Dagblaðið - 03.04.1979, Blaðsíða 10

10
DAGBLAOIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 3. APRÍL 1979.
c
Danmörk:
j
Útgefandi: DagblaflM hf.
Framkvœmdastjórí: Sveinn R. EyjóHnson. Rrtstjóri: Jönas Krístjónsson.
Fróttastjórí: Jón Birgir Pótursson. Ritstjómarfultrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri riUtjómar
Jóhannes RayrtdaL íþróttir: Hallur Simonarson. Aflstoflarfróttastjórar Atli Steinarsson og ómar Vaidr
marsson. Menningarmái: AAalsteinn Ingótfsson. Handrít Ásgrímur Pilsson.
Biaflamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurflsson, Dóra Stefánsdóttir, Gbsur Sigurfls-
son, Gunniaugur A. Jónsson, HaHur Halisson, Helgi Pótursscn, Jónas Haraldsson, Ólafur Geirsson,
ólafur Jónsson. Hönnun: Gufljón H. Pálsson.
Ljósmyndir Ámi Páfl Jóhannsson, Bjamleifur Bja.nleifsson, Hörflur Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurfls-
son, Sveinn Þormóflsson.
Skrifstofustjórí: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkerí: Práinn PoríeHsson. Sökistjórí: Ingvar Svainsson. Drerfing
arstjórt Már E.M. Halldórsson.
Ritstjóm Siflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeild, auglýsinger og skrHstofur Þverhofti 11.
Aflalsimi bleflsins er 27022 (10 linur). Askri41 3000 kr. á mánufli innanlands. í lausasölu 150 kr. ointakifl.
Setning og u.nbrot Dagblaflifl hf. Siflumúk. 12. Mynda- og plötugerfl: Hilr.'ir hf. Siflumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. Sketfunni 10. ,
Steingrímur til bóta
Skjótur stjórnmálaframi Steingríms
Hermannssonar er dæmi um, hvernig
stjórnmál geti gengið í ættir. Steingrím-
ur hefur vafalaust andað að sér stjórn-
málum í föðurgarði og síðan notið
Hermannsnafnsins fyrstu' skrefin í ____________
Framsóknarflokknum. Hann er meira að segja þing-
maður kjördæmis Hermanns Jónassonar.
Fyrst og fremst hefur Steingrímur hafizt í Fram-
sóknarflokknum af eigin verðleikum, erfðum og áunn-
um. Hann hefur unnið sig upp af óvenjulegum dugn-
aði og ótrúlegum hraða. Hann fór seint af stað, varð
fyrst þingmaður fyrir hálfu áttunda ári. Og núna er
hann orðinn flokksformaður, aðeins fimmtugur að
aldri.
Á ferli sínum í flokknum hefur Steingrímur smám
saman safnað að sér hirð manna, sem bera mikið traust
til hans. Jafnframt hefur honum tekizt að umgangast
hina eldri menn flokksins með nægilegri lagni til að
verða sjálfkjörinn eftirmaður Ólafs Jóhannessonar.
Slíkt er ekki auðvelt í gömlum og þreytulegum flokki.
Formannaskiptin eru trúlega til bóta, bæði fyrir
Framsóknarflokkinn og þjóðina. Steingrímur er
maður tæknialdar, þéttbýlis og iðnaðar, ekki dreifbýlis
og landbúnaðar. Hann mun reyna að breyta flokknum
úr flokki einnar stéttar og eins fyrirtækis.
Sem ráðherra í rúmlega hálft ár hefur Steingrímur
haft töluvert góð áhrif á Framsóknarflokkinn. Það var
frá honum og hans mönnum, sem hinar athyglisverðu
efnahagstillögur Framsóknarflokksins komu í byrjun
þessa árs. í einu vetfangi var efnahagsstefnu flokksins
breytt úr forneskju í nýtízku.
Sem landbúnaðarráðherra í rúmlega hálft ár hefur
Steingrímur innleitt örlítinn vott af skynsemi, þann, að
offramleiðsla skuli afnumin. Þetta er svo sem ekki
stórt skref, en þó stórt af manni úr flokki landbúnaðar
og Sambands íslenzkra samvinnufélaga.
Engin siðbylting í flokknum mun fylgja í kjölfar
Steingríms Hermannssonar. Slíkrar byltingar er ekki
að vænta af fimmtugum manni. En í hirð hans eru
yngri menn, sem sumir hverjir taka alvarlega barátt-
una gegn spillingu í íslenzkum stjórnmálum. Of
snemmt er að spá um áhrif þessara manna, en ekki
veitir Framsóknarflokknum af siðvæðingu.
Ein örlagarík mistök hanga Steingrími um háls og
munu hanga þar áfram. Það er þörungaverksmiðjan á
Reykhólum, sem Steingrímur lét byggja handa kjós-
endum sínum. Þetta var pólitísk verksmiðja, byggð
upp á rangan hátt, þrátt fyrir aðvaranir þess vísinda-
manns, sem lengst og mest hafði rannsakað möguleika
á þörungavinnslu á Reykhólum.
Þegar Krafla var reist, var anað áfram í skorti á
vísindalegri þekkingu og þótti hneyksli. Þörunga-
vinnslan var að því leyti verri, að þar var anað áfram
þvert ofan í vísindalega þekkingu. Þannig séð er
Þörungavinnslan meira hneyksli en Krafla, þótt minni
fjármunir færu þar í súginn.
Þess má vænta, að Steingrímur hafi lært nokkuð af
Reykhólaævintýrinu og að betri siðir verði framvegis í
heiðri hafðir. Hann hefur tekið við ábyrgðarmiklu
hlutverki og er ekki líklegur til að sofna á verðinum.
Hann gr fjörefnasprautan, sem Framsóknarflokkurinn
þarf á að halda.
Steingrímur hefur tekið við litlum og lítt klofnum
flokki á rólegri siglingu hægra megin við miðju. Stein-
grímur mun tæpast breyta þeirri átt, heldur vinda upp
segl og koma skútunni á skrið.
LAUN KVENNA
MUN LÆGRIEN
Aður VAR TALIÐ
Laun kvenna í Danmörku eru til
muna lægri en karla fyrir sömu störf
en áður var talið. Gegnir þá sama
máfi hvort um er að ræða störf þar
sem einhverrar starfsmenntunar er
krafizt eða óbreytt störf. Laun
kvenna eru að meðaltali langt fyrir
neðan meðallaun í hverri starfsgrein.
Kemur þetta fram í greinargerð
nefndar um jafnlaunamál, þar sem
hún gerði grein fyrir þróuninni á
árunum 1970 til 1976. Voru niður-
stöðurnar birtar í síðustu viku.
Þar kemur fram að tveir þriðju
hlutar þess hóps sem talinn er hafa
lægstar tekjur í Danmörku eru
konur. Þær voru fjölmennastar með-
al hinna lægstsettu og ófaglærðu.
Nærri tveir þriðju þessara kvenna
unnu aöeins hluta úr degi. Formaður
nefndarinnar, sem kannar þessi mál,
telur þetta mjög uggvænlegar upplýs-
ingar.
Eins og við var að búast er niður-
staða skýrslunnar sú að karlar séu
yfirgnæfandi í þeim þjóðfélagshóp-
um sem mestar tekjumar hafi. Þær
konur sem komist meðal þeirra séu
undantekningarlaust hátt settir yfir-
menn.
Nefndin vann úr þeim upplýs-
ingum sem fyrir lágu á ýmsan hátt.
Meðal annars kom þá í Ijós að
heildartekjur helmings þess hóps sem
lægstar tekjumar hafði eru samtals
nokkurn veginn þær sömu og þeirra
tiu prósent launþega sem hæstar
tekjurnar hafa.
Þess er þó getið að þær litlu breyt-
ingar sem orðið hafa á tímabilinu frá
1970 til 1976 bendi til þess að nokkuð
þokist í átt til meiri launajafnaðar í
Danmörku. Árið 1976 fengu hinir
hæstlaunuðu hlutfallslega örlitlu
lægri laun en árið 1970 og hinir
lægstlaunuðu örlítið hærri.
Launajöfnuður á þó að sögn
nefndarinnar langt i land. Árið 1976
höfðu karlar í yfirmannastöðum að
meðaltali rúmlega 116 þúsund
danskar krónur í brúttólaun. Ef yfir-
Að þegja og éta
skötufótinn
Kjallarinn
Hin eina sanna viðskiptakjara-
vísitala er vinnandi fólk getur
viðurkennt er fullt lifsframfæri í
skiptum fyrir unnin verk. Hlutur
alþýðunnar í „þjóðarkökunni”, sem
blekkingameisturum borgara-
stéttarinnar verður tíðrætt um,
verður eigi stærri, né meiri þótt hún
sé bökuð í Nýju kökuhúsi og skreytt
möndlum úr möndlukvörn Verka-
mannasambandsins. Uppskriftin er
úr kokkabókum og Kvennafræðara
Grótta konungs. Hagspekingar og
heimspekingar eymdarinnar stýra
pennanum er beir tilreiða Bóndadótt-
ur með bueju í eldhúsi Framsóknar-
flokksins.
Komeni trúarleiðtogi í íran
hjúpar fegurð persneskra kvenna
afturhaldsboldangi miðalda viö
bænasöng musterispresta \ moskum
Múhameðs. íslenskir verkalýðs,,leið-
togar” vefja silkipappir um kjara-
skerðingaródrátt sinn og tóna nýja
Davíðssálma smjörlíkisgerðanna í
. hlíðum Smjörfjallsins. Fyrirtæki sem
depla ekki auga þótt milljónatugir
hverfi af reikningum þeirra við
bókfærsluhagræðingu hvina í
móðursýkisköstum ef minnst er á að
vinnulaun fylgi verðlagi.
Þingmenn Alþýðuflokksins og
Alþýðubandalagsins fylkja liði undir
merki fésýslu og arðs gegn launa-
vinnustétt. Með samningum sinum
og frumvörpum lúta þeir
járnkönslurunum á Grundartanga er
settu forskrift alþjóðaauövalds og
láglaunastefnu í kjaradeilum 1977.
Starfsfriður sá er þeir panta þýðir:
launaskerðing vinnulýðsins, frelsi
stóreignastéttar til frekari arös og
auðsöfnunar á kostnað alþýðu.
Táknrænt dæmi um þversagnir 1
málflutningi þeirra er sífellt hampa
verðbólguhættu þegar rætt er um
laun almúgans, er tal þeirra um að
ekki fáist nógu hátt verð fyrir fram-
leiðsluvörur. Of hátt — ekki nógu
hátt — er sibylja þeirra í löngu-
vitleysunni.
Matvælastefna þeirra er að breyta
erfiöi og ávöxtum vinnandi handa,
jarðargróða og fiskifangi í gúanó
handa alisvínum burgeisanna. Lítils-
virða vinnu og hugvit. Hampa
auðvah i oo 'iylla ágóða. Auðmagnið
virt ofar öllu. „Raunvextir”
trúarjátning þeirra og Faðirvor.
Þannig „ávaxta þeir fé á vinsælan
hátt”,eins og sagtvar.
Einokunarfyrirtæki útflutnings-
framleiðslunnar fá að ráða tekju-
skiptingu og viðskiptakjaravísitölu.
Seðlabankinn hefir nýlega
Pétur Pétursson
tilkynnt aö hann muni senn setja nýja
mynt 1 umferð. Hún mun líta dagsins
ljós 1 kjölfar „viðskiptavisitölu” er
fulltrúar svokallaðra verkalýðsflokka
munu háfa fallist á að upp verði tekin
við skráningu iauna.
Lengi hefur verið klifað á því, en
hingað til hefir sá kaleikur verið of
beiskur fyrir verk'alýðsforingjana.
Nú hopa þeir fyrir sameinuðum
áróðri eymdarspekinganna.
Skammt mun þess að biða að
kveinað verði um áföll útflutnings-
fyrirtækja er geyma matvæli sín í
skugga kjarnorkuvera og gefsla-
virkni. Þá kemur til Teits og Siggu að
umskrá viðskiptakjaravísitölu verka-
lýð öllum í óhag.
En ekki svo að skilja að umbun
kc.mi eigi fyrir undanlátssemi og
eftirgjöf, þvi kerling vill hafa nokkuð
fyrir snúð sinn. Því hefir orðiö að
ráði að i skiptum fyrir „viðskipta-
kjaravísitölu” fái fulltrúar „verka-
lýðsforystunnar og flokka hennar”
að ráða hvorumegin skatan sé á nýju