Dagblaðið - 23.08.1977, Page 11

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 23. AGUST 1977.
að. En þó að bandaríski
markaðurinn sé æskilegur er
einnig mikilvægt að koma vél-
inni á markað í Evrópu. Nú
hefur SAS, skandinavíska flug-
félagið, lýst áhuga sínum á að
kaupa Airbus flugvélar. Kaup-
in hafa enn ekki verið ákveðin
en allir möguleikar eru athug-
aðir gaumgæfilega. Airbus
vélarnar taka 250 farþega, þær
eru mjög einfaldar og eins og
nafnið bendir til eru innrétt-
ingar mjög einfaldar, þreföld
sætaröð hvorum megin. Vélarn-
ar eru miðaðar við hin lágu
fargjöld sem flugfélögin hafa
neyðzt til að taka upp eftir að
Laker fékk að fljúga milli
Ameríku og Evrópu á þessu
gjafverði sem fargjöld hans eru
í samanburði við verð annarra
flugfélaga.
í staðinn fyrir
Concorde
Airbus flugvélin er framlag
Evrópu, hún á að sýna að
Evrópa getur sent samkeppnis-
færar flugvélar á heimsmark-
að. Þessi tilraun kemur i stað
hins misheppnaða Concorde-
ævintýris. Með Airbus á að
bjarga því litla áliti sem Evrópa
hefur í flugvélaframleiðslu
eftir hin miklu mistök með
Concordeþotuna sem hefur
ekki orðið eins stórt blóm í
hnappagatið fyrir Evrópu og
ætlazt var til í upphafi. Það má
segja að blómið hafi fölnað og
enginn vill sjá fölnuð blóm, þau
kaupir enginn.
Airbus verður að keppa við
Boeing, McDonnell Douglas og
Lockheed. Þessi félög reyna
eftir megni að koma í veg fyrir
að Airbus komist inn á
Ameríkumarkað. Það er mikil

P M M iP i
mmm
>■ . ■
• ! íli / _ f y 4 !> / f \
.

'

/ v'/
;
ÍVÍ--Í
ÉB
- ■.
mst

ÉiirMTiwíiiÍM'

mmwm:.
Wímsmm
mtm
■»
HhH
■HHSMMI
siiiipiiii miwMM
;>v ■•'.-,
í' ■•'■?■ '/>. í
mm.
' . j. '4.,, :
mmmmmm
Airbus flugvélin sem SAS er að hugsa um að kaupa og á að koma i stað DC-8.
11
samkeppni í þessum iðnaði, það
hafa hinar frægu sögur um
mútur Lockheedverksmiðjanna
sannað.
Það er ekki nóg með að ein-
hverjar flugvélaverksmiðjur
séu að reyna að troða sér inn á
markaðinn í Bandarikjunum.
Það eru hinar ýmsu ríkis-
«tjórnir sem standa bak við
framleiðsluna, t.d. sú brezka,
franska, vestur-þýzka og hol-
lenzka. Það er því einnig póli-
Jískt vandamál sem verksmiðj-
Turnar eiga fyrir höndum og það
eru vitanlega notuð öll tæki-
færi til að koma Airbus að á
Bandaríkjamarkaði.
Mörg hundruð milljarðar
hafa farið í rannsóknir
Árið 1969 hófust rannsóknir
og tilraunir í sambandi við
smíði Airbus. Nú hefur hundr-
uðum milljarða verið eytt i til-
raunir og Airbus er tilbúin. Það
á eftir að koma þessum vélum á
markað og slagurinn stendur
um það. Ef peningar eiga að
koma inn fyrir því sem eytt
hefur verið í tilraunir þarf að
selja um 350 flugvélar, en þær
kosta um sex og hálfan milljarð
hver.
I þýzka blaðinu Spiegel segir
að það hafi þegar selzt 37 vélar
og Þjóðverjar eru bjartsýnir á
sölu vélanna. En þrátt fyrir
þetta virðist svo sem enn þurfi
að eyða nokkrum milljörðum i
viðbót vegna þess að vélin, eins
og hún er nú, er talin of stór
vegna þess að hún er ekki
ætluð til að fljúga lengstu flug-
leiðirnar. Flugvélin tekur nú
250 og sumar útgáfurrar allt að
300 manns.
Airbus í stað DC-8
SAS hefur enn ekki ákveðið
hvort verður af kaupum á Air-
bus en ef svo verður eiga þær
að leysa DC-8 flugvélarnar af
hólmi. Þær eru orðnar dýrar í
rekstri og ekki nógu hagstæðar
fyrir flugleiðir sem ekki eru
mjög langar, t.d. milli Kaup-
mannahafnar, Parísar og
London. Airbus getur flogið t.d.
frá Kaupmannahöfn til Rómar,
sem er of langt flug fyrir DC-9,
en þær hefur SAS haft á styttri
leiðum undanfarið. Einnig
getur Airbus flogið beint til
Kanarieyja og það gæti verið
hagkvæmt .vegna dótturfyrir-
tækisins, sem er leiguflug-
félagið Scanair, en það fær
hluta af vélunum ef af kaupum
Verður.
Ráðstöfunarfé b.i<$na með eltt barn, kr. á mánuðl.
Mánaðarlaun Hlutdeild launa eiginkonu
h jdna 0 % 30 % 50 %
kr. kr. % kr. % kr. °b
150.000 132.438 88,3 137.488 91,7 140.490 93,7
175.000 146.863 83,9 154.817 88,5 158.731 90,7
200.000 160.783 80,4 170.378 85,2 176,438 88,2
225.000 172.683 76,7 185.939 82,6 192.757 85,7
250.000 184.583 7 1,8 199.733 79,9 209.076 83,6
275.000 196.483 71,4 213.148 77,5 224.258 81,5
300.000 208.383 69,5 226.563 75,5 238.683 79,6
Reikniforsendur:
Eigin húsaleiga 100 þús. kr.
Heilaarfrádráttur 440 þús. kr. + 50 launuii; eiginkonu.
4. Ójafn réttur skatt-
þegns og hins opinbera
áamkvæmt ákvæðum skatta-
laga er kærufrestur til skatt-
stjóra 14 dagar frá fram-
lagningu skattskrár, sem al-
mennt á sér stað í júlímánuði,
þegar algengast er að menn séu
að heiman í sumarleyfi. Tals-
verðar líkur verður því að telja
að séu fyrir því að menn séu
fjarverandi þegar skattskrá er
lögð fram og ekki komnir heim
fyrr en kærufrestur er út-
runninn. En hver er „kæru-
frestur“ hins opinbera? Ef t.d.
við endurskoðun ári seinna
kemur í ljós að skattþegn hefur
gleymt einhverjum launalið er
hiklaust gerð leiðrétting, skatt«
ar hækkaðir og jafnvel með
sektargjaldi.
Ef rangt hefur verið farið að
við álagningu skatta ætti skatt-
þegn að hafa sama rétt til
leiðréttingar og skattayfirvöld
sjálf hafa. Ekki verður séð nein
nauðsyn þess að hafa þennan
örstutta kærufrest. Þeir sem
hækkun“. Rétt er það að við
slíka samninga fá allir sömu
launahækkun í krónutölu en
ekki sömu kjarabót. Sá sem
hefur hærri launin og ber af
þeim sökum þyngri skatta fær
minni kjarabót en hinn. Tökum
dæmi um fjölskyldumann með
eitt barn, heildarfrádrátt 440
þús. kr. og eigin húsaleigu 100
þús. kr. eins og í dæminu hér að
framan. Nú er samið um 18 þús
kr. launahækkun á öll mánaðar-
laun. Hækkun ráðstöfunar-
fjárins verður þá sem hér segir:
Mán.Iaun
þús. kr.
100
150
200
250
Hækkun
ráðstöfunarfjár
kr./mánuð
12.240
10.386
8.568
8.568
Af þessu dæmi er ljóst að sá
sem er með hærri launin fær
mun færri krónur til að mæta
verðhækkunum. Hefði hlutfall
milli launa átt að haldast
óbreytt, þ.e. allir fengið sömu
kjarabót, hefðu öll laun þurft
að hækka ekki aðeins jafnt í
hundraðshluta heldur hefðu
hærri launin þurft að hækka
meira þar sem af þeim fer
stærri hl. i skatta. Það skal því
ítrekað að það, sem máli skiptir
fyrir launþegann og sem hafa
ber til viðmiðunar við kjara-
samninga, er ráðstöfunarféð og
verðgildi þess.
Endalaust má sjálfsagt um
það deila hver sé sanngjarn
launamismunur eftir menntun,
ábyrgð o. fl. En ef minnka á
laun^mismun á að gera það
undir réttu yfirskini og án
blekkinga um að nú eigi allir að
fá sömu kjarabætur.
Við kjarasamninga ætti fyrst
að semja um hlutföll milli
launa og síðan að semja um
upphæð launastofns, sem öll
laun ættu síðan að miðast við í
hundraðshluta.
kæra fyrst eiga fyrstir að fá
leiðréttingu.
Réttur manna varðandi
greiðslur skatta er nokkuð mis-
jafn. Þeir sem taka mánaðar-
laun hjá öðrum verða að sætta
sig við að greiða lögboðin gjöld
á gjalddaga i upphafi hvers
mánaðar en þeir sem stunda
eigin atvinnurekstur geta
dregið greiðslur fram í miðjan
næsta mánuð, þ.e. í 45 daga, án
þess að þurfa að greiða dráttar-
vexti. Maður sem hefur t.d.
500.000 kr. I skatta og getur
dregið hverja greiðslu í 45 daga
fram yfir gjalddaga, mundi
hafa um 8.100 kr. á ári í vexti,
geymdi hann mánaoargreiðslur
sínar í almennri bankabók
umrædda 45 daga.
En hvernig er svo háttað
greiðslum dráttarvaxta? Ai
inneigní hins opinbera hjá
skattþegni eru krafðir dráttar-
vextir, 2,5% á mánuði sem nú
eru um það bil að hækka í
3,0%. Maður skyldi halda að
skattþegn fengi sömu vexti ef
hann á inni hjá því opinbera.
Nei, ekki aldeilis. Einn fimmta
hluta, þ.e. 0,5% á mánuði, skal
hann sætta sig við.
Gísli Jónsson
prófessor.
hds. kr,
i.áfistöfun. té hjðna raeS eltt barn og raeð mlsraunandi
hlul lelld launa eiglnkunu. b,e, i1. 30 og ‘■0