Dagblaðið - 14.12.1977, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 1977.
fijslz:,áháð dagblað
Útgofandi Dagblaðiö hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
' Fréttastjóri: Jón 1 Birgir Pótursson Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjórnar:
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Simonarson. Aöstoöarfrettastjori: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrímur Palsson.
Blaöamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurösson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurösson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Jónas Haraldsson, Katrín Pálsdóttir, Ólafur Geirsson,
ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Horöur Vilhjálmsson, Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjolfsson. Gjaldkerí: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjori: Már E. M.
Halldórsson.
Ritstjórn Siðumula 12. Afgreiösla Þverholti 2. Áskriftir, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aöalsimi blaösins 27022 (10 linur). Áskrift 1500 kr. á mánuöi innanlands. í lausasólu 80
eintakið.
Setning og umbrot: Dagblaðiö og Steindórsprent hf., Armula 5.
Mynda og plótugerö: Hilmir hf. Siöumúla 12. Prentuh: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Kariaklúbburgóðra stráka
„Þjönn! Viljið þér færa aðmír-
álinn úr stólnum. Hann hefur
verið látinn í þrjá daga. Auk þess ;
situr hann á mínu eintaki af
Morgunblaðinu.“
Þessa gamansögu úr brezkum
karlaklúbbi mætti einnig segja ~1 1 " ‘
um frægasta karlaklúbbinn á íslandi, alþingi.
Sá klúbbur virðist líkur öðrum slíkum. íhalds-
semin svífur yfir vötnum. Ferskar hugmyndir
skjóta ekki rótum og nýjar lausnir fá ekki
hljómgrunn.
Sumir nýir þingmenn hafa skoðanir og at-
orku. Þeir eru frystir, unz þeir sjá að sér og
samlagast hinum eldri og reyndari klúbbfélög-
um, sem hafa fyrir löngu tamið sér þingsiði
íhaldssemi og aðgerðaleysis.
Þingmenn kveinka sér stundum undan gagn-
rýni á störf alþingis. Þeir segja gagnrýnina í
verulegum atriðum ósanngjarna og þar á ofan
þjóðhættulega, þar sem hún dragi úr virðingu
almennings fyrir mikilvægasta hornsteini lýð-
ræðisins.
En hver er svo virðing þingmanna fvrir
starfa sínum? Þeir hrista höfuðin, þegar spillt-
ir ráðherrar hyggjast kaupa húshræ af pólitísk-
um gæðingi á tvöföldu matsvgrði. Úti í bæ játa
þeir, að kaupin á Víðishúsinu séu forkastanleg.
En á þingi gera þeir ekkert í málinu. Þeir hafa
enn ekki lagt til, að þessi heimild til 124 milljón
króna þjófnaðar af almannafé verði felld úr
fjárlagafrumvarpinu.
Enn síður reyna þeir að skera burtu mein-
semdirnar, sem Víðishúsið er dæmi um. Þeir
neita að sjá spillinguna, sem hvarvetna þrífst
umhverfis stjórnmálaflokkana. Þeir neita að
taka alvarlega siðferðileg afglöp í fjármálum. í
brezkum karlaklúbbi eru nefniíega aðeins
góðir strákar. að mati klúbbféíaganna.
Sljóleiki þingmanna kemur árlega fram í
hækkun fjárlagafrumvariia í meðförum þeirra.
Þeir eiga ekki til rök gegn ýtarlegum tillögum
utan úr bæ um verulegan sparnað ríkisút-
gjalda, en þeir hlusta bara ekki á þær. Eina
lausnin, sem þe.ir kunna, er að hækka skatta og
búa til nýja. í þetta sinn ætla þeir að hækka
skatta um 3700 milljónir króna umfram venju-
legar verðbólguhækkanir.
Þessi hugmyndaskortur þingmanna fer samanj
við hagsmuni ýmissa þrýstihópa, sem virðast
stjórna þeim sem strengbrúðum. Á fjárlögum
sker mest í augu ránsfengur þrýstihópanna.
sem eykst með hverju árinu og fæst aldrei
skorinn niður. Landbúnaðarliðir fjárlaga eru
verst ræmda dæmið um þetta.
Aðmírálar alþingis sofa vært. þótt kröfur um
aðgerðir koini úr öllum áttum. Dæmi um það
eru kröfurnar um jafnari atkvæðisrétt og per-
sónubundnari kosningar. Ungliðasamtök
þriggja stjórnmálaflokka hafa náð samkomu-
lagi um tillögur í þessu efni. Samt eru takmark-
aðar horfur á, að alþingi taki við sér.
A.Ö vísu eru ekki allir þingmenn jafnsljóir. í
öllum flokkum eru til þingmenn, sem sjá
vandamálin og reyna að glíma við þau. En þe>r
eru í miklum minnihluta og ráða ekki ferðinni.
Klúbbmennirnir ráða.
Við skulum samt vona, að enginn þingmaður
hvíli látinn í þrjá daga í sæti sínu án þess að
neinn taki eftir því.
Erfiði nokkra tíma
á viku minnkar
líkur á hjartaáfalli
— eru niðurstöður bandarískrar könnunar á fyrrverandi
nemendum f Harvard
Samkvæmt könnun sem gerð
var á 17 þúsund fyrrverandi
nemendum i Harvard háskólan-
um í Bandaríkjunum, eiga þeir
sem stunda einhverjar íþróttir
síður á hættu að fá hjartaslag.
Það kemur einnig fram i
þessari könnun, að þeir sem
stunda nokkuð erfiðar íþróttir,
eins og t.d. sund, skokk, tennis
og fjallgöngur, eiga síður á
iTTTf
hættu að verða fyrir hjarta-
áfalli.
Þeir sem lögðu stund á
þannig íþróttir, sem revndu
mjög lítið á viðkomandi, voru
lítið betur á vegi staddir en þcir
sem engar íþróttir stunda. Sem
d;emi má taka golf. en þá er.oft
farið á milli á litlum hílum og
getur farið svo að golfleikarinn
gengur aðeins fáein skref allan
þann tima sem leikurinn
stendur yfir. Til þess að íþróttir
stuðli að betra lífi og minnki
líkurnar á hjartaslagi. þá
verður einstaklingurinn að
leggja nokkuð mikið á sig.
Hann verður að þreytast tölu-
vert. ef æfingin á að koma að
cinhverju gagni.
GÓÐ ÆFING ÞRJÁ
TÍMA í VIKU MINNKAR
LÍKUR Á SLAGI
Dr. Ralph Paffenbarger jr.
prófessor í Stanford háskólan-
um hefur gert þessar kannanir.
Hann hefur skvrt frá niður-
stöðum sínum á fundi hjarta-
rannsóknastofnunarinnar þar í
landi.
Prófessorinn segir i skýrslu
sinni til hjartarannsókna-
stofnunarinnar. að þeir sem
iðki erfiðar íþróttir t.d. sund,
hlaup, tennis eða aðrar íþróttir
álíka erfiðar þrjá tíma í viku
hverri, eigi miklu síður á hættu
að fá hjartaáfall en þeir sem
engar íþróttir stundi.
Paffenbarger kannaði fyrr-
verandi nemendur í Harvard
háskóla. sem eru nú á aldrinum
35 til 75 ára. í könnuninni kom
í ljós að þeir sem stunduðu
léttar íþróttir. t.d. kciluspil,
golf eða siglingar voru engu
betur á vegi staddir en þeir sem
kannaðir voru og stunduðu
engar íþróttir. Því var munur-
inn á þcssum tveimur hópum
næstum enginn. Báðir voru
cins staddir með tiliiti til áhætt-
unnar varðandi hjartaáafall.
SAMHLJÓDA
NIDURSTÖÐUR í
BREZKRI KÖNNUN
Könnun var gerð fyrir
nokkru í Bretlandi sem er sam-
bærileg þeirri sem Dr. Ralph
Paffenbarger jr. gerði. Brezka
könnunin var gerð á borgar-
starfsmönnum. Niðurstöður
urðu einnig þær, að þeir sem
stunduðu einhverjar erfiðar
íþróttir að staðaldri, áttu það
siður á hættu að fá hjartaáfall.
Það hefur margoft komið
Þ0RSKUR 0G
ÞRÝSTINGUR
Óþarft er að tíunda fyrir
íslendingum, að þorskurinn og
aðrir botnfiskar eru fjöregg
íslands og munu verða,
vonandi, um næstu framtíð.
Allir.þeir, sem til þekkja. vita
að veruleg ofveiði hefur átt sér
stað á ])essum fisktcgundum.
Nú eiga íslendingar að hafa
öðlast algjöra stjórn á íslands-
miðum. og ekki þarf lcngur sem
heitið getur að glíma við út-
lendinga um soðninguna. En
samt virðist ætla að vcrða bið á
því að umræddir fiskistofnar
séu rcistir við. Þcgar skýrslan
..Þróun sjávarútvegs" kont út í
növember 1975. vorum við
fengnir. nofni minn Blöndal og.
ég.-í sjönvarpið til þess að svara
spurningum um skýrsluna. Ég
minnist þess. að fréttamaður
spurði, hvort takast mundi að
ráða bót á ofveiðinni. Eg varð
fyrir svörum og sagði. að við
myndum sjá vandann en að
bregðast við honum, það væri
nú annað ntál. Það skyldi þó
ekki verða staðreynd. að
erfiðar gangi að stjórna okkur
sjálfum en að reka Breta af
höndum sér?
Hverjar skyldu. vera
ástæðurnar fyrir þvj, að fisk-
verndun gengur ekki betur en
raun ber vitni? Að minu
mati cru þær helstu eftirfar-
andi:
1. Margir þrýstihópar i
sjávarútvcgi neita að viður-
kenna, að ástandið sé eins
slæmt og það er. Þeir eru
hræddir við tekjumissi. at-
vinnuleysi. stöðnun i
uppbyggingu sjávarþorpa og
bæja eða bara minnkandi
mikilvægi þeirra sjálfra.
2. Sjávarútvegsráðherrar und-
anfarinna ára, og þá sérstak-
lega tveir þeir síðustu, hafa
látið sér fátt um aðvaranir og
tillögur fiskifræðinga finnast.
Þeir hafa verið fulltrúar fyrst
og fremst fyrir ákveðna lands-
hluta, sem eru mjög háðir
fiskveiðum.
3. Ágreiningur ríkir um núver-
andi ástand fiskistofna, þ.e.
hvort núverandi veiði og sókn
leiði til endurreisnar botn-
fiskstofnanna og hve hratt.
4. Verulegur þekkingarskortur
ríkir um fiskveiðimál í
landinu og þá sérstaklega um
sambandið á milli veiðisóknar
og aflamagns.
5. Nú á síðustu árum er komið
til viðbótar nýtt atriði, sem
kalla má þátt Þjóðhags-
stofnunar.
Hér á eftir verður fjallað
nokkuð um hvert atriði sérstak-
Iega.
1. ÞRÝSTIHÓPAR
Heyrst hefur í hagsmuna-
aðilum kallast á landshorna á
milli um það, hvort valdið sé
meiri skaða með því að veiða
smáfisk eða hrygningarfisk eða
annað álíka gáfulégt. Þekktar
eru deilur á milli skipa um mis-
munandi veiðarfæri. Og mikið
púður hQfur verið notað í
innbyrðis deilur, og hefur þá
kjarni málsins oft dulist. þ.e.
ofveiðin sjálf.
Menn hafa kastað bolt-
anum á milli sín, en hann
er svo heitur. að enginn getur
haldið á honum. Verstur er þó
þrýstingurinn á ráðuneyti og
jánastofnanir vegna skipa-
kaupa. Það er eins og cngin
skynsemi hafi komist að i þeim
efnum. Utlit er fyrir, að t.d.
skuttogarar verði orðnir um 80
talsins fyrir Iok næsta árs:
Miðað við eðiileg veiðiafköst er
þetta í þ.m. tvöfalt stærri floti
en nauðsynlegt getur talist.
Fyrir utan stórkostlega sóun
fjármuna vegna ónauðsynlegs
rekstrarkostnaðar, er og verður
erfitt að halda þessum flota frá
því að veiða of mikið. Það er
erfitt að láta úlfahjörð fara í
megrunarkúr.
Sögusagnir um mikla fisk-
gengd skjóta upp kollinum af
og til, og margir nota þær sem
tylliástæðu til þess að halda þvi
fram, að spár fiskifræðinga og
mat á fiskistofnum séu ekki
rétt. Hagsmunirnir, sem í veði
eru, eru svo miklir, að ekkert er
sparað til að sannfæra sjálfan
sig og aðra um, að óhætt sé að
veiða áfram eins og verið hefur.
Sannleikurinn er aðeins viður-
kenndur, ef hann kostar ekki of
mikið.
Ósanngjarnt væri í þessu
sambandi að geta þess ekki, að
LtU hefur gert sér grein fyrir
vandanum og vill nú ganga
lengra í friðunarátt en
sjávarútvegsráðherra. Álykt-
anir nýlokins Fiskiþings ganga
í sömu átt. Þingið gerði
t.d. að tillögu sinni, að hámarks-
afli þorsks yrði 280 þús. tonn
1978. Þar með eru ráðherra og
Þjóðhagsstofnun orðin
einangruð um fiskveiðistefnu,
sem stangast á við tillögur fiski-
■fræðinga um 275 þús. tonn.
2.
SJÁVARÚTVEGS-
RÁÐHERRAR 0G
RÁÐUNEYTI ÞEIRRA
Það er ákaflega erfitt að átta
sig á þvi, hvernig á að vigta
hina ýmsu hagsmuni. þegar
ákvarðanir cru teknar í
sjávarútvegsmálum. Það er sér-
staklega erfilt á meðan engin
ný prinsipafstaða hefur verið
tekin til eignarréttar á íslensk-
unt fiskveiðiauðlindum og
viðurkenning liggur ckki fyrir