármúla 5.
Myndaog plötugerö: Hilmirhf. Síöumúla 12. Prentun: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Afleikur
Síðasta tilboð atvinnurekenda
er afleikur af þeirra hálfu, leikinn
í mjög hættulegri stööu. Kjara-
deilan er komin á verra stig. Lota
verkfalla hefur þegar staðið í
nokkra daga og stefnir í alls-
herjarverkfall, sem gæti orðið
langt.
Deiluaðilar verða að hafa efst í
huga, hver verður hagur þjóðarbúsins, hve
mikið verður til skiptanna. Með því að stöðva
framleiðsluna með verkföllum verður minna
en áður handa hverjum einstökum, jafnt at-
vinnurekendum, sem launþegum. Forysta
Alþýðusambandsins hefur sýnt stífni í
deilunni. Hún hefði átt að leggja 'sitt af
mörkum til lausnar deilunni með því að draga
úr kröfum sínum, eftir að atvinnurekendur
gerðu sitt fyrra tilboð og sáttanefnd lagði fram
umræðugrundvöll. Forysta ASÍ getur því að
miklu sjálfri sér um kennt, hversu illa hefur
farið.
Atvinnurekendur hefðu getað notfært sér
þessa stöðu, en það tækifæri hafa þeir illa
misnotað. Margir launþegar telja síðasta tilboð
atvinnurekenda smánartilboð. Sannleikurinn
er, að það kemur hvergi nærri nógu nálægt
umræðugrundvelli sáttanefndar. Mismunurinn
felst fyrst og fremst í því, að atvinnurekendur
vilja nú halda eftir tvisvar sinnum einu og
hálfu prósenti í vísitölubótum. Þeir vilja enn-
fremur, gagnstætt því, sem þeir höfðu áður
sagt, að hækkun á búvörum vegna svokallaðrar
launahækkunar til bóndans verði ekki bætt.
Þarna eru að mati forystu Alþýðusambandsins
komin fimm til sex prósent, sem auk annars
munar á tilboði atvinnurekenda og
umræðugrundvelli sáttanefndar.
Tvímælalaust hafa atvinnurekendur með
síðasta tilboð hellt olíu á eldinn, þar sem
augljóst er, að því hefur verið sérstaklega illa
tekið. Betra hefði verð að leggja á þessu stigi
ekki fram neitt nýtt tilboð.
Báðir aðilar eiga því sök á, hvernig komið er.
Þeir hafa sýnt óbilgirni umfram það, sem við
var að búast. Verkalýðsforustan setti í upphafi
fram mjög háar kröfur, sem að vísu voru
réttlættar með því, hversu mikil kjara-
skerðingin hefur orðið á síðustu árum, en eiga
þó ekki stoð í stöðu atvinnuveganna um þessar
mundir, eins og allir viðurkenna. Ekki er
óvanalegt í samningum, að launþegar setji í
upphafi fram óskalista, sem er miklu meiri
en þeir í reynd ætla að standa á. Á sama hátt
hafa vinnuveitendur farið að iðka að setja fram
eigin gagnkröfur um kjaraskerðingu.
Þegar setzt er við samningaborðið, er
beinlínis til þess ætlazt, að atvinnurekendur
stingi gagnkröfum sínum í. ruslakörfuna og
launþegar dragi úr sínum ítrustu kröfum, þeg-
ar eitthvað fer að ganga. Þetta hefur ekki gerzt
í þessum samningum.
Þriðji aðili samninganna, ríkisstjórnin, hefur
einnig farið illa að ráði sínu. Þótt margt
nýtilegt sé í þeim hugmyndum sem hún hefur
sett fram, og líta má á sem tilboð hennar, hefur
hún látið of mörgu ósvarað um, hvaö þessar
hugmyndir þýði í rauninni og hvort þær séu
rígskorðaðar vió ákveðinn kaupmátt. Af þess-
um orsökum öllum heí'ur kjaradeilan færzt inn
á hættulegar brautir. Menn óttazt, að allir tapi
úr þessu.
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 7. JUNÍ 1977.
Endalok T ungufoss
í Arabalöndum
Fyrst gerði áhöfnin uppreisn um borð
—síðan fórst skipið með manni og mús
Sennilega er þetta síðasta
myndin sem tekin var af gamla
Tungufossi, sem hét Al-Medina
og var gert út frá Sádi-Arabíu.
t lok þessa mánaðar er liðið
ár síðan Tungufoss/Al-Medina
fórst í fellibyl á Indlandshafi
með manni og mús.
Mánuði áður tók Baldvin
Gíslason, skipstjóri frá Hafnar-
firði, þessa mynd af skipinu á
ytri höfninni i Hodeidah í
Jemen við Rauðahafið. Þar á
ytri höfninni hafði skipið verið
látið biða í 6—8 vikur til að
komast að bryggju og var
ástandið um borð orðið heldur
bágborið.
„Allt var matarlaust og sígar-
ettulaust," sagði Baldvin frá
ástandinu þegar DB ræddi við
hann. ,,0g áður en lauk var
gerð uppreisn um borð vegna
þess hve aðbúnaðurinn var lé-
legur og skipið orðið lélegt.
Þeir áttu að sigla því til Bom-
bay í Indlandi, þar sem átti að
skipta um vél og radar og gera á
því fleiri viðgerðir. Astand
skipsins var orðið hörmulegt,“
sagði Baldvin Gíslason, ,,og um-
gengnin mjög slæm.“
Baldvin sagði að skipstjóri og
allir skipverjar hefðu verið
Egyptar. Endirinn hefði verið
sá að aðeins fimm af áhöfninni
hefðu farið í land og sendir
flugleiðis til Kairó.
Það var i fyrripart júní í
fyrra að Al-Medina lét úr höfn í
Hodeidah í Jemen áleiðis til
Djibouti. Þar átti að ráða nýja
áhöfn á skipið sem síðan færi
með það til Indlands.
Fátækum sjómönnum í Dji-
bouti til lífs var það að á sigl-
ingunni frá Jemen lenti skipið í
feliibyl og fórst með manni og
mús. ,,Þar sannaðist það sem
uppreisnarmennirnir á skipinu
sögðu,“ sagði Baldvin Gíslason.
ÓMAR
VALDIMARSSON
,,að skipið var ekki í nokkru
ástandi til langsiglinga."
Eigandi gamla Tungufoss var
útgerðarfélagið M. Orra í Sádi-
Arabíu. Það félag átti lika
gamla Gullfoss, sem einnig
fórst í hafi í fyrra. Lánleysið
hefur fylgt því félagi, því við
eyjar í Rauðahafi eru tvö flök
skipa, sem hafa farizt á undan-
förnum árum.
Baldvin sagði uppreisnir um
borð í skipum á þessum slóðum
ekki vera neitt einsdæmi. Um
svipað leyti og gamli Tungufoss
lagði í síðustu siglinguna var
gerð uppreisn um borð í thai-
lenzku skipi í höfninni í
Hodeidah. Þeirri uppreisn lauk
með því að kveikt var í skipinu.
Brann það til kaldra kola og bar
bein sín úti á legunni.
Andrúmsloftið við höfnina
var svo sannarlega iðandi á
þessum tíma og raunar enn
þann dag í dag. Stöðugt bíða
þar afgreiðslu 100—120 skip —
og sum biða allt að sex mán-
uðum. Þrjú skip komast að í
einu.
Það segir sína sögu um land
þar sem þessi hafnaraðstaða er
hin eina umtalsverða með allri
strandlengjunni og íbúar eru
hálf sjöunda milljón.
Stóríðja —
stóryrði
—
r
Undanfarin ár hafa fjöl-
miðlar hafið.og þar af leiðandi
allur almenningur dregist ínn i
rökræðu um stóriðju á íslandi
og aðra iðnþróun.
Að minum dómi ættum við að
einbeita okkur að endurreisn
„heimilisiðnaðarins". Það er
þjóðinni í blóð borið að stunda
heimilisiðnað. Heimilisiðnaður-
inn gerði fólkið hamingjusamt í
gamlu daga yfir vetrartimann.
Sátu menn þá á rúmstokknum
og vorkuðu ýmsar afurðir er til
féllu. Rætt var um heima og
geima og komust menn þannig
klakklaust t gognum vetur-
dimmuna. 1 dag er þjóðin í
vandræðum með sjálfa sig og
heimilisiðnaður i dag heitir
„sumarauki á sólarströnd".
Nú skulum við ekki draga þá
álvktun af framanrituðu. að ég
vilji endurhvarf til torfbæja og
rúmstokkaframleiðslu. heldur
vil ég einbeitingu að þvi, að
framleiða úr innlendri vöru og
fá út úr henni sem mest verð-
mæti. Við tslendingar höfum
ávallt verið hlunnfarnir i við-
skiptum við önnur lönd. Við
fl.vtjum út óunna eða hálfunna
vöru. Þetta er skömm. Þetta er
skömm. sem allir. sem nokkurn
tima hafa setið og sitja i dag í